Quản Lý Tài Chính Tại Các Cơ Sở Y Tế Công Lập Trên Địa Bàn Huyện Mường La, Tỉnh Sơn La

Theo Quốc hội (2012), Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước thành lập, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công và phục vụ quản lý nhà nước. Trong lĩnh vực y tế, các cơ sở y tế công lập, như bệnh viện huyện, trung tâm y tế xã, phường, là các đơn vị sự nghiệp công lập, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Những đơn vị này hoạt động dựa trên nguồn ngân sách nhà nước cấp và các nguồn thu từ dịch vụ y tế, đồng thời chịu sự quản lý và giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Hoạt động tài chính của các cơ sở y tế công lập có những đặc điểm riêng biệt so với các đơn vị sự nghiệp công lập khác. Nguồn thu của các cơ sở y tế công lập đến từ nhiều nguồn, bao gồm ngân sách nhà nước, viện phí, bảo hiểm y tế, tài trợ và các nguồn thu hợp pháp khác. Chi tiêu chủ yếu tập trung vào hoạt động chuyên môn (khám chữa bệnh, mua thuốc, vật tư y tế), chi thường xuyên (lương, điện nước, bảo trì cơ sở vật chất), và chi đầu tư phát triển (nâng cấp trang thiết bị, xây dựng cơ sở mới). Do đó, việc quản lý tài chính hiệu quả đòi hỏi sự cân đối giữa các nguồn thu và chi, đảm bảo hoạt động chuyên môn được thực hiện tốt nhất, đồng thời duy trì và phát triển cơ sở vật chất.

Việc lập kế hoạch tài chính tại các cơ sở y tế công lập còn gặp nhiều khó khăn do thiếu thông tin đầy đủ và chính xác về nhu cầu dịch vụ y tế, biến động về giá cả thuốc men, vật tư y tế, và sự thay đổi trong chính sách thanh toán bảo hiểm y tế. Kế hoạch tài chính thường dựa trên kinh nghiệm và dữ liệu quá khứ, chưa dự báo được các yếu tố bất định trong tương lai. Điều này dẫn đến tình trạng kế hoạch không sát thực tế, gây khó khăn cho việc phân bổ và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả.

Công tác quản lý nguồn thu tại các cơ sở y tế còn nhiều bất cập, đặc biệt là trong việc kiểm soát và thu đúng, thu đủ các khoản viện phí và bảo hiểm y tế. Tình trạng thất thu, nợ đọng viện phí vẫn còn xảy ra, ảnh hưởng đến nguồn lực tài chính của đơn vị. Về chi tiêu, việc kiểm soát chi thường xuyên, đặc biệt là chi mua thuốc, vật tư y tế, còn lỏng lẻo, dễ dẫn đến lãng phí, thất thoát, hoặc mua sắm không hiệu quả.

Để lập kế hoạch tài chính sát thực tế, các cơ sở y tế cần thu thập đầy đủ thông tin về nhu cầu dịch vụ y tế, biến động giá cả, và chính sách thanh toán bảo hiểm y tế. Cần xây dựng kế hoạch tài chính dựa trên các mục tiêu cụ thể, rõ ràng, có thể đo lường được, và có tính khả thi. Đồng thời, cần thường xuyên rà soát, điều chỉnh kế hoạch tài chính phù hợp với tình hình thực tế. Kế hoạch tài chính cần được công khai, minh bạch, và được sự tham gia của các bộ phận liên quan.

Các cơ sở y tế cần tăng cường kiểm soát và thu đúng, thu đủ các khoản viện phí, bảo hiểm y tế, và các nguồn thu hợp pháp khác. Cần xây dựng quy trình thu phí minh bạch, rõ ràng, và được công khai đến người dân. Đồng thời, cần có các biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp gian lận, trốn tránh nghĩa vụ nộp phí. Cần chủ động tìm kiếm các nguồn tài trợ, hợp tác với các tổ chức, cá nhân để tăng cường nguồn lực tài chính cho đơn vị.

Các cơ sở y tế cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành kỷ luật tài chính, đặc biệt là trong các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm, như mua sắm thuốc, vật tư y tế, xây dựng cơ bản. Cần có hệ thống kiểm tra nội bộ hiệu quả, phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm. Đồng thời, cần phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm tra, giám sát từ bên ngoài, đảm bảo tính khách quan, minh bạch.

Để nâng cao năng lực quản lý tài chính, cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tài chính, kế toán có trình độ chuyên môn cao, có phẩm chất đạo đức tốt. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ tài chính, kế toán, quản lý chi tiêu, và các kiến thức pháp luật liên quan. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho cán bộ học tập, trao đổi kinh nghiệm với các đơn vị khác, cập nhật kiến thức mới, nâng cao trình độ chuyên môn.

Việc xây dựng cơ sở dữ liệu tài chính đồng bộ, chuẩn hóa là nền tảng để ứng dụng CNTT vào quản lý tài chính. Cần thu thập, xử lý, và lưu trữ dữ liệu về các nguồn thu, chi, tài sản, công nợ, và các thông tin khác liên quan đến hoạt động tài chính của đơn vị. Cần đảm bảo dữ liệu được cập nhật thường xuyên, chính xác, và được bảo mật an toàn. Dữ liệu này sẽ giúp cho việc phân tích, đánh giá tình hình tài chính, và đưa ra các quyết định quản lý kịp thời.

Việc sử dụng phần mềm quản lý tài chính hiện đại, tiện lợi sẽ giúp cho việc theo dõi, quản lý các hoạt động tài chính một cách hiệu quả. Cần lựa chọn phần mềm phù hợp với đặc điểm, quy mô của đơn vị, và có tính năng đáp ứng các yêu cầu quản lý. Cần đào tạo cán bộ sử dụng phần mềm thành thạo, và thường xuyên cập nhật, nâng cấp phần mềm để đáp ứng các yêu cầu mới.

Việc đổi mới cơ chế tài chính y tế theo hướng tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Cần giao quyền chủ động cho các đơn vị trong việc lập kế hoạch, phân bổ, sử dụng, và kiểm soát các nguồn lực tài chính. Đồng thời, cần tăng cường trách nhiệm giải trình của các đơn vị về hiệu quả sử dụng các nguồn lực này. Cần xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính của các đơn vị, và có các biện pháp khen thưởng, kỷ luật phù hợp.

Để đảm bảo nguồn lực tài chính cho hoạt động y tế, cần đa dạng hóa các nguồn thu, không chỉ dựa vào ngân sách nhà nước. Cần khuyến khích các đơn vị chủ động khai thác nguồn thu từ dịch vụ y tế, bảo hiểm y tế, tài trợ, và các nguồn thu hợp pháp khác. Đồng thời, cần tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư vào lĩnh vực y tế, góp phần tăng cường nguồn lực tài chính cho ngành.