Phát Triển Năng Lực Cảm Thụ Văn Học Cho Học Sinh Lớp 11 Qua Dạy Học Truyện Việt Nam Hiện Đại

• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lí do chọn đề tài
• 1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Những đóng góp của đề tài
• 1.7. Dự kiến cấu trúc luận văn
• 2. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. Năng lực cảm thụ văn học
• 2.2. Tiếp nhận văn học và quan điểm tiếp cận đồng bộ tác phẩm văn học trong nhà trường
• 2.3. Phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực cảm thụ văn học
• 2.4. Đặc điểm tâm lí của học sinh lớp 11
• 2.5. Truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945
• 2.6. Biểu hiện của năng lực cảm thụ văn học của học sinh qua đọc truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945
• 2.7. Cơ sở thực tiễn
• 2.8. Mục tiêu dạy học truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945 trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2006
• 2.9. Thực trạng dạy học truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945 cho học sinh lớp 11 ở trường THPT hiện nay
• 2.10. Yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2018 về dạy học truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945 cho học sinh lớp 11
• 2.11. Tiểu kết Chương 1
• 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CẢM THỤ VĂN HỌC CHO HỌC SINH LỚP 11 QUA DẠY HỌC TRUYỆN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI
• 3.1. Xác định mục tiêu dạy học truyện Việt Nam hiện đại giai đoạn 1930-1945 cho học sinh lớp 11 theo định hướng phát triển năng lực cảm thụ văn học
• 3.2. Định hướng chung
• 3.3. Các biện pháp phát triển năng lực cảm thụ văn học cho học sinh lớp 11 qua dạy học truyện Việt Nam hiện đại
• 3.3.1. Hướng dẫn học sinh nhận biết thể loại truyện, định hướng tiếp nhận
• 3.3.2. Hướng dẫn học sinh tri giác ngôn ngữ nghệ thuật của truyện và đọc diễn cảm truyện
• 3.3.3. Hướng dẫn học sinh liên tưởng, tưởng tượng khi đọc truyện
• 3.3.4. Hướng dẫn học sinh phân tích, cắt nghĩa và khái quát hóa về các yếu tố thẩm mĩ của truyện
• 3.3.5. Hướng dẫn học sinh tự bộc lộ cảm xúc, nhận thức và đánh giá về truyện
• 3.3.6. Hướng dẫn học sinh bình về truyện
• 3.3.7. Hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động trải nghiệm khi đọc truyện
• 3.4. Thiết kế bộ công cụ đánh giá năng lực cảm thụ văn học của học sinh lớp 11 qua đọc hiểu truyện Việt Nam hiện đại
• 3.5. Tiểu kết Chương 2
• 4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 4.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 4.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 4.3. Nội dung thực nghiệm sư phạm
• 4.4. Tiến hành thực nghiệm sư phạm
• 4.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
• 4.6. Kết quả thực nghiệm sư phạm
• 4.7. Tiểu kết Chương 3
• 5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Phát Triển Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Năng lực cảm thụ văn học (NL CTVH) là khả năng nhận biết và thẩm thấu giá trị thẩm mỹ của tác phẩm văn học. Đặc biệt, việc phát triển NL CTVH cho học sinh lớp 11 qua dạy học truyện Việt Nam hiện đại là một nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục hiện nay. Chương trình giáo dục phổ thông mới đã nhấn mạnh vai trò của việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh, trong đó có năng lực cảm thụ văn học. Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm mà còn phát triển tư duy và cảm xúc của các em.

1.1. Khái Niệm Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Năng lực cảm thụ văn học là khả năng mà người đọc có thể cảm nhận, phân tích và đánh giá các giá trị nghệ thuật trong tác phẩm. Điều này bao gồm việc nhận diện các yếu tố như ngôn ngữ, hình ảnh và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.

