Phát Triển Doanh Nghiệp Nhỏ và Vừa Tại Thành Phố Viêng Chăn, Nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Lào

• Tác giả: Somchay Yathotou
• Người hướng dẫn: PGS. Đặng Văn Thắng
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế - Chính Trị
• Đề tài: Phát Triển Doanh Nghiệp Nhỏ và Vừa Tại Thành Phố Viêng Chăn, Lào
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 1.1. Quan niệm, đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với sự phát triển kinh tế
• 1.2. Quan niệm tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV)
• 1.3. Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 1.3.1. Về vốn kinh doanh
• 1.3.2. Về tổ chức quản lý doanh nghiệp và người lao động
• 1.3.3. Về công nghệ
• 1.4. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với nền kinh tế
• 1.4.1. DNNVV góp phần khai thác tiềm năng phát triển sản xuất hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của cả nước
• 1.4.2. Góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế
• 1.4.3. Đóng góp vào ngân sách nhà nước
• 1.4.4. DNNVV góp phần giải quyết việc làm, giảm áp lực về thất nghiệp
• 1.5. Quan niệm, nội dung và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển DNNVV
• 1.5.1. Quan niệm về phát triển DNNVV
• 1.5.2. Nội dung phát triển DNNVV
• 1.5.3. Xây dựng chiến lược phát triển DNNVV
• 1.5.4. Nâng cao chất lượng nhân lực của DNNVV
• 1.5.5. Đầu tư ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ
• 1.5.6. Nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp
• 1.5.7. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 1.5.7.1. Các nhân tố bên ngoài
• 1.5.7.2. Các nhân tố bên trong
• 1.6. Kinh nghiệm thực tiễn phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa và bài học kinh nghiệm rút ra cho thủ đô Viêng Chăn
• 1.6.1. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của một số tỉnh, thành phố của CHDCND Lào
• 1.6.2. Kinh nghiệm phát triển DNNVV ở thành phố Luangprabang
• 1.6.3. Kinh nghiệm phát triển DNNVV của tỉnh Luangnamtha
• 1.6.4. Những bài học rút ra về phát triển DNNVV cho thành phố Viêng Chăn – nước CHDCND Lào
• 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN NƯỚC CHDCND LÀO
• 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội liên quan đến phát triển DNNVV trên địa bàn thành phố Viêng Chăn
• 2.1.1. Điều kiện địa lý, tự nhiên
• 2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội của thành phố Viêng Chăn nước CHDCND Lào
• 2.1.3. Khái quát tình hình thực hiện công cuộc đổi mới của Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào
• 2.2. Thực trạng phát triển DNNVV trên địa bàn thành phố Viêng Chăn nước CHDCND Lào
• 2.2.1. Số lượng, quy mô, tốc độ phát triển DNNVV
• 2.2.2. Cơ cấu, ngành nghề, loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.2.3. Chất lượng hoạt động doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.2.3.1. Năng lực quản trị
• 2.2.3.2. Năng suất lao động
• 2.2.3.3. Trang thiết bị và trình độ kỹ thuật lao động
• 2.2.3.3.1. Cơ sở vật chất
• 2.2.3.3.2. Quy mô sản xuất
• 2.2.3.3.3. Chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh
• 2.2.3.3.4. Công tác nghiên cứu thị trường
• 2.2.4. Đánh giá thực trạng phát triển DNNVV trên địa bàn thành phố Viêng Chăn – nước CHDCND Lào
• 2.2.4.1. Kết quả đạt được
• 2.2.4.2. Một số tồn tại, hạn chế trong quá trình phát triển DNNVV
• 2.2.4.3. Một số nguyên nhân dẫn đến tồn tại, hạn chế
• 2.2.4.3.1. Về môi trường pháp lý
• 2.2.4.3.2. Hỗ trợ về mặt pháp lý của các cơ quan Nhà nước Viêng Chăn cho các DNNVV còn rất hạn chế
• 2.2.4.3.3. Chưa có mô hình hoạt động hợp lý cho các Hiệp hội, các trung vi tâm bảo vệ quyền lợi cho các DNNVV thành phố
• 2.2.4.3.4. Các chính sách hỗ trợ của thành phố cho các DNNVV chưa đầy đủ, đồng bộ và hiệu quả
• 2.2.4.3.5. Trình độ quản lý của các chủ doanh nghiệp còn thấp
• 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN - NƯỚC CHDCND LÀO
• 3.1. Căn cứ xác định phương hướng phát triển DNNVV ở thành phố Viêng Chăn – nước CHDCND Lào
• 3.1.1. Khái quát bối cảnh phát triển tình hình kinh tế
• 3.1.2. Chiến lược phát triển kinh tế giai đoạn 2016 - 2020
• 3.2. Phương hướng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Viêng Chăn – nước CHDCND Lào
• 3.2.1. Các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Viêng Chăn – nước CHDCND Lào
• 3.2.1.1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo điều kiện môi trường pháp lý, kinh tế cho sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.2.1.2. Chính sách về khuyến khích thành lập các DNNVV. Chính sách ưu đãi về vốn và tín dụng. Chính sách đất đai
• 3.2.1.3. Chính sách khuyến khích cạnh tranh
• 3.2.1.4. Chính sách hỗ trợ về công nghệ. Chính sách phát triển nhân lực
• 3.2.1.5. Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa theo cơ cấu hợp lý gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế
• 3.2.1.6. Khuyến khích phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của các thành phần kinh tế gắn với kinh tế nông nghiệp nông thôn
• 3.2.1.7. Nâng cao trình độ quản trị, trang thiết bị, nhân lực
• 3.2.1.8. Nâng cao năng lực tài chính, tăng cường khả năng huy động vốn và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của các doanh nghiệp
• 3.2.1.9. Đào tạo và nâng cao trình độ của đội ngũ lao động
• 3.2.1.10. Xúc tiến mở rộng thị trường, kể cả thị trường tại chỗ, thị trường trong nước và thị trường nước ngoài
• 3.2.2. Một số kiến nghị
• 3.2.2.1. Đối với nước CHDCND Lào
• 3.2.2.2. Đối với chính quyền thành phố Viêng Chăn
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC BẢNG BIỂU

