Tổng quan nghiên cứu

Việc thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước Việt Nam nhằm tri ân những đóng góp, hy sinh to lớn của các đối tượng này trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Trên địa bàn thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau, với hơn 2.200 người có công và thân nhân đang hưởng trợ cấp hàng tháng, công tác thực thi chính sách ưu đãi đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho các gia đình chính sách. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2019-2022 nhằm đánh giá thực trạng thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn thành phố Cà Mau, xác định những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác này.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu bao gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận về thực thi chính sách ưu đãi người có công, đánh giá thực trạng tổ chức thực thi chính sách tại thành phố Cà Mau, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi trong thời gian tới. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động thực thi chính sách ưu đãi người có công trên địa bàn thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau, trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến năm 2022. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp dữ liệu thực tiễn, làm cơ sở tham khảo cho các cơ quan chức năng trong việc điều chỉnh, hoàn thiện chính sách, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người có công, đồng thời củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình chính sách công, trong đó nhấn mạnh vai trò của thực thi chính sách như một quá trình chuyển hóa các chủ trương, chính sách của Nhà nước thành hành động cụ thể nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Lý thuyết duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin được vận dụng để phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố trong quá trình thực thi chính sách ưu đãi người có công. Các khái niệm chính bao gồm: người có công với cách mạng, chính sách ưu đãi người có công, thực thi chính sách, các yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách (thể chế pháp luật, chủ thể thực thi, nguồn lực thực hiện), và quy trình thực thi chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu nghiên cứu bao gồm số liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp. Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo định kỳ, báo cáo chuyên đề của Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Cà Mau giai đoạn 2019-2022. Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát xã hội học với 80 phiếu khảo sát dành cho người có công đang hưởng chính sách ưu đãi trên địa bàn thành phố. Phương pháp chọn mẫu là mẫu phi xác suất, tập trung vào nhóm đối tượng hưởng chính sách để đảm bảo tính đại diện cho thực trạng thực thi chính sách.

Phương pháp phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu khảo sát, kết hợp với phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm nhằm làm rõ các đặc điểm, mức độ hài lòng và các vấn đề tồn tại trong thực thi chính sách. Ngoài ra, phương pháp phân tích tổng hợp được áp dụng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và rút ra bài học kinh nghiệm từ các địa phương có điều kiện tương đồng như thành phố Bạc Liêu, Long Xuyên và huyện Phụng Hiệp. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến năm 2022, tập trung vào việc thu thập, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình thực thi chính sách ưu đãi người có công tại thành phố Cà Mau: Có khoảng 2.225 người có công và thân nhân đang được quản lý và hưởng trợ cấp hàng tháng, trong đó tỷ lệ người hưởng trợ cấp đạt trên 99% đối với các nhóm chính như liệt sĩ, thương binh, mẹ Việt Nam anh hùng. Việc chi trả trợ cấp được thực hiện đầy đủ, kịp thời, góp phần nâng cao đời sống vật chất cho người có công.

  2. Cơ cấu cán bộ thực thi chính sách: Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố có 9 cán bộ công chức, trong đó 22,2% có trình độ thạc sĩ, 77,8% có trình độ đại học, đảm bảo năng lực chuyên môn phù hợp. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ nữ chiếm 66,7%, độ tuổi tập trung từ 31 đến 41 chiếm 55,6%, cho thấy đội ngũ có sự trẻ hóa và cân bằng giới tính.

  3. Công tác tuyên truyền và phổ biến chính sách: Trong giai đoạn 2019-2022, hàng trăm cuộc tiếp xúc, tuyên truyền đã được tổ chức với hàng nghìn người có công tham gia, nâng cao nhận thức và sự đồng thuận trong cộng đồng. Các hình thức tuyên truyền đa dạng như qua đài phát thanh, truyền hình, băng rôn, áp phích và các buổi tập huấn cho cán bộ thực thi chính sách.

  4. Phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức: Sự phối hợp chặt chẽ giữa Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội với các ban ngành, đoàn thể, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các cấp chính quyền địa phương được duy trì thường xuyên, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi chính sách. Việc vận động quỹ đền ơn đáp nghĩa và các hoạt động thăm hỏi, tặng quà được tổ chức chu đáo, góp phần cải thiện đời sống tinh thần cho người có công.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc thực thi chính sách ưu đãi người có công tại thành phố Cà Mau đã đạt được nhiều thành tựu tích cực, thể hiện qua tỷ lệ chi trả trợ cấp đầy đủ, kịp thời và sự hài lòng của người hưởng chính sách. Sự đầu tư về nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn và sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chức năng là những yếu tố then chốt góp phần vào thành công này.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như việc lưu trữ hồ sơ chủ yếu bằng bản giấy gây khó khăn trong quản lý và tra cứu thông tin; cán bộ chuyên trách ở cấp xã, phường còn kiêm nhiệm nhiều công việc nên chưa tập trung cao độ cho công tác người có công; công tác kiểm tra, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục. So sánh với các địa phương tương đồng như thành phố Bạc Liêu và Long Xuyên, thành phố Cà Mau có thể học hỏi kinh nghiệm trong việc số hóa hồ sơ và tăng cường nguồn lực thực thi.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ người có công hưởng trợ cấp theo từng nhóm đối tượng, bảng phân bố cán bộ theo trình độ và độ tuổi, cũng như biểu đồ mức độ hài lòng của người hưởng chính sách qua các năm. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét hơn về thực trạng và xu hướng trong công tác thực thi chính sách ưu đãi người có công.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Số hóa hồ sơ người có công: Triển khai hệ thống quản lý hồ sơ điện tử nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, tra cứu và xử lý thông tin, tiết kiệm thời gian và chi phí. Thời gian thực hiện dự kiến trong 2 năm, do Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với các đơn vị công nghệ thông tin.

  2. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng giao tiếp, xử lý hồ sơ cho cán bộ công chức thực thi chính sách, đặc biệt là cán bộ cấp xã, phường. Mục tiêu nâng cao chất lượng phục vụ và giảm thiểu sai sót trong quá trình thực thi. Thời gian thực hiện hàng năm, do Sở Nội vụ phối hợp với Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người có công. Thời gian thực hiện liên tục, do Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với các cơ quan liên quan.

  4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động xã hội: Mở rộng các hình thức tuyên truyền đa dạng, sáng tạo nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về chính sách ưu đãi người có công, đồng thời huy động nguồn lực xã hội tham gia hỗ trợ. Thời gian thực hiện thường xuyên, do Ban Tuyên giáo Thành ủy phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội.

  5. Phát triển các chương trình hỗ trợ đa dạng: Mở rộng các chính sách hỗ trợ về nhà ở, y tế, giáo dục, việc làm cho người có công và thân nhân, phù hợp với điều kiện thực tế địa phương nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Thời gian thực hiện theo kế hoạch 5 năm, do Ủy ban nhân dân thành phố phối hợp với các sở ngành liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước về chính sách xã hội: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về thực thi chính sách ưu đãi người có công, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành công tác này tại địa phương.

  2. Nhà nghiên cứu và giảng viên chuyên ngành quản lý công, chính sách công: Tài liệu tham khảo quý giá cho việc giảng dạy, nghiên cứu về chính sách ưu đãi người có công và thực thi chính sách công trong bối cảnh địa phương.

  3. Các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể: Hiểu rõ hơn về vai trò, trách nhiệm và các giải pháp phối hợp trong việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động.

  4. Người có công và thân nhân: Nắm bắt thông tin về chính sách, quyền lợi và các hoạt động hỗ trợ, giúp họ chủ động tham gia, giám sát và phản hồi về công tác thực thi chính sách.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chính sách ưu đãi người có công với cách mạng bao gồm những nội dung gì?
    Chính sách bao gồm trợ cấp hàng tháng, trợ cấp một lần, bảo hiểm y tế, điều dưỡng sức khỏe, cấp phương tiện trợ giúp, ưu tiên trong tuyển sinh và tạo việc làm, hỗ trợ nhà ở, miễn giảm thuế và các chính sách khác theo quy định pháp luật.

  2. Ai là chủ thể chịu trách nhiệm thực thi chính sách ưu đãi người có công tại địa phương?
    Chủ thể chính là Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội cấp huyện, phối hợp với Ủy ban nhân dân các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan liên quan và cán bộ công chức chuyên trách.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi chính sách ưu đãi người có công?
    Bao gồm hệ thống pháp luật và văn bản quy phạm, năng lực và phẩm chất cán bộ thực thi, nguồn lực tài chính và vật chất, sự phối hợp giữa các cơ quan, cũng như nhận thức và sự tham gia của cộng đồng.

  4. Thành phố Cà Mau đã đạt được những kết quả gì trong thực thi chính sách ưu đãi người có công?
    Đã chi trả trợ cấp đầy đủ, kịp thời cho hơn 2.200 người có công, tổ chức nhiều hoạt động thăm hỏi, tặng quà, xây dựng nhà tình nghĩa, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền và vận động xã hội tham gia hỗ trợ.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả thực thi chính sách ưu đãi người có công trong thời gian tới?
    Cần số hóa hồ sơ, tăng cường đào tạo cán bộ, kiểm tra giám sát thường xuyên, đẩy mạnh tuyên truyền vận động xã hội, phát triển các chương trình hỗ trợ đa dạng và phù hợp với thực tế địa phương.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn cấp huyện, làm rõ vai trò, quy trình và các yếu tố ảnh hưởng.
  • Thực trạng thực thi chính sách tại thành phố Cà Mau từ 2019 đến 2022 cho thấy nhiều kết quả tích cực về chi trả trợ cấp, công tác tuyên truyền và phối hợp liên ngành.
  • Một số hạn chế như lưu trữ hồ sơ chưa hiện đại, nguồn lực cán bộ còn hạn chế và công tác kiểm tra giám sát chưa thường xuyên cần được khắc phục.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách trong thời gian tới, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người có công.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các bước số hóa hồ sơ, đào tạo cán bộ, tăng cường kiểm tra và mở rộng các chương trình hỗ trợ, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu.

Luận văn mong muốn trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, nghiên cứu và thực thi chính sách, góp phần xây dựng hệ thống chính sách ưu đãi người có công ngày càng hoàn thiện và hiệu quả hơn.