Luận văn tốt nghiệp: Phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực cho nguyên tố phi kim lớp 10 THPT

• Tác giả: Trần Thị Huệ
• Người hướng dẫn: ThS. Phan Văn An
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Sư phạm Hóa học
• Đề tài: Sử Dụng Phương Pháp Và Kĩ Thuật Dạy Học Tích Cực Tổ Chức Hoạt Động Học Theo Nhóm Phần Các Nguyên Tố Phi Kim Lớp 10 THPT
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng, khách thể nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Giả thuyết khoa học
• 0.7. Cái mới của đề tài
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
• 1.1.1. Định hướng đổi mới căn bản toàn diện Giáo dục phổ thông sau 2015
• 1.1.2. Khái niệm năng lực
• 1.1.3. Cấu trúc của năng lực
• 1.1.4. Quá trình hình thành năng lực
• 1.1.5. Năng lực của học sinh
• 1.1.6. Các năng lực cốt lõi của học sinh
• 1.1.7. Phát triển chương trình dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh
• 1.1.7.1. Các yêu cầu của bài học thiết kế theo cách tiếp cận năng lực
• 1.2. VỀ ĐỔI MỚI NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
• 1.2.1. Đổi mới hình thức và phương pháp dạy học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học; tăng cường kĩ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn
• 1.2.2. Kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh, vì sự tiến bộ của học sinh
• 1.2.3. Tiêu chí đánh giá bài học
• 1.3. XÂY DỰNG BÀI HỌC VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC THEO NHÓM VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
• 1.3.1. Tổ chức hoạt động học và hướng dẫn học sinh tự học
• 1.3.2. Quan niệm về tự học
• 1.3.3. Vị trí vai trò của tự học
• 1.3.4. Những thành tố cơ bản của tự học
• 1.3.5. Một số phương pháp và kĩ thuật tự học
• 1.3.5.1. Nghe hiệu quả
• 1.3.5.2. Ghi chép hiệu quả
• 1.3.5.3. Đọc hiệu quả
• 1.3.5.4. Ghi nhớ thông tin hiệu quả
• 1.3.5.5. Liên tưởng trong tự học
• 1.3.5.6. Suy nghĩ tích cực theo mô hình 3C
• 1.3.5.7. Sử dụng bản đồ tư duy trong tự học
• 1.3.5.8. Sử dụng bản đồ khái niệm trong tự học
• 1.3.5.9. Ứng dụng công nghệ thông tin trong tự học
• 2. CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG BÀI HỌC VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC THEO NHÓM PHẦN CÁC NGUYÊN TỐ PHI KIM LỚP 10 THPT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
• 2.1. NHỮNG YÊU CẦU CƠ BẢN VÀ NHIỆM VỤ CỦA PHẦN CÁC NGUYÊN TỐ PHI KIM LỚP 10 THPT
• 2.2. QUI TRÌNH XÂY DỰNG BÀI HỌC
• 2.2.1. Định hướng chung
• 2.2.2. Qui trình xây dựng bài học
• 2.3. MỘT SỐ CHỦ ĐỀ CHƯƠNG NHÓM HALOGEN
• 2.3.1. FLO – BROM – IOT
• 2.3.2. HIĐRO C ORUA – AXIT C OHIĐRIC – MUỐI CLORUA
• 2.4. MỘT SỐ CHỦ ĐỀ CHƯƠNG NHÓM OXI – LƯU HUỲNH
• 2.4.1. OXI – OZON VỚI SỰ SỐNG CỦA CON NGƯỜI
• 2.4.2. HỢP CHẤT KHÍ CỦA ƯU HUỲNH: H2S VÀ SO2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Đối tượng thực nghiệm
• 3.3. Tiến hành thực nghiệm
• 3.4. Chuẩn bị cho TNSP
• 3.5. Tổ chức thực hiện
• 3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả
• 3.7. Xử lí kết quả thực nghiệm
• 3.8. Kết quả thực nghiệm
• 3.9. Kết quả các bài kiểm tra thực nghiệm
• 3.10. Kết quả thăm dò ý kiến giáo viên của các lớp tiến hành thực nghiệm
• 3.11. Kết quả thăm dò ý kiến HS của các lớp tiến hành thực nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• A.1. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• A.2. DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
• A.3. DANH MỤC BIỂU ĐỒ

I. Giới thiệu về phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực là một trong những phương pháp giáo dục hiện đại, nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập. Đặc biệt, trong bối cảnh giáo dục hiện nay, việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy các nguyên tố phi kim lớp 10 là rất cần thiết. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết như làm việc nhóm, tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Theo đó, giáo viên cần thiết kế các hoạt động học tập phù hợp, tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực vào quá trình học. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng dạy học mà còn giúp học sinh hình thành thói quen tự học và tự nghiên cứu.