I. Tổng Quan Về Phát Triển SME Viêng Chăn Cơ Hội và Thách Thức

Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Viêng Chăn là yếu tố then chốt cho sự tăng trưởng kinh tế của Lào. Các SME Viêng Chăn đóng góp vào GDP, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân Viêng Chăn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm hạn chế về vốn, kỹ năng quản lý và tiếp cận thị trường. Chính phủ Lào đã ban hành nhiều chính sách phát triển SME Lào để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ Viêng Chăn, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Cần có các giải pháp toàn diện để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ Viêng Chăn phát triển bền vững, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế ASEAN. Theo nghiên cứu của Somchay Yathotou, các DNNVV thường gặp khó khăn về vốn và thiếu vốn sản xuất kinh doanh.

1.1. Vai Trò Của SME Viêng Chăn Trong Phát Triển Kinh Tế

DNNVV đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác tiềm năng phát triển sản xuất hàng hóa, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đóng góp vào ngân sách nhà nước và giải quyết việc làm, giảm áp lực về thất nghiệp. Sự phát triển của SME Viêng Chăn tạo ra sự cân đối trong việc phát triển giữa các vùng, miền, thu hút lao động, vốn và tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng với giá trị gia tăng.

1.2. Thách Thức Về Vốn Và Quản Lý Của Doanh Nghiệp Nhỏ Viêng Chăn

Các DNNVV thường gặp khó khăn về vốn, thiếu vốn sản xuất kinh doanh. Tình trạng thiếu vốn ở các doanh nghiệp không giống nhau. Nhiều doanh nghiệp phản ánh là thiếu vốn nhưng thực tế nếu có vốn cũng không biết sử dụng vào mục đích gì. Việc cung ứng vốn cho DNNVV hiện nay được đánh giá là chủ yếu thực hiện qua thị trường tài chính phi chính thức. Các chủ doanh nghiệp thường vay vốn của nhân dân, bạn bè và vay của những người cho vay lấy lãi.

