Tổng quan nghiên cứu

Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH TN) là một chính sách quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội, nhằm mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm cho người lao động chưa thuộc diện bắt buộc. Tại Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, tính đến cuối năm 2018, chỉ có 285 người tham gia BHXH TN trên tổng số 6.221 người còn phải vận động, trong khi dân số toàn thị xã là 126.066 người. Tỷ lệ khai thác đối tượng tham gia BHXH TN chỉ đạt khoảng 48% chỉ tiêu giao, cho thấy tiềm năng phát triển còn rất lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả.

Luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHXH TN tại Thị xã Cai Lậy, nhằm xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố tác động đến sự hài lòng này. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu khảo sát 220 mẫu người dân đã và chưa tham gia BHXH TN, thu thập từ tháng 11/2018 đến tháng 3/2019 tại 6 phường và 10 xã thuộc thị xã. Mục tiêu cụ thể là xác định các nhân tố ảnh hưởng, đo lường mức độ tác động, phân tích sự khác biệt theo các biến nhân khẩu học và đề xuất giải pháp nâng cao sự hài lòng, góp phần tăng tỷ lệ tham gia BHXH TN.

Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ cơ quan BHXH địa phương cải thiện chất lượng dịch vụ, nâng cao nhận thức và sự hài lòng của người dân, từ đó thúc đẩy phát triển đối tượng tham gia BHXH TN, góp phần ổn định và phát triển hệ thống an sinh xã hội tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1988) để đánh giá chất lượng dịch vụ, tập trung vào 5 thành phần chính: độ tin cậy (reliability), sự đáp ứng (responsiveness), năng lực phục vụ (assurance), sự đồng cảm (empathy) và phương tiện hữu hình (tangibles). Ngoài ra, nghiên cứu mở rộng thêm yếu tố thủ tục hành chính nhằm phù hợp với đặc thù dịch vụ BHXH TN.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Độ tin cậy: Khả năng thực hiện dịch vụ đúng hẹn, chính xác và đáng tin cậy.
  • Năng lực phục vụ: Trình độ chuyên môn, thái độ và kỹ năng của cán bộ công chức trong cung cấp dịch vụ.
  • Phương tiện phục vụ: Cơ sở vật chất, trang thiết bị và môi trường phục vụ.
  • Thủ tục hành chính: Sự đơn giản, minh bạch và thuận tiện trong quy trình giải quyết hồ sơ.
  • Sự hài lòng: Cảm nhận tổng thể của người tham gia về chất lượng dịch vụ BHXH TN dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và thực tế nhận được.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 4 biến độc lập chính ảnh hưởng đến sự hài lòng: độ tin cậy, năng lực phục vụ, phương tiện phục vụ và thủ tục hành chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính thực hiện phỏng vấn chuyên gia và thảo luận nhóm với 5 thành viên gồm lãnh đạo và cán bộ BHXH cùng người dân tham gia BHXH TN để điều chỉnh mô hình và thang đo.

Giai đoạn định lượng khảo sát 220 người dân tại 16 xã, phường thuộc Thị xã Cai Lậy, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Dữ liệu được thu thập qua bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, đánh giá các biến quan sát liên quan đến các nhân tố nghiên cứu.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật:

  • Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tối thiểu 0.6).
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố và loại bỏ biến không phù hợp.
  • Phân tích hồi quy tuyến tính để kiểm định mô hình và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hài lòng.
  • Kiểm định T-Test và ANOVA để phân tích sự khác biệt về sự hài lòng theo các biến nhân khẩu học như giới tính, độ tuổi, thu nhập và nghề nghiệp.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 11/2018 đến tháng 3/2019, bao gồm thu thập dữ liệu sơ cấp, xử lý và phân tích số liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ người tham gia BHXH TN tại Thị xã Cai Lậy tăng nhẹ qua các năm: từ 454 người năm 2014 giảm xuống còn 285 người năm 2018, sau đó tăng lên 326 người vào tháng 4/2019, cho thấy sự biến động và tiềm năng phát triển chưa được khai thác triệt để.

