Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học và công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Đặc biệt, đội ngũ trí thức trong lực lượng Công an nhân dân (CAND) giữ vai trò nòng cốt trong bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I, với hơn 55 năm xây dựng và phát triển, đã đào tạo hàng nghìn học viên có trình độ cao đẳng và trung cấp, góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, với đặc thù học viên nội trú và số lượng ngày càng tăng (khoảng 1.234 học viên năm học 2020-2021), công tác quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp (NGLL) theo hướng tự quản còn nhiều thách thức.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng quản lý hoạt động NGLL của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I theo hướng tự quản, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Phạm vi nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng từ năm 2018 đến 2021 tại cơ sở đào tạo chính của trường tại Hà Nội, với đối tượng khảo sát gồm 150 cán bộ quản lý, giảng viên và học viên. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý giáo dục ngoài giờ lên lớp, đồng thời góp phần phát triển nhân cách toàn diện cho học viên CAND.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, trong đó:

  • Nguyên tắc tiếp cận hệ thống: Quản lý hoạt động NGLL được xem xét trong mối quan hệ tương tác giữa các yếu tố ảnh hưởng và các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường, nhằm phối hợp hiệu quả các hoạt động giáo dục.

  • Nguyên tắc tiếp cận hoạt động: Nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản lý của Hiệu trưởng, Phòng Quản lý học viên, các đơn vị đào tạo và tổ chức quần chúng trong nhà trường.

  • Nguyên tắc tiếp cận chức năng quản lý: Quản lý được thực hiện qua bốn chức năng cơ bản gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá.

Các khái niệm chính bao gồm: hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, học viên trường CAND, tự quản trong hoạt động NGLL, và quản lý hoạt động NGLL theo hướng tự quản.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phối hợp các phương pháp sau:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản: Hệ thống hóa lý luận cơ bản từ các tài liệu sư phạm, văn bản pháp luật, nghị quyết của Đảng và Bộ Công an.

  • Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Thu thập ý kiến của 150 cán bộ quản lý, giảng viên và học viên về thực trạng quản lý hoạt động NGLL.

  • Phương pháp phỏng vấn sâu: Thu thập ý kiến chuyên sâu từ cán bộ quản lý và giảng viên nhằm đánh giá vai trò và hiệu quả hoạt động NGLL.

  • Phương pháp quan sát: Theo dõi trực tiếp quá trình tổ chức và quản lý các hoạt động NGLL tại trường.

  • Phương pháp khảo nghiệm: Kiểm chứng tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất.

  • Phương pháp xử lý số liệu thống kê: Sử dụng các thuật toán toán học thống kê để phân tích dữ liệu thu thập được, đảm bảo tính khách quan và khoa học.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ 2018 đến 2021, với cỡ mẫu 150 người được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động NGLL: 93% khách thể khảo sát đánh giá hoạt động NGLL rất quan trọng hoặc quan trọng đối với quá trình đào tạo học viên, trong khi 7% còn lại đánh giá mức độ thấp hơn. Điều này cho thấy sự đồng thuận cao về vai trò của hoạt động NGLL trong phát triển toàn diện học viên.

  2. Thực trạng quản lý hoạt động NGLL: Qua khảo sát, mức độ thực hiện các nội dung hoạt động NGLL theo hướng tự quản đạt trung bình khá với điểm trung bình khoảng 3,8 trên thang 5 điểm. Tuy nhiên, công tác kiểm tra, đánh giá và tạo động lực cho học viên còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả chung.

  3. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động NGLL: Năng lực của nhà quản lý, nhận thức của các lực lượng tham gia và điều kiện cơ sở vật chất được đánh giá là những yếu tố ảnh hưởng rất lớn với điểm trung bình trên 2,5 trên thang 3 điểm. Cơ sở vật chất hiện đại và đầy đủ giúp thu hút học viên tham gia tích cực hơn.

  4. Kết quả phân loại học tập và rèn luyện học viên: Năm học 2020-2021, 86,88% học viên đạt loại khá, giỏi và xuất sắc, không có học viên xếp loại trung bình hoặc yếu, phản ánh chất lượng đào tạo và quản lý học viên tương đối tốt.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy hoạt động NGLL theo hướng tự quản được đánh giá cao về tầm quan trọng và có sự tham gia tích cực của học viên. Tuy nhiên, một số hạn chế như nhận thức chưa đồng đều, công tác kiểm tra đánh giá chưa kịp thời và cơ sở vật chất chưa đồng bộ vẫn tồn tại. So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục, việc phát huy tính tự quản của học viên là xu hướng phù hợp với đổi mới giáo dục hiện đại, giúp phát triển kỹ năng mềm và nhân cách toàn diện.

