Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Pháp Luật Cho Học Sinh Ở Các Trường Trung Học Phổ Thông Tại Kon Tum

Giáo dục pháp luật không chỉ là việc truyền đạt kiến thức về luật pháp mà còn là quá trình hình thành ý thức chấp hành pháp luật, kỹ năng sống và năng lực tự bảo vệ bản thân cho học sinh. Nó giúp học sinh hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó trở thành những công dân có trách nhiệm với xã hội. Theo Luật Giáo dục năm 2019, mục tiêu của giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Giáo dục pháp luật cho học sinh THPT góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu này.

Việc triển khai giáo dục pháp luật cho học sinh được quy định cụ thể trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau, từ Luật Giáo dục đến các thông tư, chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các văn bản này quy định về nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật, cũng như trách nhiệm của các cơ sở giáo dục trong việc thực hiện công tác này. Nắm vững các văn bản pháp luật liên quan là điều kiện tiên quyết để các nhà trường triển khai hiệu quả công tác giáo dục pháp luật. Thực hiện chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, sở GD&ĐT Tỉnh Kon Tum về tổ chức tuyên truyền pháp luật học sinh THPT, nhận thức vai trò, vị trí của nhà trường trong việc giáo dục pháp luật cho học sinh.

Tình trạng vi phạm pháp luật trong học sinh THPT t i Kon Tum đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là các hành vi liên quan đến an toàn giao thông, bạo lực học đường, và sử dụng trái phép chất kích thích. Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức pháp luật của học sinh còn hạn chế, sự thiếu quan tâm từ gia đình, và ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường xã hội. Cần có những giải pháp đồng bộ để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng này. Nạn bạo lực học đường, hiện tượng học sinh gian lận trong kiểm tra, thi cử, nói tục, chửi thề, trộm cắp, yêu sớm, vi phạm luật an ninh mạng, vi phạm khi tham gia giao thông trở nên nhức nhối.

Nhiều học sinh THPT t i Kon Tum còn thiếu kiến thức cơ bản về pháp luật, đặc biệt là các quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân, các hành vi bị cấm, và các hình thức xử phạt. Điều này dẫn đến việc học sinh dễ dàng vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết hoặc do chủ quan, coi thường pháp luật. Việc nâng cao nhận thức pháp luật cho học sinh là một nhiệm vụ cấp thiết. Nhận thức của học sinh về vần đề pháp luật còn hạn chế. Vì thế, xây dựng chương trình giáo dục pháp luật cho học sinh THPT trong nhà trường là biện pháp mang tính lâu dài và cấp bách.

Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và đa dạng về hình thức, nội dung. Cần sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại, các hình thức sân khấu hóa, các hoạt động ngoại khóa để thu hút sự quan tâm của học sinh. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào các vấn đề pháp luật thiết thực, gần gũi với cuộc sống của học sinh. Việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho mọi người đặc biệt là đối tượng học sinh.

Nội dung giáo dục pháp luật cần được cập nhật thường xuyên, phù hợp với sự thay đổi của pháp luật và tình hình thực tế. Phương pháp giáo dục cần đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, tăng cường tương tác, thảo luận, và giải quyết tình huống. Cần sử dụng các phương pháp giảng dạy trực quan, sinh động, hấp dẫn để tạo hứng thú cho học sinh. Chú trọng việc chuẩn hóa nội dung chương trình, tài liệu, sách giáo khoa giảng dạy pháp luật chính khóa cũng như việc tổ chức các hoạt động giáo dục pháp luật ngoại khóa bằng nhiều hình thức phong phú.

Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục pháp luật cho học sinh. Cần tạo kênh thông tin liên lạc thường xuyên giữa nhà trường và gia đình để cùng nhau theo dõi, giáo dục học sinh. Cần huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, các chuyên gia pháp luật vào công tác giáo dục pháp luật. Để có thể đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ trong thời đại công nghệ phát triển, đào tạo người công dân tốt cho xã hội.

Câu lạc bộ pháp luật là một sân chơi bổ ích để học sinh tìm hiểu về pháp luật, rèn luyện kỹ năng tranh biện, và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật. Câu lạc bộ có thể tổ chức các hoạt động như: thảo luận về các vấn đề pháp luật, tổ chức các phiên tòa giả định, tham gia các cuộc thi tìm hiểu pháp luật. Để xây dựng và nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân cần “đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học, từ phổ thông đến đại học…”

Mời các chuyên gia pháp luật, luật sư, thẩm phán đến trường nói chuyện, giao lưu với học sinh là một hình thức giáo dục pháp luật hiệu quả, giúp học sinh có cái nhìn thực tế về pháp luật và hiểu rõ hơn về vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội. Cần phải tiến hành một cách liên tục, thường xuyên và đang trở thành một trong những nội dung không thể thiếu được trong các mặt giáo dục của nhà trường nhằm tạo ra lớp người “vừa hồng, vừa chuyên” như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Giáo viên đóng vai trò then chốt trong việc triển khai công tác giáo dục pháp luật. Cần có chính sách bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho giáo viên, giúp giáo viên nắm vững kiến thức pháp luật, kỹ năng giảng dạy, và phương pháp tiếp cận học sinh hiệu quả. Các trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum đã luôn chú trọng đến việc giáo dục pháp luật cho học sinh điều này được thể hiện rất rõ qua sự quan tâm chỉ đạo của Chi ủy, lãnh đạo nhà trường, trong kết quả học tập, rèn luyện của học sinh.

Ứng dụng công nghệ thông tin là một xu hướng tất yếu trong giáo dục hiện nay. Cần sử dụng các phần mềm, ứng dụng, trang web để cung cấp thông tin pháp luật, tổ chức các trò chơi, cuộc thi trực tuyến, và tạo môi trường học tập tương tác, hấp dẫn cho học sinh. Cần nghiên cứu tổng kết, đánh giá đúng thực trạng để đưa ra những biện pháp đổi mới hiệu quả trong công tác quản lý giáo dục pháp luật học sinh.

Để tiếp tục phát triển giáo dục pháp luật cho học sinh THPT, cần có những bước đi cụ thể, thiết thực, như: xây dựng kế hoạch dài hạn, xác định mục tiêu cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng, và thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện. Các biện pháp đề xuất cho hiệu trưởng trong công tác quản lý hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở các trường THPT thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum từ năm 2023 đến năm 2027.

Cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường sống lành mạnh, hỗ trợ công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. Cần khuyến khích các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, và cá nhân tham gia vào các hoạt động giáo dục pháp luật, giúp học sinh có cơ hội tiếp cận với pháp luật một cách dễ dàng và hiệu quả. Với sự quan tâm, đầu tư đúng mức, và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội, tin rằng công tác giáo dục pháp luật sẽ ngày càng được nâng cao, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, thượng tôn pháp luật.