Phân Tích Sự Tham Gia Của Người Dân Vào Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại Huyện Phù Mỹ, Tỉnh Bình Định (Giai Đoạn 2011 – 2015)

• Tác giả: Phạm Thanh Bình
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Tấn Khuyên
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM
• Chuyên ngành: Quản Lý Công
• Đề tài: Phân Tích Sự Tham Gia Của Người Dân Vào Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại Huyện Phù Mỹ, Bình Định (2011-2015)
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH SÁCH
• 1.1. Bối cảnh nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4.1. Quy trình nghiên cứu
• 1.4.2. Nội dung nghiên cứu
• 1.4.3. Đánh giá nhận thức của người dân trong việc XDNTM
• 1.4.4. Đánh giá sự tham gia của người dân trong việc xây dựng mô hình NTM ở huyện Phù Mỹ, Bình Định
• 1.4.5. Đánh giá những kết quả đạt được và một số tác động bước đầu của NTM ở huyện Phù Mỹ, Bình Định
• 1.4.6. Phương pháp chọn mẫu và quy mô mẫu
• 1.4.6.1. Địa bàn nghiên cứu
• 1.4.6.2. Quy mô mẫu
• 1.4.6.3. Phương pháp lấy mẫu
• 1.4.7. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4.7.1. Phương pháp thu thập số liệu
• 1.4.7.2. Phương pháp xử lý thông tin
• 1.4.7.3. Phương pháp phân tích số liệu
• 1.4.7.4. Xây dựng thang đo
• 1.5. Ý nghĩa của đề tài
• 1.5.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.6. Cấu trúc của nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Khái niệm về nông thôn, phát triển nông thôn và mô hình NTM
• 2.1.1. Khái niệm về nông thôn
• 2.1.2. Phát triển nông thôn
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại Phù Mỹ 2011 2015

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã có những bước phát triển toàn diện. Tuy nhiên, quá trình hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu tạo ra nhiều thách thức về lý luận và thực tiễn. Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương Đảng, khóa X đã ban hành nghị quyết chuyên đề về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ rõ việc triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới phù hợp với từng vùng. Quyết định số 800/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020. Đến năm 2015, cả nước có 1.751 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Hoạt động nông thôn mới chủ yếu thông qua tuyên truyền, người dân chưa thực sự hiểu và chủ động, chủ yếu chờ hỗ trợ của Nhà nước. Vì vậy, cần phát huy vai trò chủ thể của người dân. Huyện Phù Mỹ - tỉnh Bình Định, qua 5 năm xây dựng nông thôn mới (2011 – 2015) đã huy động gần 8.000 hộ dân hiến đất, hiến cây, đóng góp với tổng số tiền hơn 20 tỷ đồng.

1.1. Bối Cảnh Nghiên Cứu Xây Dựng Nông Thôn Mới tại Phù Mỹ

Nghiên cứu tập trung vào bối cảnh triển khai xây dựng nông thôn mới tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định trong giai đoạn 2011-2015. Giai đoạn này chứng kiến nhiều thay đổi quan trọng trong chính sách phát triển nông thôn của Việt Nam. Sự tham gia của người dân, dù có những đóng góp nhất định, vẫn còn hạn chế. Đề tài này nhằm làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp tăng cường sự tham gia đó. Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân huyện Phù Mỹ trong công tác XDNTM giai đoạn 2011-2015, huyện có 04/16 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 25%, vượt 2 xã so với Chương trình hành động của tỉnh và của huyện đề ra.

1.2. Mục Tiêu Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Sự Tham Gia Của Người Dân

Mục tiêu nghiên cứu chính là phân tích sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Nghiên cứu sẽ tập trung vào đánh giá thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp để tăng cường vai trò của người dân. Các câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Tại sao phát triển NTM cần có sự tham gia của người dân? Người dân có vai trò gì và mức độ tham gia của họ vào trong quá trình XDNTM tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định như thế nào? Làm thế nào để cải thiện sự tham gia của người dân trong XDNTM và góp phần đẩy mạnh quá trình XDNTM tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định?