1.2. Vai Trò Của Dạy Học Truyện Việt Nam Hiện Đại

Dạy học truyện Việt Nam hiện đại không chỉ giúp học sinh tiếp cận với văn hóa và lịch sử dân tộc mà còn phát triển khả năng tư duy phản biện và cảm xúc thẩm mỹ. Các tác phẩm như 'Chí Phèo' hay 'Hai đứa trẻ' mang đến cho học sinh những trải nghiệm phong phú về cuộc sống và con người.

II. Thách Thức Trong Việc Phát Triển Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Mặc dù việc phát triển NL CTVH cho học sinh lớp 11 qua dạy học truyện Việt Nam hiện đại là cần thiết, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Một trong những vấn đề chính là phương pháp dạy học truyền thống vẫn còn phổ biến, dẫn đến việc học sinh chưa thực sự được khuyến khích để tự do cảm nhận và thể hiện cảm xúc của mình.

2.1. Phương Pháp Dạy Học Truyền Thống

Phương pháp dạy học truyền thống thường tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều, thiếu sự tương tác và khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập. Điều này làm giảm khả năng cảm thụ và sáng tạo của học sinh.

2.2. Thiếu Tài Nguyên Hỗ Trợ

Nhiều giáo viên chưa có đủ tài liệu và công cụ hỗ trợ để dạy học hiệu quả. Việc thiếu các phương pháp dạy học hiện đại cũng làm giảm chất lượng giảng dạy và khả năng cảm thụ của học sinh.

III. Phương Pháp Dạy Học Hiện Đại Để Phát Triển Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Để phát triển NL CTVH cho học sinh lớp 11, cần áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp cận tác phẩm một cách chủ động mà còn khuyến khích các em thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình.

3.1. Tổ Chức Hoạt Động Trải Nghiệm

Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách tích cực. Việc tổ chức các buổi thảo luận, đóng vai hoặc thực hiện dự án liên quan đến tác phẩm sẽ giúp học sinh cảm nhận sâu sắc hơn về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.

3.2. Sử Dụng Công Nghệ Trong Dạy Học

Việc tích hợp công nghệ vào dạy học như sử dụng video, hình ảnh minh họa và các ứng dụng học tập trực tuyến sẽ tạo ra môi trường học tập sinh động và hấp dẫn hơn cho học sinh.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Phát Triển Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Việc phát triển NL CTVH cho học sinh lớp 11 qua dạy học truyện Việt Nam hiện đại đã cho thấy những kết quả tích cực. Học sinh không chỉ hiểu biết hơn về văn học mà còn phát triển khả năng tư duy phản biện và cảm xúc thẩm mỹ.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Nghiệm

Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy học sinh tham gia vào các hoạt động dạy học hiện đại có sự tiến bộ rõ rệt trong khả năng cảm thụ văn học. Học sinh có thể phân tích và đánh giá tác phẩm một cách sâu sắc hơn.

4.2. Phản Hồi Từ Học Sinh

Học sinh đã bày tỏ sự hào hứng và thích thú hơn với các tiết học văn học. Nhiều em cho biết cảm thấy tự tin hơn khi thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình về tác phẩm.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Năng Lực Cảm Thụ Văn Học

Phát triển NL CTVH cho học sinh lớp 11 qua dạy học truyện Việt Nam hiện đại là một quá trình liên tục và cần sự nỗ lực từ cả giáo viên và học sinh. Tương lai của việc dạy học văn học sẽ phụ thuộc vào việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại và khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập.

5.1. Định Hướng Phát Triển Trong Tương Lai

Cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp dạy học mới nhằm nâng cao NL CTVH cho học sinh. Việc này không chỉ giúp học sinh cảm nhận tốt hơn về văn học mà còn phát triển toàn diện các kỹ năng cần thiết cho tương lai.

5.2. Khuyến Khích Sự Sáng Tạo Của Học Sinh

Khuyến khích học sinh thể hiện sự sáng tạo và cá tính của mình trong việc cảm thụ văn học sẽ tạo ra một môi trường học tập tích cực và hiệu quả hơn.