Nghiên Cứu Về Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Trong Môn Thực Tập Trang Bị Điện Ô Tô Tại Trường Đại Học Trần Đại Nghĩa

• Tác giả: Nguyễn Mậu Kính
• Người hướng dẫn: PGS. TS Võ Văn Lộc
• Trường học: Trường Đại Học Trần Đại Nghĩa
• Chuyên ngành: Kỹ Thuật Ô Tô
• Đề tài: Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Trong Thực Tập Trang Bị Điện Ô Tô Tại Trường Đại Học Trần Đại Nghĩa
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• Lý lịch khoa học
• Tóm tắt luận văn
• Mục lục
• Danh mục các chƣ̃ cái viế t tắ t
• Danh mục các bảng
• Danh mục các biể u đồ và hình
• Danh mục các phụ lục
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
• 1.5. Giả thuyết nghiên cứu
• 1.6. Phạm vi nghiên cứu
• 1.7. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 1.8. Giá trị của đề tài
• 2. PHẦN NỘI DUNG
• 1. CHƯƠNG 1: Cơ sở lý luâ ̣n về quan điể m da ̣y ho ̣c lấ y người ho ̣c làm trung tâm
• 1.1. Tổ ng quan về quan điể m da ̣y ho ̣c lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 1.3. Tình hình áp dụng quan điểm dạy học lấy ngƣời học làm trun g tâm trên thế giới và ta ̣i Viê ̣t Nam
• 1.4. Cách tiếp cận dạy học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm
• 1.4.1. Xác định thuật ngữ
• 1.4.2. Thế nào là dạy học theo quan điể m lấy ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.4.3. Đặc điểm mô hiǹ h da ̣y học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm
• 1.4.4. Các nguyên tắc dạy học theo quan điể m lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.4.5. Bản chất của MHDH theo quan điể m lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.4.6. Hoạt động của GV và HS trong MHD H theo quan điể m lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.5. Ƣu điể m và mô ̣t số yêu cầ u của mô hình dạy học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm
• 1.6. Các PPDH theo quan điể m dạy học lấy ngƣời học làm trung tâm
• 1.6.1. Lựa chọn phƣơng pháp dạy học
• 1.6.2. Phƣơng pháp dạy học tích cực
• 1.6.3. Dấu hiệu đặc trƣng của các phƣơng pháp dạy học tích cực
• 1.6.4. Bản chất của PPDH theo hƣớng tích cực hóa ngƣời học
• 1.7. Mối quan hệ giữa dạy và học tích cực với dạy học theo quan điể m lấy ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.8. Vâ ̣n du ̣ng các phƣơng pháp dạy học tić h cƣ̣c theo quan điể m lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm
• 1.8.1. Phƣơng pháp vấ n đáp (Vấn đáp tìm tòi hay đàm thoại Ơxrixtic)
• 1.8.2. Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề
• 1.8.3. Phƣơng pháp thảo luận
• 1.8.4. Phƣơng pháp dạy thực hành 6 bƣớc
• 1.8.5. Phƣơng pháp dạy học sử dụng phiếu giảng dạy
• 1.9. Kế t luâ ̣n chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: Cơ sở thưc̣ tiễncủa viêc̣ tổ chức da ̣y ho ̣c môn Thưc̣ tâ ̣p Trang bi điê ̣ ṇ ô tô tại trường ĐH Trầ n Đa ̣i Nghiã
• 2.1. Giới thiê ̣u tổ ng quan về trƣờng Đa ̣i ho ̣c Trầ n Đa ̣i Nghiã
• 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Nhà trƣờng
• 2.1.2. Chƣ́c năng và nhiê ̣m vu ̣ của Nhà trƣờng
• 2.1.3. Các ngành nghề đào ta ̣o
• 2.2. Chƣơng triǹ h đào ta ̣o Cƣ̉ nhân ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô
• 2.3. Phân tić h chƣơng triǹ h môn ho ̣c Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 2.4. Khảo sát thực trạng viê ̣c dạy và học môn Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 2.4.1. Mục đić h, phạm vi, đối tƣợng, nô ̣i dung, thời gian và phƣơng pháp khảo sát
• 2.4.2. Thiế t kế phiế u khảo sát
• 2.5. Xƣ̉ lý và đánh giá kế t quả khảo sát
• 2.5.1. Đối với sinh viên đã và đang học môn Thực tập Trang bị điện ô tô
• 2.5.2. Đối với giáo viên đã và đang giảng dạy ngành ô tô tại trƣờng
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: Vâ ̣n du ̣ng các phương pháp da ̣y ho ̣c tích cư ̣c theo quan điể m lấ y người ho ̣c làm trung tâm trong da ̣y ho ̣c môn Thưc̣ tâ ̣p Trang bi điê ̣ ṇ ô tô tại trường Đạihọc Trần Đại Nghĩa
• 3.1. Cơ sở và đinh ̣ hƣớng chung cho viê ̣c vâ ̣n du ̣ng các PPDH
• 3.2. Cấ u trúc la ̣i nô ̣i dung chƣơng trình môn Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 3.3. Vâ ̣n du ̣ng các PPDH tích cƣ̣c theo quan điể m lấ y ngƣ ời học làm trung tâm trong da ̣y ho ̣c môn Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi điê ̣ ̣n ô tô cho mô ̣t số bài cu ̣ thể
• 3.3.1. Lƣ̣a cho ̣n bài da ̣y
• 3.3.2. Lƣ̣a cho ̣n phƣơng pháp da ̣y ho ̣c
• 3.3.3. Lƣ̣a cho ̣n hiǹ h thƣ́c và phƣơng pháp kiể m tra đánh giá
• 3.4. Xây dựng hệ thống phiếu ho ̣c tâ ̣p và phiế u hƣớng dẫn thực hành môn ho ̣c Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 3.4.1. Hệ thống phiếu ho ̣c tâ ̣p môn ho ̣c Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 3.4.2. Hệ thống phiếu hƣớng dẫn thực hành môn ho ̣c Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 3.5. Xây dƣ̣ng bài da ̣y theo quan điể m lấ y ngƣời ho ̣c làm trung tâm cho môn Thƣ̣c tâ ̣p Trang bi ̣điê ̣n ô tô
• 3.5.1. Giáo án thực hành bài 1
• 3.5.2. Giáo án thực hành bài 2
• 3.5.3. Giáo án thực hành bài 3
• 3.6. Thực nghiệm sƣ phạm
• 3.6.1. Mục đích, nô ̣i dung và đố i tƣơ ̣ng da ̣y thực nghiệm
• 3.6.2. Tiế n hành thƣ̣c nghiê ̣m sƣ pha ̣m và tổ chƣ́c dƣ̣ giờ
• 3.7. Xử lý và đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ pha ̣m
• 3.7.1. Xƣ̉ lý đinh ̣ tiń h kế t quả khảo sát sau thƣ̣c nghiê ̣m
• 3.7.2. Xƣ̉ lý đinh ̣ lƣơ ̣ng kế t quả điể m số các bài kiể m tra sau thƣ̣c nghiê ̣m
• 3.7.3. Kiể m nghiê ̣m giả thuyế t
• 3.8. Kết luận chương 3
• 4. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI
• 4.1. Tƣ̣ nhâ ̣n xét nhƣ̃ng đóng góp mới của đề tài
• 4.2. Dƣ̣ kiế n hƣớng nghiên cƣ́u mở rô ̣ng
• 4.2.1. Về phía nhà trƣờng
• 4.2.2. Đối với giảng viên giảng dạy môn học
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực là một trong những phương pháp giảng dạy hiện đại, nhằm nâng cao hiệu quả học tập của sinh viên. Trong bối cảnh giáo dục hiện nay, việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực trong môn thực tập trang bị điện ô tô tại Trường Đại học Trần Đại Nghĩa là rất cần thiết. Phương pháp này không chỉ giúp sinh viên phát triển kỹ năng thực hành mà còn khuyến khích sự chủ động, sáng tạo trong quá trình học tập. Theo nghiên cứu, việc áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực giúp sinh viên dễ dàng tiếp thu kiến thức hơn, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo. Đặc biệt, trong lĩnh vực kỹ thuật ô tô, việc thực hành là rất quan trọng, vì vậy, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ tạo ra môi trường học tập hiệu quả hơn cho sinh viên.