II. Lý Thuyết Thực Tiễn Về Xây Dựng Nông Thôn Mới

Chương này trình bày các khái niệm, đặc điểm về nông thôn mới, các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân vào xây dựng nông thôn mới, hệ thống lý thuyết và các nghiên cứu trước làm nền tảng đề xuất các giả thuyết và mô hình nghiên cứu trong đề tài này. Nông thôn là một khái niệm đại diện về xã hội, là một cộng đồng có chung lợi ích, có chung văn hóa hay là cách sống. Tuy nhiên, cách hiểu phổ biến trên thế giới, thường dựa trên khái niệm lãnh thổ, cho nông thôn là vùng không gian lãnh thổ có các đặc trưng đối lập với thành thị. Nông thôn thường được phân loại dựa trên quy mô dân số, mật độ dân số, bối cảnh cư trú và bối cảnh thị trường lao động (Plessis, Beshiri, Bollman & Clemenson, 2002).

2.1. Khái Niệm Về Nông Thôn Mới Và Phát Triển Nông Thôn

Nông thôn thường được hiểu là vùng không gian lãnh thổ có các đặc trưng đối lập với thành thị. Phát triển nông thôn là một quá trình nhằm cải thiện và nâng cao đời sống của người dân nông thôn một cách bền vững về kinh tế - xã hội, văn hoá, môi trường và ổn định chính trị. Quá trình này, trước hết là do nỗ 8 lực từ chính người dân nông thôn và có sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước và các tổ chức khác (Nguyễn Duy Hoan và Nguyễn Văn Tâm, 2007). Theo Ellis và Biggs (2001), tiếp cận phát triển nông thôn theo kiểu từ trên xuống (top-down), với đặc trưng công nghệ từ bên ngoài và chính sách cấp độ quốc gia đã thay đổi theo hướng tiếp cận từ dưới lên (bottom-up), tiếp cận cơ sở, hay là tiếp cận “quá trình”.

2.2. Nguyên Tắc Xây Dựng Nông Thôn Mới Sự Tham Gia Của Dân

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới dựa trên nhiều nguyên tắc, trong đó nhấn mạnh vai trò chủ thể của người dân. Sự tham gia của người dân không chỉ là đóng góp về vật chất mà còn là tham gia vào quá trình lập kế hoạch, giám sát và đánh giá. Điều này đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm giải trình từ phía chính quyền địa phương. Theo Ellis và Biggs (2001), tiếp cận phát triển nông thôn theo kiểu từ trên xuống (top-down), với đặc trưng công nghệ từ bên ngoài và chính sách cấp độ quốc gia đã thay đổi theo hướng tiếp cận từ dưới lên (bottom-up), tiếp cận cơ sở, hay là tiếp cận “quá trình”.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Sự Tham Gia Xây Dựng Nông Thôn Mới

Cách tiếp cận nghiên cứu của đề tài là lịch sử và hệ thống dựa trên lý thuyết, cơ sở khoa học về phát triển nông thôn và kinh nghiệm vận dụng phát triển nông thôn. Áp dụng các phương pháp phỏng vấn sâu, phỏng vấn chuyên gia, phỏng vấn nhóm (focus group), đánh giá nông thôn có sự tham gia (Participatory Rural Appraisal) và điều tra xã hội. Áp dụng phương pháp thống kê mô tả để đánh giá tiến trình phát triển dựa trên cơ sở dữ liệu của các xã nông thôn mới với thông tin khảo sát bổ sung của đề tài để tổng kết kết quả xây dựng nông thôn mới.

3.1. Quy Trình Nghiên Cứu Nội Dung Đánh Giá

Quy trình nghiên cứu bao gồm các bước: Xác định vấn đề, xây dựng khung lý thuyết, thu thập dữ liệu, phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận. Nội dung nghiên cứu tập trung vào đánh giá nhận thức của người dân, đánh giá sự tham gia của người dân trong việc xây dựng nông thôn mới ở huyện Phù Mỹ, Bình Định. Đánh giá những kết quả đạt được và một số tác động bước đầu của nông thôn mới ở huyện Phù Mỹ, Bình Định.

3.2. Phương Pháp Chọn Mẫu Thu Thập Số Liệu Nghiên Cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng, với quy mô mẫu là 320 hộ gia đình tại 4 xã của huyện Phù Mỹ. Phương pháp thu thập số liệu bao gồm phỏng vấn trực tiếp, sử dụng bảng hỏi được thiết kế sẵn. Ngoài ra, phỏng vấn sâu các cán bộ địa phương và chuyên gia để thu thập thông tin định tính. Nghiên cứu này được thực hiện thông qua hai bước chính: nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu định lượng.

