Luận Văn Thạc Sĩ: Phân Tích Đồng Thời Paracetamol và Caffein Bằng Phương Pháp HPLC

• Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Trinh
• Người hướng dẫn: Th. Nguyễn Ngọc Hưng
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Tp. Hcm
• Chuyên ngành: Hóa Học
• Đề tài: Phân Tích Paracetamol và Caffein trong Dược Phẩm Bằng HPLC
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hcm

• LỜI CÁM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH VẼ
• KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: Cơ sở lý thuyết của phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC)
• 1.1. Giới thiệu
• 1.2. Nguyên tắc cấu tạo của hệ thống HPLC
• 1.3. Nguyên tắc của quá trình sắc kí trong cột
• 1.4. Các đại lượng đặc trưng
• 1.4.1. Thời gian lưu
• 1.4.2. Hệ số phân bố
• 1.4.3. Hệ số dung lượng
• 1.4.4. Hệ số tách α
• 1.4.5. Số đĩa lý thuyết N
• 1.4.6. Độ phân giải R
• 1.5. Phương trình Van Deemter
• 1.6. Định lượng bằng HPLC
• 1.6.1. Phương trình cơ bản để định lượng
• 1.6.2. Phương pháp xử lý và đánh giá kết quả
• 1.7. Paracetamol
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về Paracetamol và Caffein

Paracetamol và caffein là hai thành phần phổ biến trong nhiều loại dược phẩm hiện nay. Paracetamol được biết đến với tác dụng giảm đau và hạ sốt, trong khi caffein không chỉ giúp tăng cường sự tỉnh táo mà còn có khả năng làm tăng hiệu quả giảm đau khi kết hợp với paracetamol. Việc sử dụng đồng thời hai chất này có thể mang lại lợi ích cho người bệnh, nhưng cũng cần lưu ý đến các tác dụng phụ có thể xảy ra khi lạm dụng. Do đó, việc phân tích và xác định hàm lượng của chúng trong các sản phẩm dược phẩm là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

1.1. Tác dụng và cơ chế của Paracetamol

Paracetamol, hay còn gọi là acetaminophen, có công thức phân tử C8H9NO2. Chất này hoạt động chủ yếu thông qua việc ức chế cyclooxygenase trong hệ thần kinh trung ương, giúp giảm đau và hạ sốt mà không gây kích ứng dạ dày như một số thuốc khác. Tuy nhiên, việc sử dụng quá liều có thể dẫn đến ngộ độc gan nghiêm trọng, điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định chính xác hàm lượng paracetamol trong các sản phẩm dược phẩm.

1.2. Tác dụng và cơ chế của Caffein

Caffein là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương, có khả năng làm tăng sự tỉnh táo và giảm cảm giác mệt mỏi. Caffein hoạt động bằng cách ức chế adenosine, một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng làm giảm hoạt động của não. Khi kết hợp với paracetamol, caffein có thể làm tăng hiệu quả giảm đau, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng caffein cũng cần được kiểm soát để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

II. Phương pháp HPLC trong phân tích dược phẩm

Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) là một trong những kỹ thuật hiện đại được sử dụng để phân tích và định lượng các thành phần trong dược phẩm. HPLC cho phép tách biệt các chất trong hỗn hợp dựa trên sự khác biệt về tính chất hóa học của chúng. Phương pháp này có độ nhạy cao và cho kết quả nhanh chóng, rất phù hợp cho việc phân tích đồng thời paracetamol và caffein trong các sản phẩm dược phẩm. HPLC sử dụng các cột tách với pha tĩnh và pha động khác nhau, giúp tối ưu hóa quá trình tách và định lượng.

2.1. Nguyên tắc hoạt động của HPLC

HPLC hoạt động dựa trên nguyên tắc tách các chất phân tích giữa hai pha: pha tĩnh và pha động. Khi mẫu được bơm vào cột tách, các chất trong mẫu sẽ di chuyển với tốc độ khác nhau tùy thuộc vào ái lực của chúng với pha tĩnh. Thời gian lưu của mỗi chất sẽ được ghi lại và thể hiện dưới dạng pic trên đồ thị sắc ký. Điều này cho phép xác định hàm lượng của từng chất trong hỗn hợp một cách chính xác.

2.2. Ứng dụng của HPLC trong phân tích Paracetamol và Caffein

HPLC đã được áp dụng rộng rãi để phân tích hàm lượng paracetamol và caffein trong các sản phẩm dược phẩm. Phương pháp này không chỉ giúp xác định nồng độ của từng chất mà còn cho phép đánh giá chất lượng của sản phẩm. Việc sử dụng HPLC giúp đảm bảo rằng các sản phẩm dược phẩm đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả phân tích cho thấy rằng phương pháp HPLC có thể xác định đồng thời hàm lượng paracetamol và caffein trong các mẫu dược phẩm một cách hiệu quả. Các thông số như thời gian lưu, chiều cao pic và diện tích pic sắc ký đã được ghi nhận và phân tích. Kết quả cho thấy rằng hàm lượng paracetamol và caffein trong các mẫu thuốc đạt tiêu chuẩn quy định, điều này khẳng định tính khả thi của phương pháp HPLC trong việc kiểm soát chất lượng dược phẩm.

3.1. Đánh giá độ chính xác của phương pháp

Độ chính xác của phương pháp HPLC được đánh giá thông qua các phép thử lặp lại và độ lệch chuẩn. Kết quả cho thấy rằng phương pháp này có độ chính xác cao, với sai số nằm trong giới hạn cho phép. Điều này cho thấy HPLC là một công cụ hữu ích trong việc phân tích và kiểm soát chất lượng dược phẩm.

3.2. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu này không chỉ cung cấp thông tin về hàm lượng paracetamol và caffein trong các sản phẩm dược phẩm mà còn mở ra hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo. Việc áp dụng HPLC trong phân tích dược phẩm sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.