Giáo Trình Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Chuyên Ngành Hóa Học

• Tác giả: Huỳnh Thị Cúc
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Dầu Một
• Chuyên ngành: Hóa Học
• Đề tài: Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Trong Ngành Hóa Học
• Loại tài liệu: Giáo Trình
• Năm xuất bản: 2016

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. Chương 1: KHÁI NIỆM VỀ KHOA HỌC, NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
• 1.1. Khái niệm về khoa học:
• 1.2. Khái niệm về công nghệ.
• 1.3. Phân ngành hóa học
• 1.4. Liên hệ hóa học với khoa học khác:
• 1.5. Nghiên cứu khoa học:
• 1.6. Khái niệm nghiên cứu khoa học:
• 1.7. Các loại hình nghiên cứu khoa học:
• 1.7.1. Nghiên cứu cơ bản
• 1.7.2. Nghiên cứu ứng dụng
• 1.7.3. Nghiên cứu phát triển
• 1.8. Đề tài nghiên cứu khoa học
• 1.9. Khái niệm về đề tài:
• 1.10. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
• 1.11. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu
• 1.12. Phƣơng pháp nghiên cứu khoa học (PPNCKH):
• 1.13. Khái niệm về PPNCKH:
• 1.14. Cấu trúc của phương pháp luận nghiên cứu khoa học
• 1.15. Các phương pháp nghiên cứu hóa học thông dụng.
• 1.16. Nghiên cứu cơ chế phản ứng:
• 1.17. Phương pháp phân tích, tổng hợp và nghiên cứu cấu trúc.
• 2. Chương 2 : VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, ĐẶT GIẢ THUYẾT VÀ ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
• 2.1. Bản chất của quan sát:
• 2.2. Ý nghĩa của quan sát:
• 2.3. Những yêu cầu của quan sát:
• 2.4. Vấn đề nghiên cứu khoa học (research problem)
• 2.5. Đặt câu hỏi
• 2.6. Phân loại vấn đề nghiên cứu khoa học
• 2.7. Câu hỏi thuộc loại thực nghiệm
• 2.8. Câu hỏi thuộc loại quan niệm hay nhận thức
• 2.9. Câu hỏi thuộc loại đánh giá. Cách phát hiện vấn đề nghiên cứu khoa học
• 2.10. Giả thuyết khoa học (scientific/research hypothesis)
• 2.11. Khái niệm giả thuyết khoa học:
• 2.12. Các đặc tính của giả thuyết:
• 2.13. Mối quan hệ giữa giả thuyết và vấn đề khoa học:
• 2.14. Cấu trúc của một “giả thuyết”
• 2.15. Cấu trúc có mối quan hệ “nhân-quả”
• 2.16. Cấu trúc “Nếu-vậy thì”
• 2.17. Cách đặt giả thuyết. Kiểm chứng giả thuyết qua so sánh giữa tiên đoán với kết quả thí nghiệm.
• 2.18. Đạo đức trong nghiên cứu khoa học
• 2.19. Các yêu cầu trong nghiên cứu khoa học:
• 2.20. Đảm bảo tính khoa học
• 2.21. Tôn trọng sự thật khách quan
• 2.22. Các quy ước về đạo đức trong nghiên cứu khoa học
• 2.23. Thành thật tri thức:
• 2.24. Cởi mở và công khai:
• 2.25. Ghi nhận đóng góp của đồng nghiệp một cách thích hợp:
• 2.26. Trách nhiệm trước công chúng và xã hội:
• 3. Chương 3: PHƢƠNG PHÁP THU THẬP TÀI LIỆU
• 3.1. Mục đích thu thập tài liệu.
• 3.2. Phân loại tài liệu nghiên cứu
• 3.3. Tài liệu sơ cấp
• 3.4. Tài liệu thứ cấp
• 3.5. Nguồn thu thập tài liệu
• 3.6. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu từ tham khảo tài liệu:
• 3.7. Phƣơng pháp thu thập số liệu từ những thực nghiệm
• 3.8. Định nghĩa các loại biến trong thí nghiệm
• 3.9. Xác định các biến trong thí nghiệm
• 3.10. Xây dựng chương trình thí nghiệm
• 3.11. Xác định số lượng công thức trong một thí nghiệm.
• 3.12. Phương pháp qui hoạch và tối ưu hóa thực nghiệm:
• 3.13. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu từ internet
• 3.14. Các tính năng của việc nghiên cứu qua internet:
• 3.15. Các phương pháp thu thập dữ liệu
• 4. Chương 4 : CÁCH TRÌNH BÀY DỮ LIỆU KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Trình bày dữ liệu kết quả
• 4.2. Soạn thảo văn bản.
• 4.3. Quy ước đánh số thứ tự cho phần nội dung chính
• 4.4. Bố trí tựa đề biểu đồ và bảng biểu
• 4.5. Tài liệu tham khảo
• 4.6. Trích dẫn trong bài (in-text reference)
• 4.7. Danh sách tài liệu tham khảo (reference list).
• 5. Chương 5 : ĐỊNH HƢỚNG XÂY DỰNG ĐỀ CƢƠNG NGHIÊN CỨU
• 5.1. Giai đoạn chuẩn bị
• 5.2. Xác định đề tài nghiên cứu
• 5.3. Các yêu cầu đối với đề tài nghiên cứu
• 5.4. Các điều kiện lựa chọn đề tài nghiên cứu
• 5.5. Một số vấn đề cụ thể trong việc xác định đề tài nghiên cứu
• 5.6. Xây dựng đề cƣơng nghiên cứu
• 5.7. Tầm quan trọng của việc xây dựng đề cương nghiên cứu khoa học
• 5.8. Nội dung của đề cương nghiên cứu khoa học.
• 5.9. Lý do chọn đề tài, mục đích nghiên cứu và lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 5.10. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
• 5.11. Giả thuyết khoa học
• 5.12. Các nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
• 5.13. Các nguồn tài liệu và các phương pháp nghiên cứu
• 5.14. Dự kiến dàn ý công trình nghiên cứu.
• 5.15. Kế hoạch nghiên cứu. Giai đoạn triển khai nghiên cứu
• 5.16. Thu thập tài liệu thực tế.
• 5.17. Tầm quan trọng
• 5.18. Các nguồn tài liệu thực tế
• 5.19. Các hình thức thu thập tài liệu
• 5.20. Những yêu cầu đối với tài liệu
• 5.21. Xử lý tài liệu thực tế
• 5.22. Sàng lọc tài liệu.
• 5.23. Xử lý tài liệu
• 5.24. Giai đoạn kiểm tra kết quả nghiên cứu
• 5.25. Giai đoạn viết kết quả nghiên cứu
• 5.26. Hoàn thiện dàn ý công trình nghiên cứu.
• 5.27. Một số điều cần chú ý khi viết công trình nghiên cứu
• 5.28. Giai đoạn báo cáo tổng kết kết quả nghiên cứu
• 5.29. Việc chuẩn bị bảo vệ công trình nghiên cứu (luận văn, khóa luận)
• 5.30. Báo cáo kết quả nghiên cứu
• 5.31. Đánh giá hiệu quả một công trình nghiên cứu khoa học
• 6. Chương 6 : XÂY DỰNG PHƢƠNG PHÁP VÀ BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 6.1. Xây dựng phƣơng pháp
• 6.2. Mục tiêu Đề tài
• 6.3. Nội dung, phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 6.4. Phương pháp nghiên cứu
• 6.5. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
• 6.6. Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết
• 6.7. Phương pháp phân loại và hệ thống hoá lý thuyết
• 6.8. Phương pháp mô hình hóa
• 6.9. Phương pháp sơ đồ
• 6.10. Phương pháp giả thuyết
• 6.11. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm
• 6.12. Phương pháp quan sát
• 6.13. Phương pháp khảo sát
• 6.14. Phương pháp thực nghiệm khoa học hóa học.
• 6.15. Phương pháp chuyên gia
• 6.16. Báo cáo kết quả nghiên cứu
• 6.17. Cấu trúc nội dung báo cáo đề tài NCKH.
• 6.18. Cấu trúc và hình thức của báo cáo tổng kết
• 6.19. Cấu trúc của Báo cáo tổng kết
• 6.20. Hình thức trình bày Báo cáo tổng kết.
• 6.21. Tài liệu tham khảo và cách trích dẫn.
• 6.22. Phụ lục của báo cáo tổng kết
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Trong Ngành Hóa Học

