Công Tác Quản Lý Nhà Nước Về Đất Nông Nghiệp Tại Thành Phố Tam Điệp, Tỉnh Ninh Bình

• Tác giả: Vũ Thị Thảo
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Tuấn
• Trường học: Trường Đại Học Lâm Nghiệp
• Chuyên ngành: Quản Lý Kinh Tế
• Đề tài: Quản Lý Nhà Nước Về Đất Nông Nghiệp Tại Thành Phố Tam Điệp, Ninh Bình
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Tam Điệp

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP
• 1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước về ĐNN cấp huyện
• 1.2. Một số khái niệm
• 1.3. Khái niệm đất đai
• 1.4. Khái niệm đất nông nghiệp
• 1.5. Khái niệm quản lý
• 1.6. Khái niệm quản lý nhà nước
• 1.7. Khái niệm quản lý nhà nước về đất đai
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA THÀNH PHỐ TAM ĐIỆP VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đặc điểm cơ bản của thành phố Tam Điệp
• 2.2. Các đặc điểm tự nhiên
• 2.3. Ảnh hưởng của đặc điểm cơ bản đến công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp của thành phố Tam Điệp
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.7. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.8. Hệ thống chỉ tiêu sử dụng
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại thành phố Tam Điệp tỉnh Ninh Bình
• 3.2. Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp của thành phố Tam Điệp
• 3.3. Bộ máy quản lý nhà nước về đất nông nghiệp của thành phố Tam Điệp
• 3.4. Thực trạng công tác QLNN về đất nông nghiệp của thành phố Tam Điệp
• 3.5. Công tác ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp
• 3.6. Công tác khảo sát, đo đạc, thống kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng và bản đồ quy hoạch sử dụng đất
• 3.7. Công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp
• 3.8. Công tác quản lý việc giao, cho thuê, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp
• 3.9. Công tác quản lý đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp
• 3.10. Công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo quản lý, sử dụng đất nông nghiệp
• 3.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại thành phố Tam Điệp
• 3.12. Hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý đất nông nghiệp
• 3.13. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về đất nông nghiệp
• 3.14. Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp
• 3.15. Trình độ trang thiết bị cho công tác quản lý nhà nước về đất đai
• 3.16. Công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm
• 3.17. Đánh giá chung về công tác QLNN về đất nông nghiệp của Tam Điệp
• 3.18. Những thành công. Những tồn tại, hạn chế
• 3.19. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế
• 3.20. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp của thành phố Tam Điệp
• 3.20.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục và phổ biến kiến thức pháp luật về đất đai và đất nông nghiệp
• 3.20.2. Hoàn thiện công tác lập và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp
• 3.20.3. Nâng cao năng lực, phẩm chất cho đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về đất nông nghiệp
• 3.20.4. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại tố cáo về đất đai, xử phạt vi phạm hành vi chính về đất nông nghiệp
• 3.20.5. Đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật mới vào quản lý đất nông nghiệp
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Về Đất Nông Nghiệp Tam Điệp

Đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, tư liệu sản xuất đặc biệt trong nông nghiệp, thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, địa bàn sinh sống của cư dân, nền tảng để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Sử dụng đất tiết kiệm, hợp lý và hiệu quả là mục tiêu của chiến lược phát triển bền vững. Đất là sản phẩm tự nhiên nên bị giới hạn về số lượng. Con người có thể cải tạo tính chất của đất, thay đổi mục đích sử dụng song lại không làm tăng hay giảm diện tích đất theo ý muốn. Trong khi đó dưới tác động của nền kinh tế thị trường, tình hình gia tăng dân số như hiện nay cùng với sự phát triển của xã hội trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa tác động rất nhiều đến quản lý và sử dụng đất đai. Công tác quản lý và sử dụng đất cũng vì thế mà trở thành một trong những nội dung quan trọng của quản lý nhà nước (QLNN) để đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, hợp lý, đạt hiệu quả cao và bền vững.