1.1. Đặc điểm của phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực có nhiều đặc điểm nổi bật. Đầu tiên, nó tập trung vào người học, khuyến khích sinh viên tham gia vào quá trình học tập. Thứ hai, phương pháp này sử dụng nhiều hình thức tổ chức dạy học khác nhau, từ thảo luận nhóm đến thực hành trực tiếp. Điều này giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm và khả năng giải quyết vấn đề. Cuối cùng, phương pháp dạy học tích cực còn chú trọng đến việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên thông qua các hình thức đánh giá đa dạng, từ kiểm tra lý thuyết đến thực hành. Như vậy, việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực không chỉ giúp sinh viên tiếp thu kiến thức mà còn phát triển toàn diện các kỹ năng cần thiết cho nghề nghiệp tương lai.

II. Thực trạng dạy học môn thực tập trang bị điện ô tô

Tại Trường Đại học Trần Đại Nghĩa, môn thực tập trang bị điện ô tô đang được giảng dạy với nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, thực trạng cho thấy rằng việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vẫn còn hạn chế. Nhiều giảng viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, dẫn đến việc sinh viên không được khuyến khích tham gia tích cực vào quá trình học tập. Theo khảo sát, chỉ có một phần nhỏ sinh viên cảm thấy hài lòng với phương pháp giảng dạy hiện tại. Điều này cho thấy cần thiết phải có sự thay đổi trong cách thức giảng dạy để nâng cao chất lượng đào tạo. Việc áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực sẽ giúp sinh viên có cơ hội thực hành nhiều hơn, từ đó nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn. Đặc biệt, trong bối cảnh công nghiệp hóa hiện đại hóa, việc trang bị cho sinh viên những kỹ năng thực hành là rất quan trọng.

2.1. Khảo sát thực trạng dạy học

Khảo sát thực trạng dạy học môn thực tập trang bị điện ô tô cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Đầu tiên, nhiều giảng viên chưa áp dụng đầy đủ các phương pháp dạy học tích cực, dẫn đến việc sinh viên không có cơ hội thực hành nhiều. Thứ hai, cơ sở vật chất phục vụ cho việc thực hành còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng học tập của sinh viên. Cuối cùng, sự phối hợp giữa giảng viên và sinh viên trong quá trình học tập chưa thực sự hiệu quả. Để khắc phục những vấn đề này, cần có sự đầu tư vào cơ sở vật chất, đồng thời nâng cao năng lực giảng dạy của giảng viên thông qua các khóa đào tạo chuyên môn. Việc này sẽ giúp tạo ra môi trường học tập tích cực hơn cho sinh viên.

III. Vận dụng các phương pháp dạy học tích cực

Việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực trong môn thực tập trang bị điện ô tô là rất cần thiết. Các phương pháp như thảo luận nhóm, thực hành trực tiếp, và giải quyết vấn đề sẽ giúp sinh viên phát triển kỹ năng và kiến thức một cách hiệu quả. Đặc biệt, việc áp dụng phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trung tâm sẽ tạo ra sự hứng thú và động lực cho sinh viên. Theo nghiên cứu, sinh viên tham gia tích cực vào quá trình học tập sẽ có khả năng tiếp thu kiến thức tốt hơn. Hơn nữa, việc áp dụng các phương pháp này còn giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm và khả năng giải quyết vấn đề, những kỹ năng rất cần thiết trong môi trường làm việc hiện đại.

3.1. Các phương pháp cụ thể

Trong quá trình dạy học, có thể áp dụng nhiều phương pháp cụ thể như phương pháp thảo luận, phương pháp thực hành 6 bước, và phương pháp giải quyết vấn đề. Phương pháp thảo luận giúp sinh viên trao đổi ý kiến và học hỏi lẫn nhau, trong khi phương pháp thực hành 6 bước giúp sinh viên có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức vào thực tế. Phương pháp giải quyết vấn đề khuyến khích sinh viên tư duy phản biện và tìm ra giải pháp cho các tình huống thực tế. Việc áp dụng đồng bộ các phương pháp này sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, giúp sinh viên phát triển toàn diện và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động.