Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Các Trung Tâm Y Tế Trực Thuộc Sở Y Tế Tỉnh Bắc Ninh

• Tác giả: Chu Thị Loan
• Người hướng dẫn: TS. Đoàn Quang Thiệu
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Trung Tâm Y Tế Bắc Ninh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý chi Ngân sách Nhà nước trong đơn vị sự nghiệp công lập
• 1.1.1. Một số vấn đề lý luận về Ngân sách Nhà nước
• 1.1.1.1. Khái niệm Ngân sách nhà nước
• 1.1.1.2. Phân loại Ngân sách Nhà nước
• 1.1.1.3. Đặc điểm của Ngân sách Nhà nước
• 1.1.2. Quản lý chi NSNN
• 1.1.2.1. Khái niệm quản lý chi NSNN
• 1.2. Một số vấn đề lý luận về Ngân sách Nhà nước. Quản lý chi NSNN
• 1.3. Nội dung quản lý chi Ngân sách Nhà nước
• 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi ngân sách nhà nước của các Trung tâm y tế thuộc Sở Y tế
• 1.5. Kinh nghiệm quản lý chi NSNN tại một số Trung tâm y tế tại một số địa phương ở Việt Nam
• 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý chi NSNN ở một số Trung tâm y tế ở Hà Nội
• 1.5.2. Kinh nghiệm quản lý chi NSNN ở một số Trung tâm y tế ở Bắc Giang
• 1.5.3. Kinh nghiệm quản lý chi NSNN ở một số Trung tâm y tế ở Quảng Ninh
• 1.5.4. Bài học kinh nghiệm
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 2.4. Phương pháp phân tích thống kê
• 2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI CÁC TRUNG TÂM Y TẾ TRỰC THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH BẮC NINH
• 3.1. Đặc điểm của tỉnh Bắc Ninh
• 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 3.1.2. Đặc điểm về tăng trưởng kinh tế
• 3.1.3. Đặc điểm mạng lưới y tế
• 3.2. Thực trạng quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh trong thời gian vừa qua
• 3.2.1. Lập dự toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 3.2.2. Phân bổ và giao dự toán cho các đơn vị
• 3.2.3. Thực hiện dự toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 3.2.4. Quyết toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 3.2.5. Kiểm tra, đánh giá các khoản chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 3.2.6. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 3.2.6.1. Những nhân tố khách quan
• 3.2.6.2. Những nhân tố chủ quan
• 3.2.7. Đánh giá công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh trong thời gian vừa qua
• 3.2.7.1. Những kết quả đạt được
• 3.2.7.2. Hạn chế tồn tại và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NSNN TẠI CÁC TTYT HUYỆN TRỰC THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH BẮC NINH
• 4.1. Mục tiêu và định hướng phát triển tại các TTYT huyện trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 4.2. Mục tiêu phát triển tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 4.3. Định hướng phát triển tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 4.4. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh
• 4.4.1. Giải pháp về nâng cao chất lượng công tác lập dự toán chi NSNN
• 4.4.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện dự toán và quyết toán chi NSNN
• 4.4.3. Giải pháp về kiểm tra, đánh giá các khoản chi NSNN
• 4.4.4. Hoàn thiện công tác quyết toán, thực hiện nghiêm túc việc công khai tài chính
• 4.4.5. Củng cố tổ chức bộ máy, nâng cao phẩm chất, trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý tài chính
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước tại Bắc Ninh 55

Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, một trong những chiến lược quan trọng hàng đầu của tất cả các quốc gia đó là chiến lược phát triển con người. Nhân tố con người luôn giữ vai trò quyết định, nó vừa là mục tiêu, vừa là động lực và là nguồn lực năng động nhất trong mọi nguồn lực của sự phát triển. Vì vậy, chăm sóc, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đối với con người là điều rất cần thiết, trong đó sức khỏe con người được ưu tiên hơn cả. Sự nghiệp y tế đóng vai trò hết sức quan trọng trong khám chữa bệnh và thực hiện các chiến lược chăm sóc sức khoẻ ban đầu mà Đảng và Nhà nước ta đã đề ra, cho nên phần lớn nguồn tài chính của các đơn vị sự nghiệp y tế thuộc nguồn Ngân sách Nhà nước. Trong những năm gần đây, Nhà nước đã có nhiều chính sách mới đối với hoạt động của các cơ sở y tế nhằm tăng cường năng lực hoạt động của các đơn vị. Công tác quản lý tài chính nói chung và quản lý chi nói riêng đã được các đơn vị sự nghiệp y tế tỉnh Bắc Ninh đã được nâng lên, công tác quản lý chi đã được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo công khai, minh bạch. Các khoản chi cho công tác phòng chống dịch bệnh đã được ưu tiên bố trí kinh phí, thu nhập của cán bộ, viên chức, người lao động được nâng lên.