1.1. Khái niệm và vai trò của đất nông nghiệp trong phát triển kinh tế

Theo luật đất đai năm 2013 thì đất nông nghiệp là đất được sử dụng vào mục đích sản xuất, nghiên cứu, thí nghiệm về nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối và mục đích bảo vệ, phát triển rừng. Đất nông nghiệp bao gồm đất sản xuất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thuỷ sản, đất làm muối và đất nông nghiệp khác. Đất nông nghiệp có vai trò rất quan trọng: Đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu, đặc biệt và không thể thay thế vì không có đất đai thì không có sản xuất nông nghiệp. Năng suất cây trồng, vật nuôi phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng đất đai.

1.2. Quản lý nhà nước về đất đai Định nghĩa và các yếu tố cơ bản

Quản lý nhà nước về đất đai là hoạt động tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với các hành vi của các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật đất đai để thực hiện và bảo vệ quyền sở hữu toàn dân về đất đai nhằm duy trì và phát triển các quan hệ đất đai theo trật tự pháp luật quy định. Như vậy quản lý nhà nước về đất đai là tổng hợp các hoạt động của cơ quan Nhà nước về đất đai: Đó là các hoạt động trong việc nắm và quản lý tình hình sử dụng đất đai.

II. Thực Trạng Quản Lý Đất Nông Nghiệp Tại Thành Phố Tam Điệp

Công tác quản lý và sử dụng đất đai của nước ta trong những năm gần đây khá phức tạp. Quá trình tổ chức quản lý và sử dụng đất cũng đã bộc lộ những tồn tại, nảy sinh nhiều vấn đề mới nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước như: sử dụng đất không đúng mục đích, giao đất trái thẩm quyền, tranh chấp và lấn chiếm đất đai, quy hoạch sai nguyên tắc, khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều. Theo thống kê, Việt Nam có tổng diện tích tự nhiên là hơn 33,13 triệu ha, trong đó nhóm ĐNN có diện tích trên 27,98 triệu ha, chiếm 84,47% tổng diện tích tự nhiên [2].

2.1. Phân tích hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp tại Tam Điệp

Thành phố Tam Điệp có tổng diện tích tự nhiên 10.493,13 ha, trong đó diện tích nhóm đất nông nghiệp là 7. Nằm trên các tuyến đường huyết mạch của quốc gia, Tam Điệp có nhiều tiềm năng lợi thế, đặc biệt là lợi thế trong phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch, phát triển đô thị. Tam Điệp cũng được xác định là một trong ba vùng kinh tế trọng điểm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Bình [16].

2.2. Các vấn đề nổi cộm trong quản lý đất nông nghiệp Tam Điệp

Cùng với quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh chóng, áp lực đối với quản lý nhà nước về đất nông nghiệp của thành phố ngày càng gia tăng. Xuất phát từ yêu cầu trên em chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, với mong muốn kết quả nghiên cứu của đề tài có thể đóng góp một phần nhất định vào việc giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài trong công tác QLNN về ĐNN để góp phần làm tốt công tác QLNN về ĐNN có hiệu quả hơn, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Đất Nông Nghiệp Tam Điệp

Để thực hiện mục tiêu này cần bắt đầu từ việc nâng cao hiệu quả sử dụng ĐNN một cách toàn diện. Công tác quản lý và sử dụng đất đai của nước ta trong những năm gần đây khá phức tạp. Quá trình tổ chức quản lý và sử dụng đất cũng đã bộc lộ những tồn tại, nảy sinh nhiều vấn đề mới nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước như: sử dụng đất không đúng mục đích, giao đất trái thẩm quyền, tranh chấp và lấn chiếm đất đai, quy hoạch sai nguyên tắc, khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều.

3.1. Nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp

Luật Đất đai 2013 đã mở rộng hạn mức giao đất và hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tích tụ, tập trung đất hình thành sản xuất hàng hóa lớn trong nông nghiệp (Chi cục Thống kê thành phố Tam Điệp, 2016).

3.2. Tăng cường thanh tra kiểm tra việc sử dụng đất nông nghiệp

Theo số liệu của Tổng cục Quản lý đất, Bộ Tài nguyên Môi trường, bình quân mỗi năm ĐNN giảm gần 100 nghìn hécta, đặc biệt năm 2007 giảm 120 nghìn hécta, trong khi mỗi năm số lao động bước ra khỏi ruộng đồng chỉ vào khoảng 400 ngàn người. Hơn nữa, mức gia tăng dân số ở nông thôn không giảm nhiều như mong đợi, khiến cho bình quân đất canh tác trên đầu người ngày càng giảm mạnh.

