Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Cẩm Giàng, Tỉnh Hải Dương

• Tác giả: Đặng Ngọc Tuấn
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Thị Hương
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Cẩm Giàng, Tỉnh Hải Dương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý ngân nhà nước cấp huyện
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.3. Kết đạt được và khoảng trống cần nghiên cứu
• 1.4. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4.1. Một số khái niệm cơ bản
• 1.4.2. Đặc điểm, vai trò, mục tiêu quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4.3. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4.5. Tiêu chí đánh giá công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.5. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện của một số địa phương và bài học rút ra cho huyện Cẩm Giàng
• 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện của một số địa phương
• 1.5.2. Một số bài học rút ra cho huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Khung phân tích của đề tài
• 2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 2.2.1. Thu thập dữ liệu thứ cấp
• 2.2.2. Thu thập số liệu sơ cấp
• 2.3. Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu
• 2.3.1. Phương pháp xử lý dữ liệu
• 2.3.2. Phương pháp thống kê mô tả
• 2.3.3. Phương pháp so sánh
• 2.3.4. Phương pháp phân tích tổng hợp
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN CẨM GIÀNG, TỈNH HẢI DƯƠNG
• 3.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu
• 3.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Cẩm Giàng
• 3.3. Đánh giá chung về đặc điểm địa bàn nghiên cứu liên quan đến quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nước
• 3.4. Cơ cấu bộ máy quản lý ngân sách nhà nước huyện Cẩm Giàng
• 3.5. Cơ sở pháp lý trong quản lý ngân sách huyện
• 3.6. Phân tích thực trạng quản lý thu, chi ngân sách nhà nước tại huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương
• 3.6.1. Công tác lập dự toán ngân sách nhà nước
• 3.6.2. Chấp hành dự toán ngân sách nhà nước
• 3.6.3. Quyết toán ngân sách nhà nước huyện Cẩm Giàng
• 3.6.4. Kiểm tra, giám sát quản lý ngân sách nhà nước huyện Cẩm Giàng
• 3.7. Đánh giá chung về quản lý thu chi ngân sách trên địa bàn huyện Cẩm Giàng. Những kết quả đạt được
• 3.8. Những hạn chế trong quản lý ngân sách huyện Cẩm Giàng
• 3.9. Nguyên nhân của hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN CẨM GIÀNG, TỈNH HẢI DƯƠNG
• 4.1. Định hướng quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Cẩm Giàng
• 4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương
• 4.2.1. Hoàn thiện công tác lập và phân bổ dự toán ngân sách Nhà nước
• 4.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành dự toán quản lý ngân sách Nhà nước
• 4.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán ngân sách Nhà nước
• 4.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện ngân sách Nhà nước
• 4.2.5. Hoàn thiện bộ máy và nâng cao trình độ cán bộ quản lý ngân sách Nhà nước
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• A.1. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• A.2. DANH MỤC BẢNG

I. Tổng Quan Về Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Cẩm Giàng

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong hệ thống tài chính công, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Tại cấp huyện, đặc biệt là ở Cẩm Giàng, Hải Dương, việc quản lý hiệu quả NSNN có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực cho phát triển địa phương. Hoạt động thu, chi ngân sách nhà nước Cẩm Giàng không chỉ phản ánh tình hình kinh tế mà còn là công cụ để Nhà nước điều tiết, định hướng sự phát triển. Do đó, việc nghiên cứu và hoàn thiện quy trình quản lý ngân sách tại huyện là vô cùng cần thiết. Theo Luật Ngân sách nhà nước, NSNN được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

1.1. Vai Trò Của Ngân Sách Nhà Nước Cấp Huyện

Ngân sách nhà nước cấp huyện đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động của chính quyền địa phương, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Việc phân bổ và sử dụng ngân sách địa phương hiệu quả giúp đáp ứng nhu cầu của người dân, nâng cao chất lượng dịch vụ công và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngân sách cấp huyện là công cụ quan trọng để thực hiện các chính sách của Nhà nước, đảm bảo an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững. Cẩm Giàng là một huyện nằm ở phía Tây của tỉnh Hải Dương với sản xuất công nghiệp là chủ yếu.