  2. Bốn nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHXH TN được xác định qua phân tích hồi quy tuyến tính với ý nghĩa thống kê cao (p < 0.05):

    • Độ tin cậy (β = 0.35): Người tham gia đánh giá cao sự chính xác, đúng hạn và cam kết của cơ quan BHXH.
    • Năng lực phục vụ (β = 0.30): Trình độ chuyên môn và thái độ phục vụ của cán bộ có ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng.
    • Phương tiện phục vụ (β = 0.20): Cơ sở vật chất, trang thiết bị và môi trường làm việc góp phần tạo cảm giác thoải mái cho người tham gia.
    • Thủ tục hành chính (β = 0.15): Sự đơn giản, minh bạch và thuận tiện trong quy trình giải quyết hồ sơ giúp nâng cao sự hài lòng.

  3. Sự khác biệt về sự hài lòng theo các biến nhân khẩu học:

    • Giới tính: Không có sự khác biệt đáng kể về mức độ hài lòng giữa nam và nữ (p > 0.05).
    • Độ tuổi: Người cao tuổi có mức độ hài lòng cao hơn so với nhóm trẻ tuổi (p < 0.05).
    • Thu nhập: Nhóm có thu nhập trung bình và thấp thể hiện sự hài lòng thấp hơn nhóm thu nhập cao (p < 0.05).
    • Nghề nghiệp: Người làm việc trong khu vực hành chính sự nghiệp có mức độ hài lòng cao hơn so với người lao động tự do và nông dân (p < 0.05).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy độ tin cậy và năng lực phục vụ là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHXH TN, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về chất lượng dịch vụ công. Việc cán bộ BHXH thể hiện sự chuyên nghiệp, tận tâm và giải quyết hồ sơ đúng hạn giúp người dân tin tưởng và hài lòng hơn.

Phương tiện phục vụ và thủ tục hành chính cũng đóng vai trò không nhỏ, phản ánh nhu cầu về môi trường làm việc hiện đại, tiện nghi và quy trình hành chính đơn giản, minh bạch. Điều này phù hợp với xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính hiện nay.

Sự khác biệt về sự hài lòng theo độ tuổi và thu nhập cho thấy cần có các chính sách và hình thức tuyên truyền phù hợp với từng nhóm đối tượng để nâng cao nhận thức và sự hài lòng. Người cao tuổi và nhóm thu nhập cao có thể tiếp cận và hiểu rõ hơn về lợi ích BHXH TN, trong khi nhóm thu nhập thấp và lao động tự do cần được hỗ trợ nhiều hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (β) và bảng phân tích ANOVA về sự khác biệt hài lòng theo nhóm nhân khẩu học để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao độ tin cậy trong cung cấp dịch vụ BHXH TN: Cơ quan BHXH cần đảm bảo thực hiện đúng cam kết về thời gian, chính sách và quy trình giải quyết hồ sơ, tăng cường minh bạch thông tin. Mục tiêu nâng tỷ lệ hài lòng về độ tin cậy lên trên 85% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: BHXH Thị xã Cai Lậy phối hợp với các cấp chính quyền địa phương.

  2. Đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ công chức: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống cho cán bộ BHXH nhằm cải thiện thái độ phục vụ và hiệu quả công việc. Mục tiêu đạt 90% cán bộ đạt chuẩn năng lực trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: BHXH tỉnh Tiền Giang và Trường đào tạo cán bộ.

  3. Cải thiện phương tiện phục vụ và môi trường làm việc: Đầu tư trang thiết bị hiện đại, cải tạo không gian làm việc thoáng đãng, tiện nghi, đồng thời áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và tuyên truyền. Mục tiêu nâng cao mức độ hài lòng về phương tiện phục vụ lên 80% trong 24 tháng. Chủ thể thực hiện: BHXH Thị xã Cai Lậy và các đơn vị liên quan.

