Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, việc phát triển đội ngũ viên chức hành chính (VCHC) tại các cơ sở giáo dục đại học trở thành một nhiệm vụ cấp thiết. Trường Đại học Sài Gòn, với vai trò đào tạo nguồn nhân lực đa ngành nghề cho Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận, đang đối mặt với thách thức về số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ VCHC để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ VCHC tại Trường Đại học Sài Gòn, từ đó đề xuất các biện pháp phát triển đồng bộ, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn 2018-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 21 cán bộ quản lí và 195 viên chức hành chính đang công tác tại các phòng, ban, trung tâm và văn phòng khoa của trường. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc nâng cao chất lượng quản lí giáo dục, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các mô hình quản trị nguồn nhân lực tiêu biểu như:

  • Mô hình quản trị nguồn nhân lực Harvard (Beer, 1984): Tập trung vào mối quan hệ giữa người với người, coi trọng giao tiếp, tạo động lực và vai trò lãnh đạo, lấy con người làm trung tâm.
  • Mô hình quản trị nhân lực Michigan (Ulrich, 1995): Bao gồm bốn yếu tố chính: tuyển dụng, đánh giá, định mức lương bổng và phát triển nhân lực, nhấn mạnh sự phù hợp giữa nhân viên và tổ chức.
  • Mô hình phát triển nguồn nhân lực của Jerry W. Gilley và cộng sự (2002): Bao gồm phát triển cá nhân, phát triển nghề nghiệp, quản lí kết quả thực hiện công việc và phát triển tổ chức.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: đội ngũ viên chức hành chính, phát triển đội ngũ viên chức hành chính, đổi mới giáo dục, năng lực thực hiện, phẩm chất và kĩ năng của viên chức hành chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lí luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Tài liệu chuyên ngành, văn bản pháp luật, các nghiên cứu trước đây, kết quả khảo sát thực trạng tại Trường Đại học Sài Gòn.
  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Điều tra bằng bảng hỏi với 21 cán bộ quản lí và 195 viên chức hành chính; phỏng vấn sâu một số cán bộ quản lí và viên chức hành chính; nghiên cứu sản phẩm hoạt động và văn bản liên quan.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để xử lí số liệu khảo sát, kết hợp phân tích định tính và định lượng.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2018, tập trung khảo sát thực trạng và đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ VCHC trong giai đoạn đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu và số lượng đội ngũ VCHC: Đội ngũ gồm 195 viên chức hành chính, trong đó 139 người làm việc tại phòng, ban, trung tâm và 56 người tại văn phòng khoa. Kết quả khảo sát cho thấy mức độ đáp ứng yêu cầu về số lượng đạt khoảng 75%, còn tồn tại sự chồng chéo và chưa kiện toàn bộ máy tại một số đơn vị chức năng.

  2. Mức độ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục: Về phẩm chất, năng lực và kĩ năng, khoảng 68% viên chức hành chính được đánh giá đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, tuy nhiên vẫn còn khoảng 32% chưa đạt chuẩn về trình độ ngoại ngữ, tin học và các chứng chỉ nghiệp vụ.

  3. Công tác quy hoạch và tuyển dụng: Quy hoạch đội ngũ còn mang tính hình thức, chưa thực sự dự báo chính xác nhu cầu nhân lực theo chiến lược phát triển. Tuyển dụng được thực hiện theo quy định pháp luật nhưng chưa có tiêu chí rõ ràng về năng lực và phẩm chất phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục.

  4. Đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá: Công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa được tổ chức thường xuyên và đồng bộ, chỉ khoảng 60% viên chức tham gia các khóa bồi dưỡng nâng cao năng lực. Đánh giá viên chức được thực hiện theo quy định nhưng chưa phát huy hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc chưa có sự đồng bộ trong quy hoạch, tuyển dụng và đào tạo đội ngũ VCHC. So với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, Trường Đại học Sài Gòn còn thiếu các chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc hiện đại để thu hút và giữ chân nhân tài. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác hành chính còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Kết quả khảo sát có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo từng tiêu chí phẩm chất, năng lực và kĩ năng, cũng như bảng tổng hợp số lượng viên chức theo phòng, ban, khoa. Ý nghĩa của nghiên cứu là làm rõ thực trạng và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm phát triển đội ngũ VCHC, góp phần nâng cao chất lượng quản lí giáo dục tại Trường Đại học Sài Gòn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí và viên chức hành chính: Tổ chức các hội thảo, tập huấn về tầm quan trọng của phát triển đội ngũ VCHC đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng; chủ thể: Ban Giám hiệu và phòng Tổ chức cán bộ.