1.1. Định nghĩa và vai trò của phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực được hiểu là những phương pháp mà trong đó học sinh là trung tâm của quá trình học. Giáo viên không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong việc khám phá và tìm hiểu. Vai trò của phương pháp này là rất quan trọng, bởi nó giúp học sinh phát triển năng lực tự học, khả năng làm việc nhóm và kỹ năng giao tiếp. Học sinh sẽ được khuyến khích tham gia vào các hoạt động thảo luận, tranh luận, từ đó nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc dạy học các nguyên tố phi kim, nơi mà sự hiểu biết về tính chất và ứng dụng của chúng trong thực tiễn là rất cần thiết.

II. Tổ chức hoạt động học theo nhóm

Tổ chức hoạt động học theo nhóm là một trong những phương pháp hiệu quả trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực. Hoạt động nhóm không chỉ giúp học sinh học hỏi lẫn nhau mà còn tạo ra môi trường học tập thân thiện, khuyến khích sự hợp tác và giao tiếp. Trong quá trình dạy học nguyên tố phi kim lớp 10, giáo viên có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ để thực hiện các nhiệm vụ học tập cụ thể. Mỗi nhóm sẽ cùng nhau thảo luận, nghiên cứu và trình bày kết quả. Điều này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm và khả năng lãnh đạo. Hơn nữa, việc tổ chức hoạt động học theo nhóm còn giúp giáo viên dễ dàng theo dõi và đánh giá sự tiến bộ của từng học sinh.

2.1. Lợi ích của việc học theo nhóm

Học theo nhóm mang lại nhiều lợi ích cho học sinh. Đầu tiên, nó giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác. Khi làm việc trong nhóm, học sinh phải lắng nghe ý kiến của nhau, thảo luận và đưa ra quyết định chung. Thứ hai, học theo nhóm khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện. Học sinh có thể chia sẻ ý tưởng và quan điểm của mình, từ đó tạo ra những giải pháp mới cho các vấn đề học tập. Cuối cùng, hoạt động nhóm còn giúp học sinh cảm thấy tự tin hơn khi trình bày ý kiến trước đám đông, từ đó nâng cao khả năng thuyết trình và giao tiếp.

III. Thực nghiệm sư phạm

Thực nghiệm sư phạm là một phần quan trọng trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy nguyên tố phi kim lớp 10. Qua thực nghiệm, giáo viên có thể đánh giá hiệu quả của các phương pháp dạy học đã áp dụng, từ đó điều chỉnh và cải tiến phương pháp giảng dạy cho phù hợp hơn. Thực nghiệm sư phạm không chỉ giúp giáo viên thu thập dữ liệu về sự tiến bộ của học sinh mà còn tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm thực tế, áp dụng kiến thức vào các tình huống cụ thể. Kết quả của thực nghiệm sẽ cung cấp những thông tin quý giá để nâng cao chất lượng dạy học và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

3.1. Quy trình thực nghiệm sư phạm

Quy trình thực nghiệm sư phạm bao gồm các bước chuẩn bị, thực hiện và đánh giá. Đầu tiên, giáo viên cần xác định mục tiêu cụ thể cho từng hoạt động học tập. Sau đó, thiết kế các hoạt động học phù hợp với nội dung bài học và đặc điểm của học sinh. Trong quá trình thực hiện, giáo viên cần theo dõi và hỗ trợ học sinh, đồng thời ghi nhận những phản hồi từ học sinh để điều chỉnh kịp thời. Cuối cùng, việc đánh giá kết quả thực nghiệm sẽ giúp giáo viên rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học trong tương lai.