Luận văn thạc sĩ: Xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học phi kim lớp 10 theo hướng tiếp cận PISA

• Tác giả: Vũ Thị Phương Thu
• Người hướng dẫn: PGS. Đặng Thị Oanh
• Trường học: Trường đại học giáo dục - Đại học quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm hóa học
• Đề tài: Xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học phần phi kim lớp 10 nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận PISA
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG BÀI TẬP HÓA HỌC PHẦN PHI KIM LỚP 10 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PISA
• 1.1. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông
• 1.1.1. Đổi mới giáo dục trên thế giới
• 1.1.2. Đổi mới giáo dục phổ thông ở Việt Nam
• 1.1.3. Định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015 ở Việt Nam
• 1.1.3.1. Chuyển từ chương trình định hướng nội dung dạy học sang chương trình định hướng năng lực
• 1.1.3.2. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển năng lực của học sinh
• 1.1.3.3. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập của học sinh
• 1.2. Năng lực và một số năng lực cần phát triển cho học sinh trung học phổ thông
• 1.2.1. Định nghĩa về năng lực
• 1.2.2. Cấu trúc chung của năng lực
• 1.2.3. Một số năng lực cần phát triển cho học sinh trung học phổ thông
• 1.3. Bài tập trong dạy học Hóa học ở trường trung học phổ thông
• 1.3.1. Ý nghĩa của bài tập hóa học
• 1.3.2. Xu hướng xây dựng bài tập hóa học ở trường trung học phổ thông
• 1.4. Tìm hiểu về chương trình đánh giá học sinh quốc tế PISA
• 1.4.1. Đặc điểm của PISA
• 1.4.2. Mục tiêu đánh giá
• 1.4.3. Nội dung đánh giá
• 1.4.4. Cách đánh giá trong bài tập PISA
• 1.4.5. Kết quả đánh giá học sinh quốc tế 2012 (PISA) của Tổ chức Hợp tác và Phát triển quốc tế (OECD)
• 1.5. Thực trạng mức độ hiểu biết và sử dụng các bài tập hóa học nhằm phát triển năng lực học sinh của giáo viên ở trường trung học phổ thông hiện nay
• 1.5.1. Mục đích điều tra
• 1.5.2. Nội dung điều tra
• 1.5.3. Đối tượng điều tra
• 1.5.4. Phương pháp điều tra
• 1.5.5. Kết quả điều tra
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG BÀI TẬP HÓA HỌC PHẦN PHI KIM LỚP 10 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN PISA
• 2.1. Phân tích cấu trúc nội dung, phương pháp dạy học phần hóa học phi kim lớp 10
• 2.1.1. Phân tích cấu trúc nội dung phần hóa học phi kim lớp 10
• 2.1.2. Đặc điểm về phương pháp dạy học hóa học phần phi kim lớp 10
• 2.2. Xây dựng hệ thống bài tập hóa học phần phi kim lớp 10 nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận PISA
• 2.2.1. Cơ sở và nguyên tắc
• 2.2.2. Quy trình xây dựng hệ thống bài tập theo hướng tiếp cận PISA
• 2.2.3. Hệ thống bài tập phần phi kim hóa học lớp 10 nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận PISA
• 2.2.3.1. Hệ thống bài tập chương 5 "Nhóm Halogen"
• 2.2.3.2. Hệ thống bài tập chương 6 "Nhóm oxi"
• 2.3. Sử dụng hệ thống bài tập nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận PISA trong dạy học phần hóa học phi kim lớp 10
• 2.3.1. Số lượng trong dạy học kiểu bài nghiên cứu tài liệu mới
• 2.3.2. Số lượng trong dạy học kiểu bài hoàn thiện kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo
• 2.3.3. Số lượng trong dạy học kiểu bài kiểm tra, đánh giá
• 2.4. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Thời gian thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Quá trình tiến hành thực nghiệm
• 3.3.1. Lựa chọn đối tượng thực nghiệm
• 3.3.2. Kiểm tra mẫu trước thực nghiệm
• 3.3.3. Lựa chọn giáo viên thực nghiệm
• 3.3.4. Tiến hành thực nghiệm
• 3.3.5. Thực hiện chương trình thực nghiệm
• 3.4. Kết quả thực nghiệm và xử lý kết quả thực nghiệm
• 3.4.1. Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm
• 3.4.2. Kết quả kiểm tra sau thực nghiệm
• 3.4.3. Xử lí kết quả
• 3.4.4. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phát triển năng lực học sinh lớp 10 qua bài tập hóa học phi kim

Phát triển năng lực học sinh lớp 10 là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Hệ thống bài tập hóa học phi kim đóng vai trò then chốt trong việc này. Bài tập không chỉ giúp học sinh củng cố kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống. Việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực thông qua bài tập sẽ tạo ra môi trường học tập hiệu quả hơn.

1.1. Định nghĩa và vai trò của năng lực học sinh trong giáo dục

Năng lực học sinh được định nghĩa là khả năng vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tiễn. Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, năng lực này không chỉ bao gồm kiến thức mà còn cả khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Việc phát triển năng lực học sinh là cần thiết để chuẩn bị cho các thách thức trong tương lai.

1.2. Hệ thống bài tập hóa học phi kim và sự cần thiết

Hệ thống bài tập hóa học phi kim được xây dựng nhằm phát triển năng lực học sinh theo hướng tiếp cận PISA. Những bài tập này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu về kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng làm việc nhóm.

II. Thách thức trong việc phát triển năng lực học sinh qua bài tập hóa học phi kim

Mặc dù việc phát triển năng lực học sinh qua bài tập hóa học phi kim mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng gặp phải không ít thách thức. Các giáo viên cần phải đối mặt với việc thiết kế bài tập phù hợp và hiệu quả. Ngoài ra, sự thiếu hụt tài liệu và phương pháp giảng dạy cũng là một vấn đề lớn.

2.1. Khó khăn trong việc thiết kế bài tập phù hợp

Việc thiết kế bài tập hóa học phi kim phù hợp với năng lực và nhu cầu của học sinh là một thách thức lớn. Giáo viên cần phải cân nhắc giữa độ khó của bài tập và khả năng tiếp thu của học sinh để đảm bảo hiệu quả học tập.

2.2. Thiếu hụt tài liệu và phương pháp giảng dạy

Nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu và phương pháp giảng dạy phù hợp với hệ thống bài tập hóa học phi kim. Điều này dẫn đến việc áp dụng không đồng bộ và thiếu hiệu quả trong quá trình dạy học.

III. Phương pháp xây dựng hệ thống bài tập hóa học phi kim hiệu quả

Để phát triển năng lực học sinh qua hệ thống bài tập hóa học phi kim, cần áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại. Việc sử dụng các bài tập thực tiễn, kết hợp với công nghệ thông tin sẽ giúp học sinh hứng thú hơn trong việc học tập.

3.1. Phương pháp dạy học tích cực trong hóa học

Phương pháp dạy học tích cực khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập. Việc sử dụng các bài tập nhóm, thảo luận và thực hành sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng làm việc nhóm và tư duy phản biện.

3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học hóa học

Công nghệ thông tin có thể được sử dụng để tạo ra các bài tập tương tác, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận kiến thức. Việc sử dụng phần mềm mô phỏng và các ứng dụng học tập trực tuyến sẽ làm tăng tính hấp dẫn của môn học.

IV. Ứng dụng thực tiễn của hệ thống bài tập hóa học phi kim

Hệ thống bài tập hóa học phi kim không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực mà còn có thể áp dụng vào thực tiễn. Những kiến thức và kỹ năng học được từ bài tập sẽ giúp học sinh giải quyết các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

4.1. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của bài tập hóa học

Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng hệ thống bài tập hóa học phi kim đã giúp học sinh cải thiện đáng kể kết quả học tập. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai.

4.2. Tác động của bài tập đến hứng thú học tập của học sinh

Hệ thống bài tập hóa học phi kim đã tạo ra sự hứng thú cho học sinh trong việc học tập. Học sinh cảm thấy tự tin hơn khi giải quyết các bài tập thực tiễn, từ đó nâng cao động lực học tập.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của phát triển năng lực học sinh qua bài tập hóa học phi kim

Phát triển năng lực học sinh lớp 10 qua hệ thống bài tập hóa học phi kim là một hướng đi đúng đắn trong giáo dục hiện đại. Việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại sẽ giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống.

5.1. Tương lai của giáo dục hóa học tại Việt Nam

Giáo dục hóa học tại Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng nhu cầu của xã hội.

5.2. Khuyến nghị cho việc phát triển hệ thống bài tập hóa học

Cần có sự đầu tư và nghiên cứu sâu hơn về hệ thống bài tập hóa học phi kim. Các giáo viên cần được đào tạo để có thể thiết kế và áp dụng bài tập một cách hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng dạy học.