  4. Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Rút ngắn quy trình, giảm giấy tờ, áp dụng dịch vụ công trực tuyến và hỗ trợ người dân trong quá trình tham gia BHXH TN. Mục tiêu giảm thời gian giải quyết hồ sơ xuống dưới 7 ngày làm việc trong 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: BHXH Thị xã Cai Lậy phối hợp với Sở Tư pháp và các cơ quan liên quan.

  5. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các nhóm đối tượng đặc thù: Xây dựng các chương trình truyền thông phù hợp với nhóm lao động tự do, nông dân và người thu nhập thấp, sử dụng đa dạng kênh truyền thông và hình thức tiếp cận. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhận biết chính sách BHXH TN lên 70% trong 12 tháng. Chủ thể thực hiện: BHXH Thị xã Cai Lậy phối hợp với các tổ chức xã hội và truyền thông địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý BHXH và các đơn vị liên quan: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia, từ đó xây dựng chính sách và cải tiến dịch vụ phù hợp, nâng cao hiệu quả vận động người dân tham gia BHXH TN.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, chính sách công: Cung cấp cơ sở lý thuyết, mô hình nghiên cứu và phương pháp phân tích dữ liệu thực tiễn về chất lượng dịch vụ công và sự hài lòng khách hàng trong lĩnh vực BHXH.

  3. Cán bộ công chức, viên chức BHXH: Nắm bắt được các yếu tố tác động đến sự hài lòng của người dân, từ đó nâng cao kỹ năng giao tiếp, phục vụ và cải thiện quy trình làm việc nhằm tạo sự tin tưởng và hài lòng cho người tham gia.

  4. Các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư: Tham khảo để phối hợp tuyên truyền, vận động người lao động tham gia BHXH TN, góp phần xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sự hài lòng của người tham gia BHXH tự nguyện lại quan trọng?
    Sự hài lòng phản ánh mức độ đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của người tham gia, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định duy trì và giới thiệu BHXH TN cho người khác, từ đó góp phần tăng tỷ lệ tham gia và ổn định hệ thống an sinh xã hội.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người tham gia BHXH TN?
    Nghiên cứu cho thấy độ tin cậy và năng lực phục vụ của cán bộ BHXH là hai yếu tố quan trọng nhất, tiếp theo là phương tiện phục vụ và thủ tục hành chính.

  3. Làm thế nào để cải thiện thủ tục hành chính trong BHXH TN?
    Đơn giản hóa quy trình, giảm giấy tờ, áp dụng công nghệ thông tin và cung cấp dịch vụ công trực tuyến giúp người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện thủ tục nhanh chóng, thuận tiện hơn.

  4. Có sự khác biệt về sự hài lòng giữa các nhóm đối tượng không?
    Có, người cao tuổi và nhóm thu nhập cao thường có mức độ hài lòng cao hơn, trong khi người lao động tự do và thu nhập thấp cần được hỗ trợ và tuyên truyền nhiều hơn để nâng cao nhận thức và sự hài lòng.

  5. Làm sao để tăng cường nhận thức của người dân về BHXH tự nguyện?
    Tăng cường tuyên truyền đa dạng hình thức, sử dụng các kênh truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng, kết hợp với các hoạt động vận động trực tiếp tại cộng đồng để nâng cao hiểu biết và khuyến khích tham gia.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định thành công mô hình gồm 4 nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHXH tự nguyện tại Thị xã Cai Lậy: độ tin cậy, năng lực phục vụ, phương tiện phục vụ và thủ tục hành chính.
  • Kết quả phân tích cho thấy tất cả các nhân tố đều có ảnh hưởng tích cực và ý nghĩa thống kê đến sự hài lòng.
  • Sự hài lòng có sự khác biệt theo độ tuổi, thu nhập và nghề nghiệp, trong khi không khác biệt theo giới tính.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng, góp phần phát triển đối tượng tham gia BHXH TN tại địa phương.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa bàn khác để hoàn thiện chính sách BHXH tự nguyện.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và cán bộ BHXH cần áp dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến dịch vụ, đồng thời tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và sự hài lòng của người dân, góp phần xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững.