Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp trong nước phải đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức mới. Đặc biệt, việc quản lý và phân tích tình hình tài chính đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Công ty TNHH MTV Cơ điện và Vật liệu nổ 31 là một doanh nghiệp quốc phòng có quy mô lớn, với tổng tài sản tăng từ 861,151 tỷ đồng năm 2019 lên 1.352,088 tỷ đồng năm 2021, tương ứng mức tăng 57,01%. Doanh thu thuần năm 2021 đạt 1.073,548 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 49,347 tỷ đồng. Tuy nhiên, công tác phân tích tài chính tại công ty còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xây dựng các giải pháp tăng cường quản lý phân tích tình hình tài chính phù hợp với đặc thù hoạt động của công ty, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và kinh doanh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2019-2021 tại Công ty TNHH MTV Cơ điện và Vật liệu nổ 31, với nội dung phân tích các khía cạnh tài sản, nguồn vốn, dòng tiền, hiệu quả sử dụng vốn, kết quả kinh doanh, giá trị thị trường và rủi ro phá sản. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc bổ sung lý luận quản lý tài chính doanh nghiệp quốc phòng và thực tiễn trong việc nâng cao năng lực quản lý tài chính tại các doanh nghiệp tương tự.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp, bao gồm:

  • Lý thuyết phân tích tài chính doanh nghiệp: Phân tích các chỉ tiêu tài chính trên báo cáo tài chính nhằm đánh giá tình hình tài chính, khả năng thanh toán, hiệu quả sử dụng vốn và rủi ro tài chính.
  • Mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp quốc phòng: Đặc thù quản lý tài chính trong doanh nghiệp quốc phòng, bao gồm yêu cầu bảo mật, dự trữ và sử dụng nguồn lực theo quy định của Bộ Quốc phòng.
  • Khái niệm quản lý phân tích tài chính: Quản lý quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra phân tích tài chính nhằm đưa ra quyết định đầu tư, sử dụng vốn hiệu quả và kiểm soát rủi ro.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tài sản và nguồn vốn, dòng tiền và khả năng thanh toán, hiệu quả sử dụng vốn cố định và vốn lưu động, kết quả kinh doanh và khả năng sinh lời, giá trị thị trường doanh nghiệp, rủi ro phá sản.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập và phân tích dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Báo cáo tài chính giai đoạn 2019-2021 của Công ty TNHH MTV Cơ điện và Vật liệu nổ 31, các tài liệu lý thuyết, nghiên cứu liên quan đến quản lý tài chính doanh nghiệp quốc phòng.
  • Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát 290 cán bộ công nhân viên liên quan đến công tác phân tích tài chính tại công ty, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản với sai số cho phép 5%.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng các chỉ tiêu tài chính, so sánh biến động qua các năm, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính, tổng hợp kết quả khảo sát bằng thống kê mô tả và phân tích định tính.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu sơ cấp vào tháng 7/2021, phân tích dữ liệu và xây dựng giải pháp đến năm 2023, đề xuất kế hoạch thực hiện đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng tài sản và nguồn vốn: Tổng tài sản công ty tăng 57,01% từ 861,151 tỷ đồng năm 2019 lên 1.352,088 tỷ đồng năm 2021, chủ yếu do tài sản ngắn hạn. Nguồn vốn tăng chủ yếu do nợ phải trả, tăng 42,28% năm 2020 so với 2019 và tiếp tục tăng 20,6% năm 2021 so với 2020.

  2. Hiệu quả kinh doanh: Doanh thu thuần năm 2021 đạt 1.073,548 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 49,347 tỷ đồng, cho thấy sự cải thiện rõ rệt so với các năm trước. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng vốn cố định và vốn lưu động chưa tối ưu, với nhiều tài sản cố định chưa khai thác hết công suất và tồn kho tồn đọng.

  3. Quản lý dòng tiền và khả năng thanh toán: Công ty có khả năng thanh toán tốt nhưng còn tồn tại rủi ro mất cân đối dòng tiền tại một số thời điểm do quản lý vốn lưu động chưa chặt chẽ. Việc kiểm soát công nợ và thu hồi vốn chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến dòng tiền hoạt động.

  4. Chất lượng đội ngũ quản lý tài chính và công cụ quản lý: Đội ngũ quản lý tài chính có trình độ và năng lực tương đối tốt nhưng còn hạn chế trong việc áp dụng các công cụ phân tích tài chính hiện đại. Công tác hoạch định tài chính và kiểm tra giám sát chưa được thực hiện thường xuyên và khoa học.

Thảo luận kết quả

Kết quả phân tích cho thấy công ty đã đạt được nhiều thành tựu trong việc tăng trưởng tài sản và doanh thu, phù hợp với xu hướng phát triển của các doanh nghiệp quốc phòng trong giai đoạn hội nhập. Tuy nhiên, việc gia tăng nợ phải trả cũng tiềm ẩn rủi ro tài chính nếu không được kiểm soát chặt chẽ. So sánh với các doanh nghiệp quốc phòng khác, công ty cần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định và vốn lưu động để giảm chi phí và tăng lợi nhuận.