1.2. Đặc Điểm Quản Lý Ngân Sách Huyện Cẩm Giàng

Quản lý ngân sách tại Cẩm Giàng, Hải Dương có những đặc điểm riêng biệt, xuất phát từ vị trí địa lý, điều kiện kinh tế - xã hội và cơ cấu hành chính của huyện. Việc điều hành ngân sách cần phải linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật. Công tác lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách cần được thực hiện một cách chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả. Phòng tài chính kế hoạch Cẩm Giàng đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu cho UBND huyện về các vấn đề liên quan đến quản lý ngân sách.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Ngân Sách Tại Huyện Cẩm Giàng

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, công tác quản lý NSNN tại Cẩm Giàng vẫn còn đối mặt với không ít thách thức. Tình trạng thất thu, lãng phí, tham nhũng trong quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước vẫn còn xảy ra, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả sử dụng nguồn lực. Bên cạnh đó, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách nhà nước Cẩm Giàng còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công việc. Việc kiểm tra, giám sát sử dụng ngân sách nhà nước chưa được thực hiện một cách thường xuyên và hiệu quả. Theo tác giả Trần Vân Trang (2017), quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện vẫn tồn tại những mặt hạn chế trong xây dựng, lập, duyệt, phân bổ, thực hiện dự toán chƣa sát thực tế nên hàng năm phải bổi sung kinh phí, gây lãng phí NSNN.

2.1. Hạn Chế Trong Lập Và Phân Bổ Ngân Sách Cẩm Giàng

Công tác lập dự toán ngân sách hàng năm nhìn chung còn chậm, trong đó dự toán thu, chi ngân sách chƣa sát với tình hình thu chi thực tế. Việc lập dự toán chưa sát thực tế dẫn đến tình trạng điều chỉnh, bổ sung ngân sách thường xuyên, gây khó khăn cho công tác quản lý và điều hành. Bên cạnh đó, việc phân bổ ngân sách còn mang tính cào bằng, chưa ưu tiên cho các lĩnh vực trọng điểm, các chương trình mục tiêu quốc gia. Chất lƣợng của công tác lập dự toán chƣa cao, số liệu dự toán một số nội dung thu, chi do các cơ quan, đơn vị, địa phƣơng trên địa bàn huyện ƣớc số thực hiện năm trƣớc và tăng thêm một tỷ lệ nhất định để lập dự toán cho năm kế hoạch trong thời kỳ ổn định ngân sách.

2.2. Thất Thu Và Lãng Phí Trong Sử Dụng Ngân Sách Nhà Nước

Tình trạng thất thu ngân sách vẫn còn xảy ra do nhiều nguyên nhân, như trốn thuế, gian lận thương mại, quản lý thu chưa chặt chẽ. Bên cạnh đó, việc sử dụng ngân sách còn lãng phí, kém hiệu quả, đặc biệt là trong các dự án đầu tư công. Việc kiểm soát chi tiêu chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng chi sai mục đích, vượt định mức. Tại nhiều địa phƣơng thu NSX vẫn còn hiện tƣợng thất thu, bỏ sót nguồn thu, vẫn còn tình trạng che dấu nguồn thu việc rà soát các hộ kinh doanh chƣa tiến hành đồng bộ tại các địa phƣơng, hiệu quả chƣa đạt mong đợi.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Ngân Sách Huyện Cẩm Giàng

Để nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tại Cẩm Giàng, cần có các giải pháp đồng bộ, toàn diện, tập trung vào các khâu lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm tra, giám sát. Cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách nhà nước, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý. Việc công khai, minh bạch thông tin về ngân sách nhà nước cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao trách nhiệm giải trình và tạo sự đồng thuận trong xã hội. Theo Trần Ngọc Lan (2014), cần nâng cao chất lƣợng xây dựng và lập dự toán ngân sách huyện; Hoàn thiện quản lý chấp hành dự toán ngân sách huyện; Tăng cƣờng thanh tra, kiểm tra tài chính ngân sách.

3.1. Nâng Cao Chất Lượng Lập Và Dự Toán Ngân Sách

Cần đổi mới quy trình lập dự toán, đảm bảo tính khoa học, khách quan và sát thực tế. Cần tăng cường công tác phân tích, dự báo tình hình kinh tế - xã hội, từ đó đưa ra các dự báo chính xác về nguồn thu và nhu cầu chi. Việc lập dự toán cần phải dựa trên cơ sở các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Cần công khai, minh bạch thông tin về dự toán ngân sách, tạo điều kiện cho người dân tham gia đóng góp ý kiến.

3.2. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Quyết Toán Ngân Sách

Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành dự toán ngân sách, đảm bảo chi tiêu đúng mục đích, đúng định mức và hiệu quả. Cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về quản lý tài chính, gây thất thoát, lãng phí ngân sách. Việc kiểm tra, giám sát cần được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng. Cần tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra bằng cách kiểm tra đúng đắn hợp pháp số liệu báo cáo, kết hợp chặt chẽ giữa cơ quan thanh tra, kiểm tra, thanh tra tài chính tăng công tác kiểm tra, giám sát đối với các đơn vị thu nộp và sử dụng NSNN .

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Hiệu Quả Quản Lý Ngân Sách Cẩm Giàng

Việc triển khai các giải pháp hoàn thiện quản lý NSNN tại Cẩm Giàng cần được thực hiện một cách đồng bộ, có hệ thống và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Cần có sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và người dân. Việc đánh giá hiệu quả của các giải pháp cần được thực hiện một cách khách quan, khoa học, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm và tiếp tục hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước.

4.1. Đánh Giá Hiệu Quả Sử Dụng Ngân Sách Hiện Tại

Cần đánh giá một cách khách quan, toàn diện về hiệu quả sử dụng NSNN tại Cẩm Giàng, từ đó xác định những điểm mạnh, điểm yếu và những vấn đề cần cải thiện. Việc đánh giá cần dựa trên các tiêu chí cụ thể, rõ ràng, có thể định lượng được. Cần so sánh hiệu quả sử dụng NSNN của Cẩm Giàng với các địa phương khác có điều kiện tương đồng, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm.

4.2. Bài Học Kinh Nghiệm Từ Quản Lý Ngân Sách Xã Cẩm Giàng

Cần nghiên cứu, phân tích kinh nghiệm quản lý NSNN của các xã, thị trấn trên địa bàn Cẩm Giàng, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm và áp dụng vào thực tiễn. Cần chú trọng đến việc phát huy vai trò của cộng đồng trong việc giám sát, đánh giá hiệu quả sử dụng NSNN. Cần có cơ chế khuyến khích, khen thưởng các xã, thị trấn có thành tích tốt trong công tác quản lý NSNN.

V. Tương Lai Của Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Cẩm Giàng

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, công tác quản lý NSNN tại Cẩm Giàng cần phải tiếp tục đổi mới, hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương. Cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý, nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình. Cần xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách nhà nước chuyên nghiệp, có trình độ chuyên môn cao và phẩm chất đạo đức tốt.

5.1. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Quản Lý Ngân Sách

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý NSNN sẽ giúp nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình. Cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý NSNN đồng bộ, hiện đại, kết nối với các cơ quan liên quan. Cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có khả năng sử dụng thành thạo các công cụ công nghệ thông tin trong công tác quản lý NSNN.

5.2. Phát Triển Nguồn Nhân Lực Quản Lý Ngân Sách

Cần xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý NSNN chuyên nghiệp, có trình độ chuyên môn cao và phẩm chất đạo đức tốt. Cần có chính sách thu hút, giữ chân và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực quản lý NSNN. Cần tạo điều kiện cho cán bộ được học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng quản lý.

VI. Kết Luận Quản Lý Ngân Sách Hiệu Quả Cho Cẩm Giàng

Quản lý NSNN hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của Cẩm Giàng. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống của người dân. Cần có sự chung tay, góp sức của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội để xây dựng một nền tài chính công vững mạnh, minh bạch và hiệu quả.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Quản Lý Ngân Sách Đối Với Phát Triển

Quản lý NSNN hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Việc sử dụng NSNN một cách hợp lý, hiệu quả sẽ giúp tạo ra những giá trị gia tăng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

6.2. Hướng Tới Quản Lý Ngân Sách Minh Bạch Và Bền Vững

Cần hướng tới xây dựng một nền tài chính công minh bạch, bền vững, đảm bảo sự công bằng, hiệu quả và trách nhiệm giải trình. Cần tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình quản lý NSNN, tạo điều kiện cho người dân giám sát, đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực công.

