I. Khái niệm và đặc điểm thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm
Luận văn bắt đầu bằng việc tìm hiểu khái niệm “sức khỏe”, nhấn mạnh tầm quan trọng của sức khỏe được luật pháp bảo hộ từ thời La Mã cổ đại đến Hiến pháp và Bộ luật Dân sự Việt Nam hiện hành. Sức khỏe được định nghĩa không chỉ là sự không có bệnh tật mà còn là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội. Luận văn cũng phân tích khái niệm “thiệt hại” dưới góc độ ngôn ngữ học và luật học, làm rõ thiệt hại do xâm phạm sức khỏe là sự tổn thất, mất mát về thể chất, tinh thần, và cả những thiệt hại gián tiếp khác do hành vi xâm phạm gây ra. Đặc điểm của thiệt hại này là tính cá nhân, khó định lượng chính xác bằng tiền và thường kéo dài, ảnh hưởng lâu đến cuộc sống của nạn nhân. Luận văn trích dẫn Điều 590 BLDS 2015: “Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại” để khẳng định trách nhiệm pháp lý của người gây ra thiệt hại. Việc làm rõ các khái niệm này là nền tảng quan trọng để phân tích các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng sau này.
II. Xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo pháp luật Việt Nam
Chương này phân tích các quy định của pháp luật Việt Nam về xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, tập trung vào Bộ luật Dân sự 2015. Luận văn phân loại các loại thiệt hại bao gồm thiệt hại về thể chất, tinh thần, trực tiếp và gián tiếp. Các khoản bồi thường được đề cập đến bao gồm chi phí khắc phục thiệt hại (cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe), chi phí hợp lý cho người chăm sóc nạn nhân, chi phí ngăn chặn thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất, và tiền bù đắp tổn thất tinh thần. Luận văn cũng phân tích về thời hạn hưởng bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại, bao gồm trường hợp mất hoàn toàn khả năng lao động và trường hợp tử vong. Một điểm đáng chú ý là việc luận văn so sánh BLDS 2015 với các bộ luật trước đó (2005, 1995) và Nghị quyết 03/2006/NQHĐTP, chỉ ra những điểm mới, tiến bộ cũng như những bất cập, vướng mắc trong quá trình áp dụng. Ví dụ, việc áp dụng Nghị quyết 03 trong khi BLDS 2015 đã có hiệu lực được xem là chưa thống nhất, gây khó khăn cho tòa án.
III. Thực tiễn áp dụng tại Tòa án tỉnh Bắc Kạn và kiến nghị
Chương này tập trung vào thực tiễn áp dụng pháp luật về xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm tại các Tòa án trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Luận văn phân tích các yếu tố tác động đến việc xác định thiệt hại, bao gồm điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương, cũng như tổ chức và hoạt động của hệ thống Tòa án. Dựa trên số liệu thống kê và phân tích các vụ án thực tế, luận văn đánh giá kết quả đạt được, chỉ ra những vướng mắc, bất cập trong quá trình áp dụng. Một số vướng mắc được nêu ra bao gồm việc xác định các khoản chi phí, tiền bù đắp tổn thất tinh thần chưa thống nhất giữa các tòa án, quyền lợi của người bị xâm phạm sức khỏe chưa được đảm bảo đầy đủ và phù hợp với thực tế. Từ đó, luận văn đề xuất các kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người bị xâm phạm sức khỏe một cách công bằng, hợp lý.
IV. Tính cấp thiết và đóng góp của luận văn
Luận văn khẳng định tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đã tác động mạnh mẽ đến sức khỏe cộng đồng. Luận văn nhấn mạnh sức khỏe là quyền cơ bản của con người được pháp luật bảo vệ, đồng thời cũng là vấn đề được xã hội quan tâm. Việc nghiên cứu này giúp làm rõ các quy định pháp luật, chỉ ra những bất cập trong thực tiễn áp dụng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Đóng góp của luận văn là cung cấp cái nhìn tổng quan về vấn đề xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, từ lý luận đến thực tiễn. Các kiến nghị được đưa ra mang tính thực tiễn, hướng đến việc bảo vệ quyền lợi của người bị hại một cách hiệu quả hơn. Luận văn cũng góp phần bổ sung vào kho tàng nghiên cứu pháp lý về lĩnh vực dân sự, tạo tiền đề cho các nghiên cứu tiếp theo.
