Tổng quan nghiên cứu
Phát triển du lịch được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam đến năm 2025. Huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh, với diện tích tự nhiên khoảng 23.750 ha và vị trí địa lý thuận lợi giáp biên giới Campuchia, sở hữu tiềm năng tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn phong phú. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2015-2021, lượng khách du lịch nội địa đến huyện chỉ chiếm khoảng 10% tổng lượng khách của tỉnh Tây Ninh, với doanh thu du lịch còn hạn chế, chiếm khoảng 10% doanh thu toàn tỉnh. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng phát triển du lịch huyện Bến Cầu trong giai đoạn này, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển bền vững, góp phần nâng cao tỷ trọng kinh tế du lịch trong cơ cấu kinh tế địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh, trong giai đoạn 2015-2020, với ý nghĩa quan trọng trong việc khai thác tiềm năng du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo tồn môi trường sinh thái địa phương.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển du lịch bền vững, trong đó có mô hình SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) để phân tích các yếu tố nội tại và ngoại cảnh ảnh hưởng đến phát triển du lịch huyện Bến Cầu. Các khái niệm chính bao gồm:
- Du lịch: Theo Luật Du lịch 2017, là hoạt động liên quan đến chuyến đi ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 1 năm nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, khám phá tài nguyên du lịch.
- Phát triển du lịch bền vững: Đáp ứng đồng thời các yêu cầu về kinh tế, xã hội và môi trường, bảo đảm hài hòa lợi ích các chủ thể tham gia, không làm tổn hại khả năng đáp ứng nhu cầu du lịch trong tương lai.
- Thiết chế du lịch: Bao gồm cơ sở vật chất, tài nguyên du lịch, bộ máy tổ chức, nhân sự, quy chế hoạt động và nguồn kinh phí.
- Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch: Cơ sở hạ tầng, tài nguyên du lịch, đào tạo nguồn nhân lực, chất lượng dịch vụ, sự tham gia của cộng đồng, yếu tố văn hóa và chính sách đầu tư.
Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp và so sánh các tài liệu nghiên cứu trước đó, kết hợp với phương pháp thống kê mô tả để phân tích số liệu thu thập từ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh, Cục Thống kê Tây Ninh. Phương pháp khảo sát thực địa được áp dụng để đánh giá tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn trên địa bàn huyện. Ngoài ra, phương pháp bản đồ dựa trên ứng dụng Google Earth giúp đo đạc diện tích đất, chiều dài các tuyến đường và sông ngòi với độ chính xác cao. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm số liệu thống kê toàn huyện và các xã, thị trấn trong giai đoạn 2015-2021. Phương pháp phân tích SWOT được sử dụng để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong phát triển du lịch huyện Bến Cầu.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Lượng khách du lịch nội địa và doanh thu du lịch: Giai đoạn 2015-2021, lượng khách nội địa đến tỉnh Tây Ninh đạt khoảng 2.677 nghìn lượt, trong đó huyện Bến Cầu chiếm khoảng 10%, tương đương 241,7 nghìn lượt năm 2015 và giảm còn 130,6 nghìn lượt năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Doanh thu từ dịch vụ lưu trú và lữ hành của huyện chỉ chiếm khoảng 10% tổng doanh thu tỉnh, với doanh thu dịch vụ lưu trú năm 2019 đạt 18.735 triệu đồng, giảm xuống còn 8.633 triệu đồng năm 2021.
Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch còn hạn chế: Hệ thống giao thông đường bộ có chiều dài khoảng 23,8 km tuyến đường liên tỉnh, tuy nhiên chất lượng đường chưa đồng đều, nhiều đoạn xuống cấp. Hệ thống giao thông công cộng chưa phát triển, thiếu các điểm vui chơi giải trí và nhà hàng phục vụ khách du lịch. Hạ tầng lưu trú chủ yếu là khách sạn 1-3 sao và nhà nghỉ nhỏ lẻ, chưa đáp ứng nhu cầu du khách.
Tài nguyên du lịch phong phú nhưng chưa được khai thác hiệu quả: Huyện có nhiều di tích lịch sử văn hóa, tài nguyên thiên nhiên đa dạng như rừng tự nhiên, sông Vàm Cỏ Đông dài khoảng 32 km, các di tích cách mạng và lễ hội truyền thống. Tuy nhiên, các sản phẩm du lịch chủ yếu là du lịch tâm linh, du lịch về nguồn và du lịch mua sắm tại cửa khẩu Mộc Bài, còn đơn điệu và chưa có điểm nhấn đặc sắc.
Sự tham gia của cộng đồng và chất lượng dịch vụ còn hạn chế: Nguồn nhân lực du lịch chưa được đào tạo bài bản, chất lượng dịch vụ chưa cao, ảnh hưởng đến trải nghiệm của du khách và khả năng cạnh tranh của điểm đến.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của thực trạng trên là do thiếu đầu tư đồng bộ về cơ sở hạ tầng, quản lý và xúc tiến du lịch chưa hiệu quả, cũng như chưa phát huy được vai trò của cộng đồng địa phương trong phát triển du lịch. So sánh với các khu du lịch như Cồn Sơn (Cần Thơ) và Núi Bà Đen (Tây Ninh), huyện Bến Cầu còn nhiều hạn chế về quy mô, đa dạng sản phẩm và hạ tầng kỹ thuật. Việc phát triển du lịch bền vững đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư, đồng thời cần có chiến lược quảng bá, xúc tiến phù hợp để thu hút đầu tư và khách du lịch. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ lượng khách du lịch nội địa và doanh thu du lịch giai đoạn 2015-2021, bảng đánh giá cơ sở hạ tầng và tài nguyên du lịch để minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông và lưu trú: Nâng cấp các tuyến đường chính, xây dựng hệ thống giao thông công cộng nội huyện, phát triển khách sạn, nhà nghỉ đạt chuẩn phục vụ du khách. Mục tiêu nâng cao chất lượng hạ tầng trong vòng 5 năm, do UBND huyện phối hợp Sở Giao thông Vận tải và Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch thực hiện.
Đa dạng hóa sản phẩm du lịch và phát triển du lịch cộng đồng: Khai thác các giá trị văn hóa, lịch sử, thiên nhiên để xây dựng các tour du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, du lịch tâm linh kết hợp với các lễ hội truyền thống. Thời gian triển khai trong 3 năm, phối hợp với các doanh nghiệp du lịch và cộng đồng dân cư địa phương.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và dịch vụ du lịch: Tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng phục vụ, quản lý du lịch, nâng cao nhận thức về phát triển du lịch bền vững cho người lao động và cộng đồng. Thực hiện liên tục hàng năm, do Trung tâm đào tạo nghề huyện và Sở Du lịch chủ trì.
Đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến du lịch: Xây dựng chiến lược marketing du lịch huyện Bến Cầu trên các nền tảng trực tuyến và truyền thống, hợp tác với các trang web du lịch lớn trong khu vực Đông Nam Bộ. Mục tiêu tăng lượng khách du lịch nội địa và quốc tế trong vòng 3 năm tới, do Ban Xúc tiến Du lịch tỉnh và UBND huyện phối hợp thực hiện.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh, UBND huyện Bến Cầu có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để hoạch định chính sách, quy hoạch phát triển du lịch địa phương.
Doanh nghiệp du lịch và nhà đầu tư: Các công ty lữ hành, khách sạn, khu nghỉ dưỡng có thể khai thác thông tin về tiềm năng và thực trạng du lịch huyện Bến Cầu để đầu tư phát triển sản phẩm phù hợp.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kinh tế, du lịch: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực tiễn quý giá phục vụ nghiên cứu chuyên sâu về phát triển du lịch vùng nông thôn, biên giới.
Cộng đồng địa phương và các tổ chức xã hội: Tham khảo để nâng cao nhận thức, tham gia tích cực vào phát triển du lịch bền vững, bảo tồn tài nguyên và văn hóa truyền thống.
Câu hỏi thường gặp
Phát triển du lịch huyện Bến Cầu có những nội dung chính nào?
Phát triển du lịch huyện Bến Cầu bao gồm xây dựng cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển nguồn nhân lực và tăng cường quảng bá xúc tiến. Ví dụ, phát triển du lịch tâm linh gắn với các di tích lịch sử và lễ hội truyền thống là một nội dung trọng tâm.Thực trạng phát triển du lịch huyện Bến Cầu giai đoạn 2015-2021 ra sao?
Lượng khách du lịch nội địa chiếm khoảng 10% tổng lượng khách tỉnh Tây Ninh, doanh thu du lịch còn hạn chế, cơ sở hạ tầng và dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu, ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Doanh thu dịch vụ lưu trú năm 2019 đạt 18.735 triệu đồng, giảm còn 8.633 triệu đồng năm 2021.Những thách thức lớn nhất trong phát triển du lịch huyện Bến Cầu là gì?
Bao gồm hạn chế về cơ sở hạ tầng giao thông và lưu trú, thiếu đa dạng sản phẩm du lịch, chất lượng dịch vụ thấp, thiếu sự tham gia của cộng đồng và quảng bá xúc tiến chưa hiệu quả.Giải pháp nào giúp đẩy mạnh phát triển du lịch huyện Bến Cầu?
Tăng cường đầu tư hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh quảng bá xúc tiến và phát triển du lịch cộng đồng là các giải pháp thiết thực.Ai là đối tượng chính hưởng lợi từ phát triển du lịch huyện Bến Cầu?
Cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng địa phương và khách du lịch đều hưởng lợi từ sự phát triển bền vững của ngành du lịch tại huyện.
Kết luận
- Huyện Bến Cầu có tiềm năng du lịch phong phú về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, nhưng phát triển còn hạn chế do cơ sở hạ tầng và dịch vụ chưa đồng bộ.
- Lượng khách du lịch nội địa và doanh thu du lịch trong giai đoạn 2015-2021 có biến động lớn, chịu ảnh hưởng bởi đại dịch và các yếu tố nội tại.
- Các yếu tố then chốt ảnh hưởng đến phát triển du lịch gồm cơ sở hạ tầng, tài nguyên du lịch, nguồn nhân lực, chất lượng dịch vụ và sự tham gia của cộng đồng.
- Đề xuất các giải pháp đồng bộ về đầu tư hạ tầng, đa dạng sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và quảng bá xúc tiến nhằm thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.
- Tiếp tục nghiên cứu và triển khai các dự án phát triển du lịch huyện Bến Cầu trong giai đoạn 2023-2030 để khai thác hiệu quả tiềm năng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Call-to-action: Các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường nghiên cứu, giám sát và đánh giá hiệu quả phát triển du lịch nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng cao vị thế du lịch huyện Bến Cầu trên bản đồ du lịch quốc gia.