3.3. Phương Pháp Xử Lý Phân Tích Số Liệu Xây Dựng NTM

Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS. Sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, phân tích tương quan và phân tích hồi quy để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới. Xây dựng thang đo.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Về Mức Độ Tham Gia Xây Dựng NTM

Qua phân tích thống kê mô tả mức độ tham gia của người dân vào xây dựng nông thôn mới, Luận văn nhận thấy đa số người dân ở địa bàn nghiên cứu đều có những hiểu biết cơ bản, nhiệt tình và có tinh thần trách nhiệm trong xây dựng nông thôn mới; các nhân tố ảnh hưởng, tác động đến sự tham gia của người dân đó là: Cơ sở hạ tầng, dịch vụ tiện ích công cộng, đất đai nhà ở, môi trường, sức khỏe, tính gắn kết xã hội, văn hóa - xã hội, chính quyền địa phương, trong đó, nhân tố cơ sở hạ tầng tác động mạnh nhất và nhân tố chính quyền địa phương tác động yếu nhất đến sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.

4.1. Đánh Giá Hiểu Biết Của Người Dân Về Nông Thôn Mới

Kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn người dân có hiểu biết nhất định về các tiêu chí nông thôn mới. Tuy nhiên, mức độ hiểu biết còn khác nhau giữa các nhóm dân cư và giữa các xã. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin để nâng cao nhận thức của người dân. Theo báo cáo tổng kết hoạt động của Văn phòng điều phối toàn quốc năm 2015, đến nay cả nước có 1.751 xã, 17 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (Hoàng Nam, Ngàn Thương, Văn Cường, 2016).

4.2. Mức Độ Tự Nguyện Lý Do Tham Gia Xây Dựng NTM

Đa số người dân tham gia xây dựng nông thôn mới trên tinh thần tự nguyện. Lý do chính là mong muốn cải thiện đời sống, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và góp phần vào sự phát triển chung của địa phương. Tuy nhiên, một số người dân vẫn còn thụ động, chờ đợi sự hỗ trợ từ nhà nước. Kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn người dân có hiểu biết nhất định về các tiêu chí nông thôn mới.

4.3. Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Yếu Tố Đến Sự Tham Gia Của Dân

Nghiên cứu xác định một số yếu tố chính ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân: thu nhập, cơ sở hạ tầng, dịch vụ công, chính sách hỗ trợ và vai trò lãnh đạo của chính quyền địa phương. Cần có các giải pháp phù hợp để khắc phục những hạn chế và phát huy tối đa tiềm năng của từng địa phương. Điều này đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm giải trình từ phía chính quyền địa phương.

V. Kiến Nghị Nâng Cao Sự Tham Gia Xây Dựng Nông Thôn Mới

Trên cơ sở đánh giá mức độ hiểu biết của người dân, sự tham gia của người dân và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân trong việc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Và đánh giá kết quả đạt được trong việc xây dựng nông thôn mới cũng như những thuận lợi và khó khăn của người dân trong việc tham gia vào xây dựng chương trình NTM trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Từ đó, tác giả đề xuất các kiến nghị nhằm nâng cao sự tham gia của người dân trong việc xây dựng chương trình NTM trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.

5.1. Giải Pháp Cho Cấp Chính Quyền Về Xây Dựng NTM

Chính quyền các cấp cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng. Xây dựng cơ chế khuyến khích sự tham gia của người dân, đảm bảo quyền lợi và lợi ích chính đáng của người dân. Đẩy mạnh phân cấp, trao quyền cho địa phương để chủ động trong việc thực hiện chương trình.

5.2. Giải Pháp Cho Người Dân Nông Thôn Tham Gia NTM

Người dân cần chủ động nâng cao trình độ, kiến thức về nông thôn mới. Tham gia tích cực vào các hoạt động của cộng đồng, đóng góp ý kiến và giám sát quá trình thực hiện. Phát huy tinh thần tự lực, sáng tạo để góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp. Người dân cần chủ động nâng cao trình độ, kiến thức về nông thôn mới.

5.3. Hạn Chế Nghiên Cứu Định Hướng Cho Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu còn một số hạn chế về phạm vi và thời gian. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về tác động của nông thôn mới đến đời sống của người dân và về tính bền vững của chương trình. Nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào đánh giá hiệu quả của các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu và nông thôn mới nâng cao.

Tổng quan nghiên cứu

Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực kể từ khi được triển khai vào năm 2010. Theo báo cáo của Văn phòng điều phối toàn quốc năm 2015, cả nước có 1.751 xã và 17 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM. Tỉnh Bình Định, trong đó có huyện Phù Mỹ, cũng đã có những bước tiến đáng kể với 28/122 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 23% tổng số xã trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, sự tham gia của người dân trong quá trình XDNTM tại huyện Phù Mỹ vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phát huy hết vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng và phát triển nông thôn mới.

Luận văn thạc sĩ này tập trung phân tích mức độ và các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân vào quá trình XDNTM tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định trong giai đoạn 2011 – 2015. Nghiên cứu được thực hiện trên mẫu 320 hộ dân thuộc 4 xã: Mỹ Hòa, Mỹ Lộc, Mỹ Thắng và Mỹ An, nhằm đánh giá thực trạng sự tham gia, nhận thức của người dân cũng như đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả tham gia của cộng đồng trong XDNTM. Mục tiêu nghiên cứu không chỉ giúp làm rõ vai trò của người dân trong chương trình mà còn góp phần nâng cao chất lượng và tính bền vững của các công trình, dự án phát triển nông thôn.

Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện rõ qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách phát triển nông thôn, đồng thời hỗ trợ chính quyền địa phương trong việc huy động nguồn lực xã hội, tăng cường sự đồng thuận và trách nhiệm của người dân. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nông thôn tại huyện Phù Mỹ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển nông thôn hiện đại, trong đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của người dân trong quá trình phát triển. Khái niệm nông thôn được hiểu là vùng sinh sống của tập hợp dân cư chủ yếu làm nông nghiệp, có đặc điểm về cơ sở hạ tầng, văn hóa và xã hội khác biệt so với thành thị. Phát triển nông thôn là quá trình cải thiện bền vững về kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Mô hình xây dựng nông thôn mới (NTM) được xây dựng dựa trên 19 tiêu chí quốc gia, tập trung vào các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, sản xuất, môi trường, văn hóa xã hội và quản lý nhà nước. Lý thuyết phát triển nông thôn theo hướng “từ dưới lên” (bottom-up) được áp dụng, nhấn mạnh sự tham gia chủ động của người dân trong các hoạt động xây dựng và quản lý nông thôn mới.

Nghiên cứu sử dụng mô hình gồm 9 yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân: (1) Thu nhập, (2) Cơ sở hạ tầng, (3) Dịch vụ tiện ích công cộng, (4) Đất đai, nhà ở, (5) Môi trường, (6) Sức khỏe, (7) Tính gắn kết xã hội, (8) Văn hóa - xã hội, và (9) Chính quyền địa phương. Mỗi yếu tố được đánh giá mức độ tác động đến sự tham gia của người dân trong XDNTM.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo quy trình hai bước: bước đầu là nghiên cứu định tính thông qua phỏng vấn chuyên gia để hoàn thiện mô hình và thang đo; bước hai là nghiên cứu định lượng với khảo sát trực tiếp 320 hộ dân tại 4 xã thuộc huyện Phù Mỹ. Phương pháp lấy mẫu thuận tiện được sử dụng nhằm đảm bảo tính đại diện và khả năng tiếp cận đối tượng nghiên cứu.

Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin sơ cấp qua bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp, cùng với dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo, tài liệu liên quan đến XDNTM tại địa phương. Bảng hỏi được thiết kế dựa trên thang đo Likert 5 mức độ, đánh giá nhận thức và mức độ tham gia của người dân trong các hoạt động XDNTM.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích tương quan và hồi quy để xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến sự tham gia của người dân. Quy mô mẫu 320 hộ đảm bảo độ tin cậy theo các lý thuyết về kích thước mẫu trong nghiên cứu xã hội học.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ hiểu biết và nhận thức của người dân về XDNTM: Hơn 85% người dân tại 4 xã nghiên cứu có hiểu biết cơ bản về chương trình XDNTM và nhận thức rõ vai trò của mình trong quá trình xây dựng. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% người dân tham gia các buổi tuyên truyền và thảo luận về kế hoạch phát triển nông thôn mới.