II. Phân Tích Khó Khăn Của Doanh Nghiệp Nhỏ Tại Viêng Chăn

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Viêng Chăn đối mặt với nhiều khó khăn, bao gồm hạn chế về vốn, công nghệ lạc hậu, thiếu kỹ năng quản lý và khó khăn trong tiếp cận thị trường. Nhiều doanh nghiệp tư nhân Viêng Chăn vẫn tổ chức quản lý theo mô hình gia đình, thiếu tính chuyên nghiệp. Trình độ công nghệ lạc hậu khá phổ biến, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Các chính sách phát triển SME Lào chưa thực sự hiệu quả, cần có sự điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Theo Yathotou, đa số các DNNVV không tiếp cận được với nguồn tín dụng chính thức.

2.1. Mô Hình Quản Lý Gia Đình Và Thiếu Tính Chuyên Nghiệp

Đa số các DNNVV, nhất là các DNNVV ngoài quốc doanh, không tiếp cận được với nguồn tín dụng chính thức, tức tín dụng của hệ thống của Ngân hàng. Điều này do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu sau: Đa số các DNNVV vẫn tổ chức quản lý theo mô hình ''Gia đình''. Đặc biệt, mô hình này thể hiện rõ nét nhất ở các DNNVV ở thành phần kinh tế ngoài quốc doanh như: Các DNTN, Công ty TNHH.

2.2. Công Nghệ Lạc Hậu Và Hạn Chế Về Đầu Tư

Trình độ công nghệ lạc hậu khá phổ biến trong các DNNVV. Do thói quen tư duy và do hạn chế về đầu tư, DNNVV thường đầu tư dần, mỗi năm mua một vài loại máy, thiết bị và khi thấy không ổn thì cũng thay thế dần. Điều này làm cho máy móc thiết bị đang được sử dụng trong các DNNVV trở nên chắp vá, không đồng bộ.

2.3. Tiếp Cận Tín Dụng Khó Khăn Cho SME Viêng Chăn

Hầu như các DNNVV, nhất là các DNNVV ngoài quốc doanh, không tiếp cận được với nguồn tín dụng chính thức, tức tín dụng của hệ thống của Ngân hàng. Điều này do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu sau: Đa số các DNNVV vẫn tổ chức quản lý theo mô hình ''Gia đình''. Đặc biệt, mô hình này thể hiện rõ nét nhất ở các DNNVV ở thành phần kinh tế ngoài quốc doanh như: Các DNTN, Công ty TNHH.

III. Chính Sách Phát Triển SME Lào Đánh Giá và Giải Pháp Cải Thiện

Chính phủ Lào đã ban hành nhiều chính sách phát triển SME Lào nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ Viêng Chăn, bao gồm ưu đãi về thuế, tín dụng và đào tạo. Tuy nhiên, hiệu quả của các chính sách này còn hạn chế do thủ tục phức tạp, thiếu thông tin và năng lực thực thi yếu. Cần có các giải pháp cải thiện chính sách phát triển SME Lào, bao gồm đơn giản hóa thủ tục, tăng cường thông tin và nâng cao năng lực thực thi. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả của chính sách. Theo Yathotou, cần nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp dựa trên cơ sở áp dụng quản trị hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin.

3.1. Ưu Đãi Về Thuế Và Tín Dụng Cho Doanh Nghiệp Nhỏ Viêng Chăn

Chính phủ Lào đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi về thuế và tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ Viêng Chăn, nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính và tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Tuy nhiên, thủ tục để tiếp cận các ưu đãi này còn phức tạp, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Cần có sự đơn giản hóa thủ tục để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các chính sách hỗ trợ.