3.3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý đất đai

Nông nghiệp là hoạt động sản xuất cổ nhất và cơ bản nhất của loài người. Hầu hết các nước trên thế giới đều phải xây dựng một nền kinh tế trên cơ sở phát triển nông nghiệp dựa vào khai thác tiềm năng của đất nông nghiệp (ĐNN), lấy đó làm bàn đạp cho việc phát triển các ngành khác. Vì vậy, tổ chức sử dụng nguồn tài nguyên ĐNN hợp lý, có hiệu quả cao theo quan điểm sinh thái và phát triển bền vững đang trở thành vấn đề mang tính toàn cầu.

IV. Chính Sách Đất Nông Nghiệp Ảnh Hưởng Đến Tam Điệp Ninh Bình

Mục đích của việc sử dụng ĐNN là làm thế nào để bắt nguồn tư liệu có hạn này mang lại hiệu quả kinh tế, hiệu quả sinh thái, hiệu quả xã hội cao nhất, đảm bảo lợi ích trước mắt và lâu dài. Nói cách khác, mục tiêu hiện nay của loài người là phấn đấu xây dựng một nền nông nghiệp toàn diện về kinh tế, xã 2 hội, môi trường một cách bền vững. Để thực hiện mục tiêu này cần bắt đầu từ việc nâng cao hiệu quả sử dụng ĐNN một cách toàn diện.

4.1. Phân tích các quy định pháp luật hiện hành về đất nông nghiệp

Công tác quản lý và sử dụng đất đai của nước ta trong những năm gần đây khá phức tạp. Quá trình tổ chức quản lý và sử dụng đất cũng đã bộc lộ những tồn tại, nảy sinh nhiều vấn đề mới nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước như: sử dụng đất không đúng mục đích, giao đất trái thẩm quyền, tranh chấp và lấn chiếm đất đai, quy hoạch sai nguyên tắc, khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều.

4.2. Tác động của chính sách đến người dân và doanh nghiệp Tam Điệp

Theo thống kê, Việt Nam có tổng diện tích tự nhiên là hơn 33,13 triệu ha, trong đó nhóm ĐNN có diện tích trên 27,98 triệu ha, chiếm 84,47% tổng diện tích tự nhiên [2]. Trong đó, đất sản xuất nông nghiệp là 10.151,1 ha, đất lâm nghiệp là 15.373,1 ha đất nuôi trồng thủy sản là 712 ha. Quỹ ĐNN tiếp tục suy giảm do công nghiệp hóa và đô thị hóa.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Đất Nông Nghiệp Tại Tam Điệp

Theo số liệu của Tổng cục Quản lý đất, Bộ Tài nguyên Môi trường, bình quân mỗi năm ĐNN giảm gần 100 nghìn hécta, đặc biệt năm 2007 giảm 120 nghìn hécta, trong khi mỗi năm số lao động bước ra khỏi ruộng đồng chỉ vào khoảng 400 ngàn người. Hơn nữa, mức gia tăng dân số ở nông thôn không giảm nhiều như mong đợi, khiến cho bình quân đất canh tác trên đầu người ngày càng giảm mạnh; Luật Đất đai 2013 đã mở rộng hạn mức giao đất và hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tích tụ, tập trung đất hình thành sản xuất hàng hóa lớn trong nông nghiệp (Chi cục Thống kê thành phố Tam Điệp, 2016).

5.1. Mô hình quản lý đất nông nghiệp hiệu quả tại Tam Điệp

Thành phố Tam Điệp có tổng diện tích tự nhiên 10.493,13 ha, trong đó diện tích nhóm đất nông nghiệp là 7. Nằm trên các tuyến đường huyết mạch của quốc gia, Tam Điệp có nhiều tiềm năng lợi thế, đặc biệt là lợi thế trong phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch, phát triển đô thị. Tam Điệp cũng được xác định là một trong ba vùng kinh tế trọng điểm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Bình [16].

5.2. Bài học kinh nghiệm và khuyến nghị cho các địa phương khác

Cùng với quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh chóng, áp lực đối với quản lý nhà nước về đất nông nghiệp của thành phố ngày càng gia tăng. Xuất phát từ yêu cầu trên em chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, với mong muốn kết quả nghiên cứu của đề tài có thể đóng góp một phần nhất định vào việc giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài trong công tác QLNN về ĐNN để góp phần làm tốt công tác QLNN về ĐNN có hiệu quả hơn, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

VI. Tương Lai Quản Lý Đất Nông Nghiệp Tại Thành Phố Tam Điệp

Để thực hiện mục tiêu này cần bắt đầu từ việc nâng cao hiệu quả sử dụng ĐNN một cách toàn diện. Công tác quản lý và sử dụng đất đai của nước ta trong những năm gần đây khá phức tạp. Quá trình tổ chức quản lý và sử dụng đất cũng đã bộc lộ những tồn tại, nảy sinh nhiều vấn đề mới nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước như: sử dụng đất không đúng mục đích, giao đất trái thẩm quyền, tranh chấp và lấn chiếm đất đai, quy hoạch sai nguyên tắc, khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều.

6.1. Xu hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Tam Điệp

Luật Đất đai 2013 đã mở rộng hạn mức giao đất và hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tích tụ, tập trung đất hình thành sản xuất hàng hóa lớn trong nông nghiệp (Chi cục Thống kê thành phố Tam Điệp, 2016).

6.2. Đề xuất chính sách và giải pháp cho tương lai

Theo số liệu của Tổng cục Quản lý đất, Bộ Tài nguyên Môi trường, bình quân mỗi năm ĐNN giảm gần 100 nghìn hécta, đặc biệt năm 2007 giảm 120 nghìn hécta, trong khi mỗi năm số lao động bước ra khỏi ruộng đồng chỉ vào khoảng 400 ngàn người. Hơn nữa, mức gia tăng dân số ở nông thôn không giảm nhiều như mong đợi, khiến cho bình quân đất canh tác trên đầu người ngày càng giảm mạnh.

Tổng quan nghiên cứu

Đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia quý giá, đặc biệt quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam có tổng diện tích tự nhiên hơn 33,13 triệu ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm khoảng 27,98 triệu ha, tương đương 84,47% tổng diện tích. Tuy nhiên, quỹ đất nông nghiệp đang bị suy giảm nhanh chóng do quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và gia tăng dân số. Bình quân mỗi năm đất nông nghiệp giảm gần 100 nghìn ha, trong khi số lao động rời khỏi nông nghiệp chỉ khoảng 400 nghìn người. Thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình, với tổng diện tích tự nhiên 10.493,13 ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm 7.022,89 ha (66,93%), đang chịu áp lực lớn trong công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp do sự phát triển nhanh của đô thị và công nghiệp.

Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp tại Tam Điệp, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý trong giai đoạn 2022-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các nội dung: quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp; quản lý giao, cho thuê, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất; đăng ký quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp, góp phần phát triển kinh tế bền vững và ổn định xã hội tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nhà nước về đất đai, bao gồm:

• Khái niệm đất đai và đất nông nghiệp: Đất đai là tài nguyên thiên nhiên có vị trí cố định, diện tích hữu hạn và tính lâu bền. Đất nông nghiệp bao gồm đất trồng cây hàng năm, cây lâu năm, đất rừng sản xuất, rừng phòng hộ, đất nuôi trồng thủy sản và các loại đất nông nghiệp khác theo Luật Đất đai 2013.

• Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước là hoạt động có tổ chức, có kế hoạch và quyền lực nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội. Quản lý nhà nước về đất đai là sự điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với các hành vi liên quan đến đất đai nhằm bảo vệ quyền sở hữu toàn dân và sử dụng đất hiệu quả.

• Nguyên tắc quản lý nhà nước về đất nông nghiệp: Bao gồm quản lý tập trung, hài hòa giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng, đảm bảo lợi ích của nhà nước, người sử dụng đất và xã hội, đồng thời tiết kiệm và hiệu quả trong sử dụng đất.

• Mô hình quản lý nhà nước cấp huyện: Tập trung vào các nội dung như ban hành văn bản pháp luật, khảo sát đo đạc lập bản đồ địa chính, quản lý quy hoạch, giao đất, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng, đăng ký quyền sử dụng đất và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ các báo cáo, thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Tam Điệp giai đoạn 2019-2021; số liệu khảo sát, điều tra thực địa từ tháng 01 đến tháng 4 năm 2022; các văn bản pháp luật liên quan.

• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn các xã, phường có đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố Tam Điệp làm đối tượng nghiên cứu. Đối tượng khảo sát gồm cán bộ quản lý nhà nước về đất đai, các tổ chức, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp.

• Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng số liệu thống kê về diện tích đất, cơ cấu sử dụng đất, số liệu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, số vụ việc khiếu nại, tố cáo; phân tích định tính các yếu tố ảnh hưởng, chính sách pháp luật và thực tiễn quản lý.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý số liệu từ 2019 đến 2022; đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2022-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp: Tổng diện tích đất nông nghiệp tại Tam Điệp là 7.022,89 ha, chiếm 66,93% tổng diện tích tự nhiên. Trong đó, đất trồng cây lâu năm chiếm 29,34%, đất trồng lúa 8,57%, đất rừng phòng hộ 18,08%, đất nuôi trồng thủy sản 1,92%. Đất phi nông nghiệp chiếm 30,93%, đất chưa sử dụng còn 2,14%.

2. Công tác quản lý quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất: Quy hoạch sử dụng đất được lập theo chu kỳ 10 năm, tuy nhiên việc điều chỉnh quy hoạch còn chậm, dẫn đến tình trạng quy hoạch treo, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Việc phân bổ quỹ đất chưa hoàn toàn phù hợp với chuyển dịch cơ cấu cây trồng và phát triển đô thị.

3. Công tác giao, cho thuê, thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất: Việc giao đất và cho thuê đất được thực hiện theo quy định, tuy nhiên còn tồn tại tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp chưa được kiểm soát chặt chẽ, gây giảm diện tích đất nông nghiệp. Thu hồi đất được thực hiện theo thẩm quyền, nhưng công tác bồi thường và hỗ trợ còn chậm, gây bức xúc trong nhân dân.

4. Công tác đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Trong 3 năm gần đây, thành phố đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho hàng nghìn hồ sơ, góp phần ổn định quyền lợi người sử dụng đất. Tuy nhiên, việc cập nhật hồ sơ địa chính và quản lý biến động đất đai còn hạn chế.

5. Thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo: Công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường, số vụ việc vi phạm giảm dần. Tuy nhiên, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo còn chậm, chưa dứt điểm, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những tồn tại là do hệ thống pháp luật đất đai còn chưa đồng bộ, hướng dẫn thi hành chậm và chưa cụ thể; năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế; trang thiết bị kỹ thuật phục vụ công tác quản lý chưa đáp ứng yêu cầu hiện đại; nhận thức của người dân về pháp luật đất đai chưa đầy đủ. So sánh với các địa phương như Hải Phòng, Hồ Chí Minh, Quốc Oai, Lâm Bình, Tam Điệp có nhiều điểm tương đồng về khó khăn trong quản lý đất nông nghiệp, đặc biệt là trong kiểm soát chuyển mục đích sử dụng đất và giải quyết khiếu nại. Việc áp dụng công nghệ GIS, GPS trong đo đạc, lập bản đồ địa chính đã được triển khai nhưng chưa đồng bộ và toàn diện. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu sử dụng đất, bảng thống kê số liệu cấp giấy chứng nhận và biểu đồ số vụ việc khiếu nại theo năm để minh họa xu hướng và hiệu quả quản lý.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về đất đai: Tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và người dân về chính sách, pháp luật đất đai. Mục tiêu tăng tỷ lệ người dân hiểu biết pháp luật lên trên 80% trong giai đoạn 2022-2025. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố phối hợp với các phòng ban liên quan.

2. Hoàn thiện công tác lập và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp: Rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất phù hợp với thực tế phát triển kinh tế - xã hội, hạn chế quy hoạch treo. Áp dụng công nghệ GIS để quản lý quy hoạch chính xác, cập nhật thường xuyên. Thời gian thực hiện: 2022-2023. Chủ thể: Phòng Tài nguyên và Môi trường.

3. Nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về đất nông nghiệp: Tổ chức đào tạo chuyên môn, kỹ năng quản lý, sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai. Mục tiêu nâng cao trình độ chuyên môn cho 90% cán bộ trong 3 năm tới. Chủ thể: Sở Nội vụ, UBND thành phố.

4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập hệ thống giám sát, kiểm tra định kỳ và đột xuất, xử lý nghiêm các vi phạm về sử dụng đất nông nghiệp. Mục tiêu giảm 30% số vụ vi phạm trong giai đoạn 2022-2025. Chủ thể: Thanh tra thành phố, Phòng Tài nguyên và Môi trường.

5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai: Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai hiện đại, tự động hóa quy trình cấp giấy chứng nhận, đăng ký biến động đất đai. Thời gian thực hiện: 2022-2025. Chủ thể: UBND thành phố phối hợp với các đơn vị công nghệ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước về đất đai các cấp: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, cập nhật kiến thức pháp luật và kỹ thuật quản lý hiện đại.

2. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý tài nguyên môi trường: Tham khảo để xây dựng chính sách phù hợp, hoàn thiện quy định pháp luật về đất đai, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa.

3. Các tổ chức nghiên cứu, đào tạo về quản lý kinh tế và tài nguyên đất đai: Sử dụng làm tài liệu tham khảo giảng dạy, nghiên cứu chuyên sâu về quản lý đất nông nghiệp.

4. Người sử dụng đất, doanh nghiệp đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp và bất động sản: Hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và các quy định pháp luật liên quan đến đất nông nghiệp, từ đó thực hiện đúng quy định, hạn chế tranh chấp.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý nhà nước về đất nông nghiệp là gì?
   Quản lý nhà nước về đất nông nghiệp là hoạt động tổ chức, điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với việc sử dụng, phân phối và bảo vệ đất nông nghiệp nhằm đảm bảo sử dụng hiệu quả và bền vững. Ví dụ, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giúp ổn định quyền lợi người dân.

2. Tại sao công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp lại quan trọng?
   Quy hoạch giúp phân bổ quỹ đất hợp lý, hạn chế chuyển đổi mục đích sử dụng đất tùy tiện, bảo vệ diện tích đất trồng lúa và rừng phòng hộ. Ví dụ, quy hoạch không phù hợp có thể dẫn đến mất đất nông nghiệp và ảnh hưởng đến an ninh lương thực.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý đất nông nghiệp?
   Bao gồm hệ thống pháp luật, năng lực cán bộ quản lý, trang thiết bị kỹ thuật, nhận thức của người dân và công tác thanh tra, kiểm tra. Ví dụ, thiếu trang thiết bị hiện đại làm giảm độ chính xác trong đo đạc đất đai.

4. Làm thế nào để nâng cao năng lực cán bộ quản lý đất đai?
   Thông qua đào tạo chuyên môn, tập huấn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin và cập nhật kiến thức pháp luật. Ví dụ, tổ chức các khóa học về GIS giúp cán bộ quản lý cập nhật công nghệ mới.

5. Giải pháp nào giúp giảm tranh chấp đất đai tại địa phương?
   Tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo và áp dụng công nghệ quản lý hiện đại. Ví dụ, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất kịp thời giúp giảm tranh chấp.

Kết luận

• Đất nông nghiệp tại thành phố Tam Điệp chiếm khoảng 66,93% tổng diện tích, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
• Công tác quản lý nhà nước về đất nông nghiệp còn tồn tại nhiều hạn chế như quy hoạch chưa đồng bộ, chuyển mục đích sử dụng đất chưa kiểm soát chặt, năng lực cán bộ và trang thiết bị kỹ thuật còn hạn chế.
• Các yếu tố ảnh hưởng chính gồm hệ thống pháp luật, năng lực cán bộ, công nghệ quản lý và nhận thức người dân.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm tuyên truyền pháp luật, hoàn thiện quy hoạch, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường thanh tra và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Nghiên cứu có thể làm cơ sở cho các bước tiếp theo trong cải thiện công tác quản lý đất nông nghiệp tại Tam Điệp giai đoạn 2022-2025, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội địa phương.

Quý độc giả và các cơ quan quản lý được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý đất nông nghiệp, đảm bảo phát triển bền vững và ổn định xã hội.