Việc quản lý dòng tiền và khả năng thanh toán là yếu tố then chốt đảm bảo sự ổn định tài chính, tuy nhiên công tác này còn nhiều hạn chế do thiếu công cụ phân tích và quy trình kiểm soát chưa chặt chẽ. Đội ngũ quản lý tài chính cần được đào tạo nâng cao năng lực và áp dụng các phương pháp phân tích hiện đại để đưa ra các quyết định chính xác hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ biến động tài sản, nguồn vốn, doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính thanh toán và hiệu quả sử dụng vốn, giúp minh họa rõ nét các xu hướng và điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy phân tích tài chính: Xây dựng quy chế, quy trình phân tích tài chính khoa học, rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng bộ phận. Mục tiêu nâng cao chất lượng phân tích, rút ngắn thời gian thực hiện trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp phòng Tài chính - Kế toán.

  2. Nâng cao năng lực đội ngũ quản lý tài chính: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng phân tích tài chính hiện đại, sử dụng phần mềm chuyên dụng, nâng cao năng lực dự báo và quản lý rủi ro. Mục tiêu tăng tỷ lệ cán bộ có chứng chỉ chuyên môn lên 80% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp phòng Tài chính.

  3. Tăng cường quản lý vốn cố định và vốn lưu động: Thực hiện kiểm kê, đánh giá lại tài sản cố định, thanh lý tài sản kém hiệu quả, tối ưu hóa sử dụng vốn lưu động, giảm tồn kho tồn đọng. Mục tiêu giảm chi phí vốn lưu động 10% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Kế hoạch, Phòng Vật tư - Kinh doanh.

  4. Cải tiến công tác kiểm tra, giám sát tài chính: Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, giám sát chặt chẽ các khoản vay, công nợ, chi phí, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và nội bộ. Mục tiêu giảm tỷ lệ nợ xấu dưới 5% trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Kiểm soát, Phòng Tài chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp quốc phòng: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế trong quản lý tài chính, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Phòng Tài chính - Kế toán các doanh nghiệp nhà nước: Áp dụng các giải pháp quản lý phân tích tài chính khoa học, nâng cao năng lực phân tích và kiểm soát tài chính nội bộ.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính doanh nghiệp: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý tài chính trong doanh nghiệp quốc phòng.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và Bộ Quốc phòng: Tham khảo để xây dựng chính sách, hướng dẫn quản lý tài chính phù hợp với đặc thù doanh nghiệp quốc phòng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phân tích tình hình tài chính lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
    Phân tích tài chính giúp đánh giá chính xác tình hình tài chính, khả năng thanh toán, hiệu quả sử dụng vốn và rủi ro tài chính, từ đó hỗ trợ nhà quản trị đưa ra quyết định đúng đắn, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Các chỉ tiêu tài chính nào được sử dụng phổ biến trong phân tích?
    Các chỉ tiêu thường dùng gồm tỷ số thanh toán hiện hành, tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, vòng quay tài sản, và các chỉ số dòng tiền.

  3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định?
    Bằng cách đánh giá đúng giá trị tài sản, áp dụng phương pháp khấu hao hợp lý, bảo dưỡng thường xuyên, đổi mới công nghệ và thanh lý tài sản kém hiệu quả.

  4. Những rủi ro tài chính nào doanh nghiệp cần quản lý?
    Rủi ro mất cân đối dòng tiền, rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất vay, rủi ro thị trường và rủi ro tín dụng thương mại là những rủi ro phổ biến cần được kiểm soát chặt chẽ.

  5. Giải pháp nào giúp cải thiện công tác quản lý phân tích tài chính tại doanh nghiệp quốc phòng?
    Hoàn thiện bộ máy phân tích, nâng cao năng lực đội ngũ quản lý, tăng cường kiểm tra giám sát, cải tiến quản lý vốn và áp dụng công nghệ phân tích hiện đại là các giải pháp hiệu quả.

Kết luận

  • Công ty TNHH MTV Cơ điện và Vật liệu nổ 31 đã đạt được sự tăng trưởng đáng kể về tài sản và doanh thu trong giai đoạn 2019-2021.
  • Công tác quản lý phân tích tình hình tài chính còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và khả năng thanh toán.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện bộ máy phân tích, nâng cao năng lực quản lý và kiểm soát tài chính.
  • Kết quả nghiên cứu có giá trị tham khảo cho các doanh nghiệp quốc phòng và các đơn vị có điều kiện tương tự.
  • Đề xuất triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2023-2025 để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và phát triển bền vững doanh nghiệp.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp quốc phòng được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu và giải pháp đề xuất nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính, góp phần phát triển kinh tế quốc phòng và hội nhập kinh tế quốc tế.