3.2. Đào Tạo Nguồn Nhân Lực Cho SME Viêng Chăn

Đào tạo nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh của SME Viêng Chăn. Chính phủ Lào cần tăng cường đầu tư vào đào tạo nghề, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý cho người lao động. Đồng thời, cần có sự phối hợp giữa các trường đào tạo và doanh nghiệp để đảm bảo chương trình đào tạo đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

3.3. Nâng Cao Năng Lực Quản Trị Cho Doanh Nghiệp Tư Nhân Viêng Chăn

Năng lực quản trị DN là yếu tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của DN đồng thời là nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh của DN. Nhưng do đặc điểm hình thành, phát triển của DNNVV là lao động quản lí nói chung không được đào tạo cơ bản, thiếu kỹ năng quản trị DN. Vì vậy việc nâng cao trình độ tổ chức, phối hợp và kiểm soát hoạt động DN còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của DN.

IV. Cơ Hội Kinh Doanh Tại Viêng Chăn Lĩnh Vực Tiềm Năng và Hướng Phát Triển

Viêng Chăn mang đến nhiều cơ hội kinh doanh tại Viêng Chăn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt trong các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, nông nghiệp và chế biến thực phẩm. Với vị trí địa lý thuận lợi và tiềm năng du lịch lớn, Viêng Chăn có thể trở thành trung tâm kinh tế và du lịch của khu vực. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa các cơ hội kinh doanh tại Viêng Chăn, các doanh nghiệp tư nhân Viêng Chăn cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu. Theo Yathotou, các DNNVV cần chú trọng phát triển các doanh nghiệp công nghiệp trên cơ sở sử dụng công nghệ và kỹ thuật hiện đại.

4.1. Phát Triển Du Lịch Và Dịch Vụ Tại Thị Trường Viêng Chăn

Thị trường Viêng Chăn có tiềm năng lớn để phát triển du lịch và dịch vụ, nhờ vào vị trí địa lý thuận lợi, di sản văn hóa phong phú và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tận dụng cơ hội này để cung cấp các dịch vụ du lịch chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của du khách trong và ngoài nước.

4.2. Đầu Tư Vào Nông Nghiệp Và Chế Biến Thực Phẩm

Nông nghiệp và chế biến thực phẩm là những lĩnh vực tiềm năng khác tại Viêng Chăn. Với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và lực lượng lao động dồi dào, Viêng Chăn có thể phát triển các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.

4.3. Ứng Dụng Công Nghệ Cho SME Lào Để Tăng Năng Lực Cạnh Tranh

Quá trình phát triển DNNVV cùng với tăng cường đầu tư, ứng dụng thành tựu tiến bộ khoa học công nghệ và phát triển nhân lực còn phải nâng cao năng lực quản trị DN dựa trên cơ sở áp dụng quản trị hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin, đòi hỏi phải nâng cao trình độ kỹ năng của lao động quản lý.

V. Nguồn Vốn Cho SME Viêng Chăn Giải Pháp Huy Động và Quản Lý Hiệu Quả

Tiếp cận nguồn vốn cho SME Viêng Chăn là một thách thức lớn. Các giải pháp bao gồm: tăng cường tiếp cận tín dụng ngân hàng, phát triển các quỹ đầu tư mạo hiểm, khuyến khích đầu tư từ nước ngoài và thúc đẩy hợp tác công tư. Quản lý nguồn vốn cho SME Viêng Chăn hiệu quả cũng rất quan trọng, bao gồm lập kế hoạch tài chính, kiểm soát chi phí và sử dụng vốn đúng mục đích. Theo Yathotou, cần nâng cao năng lực tài chính, tăng cường khả năng huy động vốn và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của các doanh nghiệp.

5.1. Tăng Cường Tiếp Cận Tín Dụng Ngân Hàng Cho Doanh Nghiệp Nhỏ Viêng Chăn

Cần có các chính sách khuyến khích các ngân hàng thương mại tăng cường cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ Viêng Chăn, đồng thời đơn giản hóa thủ tục vay vốn và giảm thiểu các yêu cầu về tài sản thế chấp.

5.2. Phát Triển Các Quỹ Đầu Tư Mạo Hiểm Cho Khởi Nghiệp Tại Viêng Chăn

Phát triển các quỹ đầu tư mạo hiểm là một giải pháp quan trọng để cung cấp vốn cho các khởi nghiệp tại Viêng Chăn có tiềm năng tăng trưởng cao. Các quỹ này có thể cung cấp vốn, kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ để giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

5.3. Quản Lý Tài Chính Hiệu Quả Cho SME Viêng Chăn

Nâng cao năng lực tài chính, tăng cường khả năng huy động vốn và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của các doanh nghiệp. Đào tạo và nâng cao trình độ của đội ngũ lao động. Xúc tiến mở rộng thị trường, kể cả thị trường tại chỗ, thị trường trong nước và thị trường nước ngoài.

VI. Tương Lai Phát Triển Bền Vững SME Viêng Chăn Chuyển Đổi Số và Hội Nhập

Tương lai của phát triển bền vững SME Viêng Chăn gắn liền với chuyển đổi số SME Viêng Chăn và hội nhập kinh tế khu vực. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần ứng dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động, tiếp cận thị trường mới và tăng cường năng lực cạnh tranh. Hội nhập kinh tế ASEAN mang đến nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Các doanh nghiệp tư nhân Viêng Chăn cần chủ động thích ứng với môi trường kinh doanh mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, và xây dựng thương hiệu. Theo Yathotou, cần phát triển các DNNVV phải gắn với việc tạo lập các quan hệ liên kết giữa các doanh nghiệp lớn với các DNNVV.

6.1. Chuyển Đổi Số SME Viêng Chăn Ứng Dụng Công Nghệ và Thương Mại Điện Tử

Chuyển đổi số SME Viêng Chăn là quá trình ứng dụng công nghệ số vào tất cả các hoạt động của doanh nghiệp, từ quản lý, sản xuất đến marketing và bán hàng. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tận dụng các công cụ và nền tảng số để nâng cao hiệu quả hoạt động và tiếp cận thị trường mới.

6.2. Hội Nhập Kinh Tế ASEAN và Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Hội nhập kinh tế ASEAN mang đến nhiều cơ hội cho SME Viêng Chăn, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu để tận dụng tối đa các cơ hội và vượt qua các thách thức.

6.3. Liên Kết Giữa Doanh Nghiệp Lớn Và Doanh Nghiệp Nhỏ Viêng Chăn

Phát triển các DNNVV phải gắn với việc tạo lập các quan hệ liên kết giữa các doanh nghiệp lớn với các DNNVV, trong đó các doanh nghiệp lớn đóng vai trò đầu mối trung tâm, chi phối và dẫn dắt các DNNVV.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giải quyết việc làm. Trên địa bàn thành phố Viêng Chăn, thủ đô và trung tâm kinh tế lớn nhất của Lào, số lượng DNNVV đã tăng nhanh trong giai đoạn 2013-2015, từ 550 doanh nghiệp lên 679 doanh nghiệp, với tổng số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh trên 4.300, chiếm hơn 50% tổng số doanh nghiệp của cả nước. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm của thành phố đạt khoảng 4,75%, trong đó các ngành công nghiệp - xây dựng, dịch vụ và nông lâm nghiệp đều có mức tăng trưởng tích cực.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng phát triển DNNVV trên địa bàn thành phố Viêng Chăn trong giai đoạn 2013 đến 2017, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững khu vực này. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ vai trò của DNNVV trong nền kinh tế địa phương, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất phương hướng phát triển phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Viêng Chăn. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ chính quyền địa phương và các nhà hoạch định chính sách xây dựng các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển DNNVV, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết kinh tế về doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm:

• Lý thuyết phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa: Nhấn mạnh vai trò của DNNVV trong việc khai thác tiềm năng kinh tế, tạo việc làm và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Phát triển DNNVV được hiểu là quá trình tăng số lượng, quy mô và nâng cao chất lượng hoạt động của doanh nghiệp.