Phương pháp nghiên cứu khoa học trong ngành hóa học là một lĩnh vực quan trọng, giúp sinh viên và nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về cách thức tiến hành các thí nghiệm và phân tích dữ liệu. Nghiên cứu khoa học không chỉ đơn thuần là việc thu thập thông tin mà còn là quá trình tìm kiếm, kiểm nghiệm và phát triển kiến thức mới. Đặc biệt, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

1.1. Khái Niệm Nghiên Cứu Khoa Học Trong Hóa Học

Nghiên cứu khoa học trong hóa học bao gồm việc tìm hiểu về các thành phần, cấu trúc và tính chất của chất. Điều này không chỉ giúp phát hiện ra những điều mới mà còn tạo ra các ứng dụng thực tiễn trong đời sống hàng ngày.

1.2. Vai Trò Của Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học

Phương pháp nghiên cứu khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các lý thuyết và ứng dụng trong hóa học. Nó giúp xác định các giả thuyết và kiểm chứng chúng thông qua các thí nghiệm thực tế.

II. Những Thách Thức Trong Nghiên Cứu Khoa Học Ngành Hóa Học

Nghiên cứu khoa học trong ngành hóa học đối mặt với nhiều thách thức, từ việc thu thập dữ liệu chính xác đến việc phân tích và diễn giải kết quả. Các nhà nghiên cứu cần phải đối mặt với sự phức tạp của các phản ứng hóa học và các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm.

2.1. Vấn Đề Về Dữ Liệu Trong Nghiên Cứu Hóa Học

Việc thu thập và phân tích dữ liệu là một trong những thách thức lớn nhất trong nghiên cứu hóa học. Các nhà nghiên cứu cần phải đảm bảo rằng dữ liệu thu thập được là chính xác và đáng tin cậy.

2.2. Đạo Đức Trong Nghiên Cứu Khoa Học

Đạo đức trong nghiên cứu khoa học là một yếu tố quan trọng. Các nhà nghiên cứu cần phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn đạo đức để đảm bảo tính khách quan và trung thực trong nghiên cứu.

III. Các Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Thông Dụng Trong Hóa Học

Có nhiều phương pháp nghiên cứu khoa học được áp dụng trong ngành hóa học, từ phương pháp thực nghiệm đến phương pháp lý thuyết. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng loại hình nghiên cứu.

3.1. Phương Pháp Thực Nghiệm Trong Hóa Học

Phương pháp thực nghiệm là cách tiếp cận phổ biến nhất trong nghiên cứu hóa học. Nó bao gồm việc thực hiện các thí nghiệm để kiểm chứng các giả thuyết và thu thập dữ liệu thực tế.

3.2. Phương Pháp Lý Thuyết Trong Nghiên Cứu Hóa Học

Phương pháp lý thuyết giúp các nhà nghiên cứu phát triển các mô hình và lý thuyết để giải thích các hiện tượng hóa học. Điều này rất quan trọng trong việc dự đoán các phản ứng và tính chất của các hợp chất.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Khoa Học Trong Hóa Học

Nghiên cứu khoa học trong hóa học không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn trong đời sống. Từ việc phát triển thuốc mới đến cải tiến quy trình sản xuất, nghiên cứu hóa học đóng góp rất lớn cho xã hội.

4.1. Ứng Dụng Trong Ngành Dược

Nghiên cứu hóa học đã dẫn đến sự phát triển của nhiều loại thuốc mới, giúp điều trị các bệnh lý khác nhau. Các nhà hóa học nghiên cứu cấu trúc và tính chất của các hợp chất để phát triển các dược phẩm hiệu quả.

4.2. Ứng Dụng Trong Công Nghiệp

Trong công nghiệp, nghiên cứu hóa học giúp cải tiến quy trình sản xuất và phát triển các vật liệu mới. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường.

V. Kết Luận Về Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Trong Ngành Hóa Học

Phương pháp nghiên cứu khoa học trong ngành hóa học là một lĩnh vực đa dạng và phong phú. Việc áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiệu quả sẽ giúp nâng cao chất lượng nghiên cứu và đóng góp vào sự phát triển của ngành hóa học.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu Khoa Học Trong Hóa Học

Tương lai của nghiên cứu khoa học trong hóa học hứa hẹn sẽ có nhiều tiến bộ với sự phát triển của công nghệ và các phương pháp nghiên cứu mới. Điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các nhà nghiên cứu trong việc khám phá những điều mới mẻ.

5.2. Tầm Quan Trọng Của Đào Tạo Nghiên Cứu Khoa Học

Đào tạo nghiên cứu khoa học là rất quan trọng để chuẩn bị cho thế hệ nhà nghiên cứu tiếp theo. Việc trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết sẽ giúp họ đối mặt với các thách thức trong nghiên cứu hóa học.