Biểu đồ nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động NGLL và bảng phân loại học viên có thể được sử dụng để minh họa trực quan mức độ đồng thuận và hiệu quả đào tạo. Các kết quả này cũng khẳng định vai trò thiết yếu của công tác quản lý trong việc tạo môi trường thuận lợi cho học viên phát huy tính tự giác và sáng tạo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Động viên cán bộ quản lý, giảng viên và học viên nhận thức đúng đắn về vai trò của hoạt động NGLL theo hướng tự quản. Thực hiện trong vòng 6 tháng, do Ban Giám hiệu và Phòng Quản lý học viên chủ trì.

  2. Nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ: Tổ chức các khóa tập huấn về kỹ năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá hoạt động NGLL. Thời gian thực hiện trong 1 năm, do Phòng Đào tạo phối hợp với các chuyên gia giáo dục đảm nhiệm.

  3. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị: Đầu tư nâng cấp thư viện, phòng học, sân bãi thể thao và trang thiết bị phục vụ hoạt động NGLL nhằm tạo môi trường học tập và rèn luyện thuận lợi. Kế hoạch thực hiện trong 2 năm, do Ban Quản lý cơ sở vật chất nhà trường đảm trách.

  4. Xây dựng hệ thống kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động NGLL: Thiết lập tiêu chuẩn, quy trình đánh giá rõ ràng, minh bạch, kèm theo cơ chế khen thưởng cho cá nhân và tập thể thực hiện tốt. Thực hiện trong 1 năm, do Phòng Quản lý học viên phối hợp với các tổ chức đoàn thể.

  5. Khuyến khích học viên phát huy tính tự quản: Tạo điều kiện cho học viên tự tổ chức các câu lạc bộ học tập, văn hóa, thể thao và các hoạt động tình nguyện nhằm phát triển kỹ năng mềm và đạo đức nghề nghiệp. Thời gian triển khai liên tục, do các tổ chức Đoàn Thanh niên và Hội Sinh viên nhà trường quản lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục trong các trường CAND: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng và áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng hoạt động NGLL.

  2. Giảng viên và cán bộ quản lý học viên: Tăng cường kỹ năng tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra các hoạt động ngoài giờ lên lớp, đồng thời phát huy vai trò hướng dẫn học viên tự quản.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý giáo dục: Tham khảo cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong môi trường đặc thù của lực lượng vũ trang.

  4. Các cơ quan quản lý giáo dục và đào tạo trong ngành Công an: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, quy định và hướng dẫn thực hiện công tác quản lý học viên hiệu quả hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạt động ngoài giờ lên lớp theo hướng tự quản là gì?
    Hoạt động NGLL theo hướng tự quản là quá trình học viên tự lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và tự đánh giá các hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa như tự học, thể thao, văn hóa, tình nguyện nhằm phát triển toàn diện nhân cách.

  2. Tại sao hoạt động NGLL lại quan trọng đối với học viên trường CAND?
    Hoạt động NGLL giúp học viên vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, rèn luyện kỹ năng mềm, phát triển thể chất và đạo đức nghề nghiệp, góp phần hình thành phẩm chất người chiến sĩ CAND bản lĩnh, nhân văn.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động NGLL?
    Năng lực của nhà quản lý, nhận thức của các lực lượng tham gia, điều kiện cơ sở vật chất và sự phối hợp giữa các đơn vị là những yếu tố quyết định hiệu quả quản lý hoạt động NGLL.

  4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của học viên về hoạt động NGLL?
    Thông qua tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, phong trào thi đua và khen thưởng học viên tích cực tham gia hoạt động NGLL.

  5. Các biện pháp quản lý nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả hoạt động NGLL?
    Bao gồm tăng cường đào tạo cán bộ quản lý, cải thiện cơ sở vật chất, xây dựng hệ thống kiểm tra đánh giá, khuyến khích học viên tự quản và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động NGLL.

Kết luận

  • Quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp theo hướng tự quản là yếu tố then chốt giúp phát triển toàn diện nhân cách học viên trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I.
  • Nhận thức đúng đắn của cán bộ quản lý, giảng viên và học viên về vai trò của hoạt động NGLL đạt trên 90%, tạo nền tảng thuận lợi cho công tác quản lý.
  • Thực trạng quản lý hoạt động NGLL còn tồn tại hạn chế về kiểm tra, đánh giá và cơ sở vật chất, ảnh hưởng đến hiệu quả chung.
  • Đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực quản lý, cải thiện điều kiện vật chất và phát huy tính tự quản của học viên.
  • Tiếp tục triển khai nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nhằm hoàn thiện mô hình quản lý hoạt động NGLL trong các trường CAND.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và cán bộ phụ trách cần áp dụng các biện pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chiến lược cho lực lượng Công an nhân dân.