• Mô hình quản trị doanh nghiệp: Tập trung vào năng lực quản trị, trình độ công nghệ và nguồn nhân lực là các yếu tố quyết định hiệu quả hoạt động của DNNVV. Quản trị hiện đại và ứng dụng công nghệ thông tin được xem là nhân tố then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh.

• Khái niệm về môi trường kinh doanh và chính sách hỗ trợ: Môi trường pháp lý, chính sách tín dụng, hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nhân lực là các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến sự phát triển của DNNVV.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực quản trị, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, môi trường pháp lý, và phát triển bền vững.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, kết hợp phân tích định tính và định lượng. Cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thống kê từ Cục Thống kê thành phố Viêng Chăn, báo cáo của các cơ quan quản lý nhà nước, khảo sát thực tế tại các DNNVV trên địa bàn, và các tài liệu nghiên cứu liên quan.

• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong các ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ tại Viêng Chăn, với cỡ mẫu khoảng 150 doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính đại diện.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá thực trạng phát triển DNNVV, phân tích so sánh để nhận diện các điểm mạnh, hạn chế; đồng thời áp dụng phương pháp phân tích nhân tố để xác định các yếu tố ảnh hưởng chính đến sự phát triển của DNNVV.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2013 đến 2017, với định hướng phát triển đến năm 2020 và những năm tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng số lượng DNNVV: Trong giai đoạn 2013-2015, số lượng DNNVV tại Viêng Chăn tăng từ 550 lên 679 doanh nghiệp, tương đương mức tăng khoảng 23,5%. Tổng số DNNVV thành lập mới trong giai đoạn này là 1.839 doanh nghiệp, trong khi số doanh nghiệp giải thể hoặc chuyển đổi hình thức sở hữu là 109.

2. Cơ cấu ngành nghề: DNNVV chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ, chiếm trên 70% tổng số doanh nghiệp. Ngành nông lâm nghiệp chiếm tỷ trọng thấp do yêu cầu vốn và thời gian thu hồi vốn dài.

3. Năng lực quản trị và công nghệ: Hơn 80% các DNNVV có mô hình quản lý theo gia đình, với trình độ quản lý và kỹ năng lao động còn hạn chế. Trang thiết bị và công nghệ sử dụng phổ biến là lạc hậu, không đồng bộ, ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Năng suất lao động bình quân của DNNVV chỉ đạt khoảng 60-70% so với các doanh nghiệp lớn.

4. Khó khăn về vốn và tiếp cận tín dụng: Phần lớn DNNVV không tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chính thức do thiếu tài sản thế chấp và thủ tục phức tạp. Khoảng 75% doanh nghiệp phải vay vốn từ thị trường tài chính phi chính thức với lãi suất cao, làm tăng chi phí sản xuất kinh doanh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ môi trường pháp lý chưa hoàn thiện, chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ và hiệu quả thấp. Mô hình quản lý gia đình hạn chế khả năng tiếp cận kiến thức quản trị hiện đại và công nghệ mới. So với các nghiên cứu tại các tỉnh khác của Lào và các nước trong khu vực, Viêng Chăn có tốc độ tăng trưởng DNNVV tương đối cao nhưng chất lượng và quy mô còn nhỏ bé, chưa phát huy hết tiềm năng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng DNNVV theo năm, bảng phân bố cơ cấu ngành nghề và biểu đồ so sánh năng suất lao động giữa DNNVV và doanh nghiệp lớn. Những kết quả này cho thấy cần có sự can thiệp mạnh mẽ từ chính quyền và các tổ chức hỗ trợ để nâng cao năng lực quản trị, cải thiện công nghệ và tạo điều kiện tiếp cận vốn cho DNNVV.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ DNNVV: Cần xây dựng và ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai và công nghệ phù hợp với đặc điểm của DNNVV. Mục tiêu tăng tỷ lệ DNNVV tiếp cận được tín dụng chính thức lên ít nhất 50% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện là chính quyền thành phố phối hợp với các bộ ngành liên quan.

