Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam, việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh trở thành một công cụ thiết yếu để đánh giá hiệu quả và định hướng phát triển. Công ty Cổ phần Logistics Vicem, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực vận tải thủy nội địa, đã trải qua giai đoạn khó khăn trong năm 2021 với quy mô thu hẹp và lợi nhuận giảm sút. Nghiên cứu tập trung phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong năm 2021 nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm: xây dựng cơ sở lý luận về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh, đánh giá chi tiết tình hình sản lượng, doanh thu, chi phí và lợi nhuận của Công ty Logistics Vicem trong năm 2021. Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại công ty trong năm 2021, với dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính và các nguồn nội bộ. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc hỗ trợ công ty cải thiện quản trị tài chính, tăng cường năng lực cạnh tranh và đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành kinh tế vận tải biển.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình phân tích hoạt động kinh doanh, bao gồm:

  • Lý thuyết phân tích hoạt động kinh doanh: Hoạt động kinh doanh được hiểu là toàn bộ các hoạt động nhằm tạo ra lợi nhuận, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố nội bộ (quản lý, marketing) và ngoại vi (môi trường kinh tế, chính sách thuế). Phân tích hoạt động kinh doanh giúp đánh giá hiệu quả, nhận diện nguyên nhân ảnh hưởng và đề xuất giải pháp cải thiện.

  • Mô hình phân tích tài chính doanh nghiệp: Sử dụng các chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, chi phí, lợi nhuận và các tỷ số khả năng sinh lợi như ROA, ROE, ROS để đánh giá hiệu quả kinh doanh.

  • Các phương pháp phân tích kinh doanh: Phương pháp so sánh (số tuyệt đối, số tương đối), phương pháp thay thế liên hoàn, phương pháp số chênh lệch, phương pháp chi tiết và phương pháp chỉ số được áp dụng để phân tích biến động và ảnh hưởng của các nhân tố đến kết quả kinh doanh.

Các khái niệm chính bao gồm: doanh thu thuần, chi phí kinh doanh, lợi nhuận gộp, lợi nhuận thuần, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS), và lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS).

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo tài chính năm 2021 của Công ty Cổ phần Logistics Vicem, bao gồm các bảng số liệu về doanh thu, chi phí, lợi nhuận, cơ cấu nhân sự và các báo cáo nội bộ liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ dữ liệu tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty trong năm 2021.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích so sánh: So sánh số liệu năm 2021 với năm 2020 để đánh giá xu hướng biến động về doanh thu, chi phí và lợi nhuận.

  • Phương pháp thay thế liên hoàn: Xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh thông qua việc thay thế lần lượt các yếu tố trong công thức tính toán.

  • Phân tích chi tiết: Phân tích theo thời gian, địa điểm và bộ phận cấu thành để đánh giá hiệu quả từng mảng hoạt động.

  • Phân tích các chỉ tiêu tài chính: Tính toán các tỷ số ROA, ROE, ROS và EPS để đánh giá khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2022, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý số liệu, phân tích và hoàn thiện báo cáo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu thuần giảm mạnh: Doanh thu thuần về cung cấp dịch vụ năm 2021 đạt khoảng 105,59 tỷ đồng, giảm 62,5% so với năm 2020 (282,086 tỷ đồng). Đây là dấu hiệu rõ ràng của sự suy giảm hoạt động kinh doanh do tác động của đại dịch và các yếu tố thị trường.

  2. Giá vốn dịch vụ tăng cao: Giá vốn dịch vụ cung cấp năm 2021 là 112,8 tỷ đồng, tăng 47,5% so với năm trước (237,589 tỷ đồng). Điều này dẫn đến lợi nhuận gộp giảm xuống còn 67,59% so với năm 2020, cho thấy áp lực chi phí lớn ảnh hưởng đến biên lợi nhuận.

  3. Lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính giảm 39,07%: Lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính năm 2021 chỉ đạt 60,93% so với năm 2020, phản ánh sự suy giảm trong các hoạt động đầu tư và tài chính của công ty.

  4. Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm nhẹ: Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm 12,47% so với năm 2020, cho thấy công ty đã có những biện pháp tiết giảm chi phí quản lý trong bối cảnh khó khăn.

  5. Lợi nhuận kế toán trước thuế giảm 16,44%: Lợi nhuận kế toán trước thuế năm 2021 đạt 83,56% so với năm 2020, cho thấy công ty vẫn duy trì được lợi nhuận nhưng với mức giảm đáng kể.

  6. Cơ cấu nhân sự ổn định với 244 nhân viên: Trong đó, 3% có trình độ trên đại học, 12% trình độ đại học và cao đẳng, 2% trung học chuyên nghiệp, còn lại 83% là công nhân kỹ thuật và lao động phổ thông. Tỷ lệ nhân viên nam chiếm 85,2%, phù hợp với đặc thù ngành vận tải.

Thảo luận kết quả

Sự giảm sút doanh thu thuần và tăng giá vốn dịch vụ phản ánh tác động kép của đại dịch COVID-19 và biến động giá nhiên liệu, chiếm khoảng 20% giá vốn hàng bán, làm giảm hiệu quả kinh doanh của công ty. Việc giảm chi phí quản lý doanh nghiệp cho thấy công ty đã chủ động cắt giảm chi phí không cần thiết để thích ứng với tình hình khó khăn.

So với các nghiên cứu trong ngành vận tải biển, kết quả này tương đồng với xu hướng chung của các doanh nghiệp vận tải nội địa chịu ảnh hưởng nặng nề bởi gián đoạn chuỗi cung ứng và giảm nhu cầu vận chuyển. Tuy nhiên, công ty vẫn duy trì được lợi nhuận trước thuế và có cơ cấu nhân sự phù hợp, tạo nền tảng cho phục hồi trong tương lai.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh doanh thu, chi phí và lợi nhuận giữa hai năm 2020 và 2021, cùng bảng phân tích chi tiết cơ cấu nhân sự theo trình độ và giới tính để minh họa rõ nét hơn về tình hình hoạt động.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường quản lý chi phí nhiên liệu và vận hành: Áp dụng các biện pháp tiết kiệm nhiên liệu, tối ưu hóa lộ trình vận tải nhằm giảm giá vốn hàng bán, hướng tới giảm tỷ trọng chi phí nhiên liệu từ mức khoảng 20% hiện tại xuống dưới 15% trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý vận hành và phòng kế hoạch.

  2. Đa dạng hóa dịch vụ và mở rộng thị trường: Phát triển thêm các dịch vụ logistics tích hợp, mở rộng khách hàng mới và mặt hàng mới, đặc biệt trên tuyến Bắc – Nam, nhằm tăng doanh thu thuần lên ít nhất 20% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và marketing.

  3. Nâng cao chất lượng quản trị tài chính: Áp dụng hệ thống phân tích tài chính hiện đại, đào tạo nhân sự chuyên sâu về quản trị tài chính để nâng cao hiệu quả phân tích và dự báo tài chính, giảm thiểu rủi ro tài chính trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính – kế toán.

  4. Phát triển nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ số: Tăng cường đào tạo nhân viên, đặc biệt là nhân sự trẻ có trình độ cao, đồng thời ứng dụng công nghệ số trong quản lý và điều hành nhằm nâng cao năng suất lao động và chất lượng dịch vụ trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và ban lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp vận tải: Giúp hiểu rõ tình hình tài chính, hiệu quả kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Nhà đầu tư và cổ đông: Cung cấp thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động và tiềm năng phát triển của công ty, hỗ trợ quyết định đầu tư và quản lý rủi ro.

  3. Chuyên gia tài chính và kế toán doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo về phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp vận tải, giúp nâng cao kỹ năng phân tích và đánh giá.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kinh tế vận tải, logistics: Cung cấp kiến thức thực tiễn về phân tích hoạt động kinh doanh trong ngành vận tải biển, hỗ trợ học tập và nghiên cứu chuyên sâu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phân tích hoạt động kinh doanh có vai trò gì trong doanh nghiệp vận tải?
    Phân tích giúp đánh giá hiệu quả kinh doanh, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp cải thiện. Ví dụ, công ty Logistics Vicem đã sử dụng phân tích để nhận biết chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn, từ đó đề xuất tiết giảm chi phí.

  2. Các chỉ tiêu tài chính nào quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả kinh doanh?
    Các chỉ tiêu như doanh thu thuần, lợi nhuận gộp, ROA, ROE và ROS là những chỉ số quan trọng phản ánh khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng tài sản, vốn của doanh nghiệp.

  3. Phương pháp thay thế liên hoàn được áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    Phương pháp này giúp xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh bằng cách thay thế lần lượt các yếu tố trong công thức tính toán, từ đó phân tích chi tiết nguyên nhân biến động.

  4. Làm thế nào để công ty Logistics Vicem cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh khó khăn?
    Công ty cần tối ưu hóa chi phí vận hành, đa dạng hóa dịch vụ, nâng cao quản trị tài chính và phát triển nguồn nhân lực, đồng thời ứng dụng công nghệ số để tăng năng suất và chất lượng dịch vụ.

  5. Tại sao việc phân tích cơ cấu nhân sự lại quan trọng?
    Cơ cấu nhân sự ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và khả năng thích ứng với thị trường. Ví dụ, tỷ lệ nhân viên có trình độ cao giúp công ty nâng cao chất lượng dịch vụ và quản lý hiệu quả hơn.

Kết luận

  • Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh năm 2021 của Công ty Cổ phần Logistics Vicem cho thấy doanh thu thuần giảm 62,5%, giá vốn tăng 47,5%, lợi nhuận trước thuế giảm 16,44% so với năm 2020.
  • Công ty duy trì cơ cấu nhân sự ổn định với 244 nhân viên, trong đó 15% có trình độ đại học trở lên, phù hợp với yêu cầu ngành vận tải.
  • Các yếu tố chính ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh gồm biến động giá nhiên liệu, tác động của đại dịch COVID-19 và chi phí quản lý.
  • Đề xuất các giải pháp tập trung vào quản lý chi phí, đa dạng hóa dịch vụ, nâng cao quản trị tài chính và phát triển nguồn nhân lực nhằm cải thiện hiệu quả kinh doanh trong tương lai.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho công ty và các bên liên quan trong việc ra quyết định chiến lược và quản lý tài chính, hướng tới phát triển bền vững đến năm 2025 và 2030.

Để tiếp tục phát triển, công ty cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm tới và thường xuyên cập nhật phân tích tài chính để thích ứng với biến động thị trường. Độc giả quan tâm có thể liên hệ với phòng nghiên cứu của công ty để nhận thêm dữ liệu và hỗ trợ tư vấn chuyên sâu.