I. Tính cấp thiết của đề tài
Văn hóa Khmer là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa đa dạng của Việt Nam, đặc biệt là ở Tây Nam Bộ. Việc phát triển nông thôn mới (NTM) không chỉ đơn thuần là cải thiện cơ sở hạ tầng mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn giá trị văn hóa. Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng văn hóa phải thấm sâu vào tâm lý dân tộc, điều này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Sự phát triển bền vững của NTM cần dựa trên nền tảng văn hóa vững chắc, từ đó tạo ra những giá trị mới cho cộng đồng. Đặc biệt, văn hóa Khmer với những di sản văn hóa phong phú, như nghệ thuật truyền thống và tôn giáo Khmer, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng NTM. Tuy nhiên, hiện nay, đời sống vật chất và tinh thần của người Khmer vẫn còn nhiều khó khăn, điều này đặt ra thách thức lớn trong việc phát huy giá trị văn hóa Khmer trong quá trình xây dựng NTM.
II. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu nhằm nhận diện và phân tích các giá trị văn hóa của người Khmer tại Tây Nam Bộ, từ đó vận dụng những giá trị này vào quá trình xây dựng NTM. Nghiên cứu sẽ làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến giá trị văn hóa Khmer và sự tác động của nó đến việc xây dựng NTM. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc khảo sát hiện trạng phát huy giá trị văn hóa trong cộng đồng Khmer, đồng thời đề xuất những khuyến nghị nhằm phát huy tốt hơn các giá trị này. Việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát huy giá trị văn hóa Khmer trong xây dựng NTM sẽ giúp tạo ra những chính sách phù hợp, góp phần nâng cao đời sống văn hóa và tinh thần của người dân. Điều này không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của cộng đồng Khmer.
III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học quan trọng trong việc hệ thống hóa và làm rõ mối quan hệ giữa giá trị văn hóa Khmer và chủ trương xây dựng NTM. Nó mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực văn hóa ứng dụng, đặc biệt là việc vận dụng các giá trị văn hóa vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về hiện trạng và những thuận lợi, khó khăn trong việc phát huy giá trị văn hóa Khmer trong xây dựng NTM. Những khuyến nghị đưa ra sẽ giúp các nhà quản lý và chính quyền địa phương có cơ sở để xây dựng các chính sách phù hợp, nhằm phát huy tốt hơn giá trị văn hóa Khmer, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của NTM tại Tây Nam Bộ.
IV. Khung phân tích giá trị văn hóa Khmer
Khung phân tích này sẽ tập trung vào việc nhận diện các giá trị văn hóa đặc trưng của người Khmer, từ đó đánh giá tác động của chúng đến quá trình xây dựng NTM. Các yếu tố như nghệ thuật truyền thống, tôn giáo Khmer, và cộng đồng Khmer sẽ được xem xét kỹ lưỡng. Việc phân tích sẽ giúp làm rõ những giá trị nào có thể được phát huy trong bối cảnh hiện tại, cũng như những yếu tố nào cần được bảo tồn. Sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn sẽ tạo ra một cái nhìn toàn diện về vai trò của giá trị văn hóa Khmer trong việc xây dựng NTM, từ đó đưa ra những khuyến nghị cụ thể cho các chính sách phát triển.
V. Đề xuất khuyến nghị
Để phát huy tốt hơn giá trị văn hóa Khmer trong xây dựng NTM, cần có những khuyến nghị cụ thể. Đầu tiên, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về giá trị văn hóa trong cộng đồng Khmer, giúp người dân nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy văn hóa. Thứ hai, cần có các chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế gắn liền với bảo tồn văn hóa, như tổ chức các lễ hội văn hóa, khôi phục các nghệ thuật truyền thống. Cuối cùng, chính quyền địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia vào các hoạt động xây dựng NTM, từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo tồn giá trị văn hóa của dân tộc mình.