2. Nâng cao năng lực quản trị và đào tạo nhân lực: Tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn về quản trị doanh nghiệp, kỹ năng kinh doanh và công nghệ cho chủ doanh nghiệp và cán bộ quản lý. Mục tiêu đào tạo ít nhất 500 cán bộ quản lý DNNVV trong 2 năm. Các tổ chức đào tạo nghề và hiệp hội doanh nghiệp chịu trách nhiệm triển khai.

3. Thúc đẩy ứng dụng công nghệ hiện đại: Hỗ trợ DNNVV tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới thông qua các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, liên kết với doanh nghiệp lớn và viện nghiên cứu. Mục tiêu nâng tỷ lệ DNNVV sử dụng công nghệ tiên tiến lên 30% trong 5 năm. Chủ thể thực hiện là các cơ quan quản lý khoa học công nghệ và hiệp hội doanh nghiệp.

4. Xúc tiến mở rộng thị trường: Hỗ trợ DNNVV trong việc tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ và kết nối doanh nghiệp. Mục tiêu tăng doanh thu xuất khẩu của DNNVV lên 20% trong 3 năm. Các tổ chức xúc tiến thương mại và hiệp hội doanh nghiệp phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước: Sử dụng luận văn để xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển DNNVV phù hợp với điều kiện thực tế của Viêng Chăn.

2. Các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực kinh tế và phát triển doanh nghiệp: Tham khảo để hiểu rõ hơn về thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến DNNVV tại Lào, từ đó phát triển các nghiên cứu tiếp theo.

3. Chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Viêng Chăn: Nắm bắt các vấn đề quản trị, công nghệ và thị trường, từ đó áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động.

4. Các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp: Dùng làm cơ sở để thiết kế các chương trình đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và xúc tiến thương mại nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của DNNVV.

Câu hỏi thường gặp

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa được định nghĩa như thế nào tại Lào?
   DNNVV tại Lào được định nghĩa là doanh nghiệp có số lao động không vượt quá 99 người, tổng tài sản không quá 2 tỷ kip và doanh thu hàng năm không vượt quá 5 tỷ kip, theo Nghị định 90/2010/NĐ-CP.

2. Những khó khăn lớn nhất mà DNNVV tại Viêng Chăn đang gặp phải là gì?
   Khó khăn chính gồm thiếu vốn, hạn chế về công nghệ, năng lực quản trị yếu kém và khó khăn trong tiếp cận thị trường tiêu thụ sản phẩm.

3. Vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế Viêng Chăn như thế nào?
   DNNVV góp phần tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng GDP, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đóng góp vào ngân sách nhà nước.

4. Chính sách hỗ trợ nào đang được áp dụng cho DNNVV tại Viêng Chăn?
   Chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai và hỗ trợ đào tạo nhân lực đang được triển khai nhưng còn chưa đồng bộ và hiệu quả chưa cao.

5. Làm thế nào để nâng cao năng lực quản trị cho DNNVV?
   Thông qua các chương trình đào tạo, tập huấn kỹ năng quản lý, áp dụng công nghệ thông tin và xây dựng văn hóa doanh nghiệp chuyên nghiệp.

Kết luận

• DNNVV tại thành phố Viêng Chăn có tốc độ tăng trưởng nhanh về số lượng, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế địa phương.
• Thực trạng phát triển còn nhiều hạn chế về vốn, công nghệ, năng lực quản trị và tiếp cận thị trường.
• Môi trường pháp lý và chính sách hỗ trợ chưa hoàn thiện, cần được cải thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho DNNVV phát triển.
• Luận văn đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ và mở rộng thị trường.
• Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp, góp phần phát triển bền vững DNNVV tại Viêng Chăn.

Hành động ngay hôm nay để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần xây dựng nền kinh tế Viêng Chăn năng động và bền vững!