1.1. Tầm Quan Trọng của Quản Lý Ngân Sách Y Tế Tuyến Huyện

Bên cạnh việc quản lý tốt công tác chuyên môn để đảm bảo chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, quản lý tài chính đặc biệt là quản lý chi là một yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của quản lý các cơ sở y tế nói chung và các Trung tâm y tế nói riêng. Tuy nhiên thực trạng hiện nay công tác quản lý chi ngân sách của các Trung tâm y tế vẫn còn hạn chế, tồn tại cần phải tiếp tục điều chỉnh, bổ sung như: công tác xây dựng định mức, lập phân bổ dự toán, quản lý sử dụng nguồn kinh phí cho đến khâu quyết toán còn nhiều kẽ hở dẫn tới lãng phí và giảm hiệu quả. Một số khoản chi đưa đúng mục đích, xây dựng dự toán chưa sát với thực tế, công tác kiểm tra, kiểm soát chưa thường xuyên, trình độ năng lực của cán bộ quản lý tài chính chưa thật sự đáp ứng yêu cầu.

1.2. Mục Tiêu và Phạm Vi Nghiên Cứu Quản Lý Chi Ngân Sách

Đề tài tập trung phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước tại các Trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh trong thời gian vừa qua. Mục tiêu là đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu là công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn từ 2015-2017.

II. Cơ Sở Lý Luận Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Nghiên Cứu 58

Quản lý chi NSNN là một bộ phận trong công tác quản lý NSNN và cũng là một bộ phận trong công tác quản lý nói chung. Quản lý chi NSNN là một khái niệm phản ánh hoạt động tổ chức điều khiển và đưa ra quyết định của Nhà nước đối với quá trình phân phối và sử dụng nguồn lực NSNN nhằm thực hiện các chức năng vốn có của Nhà nước trong việc quản lý nhà nước, cung cấp hàng hóa công, phục vụ lợi ích KT-XH cho cộng đồng. Xét theo nghĩa rộng, quản lý chi NSNN là việc sử dụng NSNN làm công cụ quản lý hệ thống xã hội thông qua các chức năng vốn có. Xét theo nghĩa hẹp, quản lý chi NSNN là quản lý các đầu ra của NSNN thông qua các công cụ và quy định cụ thể.

2.1. Các Đặc Điểm Chính của Ngân Sách Nhà Nước NSNN

NSNN vừa là nguồn lực để nuôi dưỡng bộ máy Nhà nước, vừa là công cụ hữu hiệu để Nhà nước quản lý, điều tiết nền kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội. Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN luôn gắn liền với quyền lực kinh tế - chính trị của Nhà nước, được Nhà nước tiến hành trên cơ sở những luật lệ nhất định. NSNN luôn gắn chặt với sở hữu Nhà nước và luôn chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng. Nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền quyết định đến các khoản thu - chi của NSNN và hoạt động thu - chi này nhằm mục tiêu giúp Nhà nước giải quyết các quan hệ lợi ích trong xã hội khi Nhà nước tham gia phân phối các nguồn tài chính quốc gia.

2.2. Mục Tiêu và Yếu Tố Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Hiệu Quả

Mục tiêu chung của quản lý chi NSNN là thúc đẩy kinh tế tăng trưởng nhanh, bền vững và ổn định. Mục tiêu cụ thể là quản lý chi NSNN phải tuân theo cả ba mục tiêu chính sách kinh tế tổng thể. Sự ổn định tài chính đòi hỏi hình thức kỷ luật tài chính; sự tăng trưởng kinh tế và tính công bằng phần nào được tuân thủ thông qua việc phân bổ khoản tiền công quỹ cho các ngành khác nhau; cả ba mục tiêu đều đòi hỏi việc sử dụng hợp lý và hiệu quả các nguồn lực trên thực tế. Do đó cả ba mục tiêu của chính sách tổng thể chuyển sang ba mục tiêu chính của quản lý chi NSNN hiệu quả: nguyên tắc tài khóa (kiểm soát chi tiêu), phân bổ nguồn lực phù hợp với các ưu đãi chính sách (phân bổ “chiến lược”); và quản lý hoạt động hiệu quả.