Tổng quan nghiên cứu

Quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) cấp huyện là một trong những khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính công, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Tại huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, với dân số khoảng 151.854 người và diện tích 110 km², hoạt động quản lý ngân sách có ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Giai đoạn 2019-2021, tổng giá trị sản xuất của huyện đạt khoảng 21.210 tỷ đồng, trong đó công nghiệp và xây dựng chiếm tới 92,48% năm 2021, phản ánh sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ. Tuy nhiên, công tác quản lý ngân sách tại huyện vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế như lập dự toán ngân sách chưa sát thực tế, thất thu thuế, chi ngân sách chưa hiệu quả, gây ảnh hưởng đến cân đối thu - chi và phát triển bền vững.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Cẩm Giàng trong giai đoạn 2019-2021, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản lý thu, chi ngân sách do UBND huyện Cẩm Giàng thực hiện, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo quyết toán ngân sách, số liệu kinh tế xã hội và khảo sát thực tế tại địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính công, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Cẩm Giàng, đồng thời làm cơ sở tham khảo cho các địa phương có điều kiện tương tự.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện, bao gồm:

• Khái niệm ngân sách nhà nước: Là quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước, phản ánh các quan hệ phân phối tài chính nhằm thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội (Phương Thị Hồng Hà, 2006).
• Quản lý ngân sách nhà nước: Hoạt động có tổ chức, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm điều khiển hoạt động ngân sách đạt mục tiêu đề ra (Quốc Hội, 2015).
• Quản lý thu ngân sách: Sử dụng các công cụ chính sách, pháp luật để quản lý thuế và các khoản thu nhằm đảm bảo công bằng và khuyến khích sản xuất kinh doanh.
• Quản lý chi ngân sách: Quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách một cách hiệu quả, tiết kiệm, phù hợp với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
• Chu trình ngân sách: Bao gồm lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và kiểm tra, giám sát ngân sách.

Các khái niệm này được vận dụng để phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý ngân sách tại huyện Cẩm Giàng.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Kết hợp dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo quyết toán ngân sách, báo cáo phát triển kinh tế xã hội huyện Cẩm Giàng giai đoạn 2019-2021, các văn bản pháp luật liên quan; dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 50 cán bộ, công chức làm công tác quản lý ngân sách tại huyện.
• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn phi ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện các đơn vị liên quan như UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Chi cục Thuế, Kho bạc Nhà nước và các đơn vị sử dụng ngân sách.
• Phương pháp phân tích:
  • Thống kê mô tả để phân tích các chỉ tiêu thu, chi ngân sách, tỷ lệ hoàn thành dự toán.
  • So sánh số liệu qua các năm để đánh giá xu hướng và hiệu quả quản lý.
  • Phân tích tổng hợp kết hợp các kết quả nghiên cứu trước đây và khảo sát thực tế.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2022, phân tích và đề xuất giải pháp hoàn thiện đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Lập dự toán ngân sách còn chậm và chưa sát thực tế: Tỷ lệ hoàn thành dự toán thu ngân sách năm 2019 đạt khoảng 85%, năm 2020 giảm còn 78% do ảnh hưởng dịch bệnh, năm 2021 phục hồi lên 88%. Dự toán chi ngân sách thường thấp hơn quyết toán thực tế từ 10-15%, cho thấy việc lập dự toán chưa phản ánh đúng nhu cầu thực tế.

2. Tình trạng thất thu và bỏ sót nguồn thu vẫn tồn tại: Thu ngân sách nội địa do huyện quản lý đạt khoảng 90% kế hoạch, trong đó các khoản thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra thuế còn hạn chế, dẫn đến thất thu ước tính khoảng 5-7% tổng thu ngân sách.

3. Chi ngân sách chưa hiệu quả, chi thường xuyên chiếm tỷ trọng cao: Chi thường xuyên chiếm khoảng 70% tổng chi ngân sách, trong khi chi đầu tư phát triển chỉ chiếm 30%, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển hạ tầng và dịch vụ công. Việc phân bổ chi ngân sách còn mang tính hình thức, chưa phù hợp với đặc điểm và nhu cầu thực tế của các xã, thị trấn.

4. Kiểm tra, giám sát ngân sách chưa chặt chẽ: Số lần thanh tra, kiểm tra ngân sách trong giai đoạn 2019-2021 chỉ đạt khoảng 60% kế hoạch đề ra, nhiều sai phạm chưa được xử lý triệt để, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý ngân sách.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên bao gồm: trình độ chuyên môn và ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách còn hạn chế; cơ chế phân cấp, phân bổ ngân sách chưa linh hoạt; công tác phối hợp giữa các cơ quan thuế, tài chính và kho bạc chưa đồng bộ; ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 làm giảm nguồn thu và tăng chi tiêu khẩn cấp. So sánh với các nghiên cứu tại huyện Văn Lâm (Hưng Yên) và Gia Lộc (Hải Dương), huyện Cẩm Giàng có điểm tương đồng về các khó khăn trong lập dự toán và kiểm soát chi ngân sách, nhưng chưa phát huy tốt vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hoàn thành dự toán thu, chi ngân sách qua các năm và bảng phân tích cơ cấu chi ngân sách theo lĩnh vực để minh họa rõ hơn các vấn đề nêu trên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập và phân bổ dự toán ngân sách: Tăng cường đào tạo cán bộ lập dự toán, áp dụng phần mềm quản lý dự toán hiện đại, đảm bảo dự toán sát với thực tế và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian thực hiện: 2023-2025; Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện phối hợp với UBND các xã, thị trấn.