2. Mức độ tham gia của người dân trong các hoạt động XDNTM: Khoảng 70% hộ dân tham gia đóng góp công sức và tài chính cho các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng. Tỷ lệ người dân tham gia vào các mô hình sản xuất, tập huấn khoa học kỹ thuật đạt 55%, trong khi đó chỉ có 40% tham gia vào công tác giám sát và quản lý tài sản hình thành trong quá trình XDNTM.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân: Phân tích hồi quy cho thấy cơ sở hạ tầng có tác động mạnh nhất đến sự tham gia của người dân với hệ số beta đạt 0.45 (p < 0.01). Tiếp theo là yếu tố thu nhập (beta = 0.32), dịch vụ tiện ích công cộng (beta = 0.28), và tính gắn kết xã hội (beta = 0.25). Ngược lại, vai trò của chính quyền địa phương có tác động yếu nhất (beta = 0.12), cho thấy cần cải thiện hiệu quả quản lý và truyền thông từ phía chính quyền.

4. Kết quả XDNTM tại huyện Phù Mỹ: Trong giai đoạn 2011-2015, huyện có 4/16 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 25%, vượt chỉ tiêu đề ra. Huyện đã huy động gần 8.000 hộ dân hiến đất, cây cối và đóng góp hơn 20 tỷ đồng cho XDNTM. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng lên khoảng 23,6 triệu đồng/năm, gấp gần 2 lần so với năm 2010.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự tham gia của người dân là nhân tố quyết định thành công của chương trình XDNTM tại huyện Phù Mỹ. Mức độ hiểu biết và nhận thức cao giúp người dân chủ động hơn trong các hoạt động xây dựng, tuy nhiên sự tham gia vào các khâu giám sát và quản lý còn hạn chế, phản ánh sự thiếu hụt về năng lực và thông tin.

Yếu tố cơ sở hạ tầng được đánh giá là quan trọng nhất vì nó trực tiếp cải thiện điều kiện sống và tạo động lực cho người dân tham gia. Thu nhập và dịch vụ tiện ích công cộng cũng là những nhân tố thúc đẩy sự tham gia, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về phát triển nông thôn bền vững. Tính gắn kết xã hội góp phần tạo nên sự đồng thuận và hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng.

Vai trò của chính quyền địa phương còn yếu cho thấy cần tăng cường công tác truyền thông, nâng cao năng lực cán bộ và xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả hơn giữa chính quyền và người dân. Các biểu đồ phân phối mức độ tham gia theo từng hoạt động và bảng so sánh tỷ lệ hoàn thành tiêu chí NTM giữa các xã có thể minh họa rõ nét hơn về sự khác biệt trong mức độ tham gia và kết quả XDNTM.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức người dân: Cần tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo và truyền thông đa phương tiện nhằm nâng cao hiểu biết về mục tiêu, lợi ích và vai trò của người dân trong XDNTM. Mục tiêu tăng tỷ lệ người dân tham gia các hoạt động tuyên truyền lên ít nhất 80% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là chính quyền xã phối hợp với các tổ chức đoàn thể.

2. Phát triển và nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn: Đẩy mạnh đầu tư xây dựng đường giao thông, hệ thống cấp nước sạch, điện và các công trình công cộng để cải thiện điều kiện sống, tạo động lực cho người dân tham gia. Mục tiêu hoàn thành ít nhất 90% các công trình hạ tầng theo kế hoạch trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện là UBND huyện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

3. Khuyến khích đa dạng hóa các mô hình sản xuất và đào tạo kỹ thuật: Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật canh tác, chăn nuôi, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm nâng cao năng suất và thu nhập cho người dân. Mục tiêu tăng tỷ lệ hộ tham gia mô hình sản xuất hiệu quả lên 70% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện là các trung tâm khuyến nông, khuyến lâm và các tổ chức xã hội.

4. Nâng cao vai trò và năng lực của chính quyền địa phương trong quản lý và vận động người dân: Cải thiện quy trình ra quyết định, tăng cường minh bạch và sự tham gia của người dân trong giám sát các dự án XDNTM. Mục tiêu nâng cao chỉ số hài lòng của người dân về chính quyền lên trên 80% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện là UBND xã, huyện và các tổ chức chính trị - xã hội.