III. Thực Trạng Quản Lý Chi Ngân Sách TTYT Bắc Ninh 54

Trong thời gian vừa qua, công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước tại các Trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những hạn chế cần khắc phục. Công tác xây dựng định mức, lập phân bổ dự toán, quản lý sử dụng nguồn kinh phí cho đến khâu quyết toán còn nhiều kẽ hở dẫn tới lãng phí và giảm hiệu quả. Một số khoản chi đưa đúng mục đích, xây dựng dự toán chưa sát với thực tế, công tác kiểm tra, kiểm soát chưa thường xuyên, trình độ năng lực của cán bộ quản lý tài chính chưa thật sự đáp ứng yêu cầu.

3.1. Lập Dự Toán và Phân Bổ Ngân Sách cho Các TTYT

Quy trình lập dự toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh bao gồm các bước: (1) Xây dựng dự toán chi thường xuyên và chi đầu tư. (2) Trình dự toán lên Sở Y tế để thẩm định. (3) Sở Y tế tổng hợp và trình lên UBND tỉnh. (4) UBND tỉnh phê duyệt và giao dự toán cho các đơn vị. Việc phân bổ và giao dự toán cho các đơn vị được thực hiện theo các tiêu chí: (1) Số lượng bệnh nhân. (2) Mức độ phức tạp của bệnh tật. (3) Năng lực của đội ngũ cán bộ y tế.

3.2. Thực Hiện và Quyết Toán Chi Ngân Sách tại TTYT

Việc thực hiện dự toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh được thực hiện theo các quy định của pháp luật về Ngân sách Nhà nước. Các khoản chi phải được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo đúng mục đích, đúng tiêu chuẩn, định mức. Công tác quyết toán chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh được thực hiện theo các quy định của pháp luật về kế toán, kiểm toán. Các báo cáo tài chính phải được lập đầy đủ, chính xác, trung thực.

3.3. Kiểm Tra Đánh Giá Các Khoản Chi Ngân Sách Nhà Nước

Công tác kiểm tra, đánh giá các khoản chi NSNN tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh được thực hiện bởi các cơ quan chức năng như: Sở Y tế, Thanh tra tỉnh, Kiểm toán Nhà nước. Việc kiểm tra, đánh giá nhằm phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về Ngân sách Nhà nước, đồng thời đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách.

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Chi NSNN ở Bắc Ninh 57

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý chi NSNN tại các Trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về: (1) Nâng cao chất lượng công tác lập dự toán. (2) Tổ chức thực hiện dự toán và quyết toán chi NSNN. (3) Kiểm tra, đánh giá các khoản chi NSNN. (4) Hoàn thiện công tác quyết toán, thực hiện nghiêm túc việc công khai tài chính. (5) Củng cố tổ chức bộ máy, nâng cao phẩm chất, trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý tài chính.

4.1. Nâng Cao Chất Lượng Lập Dự Toán Chi Ngân Sách

Việc lập dự toán chi ngân sách cần dựa trên cơ sở các định mức chi tiêu cụ thể, phù hợp với thực tế hoạt động của đơn vị. Cần tăng cường sự tham gia của các bộ phận chuyên môn vào quá trình lập dự toán. Dự toán cần được xây dựng một cách chi tiết, đầy đủ, phản ánh đúng nhu cầu chi tiêu của đơn vị.

4.2. Tổ Chức Thực Hiện và Quyết Toán Chi Ngân Sách

Cần tăng cường công tác kiểm soát chi tiêu, đảm bảo các khoản chi được thực hiện đúng mục đích, đúng tiêu chuẩn, định mức. Cần thực hiện nghiêm túc công tác quyết toán, đảm bảo các báo cáo tài chính được lập đầy đủ, chính xác, trung thực. Cần tăng cường công khai, minh bạch trong quản lý chi ngân sách.

4.3. Kiểm Tra và Đánh Giá Các Khoản Chi Ngân Sách

Cần tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá các khoản chi Ngân sách Nhà nước, nhằm phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về Ngân sách Nhà nước, đồng thời đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách. Cần có cơ chế xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về Ngân sách Nhà nước.