  2. Hoàn thiện công tác quy hoạch đội ngũ: Xây dựng kế hoạch quy hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn dựa trên phân tích nhu cầu thực tế và chiến lược phát triển nhà trường. Thời gian: 6 tháng đầu năm; chủ thể: Ban Giám hiệu phối hợp phòng Tổ chức cán bộ.

  3. Cải tiến quy trình tuyển dụng: Xây dựng tiêu chí tuyển dụng rõ ràng về phẩm chất, năng lực và kĩ năng, đảm bảo công khai, minh bạch và khách quan. Thời gian: triển khai ngay trong năm học; chủ thể: phòng Tổ chức cán bộ và Hội đồng tuyển dụng.

  4. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng và ứng dụng công nghệ thông tin: Thiết kế các chương trình đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ hành chính và CNTT, tạo điều kiện cho viên chức tham gia học tập nâng cao trình độ. Thời gian: liên tục hàng năm; chủ thể: phòng Đào tạo và phòng Công nghệ thông tin.

  5. Xây dựng môi trường làm việc và chính sách đãi ngộ: Cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, đồng thời thực hiện các chế độ khen thưởng, hỗ trợ học tập và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho viên chức. Thời gian: trong 2 năm tới; chủ thể: Ban Giám hiệu và phòng Hành chính tổng hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lí giáo dục đại học: Giúp hiểu rõ về vai trò và cách thức phát triển đội ngũ viên chức hành chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lí nhà trường.

  2. Viên chức hành chính các trường đại học: Nắm bắt các tiêu chuẩn phẩm chất, năng lực và kĩ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, từ đó tự hoàn thiện bản thân.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lí giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục đại học, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

  4. Các cơ quan quản lí nhà nước về giáo dục: Hỗ trợ xây dựng chính sách phát triển đội ngũ viên chức hành chính phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục quốc gia.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phát triển đội ngũ viên chức hành chính lại quan trọng trong đổi mới giáo dục?
    Đội ngũ viên chức hành chính là lực lượng trợ giúp quản lí giáo dục, đảm bảo hoạt động hành chính hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

  2. Tiêu chí nào để đánh giá chất lượng viên chức hành chính?
    Chất lượng được đánh giá dựa trên phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, kĩ năng thực hiện công việc và trình độ đào tạo phù hợp với vị trí việc làm.

  3. Phương pháp nào được sử dụng để khảo sát thực trạng đội ngũ viên chức hành chính?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu và phân tích tài liệu, kết hợp xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS.

  4. Các biện pháp nào giúp nâng cao năng lực viên chức hành chính?
    Bao gồm tổ chức đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng môi trường làm việc tích cực và chính sách đãi ngộ hợp lý.

  5. Làm thế nào để đảm bảo quy trình tuyển dụng viên chức hành chính minh bạch và hiệu quả?
    Cần xây dựng tiêu chí tuyển dụng rõ ràng, tổ chức thi tuyển công khai, khách quan, kết hợp đánh giá năng lực thực tế và phẩm chất ứng viên.

Kết luận

  • Đội ngũ viên chức hành chính tại Trường Đại học Sài Gòn hiện còn tồn tại hạn chế về số lượng, cơ cấu và chất lượng, chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
  • Nghiên cứu đã xây dựng khung lý thuyết và khảo sát thực trạng, làm cơ sở đề xuất các biện pháp phát triển đồng bộ, hiệu quả.
  • Các biện pháp tập trung vào nâng cao nhận thức, hoàn thiện quy hoạch, cải tiến tuyển dụng, tăng cường đào tạo và xây dựng môi trường làm việc.
  • Việc thực hiện các giải pháp này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban Giám hiệu, phòng ban chức năng và viên chức hành chính trong giai đoạn 2018-2025.
  • Kêu gọi các cơ sở giáo dục đại học và cơ quan quản lí nhà nước quan tâm, áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng quản lí giáo dục, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.