5. Thúc đẩy tính gắn kết xã hội và phát huy vai trò cộng đồng: Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, đoàn thể nhằm tăng cường sự đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng, từ đó nâng cao sự tham gia tích cực của người dân. Mục tiêu tăng số lượng hoạt động cộng đồng lên 30% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện là các hội, đoàn thể địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước và chính quyền địa phương: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển nông thôn, nâng cao hiệu quả vận động và quản lý người dân trong XDNTM.

2. Nhà nghiên cứu và học viên ngành quản lý công, phát triển nông thôn: Tài liệu tham khảo quan trọng về mô hình nghiên cứu sự tham gia cộng đồng, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực phát triển nông thôn.

3. Các tổ chức phi chính phủ và tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực phát triển cộng đồng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của người dân, từ đó thiết kế các chương trình hỗ trợ phù hợp, tăng cường sự đồng thuận và hiệu quả dự án.

4. Người dân và cộng đồng nông thôn tại các địa phương khác: Tham khảo kinh nghiệm, mô hình và các giải pháp nâng cao vai trò chủ thể trong XDNTM, từ đó áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương mình.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao sự tham gia của người dân lại quan trọng trong xây dựng nông thôn mới?
   Sự tham gia của người dân giúp huy động nguồn lực tại chỗ, nâng cao tính bền vững và hiệu quả của các dự án. Người dân hiểu rõ nhu cầu và điều kiện địa phương, từ đó đóng góp ý kiến, công sức và giám sát thực hiện, đảm bảo kết quả phù hợp và được cộng đồng đồng thuận.

2. Mức độ tham gia của người dân tại huyện Phù Mỹ hiện nay như thế nào?
   Khoảng 70% người dân tham gia đóng góp công sức và tài chính cho các công trình, 55% tham gia mô hình sản xuất và tập huấn kỹ thuật, nhưng chỉ 40% tham gia giám sát và quản lý tài sản. Điều này cho thấy sự tham gia còn chưa đồng đều và cần được nâng cao.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự tham gia của người dân?
   Cơ sở hạ tầng được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, tiếp theo là thu nhập, dịch vụ tiện ích công cộng và tính gắn kết xã hội. Cơ sở hạ tầng tốt tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia và hưởng lợi từ các hoạt động phát triển.

4. Chính quyền địa phương có vai trò như thế nào trong việc thúc đẩy sự tham gia?
   Chính quyền địa phương đóng vai trò định hướng, vận động và hỗ trợ người dân. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy vai trò này còn yếu, cần nâng cao năng lực quản lý, minh bạch và tăng cường truyền thông để tạo sự tin tưởng và đồng thuận trong cộng đồng.

5. Làm thế nào để nâng cao sự tham gia của người dân trong thời gian tới?
   Cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, phát triển cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa mô hình sản xuất, đào tạo kỹ thuật và cải thiện vai trò quản lý của chính quyền địa phương. Đồng thời, thúc đẩy các hoạt động cộng đồng để tăng cường tính gắn kết xã hội và trách nhiệm chung.

Kết luận

• Người dân tại huyện Phù Mỹ có nhận thức cơ bản và tinh thần trách nhiệm trong XDNTM, nhưng mức độ tham gia còn chưa đồng đều, đặc biệt trong giám sát và quản lý tài sản.
• Cơ sở hạ tầng là yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất đến sự tham gia của người dân, tiếp theo là thu nhập, dịch vụ tiện ích công cộng và tính gắn kết xã hội.
• Vai trò của chính quyền địa phương trong vận động và quản lý sự tham gia của người dân còn hạn chế, cần được nâng cao để đảm bảo hiệu quả chương trình.
• Huyện Phù Mỹ đã đạt được kết quả tích cực với 25% số xã đạt chuẩn NTM, huy động gần 8.000 hộ dân đóng góp hơn 20 tỷ đồng trong giai đoạn 2011-2015.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao nhận thức, phát triển cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa mô hình sản xuất, tăng cường vai trò chính quyền và thúc đẩy tính gắn kết xã hội nhằm nâng cao sự tham gia của người dân trong XDNTM.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 2-3 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để đánh giá hiệu quả lâu dài của sự tham gia cộng đồng trong XDNTM.

Call to action: Các cấp chính quyền, tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư cần phối hợp chặt chẽ, phát huy vai trò chủ thể của người dân để xây dựng nông thôn mới bền vững và hiệu quả.