V. Đẩy Mạnh Ứng Dụng CNTT Quản Lý Ngân Sách Bắc Ninh 55

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý Ngân sách Nhà nước giúp nâng cao hiệu quả, minh bạch và giảm thiểu sai sót. Các phần mềm quản lý ngân sách, kế toán, thanh toán điện tử cần được triển khai rộng rãi tại các Trung tâm y tế. Cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có đủ năng lực sử dụng các công cụ công nghệ thông tin trong quản lý Ngân sách Nhà nước.

5.1. Số Hóa Quy Trình Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước

Số hóa các quy trình từ lập dự toán, phân bổ, thực hiện, quyết toán đến kiểm tra, giám sát. Ứng dụng chữ ký số, xác thực điện tử trong các giao dịch tài chính. Xây dựng hệ thống báo cáo trực tuyến, cập nhật thông tin kịp thời.

5.2. Nâng Cấp Cơ Sở Hạ Tầng Công Nghệ Tại TTYT

Đảm bảo trang thiết bị phần cứng, phần mềm đáp ứng yêu cầu công việc. Nâng cấp đường truyền internet, đảm bảo kết nối thông suốt. Xây dựng hệ thống bảo mật thông tin, phòng chống tấn công mạng.

VI. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Ngân Sách Bắc Ninh 56

Đội ngũ cán bộ quản lý Ngân sách Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả sử dụng ngân sách. Cần thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ này. Cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút, giữ chân những cán bộ giỏi.

6.1. Tổ Chức Các Khóa Đào Tạo Về Quản Lý Tài Chính

Cần tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn, dài hạn về quản lý tài chính, kế toán, kiểm toán. Mời các chuyên gia đầu ngành tham gia giảng dạy. Nội dung đào tạo cần cập nhật các kiến thức mới, các quy định pháp luật mới.

6.2. Xây Dựng Chính Sách Đãi Ngộ Hợp Lý Cho Cán Bộ

Cần có chính sách lương, thưởng phù hợp với năng lực, kinh nghiệm và trách nhiệm của cán bộ. Cần có các hình thức khen thưởng, động viên kịp thời. Tạo điều kiện cho cán bộ được tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, trao đổi kinh nghiệm.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, sức khỏe con người được xem là nguồn lực quan trọng nhất, đóng vai trò quyết định trong sự phát triển bền vững của quốc gia. Tỉnh Bắc Ninh, với sự phát triển nhanh chóng về kinh tế và mạng lưới y tế, đã chú trọng đầu tư ngân sách nhà nước (NSNN) cho các Trung tâm Y tế (TTYT) trực thuộc Sở Y tế nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Giai đoạn nghiên cứu từ 2015 đến 2017 cho thấy công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT còn tồn tại nhiều hạn chế như lập dự toán chưa sát thực tế, kiểm soát chi tiêu chưa chặt chẽ, dẫn đến lãng phí nguồn lực. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi NSNN tại các TTYT tỉnh Bắc Ninh, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn công. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, phạm vi thời gian tập trung vào giai đoạn 2015-2017, với ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và bền vững trong quản lý tài chính y tế, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và sức khỏe nhân dân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chi NSNN trong đơn vị sự nghiệp công lập, tập trung vào ba mục tiêu chính của quản lý chi ngân sách: nguyên tắc tài khóa (kiểm soát chi tiêu), phân bổ nguồn lực phù hợp với chính sách và quản lý hoạt động hiệu quả. Các khái niệm trọng tâm bao gồm:

• Ngân sách nhà nước (NSNN): Toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán được cơ quan có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm nhằm đảm bảo chức năng quản lý nhà nước.
• Quản lý chi NSNN: Hoạt động tổ chức, điều khiển và ra quyết định nhằm phân phối và sử dụng nguồn lực NSNN hiệu quả, minh bạch.
• Đơn vị sự nghiệp công lập: Tổ chức cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước, có tư cách pháp nhân và được Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên hoặc tự chủ tài chính.
• Nguyên tắc tài khóa: Yêu cầu kiểm soát tổng thể chi tiêu ngân sách, đảm bảo cân đối và kỷ luật tài chính.
• Phân bổ nguồn lực: Việc lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với ưu tiên chính sách và nhu cầu thực tế.
• Hiệu quả hoạt động: Đánh giá dựa trên các chỉ số kinh tế, hiệu suất và tuân thủ quy trình.

Ngoài ra, nghiên cứu tham khảo kinh nghiệm quản lý chi NSNN tại các TTYT ở Hà Nội, Bắc Giang và Quảng Ninh để làm cơ sở so sánh và đề xuất giải pháp phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu chính được thu thập từ các báo cáo tài chính, dự toán, quyết toán chi NSNN của các TTYT trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2015-2017, cùng với khảo sát, phỏng vấn cán bộ quản lý tài chính và lãnh đạo các đơn vị. Cỡ mẫu khảo sát gồm toàn bộ các TTYT cấp huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh, với số liệu cụ thể về dự toán và thực hiện chi ngân sách được tổng hợp chi tiết.

Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm giữa dự toán và thực hiện, đánh giá mức độ chênh lệch và hiệu quả sử dụng ngân sách. Quá trình nghiên cứu được thực hiện từ tháng 02/2018 đến tháng 6/2018, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng lập dự toán chi NSNN: Qua giai đoạn 2015-2017, tổng hợp dự toán chi NSNN cho các TTYT cho thấy tỷ lệ dự toán lập sát với thực tế đạt khoảng 85%, tuy nhiên vẫn còn tồn tại chênh lệch do dự toán chưa phản ánh đầy đủ nhu cầu thực tế. Ví dụ, năm 2017, dự toán chi cho các chương trình mục tiêu y tế dân số và phòng chống dịch bệnh chưa được cân đối hợp lý, dẫn đến thiếu hụt kinh phí trong một số đơn vị.

2. Thực hiện dự toán chi NSNN: Tỷ lệ thực hiện dự toán chi NSNN đạt khoảng 90% so với dự toán được giao, thể hiện sự tuân thủ nghiêm túc trong quản lý chi tiêu. Tuy nhiên, một số khoản chi như chi mua sắm trang thiết bị và chi hoạt động chuyên môn có tỷ lệ thực hiện thấp hơn do hạn chế về nguồn lực và quy trình phê duyệt kéo dài.

3. Công tác quyết toán chi NSNN: Việc quyết toán chi NSNN được thực hiện đúng quy trình theo Luật Ngân sách Nhà nước, với tỷ lệ hồ sơ quyết toán được phê duyệt đạt trên 95%. Tuy nhiên, công tác kiểm tra, đánh giá các khoản chi còn chưa thường xuyên, dẫn đến một số sai sót nhỏ trong báo cáo tài chính.

4. Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi NSNN: Năng lực quản lý của cán bộ tài chính và lãnh đạo đơn vị, cùng với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN, là những yếu tố chủ quan ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý. Về khách quan, cơ chế chính sách và quy định pháp luật về ngân sách, cũng như tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN, đóng vai trò quyết định.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác quản lý chi NSNN tại các TTYT tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều tiến bộ, thể hiện qua tỷ lệ thực hiện dự toán và quyết toán cao. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa dự toán và thực hiện phản ánh hạn chế trong việc dự báo nhu cầu và lập kế hoạch tài chính. So sánh với kinh nghiệm tại Hà Nội và Bắc Giang, Bắc Ninh còn thiếu sự chủ động trong xây dựng định mức chi và ứng dụng công nghệ thông tin, dẫn đến hiệu quả quản lý chưa tối ưu.

Việc kiểm soát chi tiêu chưa chặt chẽ, đặc biệt trong các khoản chi đầu tư và chi thường xuyên, có thể được minh họa qua biểu đồ so sánh tỷ lệ chi thực tế và dự toán theo từng loại khoản chi. Điều này cho thấy cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và nâng cao năng lực cán bộ quản lý tài chính.

Ngoài ra, việc áp dụng cơ chế tự chủ tài chính và xã hội hóa trong các TTYT còn hạn chế, chưa phát huy hết tiềm năng huy động nguồn lực ngoài NSNN. Kinh nghiệm từ Quảng Ninh cho thấy đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế, cùng với chính sách xã hội hóa hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và giảm áp lực ngân sách nhà nước.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng lập dự toán chi NSNN: Tăng cường đào tạo cán bộ tài chính về kỹ năng lập dự toán dựa trên phân tích nhu cầu thực tế và dữ liệu lịch sử. Áp dụng phương pháp lập dự toán từ dưới lên kết hợp với dự báo kinh tế vĩ mô để đảm bảo tính chính xác và khả thi. Thời gian thực hiện: 1 năm; chủ thể: Sở Y tế phối hợp Sở Tài chính.