2. Tăng cường công tác quản lý thu ngân sách: Nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra thuế, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế để giảm thất thu, bỏ sót nguồn thu. Thời gian: 2023-2026; Chủ thể: Chi cục Thuế huyện phối hợp với các cơ quan liên quan.

3. Cải thiện hiệu quả chi ngân sách: Ưu tiên tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển, phân bổ ngân sách theo nguyên tắc công bằng, phù hợp với đặc điểm từng địa phương. Thời gian: 2023-2030; Chủ thể: UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

4. Nâng cao công tác kiểm tra, giám sát ngân sách: Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan thanh tra, kiểm toán, kho bạc để phát hiện và xử lý kịp thời sai phạm, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả sử dụng ngân sách. Thời gian: 2023-2025; Chủ thể: UBND huyện, các cơ quan chức năng.

5. Hoàn thiện bộ máy và nâng cao trình độ cán bộ quản lý ngân sách: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao ý thức trách nhiệm và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách. Thời gian: 2023-2027; Chủ thể: UBND huyện, các cơ quan đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện: Nghiên cứu giúp nâng cao năng lực lập dự toán, quản lý thu chi ngân sách, áp dụng các giải pháp thực tiễn để cải thiện hiệu quả công tác tài chính công.

2. Các nhà hoạch định chính sách tài chính địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách phân bổ ngân sách phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội từng địa phương, tăng cường kiểm soát và giám sát ngân sách.

3. Giảng viên và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính công: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu.

4. Các tổ chức nghiên cứu và tư vấn phát triển kinh tế địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để đề xuất các chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý ngân sách, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện có vai trò gì trong phát triển kinh tế địa phương?
   Quản lý ngân sách cấp huyện là công cụ huy động và phân bổ nguồn lực tài chính, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy đầu tư hạ tầng và dịch vụ công, góp phần ổn định và phát triển kinh tế địa phương.

2. Những khó khăn chính trong quản lý ngân sách tại huyện Cẩm Giàng là gì?
   Khó khăn gồm lập dự toán chưa sát thực tế, thất thu thuế, chi ngân sách chưa hiệu quả, công tác kiểm tra giám sát còn hạn chế, ảnh hưởng bởi trình độ cán bộ và cơ chế phân cấp chưa linh hoạt.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp kết hợp: thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo ngân sách, khảo sát sơ cấp qua phiếu điều tra cán bộ, phân tích thống kê mô tả, so sánh qua các năm và phân tích tổng hợp.

4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách?
   Các giải pháp gồm hoàn thiện lập dự toán, tăng cường quản lý thu, cải thiện hiệu quả chi ngân sách, nâng cao kiểm tra giám sát, đào tạo cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin.

5. Ai là chủ thể chính chịu trách nhiệm quản lý ngân sách cấp huyện?
   UBND huyện là chủ thể chính quản lý ngân sách cấp huyện, phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch, Chi cục Thuế và Kho bạc Nhà nước để thực hiện các hoạt động quản lý thu, chi ngân sách.

Kết luận

• Quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Cẩm Giàng có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tuy nhiên còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Thực trạng cho thấy lập dự toán chưa sát thực tế, thất thu thuế và chi ngân sách chưa hiệu quả, kiểm tra giám sát còn yếu.
• Các yếu tố ảnh hưởng gồm trình độ cán bộ, cơ chế phân cấp, phối hợp giữa các cơ quan và tác động của dịch bệnh.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán, quản lý thu, chi ngân sách, nâng cao kiểm tra giám sát và đào tạo cán bộ đến năm 2030.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho UBND huyện Cẩm Giàng và các địa phương tương tự trong việc nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện.

Hành động tiếp theo: UBND huyện Cẩm Giàng cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường giám sát, đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả quản lý ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.