2. Tăng cường kiểm soát và giám sát chi tiêu: Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, đánh giá các khoản chi, đặc biệt là chi đầu tư và chi thường xuyên. Áp dụng công nghệ thông tin để theo dõi và báo cáo chi tiêu theo thời gian thực. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; chủ thể: Ban lãnh đạo TTYT và phòng tài chính kế toán.

3. Hoàn thiện công tác quyết toán và công khai tài chính: Đẩy mạnh công tác quyết toán đúng hạn, minh bạch thông tin tài chính để tăng cường trách nhiệm giải trình. Công khai báo cáo tài chính định kỳ để tạo sự giám sát của cộng đồng và các bên liên quan. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm; chủ thể: TTYT và Sở Y tế.

4. Củng cố tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực cán bộ: Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý tài chính cho cán bộ quản lý và kế toán. Xây dựng quy chế phân công trách nhiệm rõ ràng, tránh chồng chéo và đùn đẩy. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; chủ thể: Sở Y tế và các TTYT.

5. Khuyến khích áp dụng cơ chế tự chủ và xã hội hóa: Tăng cường huy động nguồn lực ngoài NSNN thông qua xã hội hóa, hợp tác công tư, nhằm giảm áp lực ngân sách và nâng cao hiệu quả sử dụng tài chính. Thời gian thực hiện: 2 năm trở lên; chủ thể: UBND tỉnh, Sở Y tế và các TTYT.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo Sở Y tế và các Trung tâm Y tế: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp quản lý chi NSNN, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và tổ chức hoạt động y tế.

2. Cán bộ quản lý tài chính, kế toán trong ngành y tế: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình lập dự toán, thực hiện và quyết toán ngân sách, cũng như các kỹ năng kiểm soát chi tiêu.

3. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý ngân sách: Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực y tế.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản lý công: Là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý tài chính công trong đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt trong lĩnh vực y tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách nhà nước tại các Trung tâm Y tế có vai trò gì?
   Quản lý chi NSNN đảm bảo nguồn lực tài chính được sử dụng hiệu quả, minh bạch, phục vụ tốt các hoạt động y tế dự phòng, khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

2. Những khó khăn chính trong quản lý chi NSNN tại các TTYT tỉnh Bắc Ninh là gì?
   Khó khăn gồm lập dự toán chưa sát thực tế, kiểm soát chi tiêu chưa chặt chẽ, năng lực cán bộ quản lý tài chính còn hạn chế và ứng dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả lập dự toán chi NSNN?
   Cần áp dụng phương pháp lập dự toán từ dưới lên, dựa trên phân tích nhu cầu thực tế, kết hợp dự báo kinh tế vĩ mô, đồng thời đào tạo cán bộ tài chính nâng cao kỹ năng lập kế hoạch ngân sách.

4. Cơ chế tự chủ tài chính có ảnh hưởng thế nào đến quản lý chi NSNN?
   Cơ chế tự chủ giúp các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động trong quản lý tài chính, tăng trách nhiệm giải trình và hiệu quả sử dụng nguồn lực, đồng thời khuyến khích xã hội hóa và huy động nguồn lực ngoài ngân sách.

5. Tại sao cần công khai tài chính trong quản lý chi NSNN?
   Công khai tài chính tạo sự minh bạch, tăng cường giám sát của cộng đồng và các bên liên quan, giúp phát hiện và ngăn ngừa sai phạm, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả sử dụng ngân sách.

Kết luận

• Công tác quản lý chi NSNN tại các Trung tâm Y tế tỉnh Bắc Ninh đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế về lập dự toán, kiểm soát chi tiêu và năng lực cán bộ.
• Ba mục tiêu chính của quản lý chi NSNN gồm nguyên tắc tài khóa, phân bổ nguồn lực và hiệu quả hoạt động cần được cân đối hài hòa để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
• Việc ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường đào tạo cán bộ quản lý tài chính là yếu tố then chốt để cải thiện công tác quản lý chi NSNN.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao chất lượng lập dự toán, kiểm soát chi tiêu, công khai tài chính và phát huy cơ chế tự chủ tài chính.
• Đề nghị các cơ quan quản lý và đơn vị liên quan triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và sức khỏe nhân dân.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị và lãnh đạo ngành y tế tỉnh Bắc Ninh cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời thường xuyên đánh giá, điều chỉnh để đảm bảo hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước.