Tổng quan nghiên cứu
Việc sử dụng ngữ kết hợp động từ - giới từ trong bài luận học thuật là một yếu tố quan trọng thể hiện trình độ ngôn ngữ của sinh viên học tiếng Anh như ngoại ngữ (EFL). Theo ước tính, sinh viên năm hai chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế (HUFLIS) gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng chính xác các ngữ kết hợp này, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng bài viết. Nghiên cứu nhằm mục tiêu khảo sát nhận thức của sinh viên về việc sử dụng ngữ kết hợp động từ - giới từ trong bài luận học thuật, đồng thời phân tích các lỗi phổ biến liên quan đến loại ngữ kết hợp này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm hai HUFLIS trong năm học 2022-2023, với dữ liệu thu thập từ bài luận học thuật và bảng hỏi. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở dữ liệu thực tiễn giúp cải thiện phương pháp giảng dạy và học tập tiếng Anh học thuật, đặc biệt là kỹ năng viết luận, góp phần nâng cao điểm số và sự tự tin của sinh viên trong việc sử dụng ngôn ngữ chính xác và tự nhiên.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về ngữ kết hợp (collocations) và phân loại ngữ kết hợp động từ - giới từ. Theo Lewis (2000), ngữ kết hợp được chia thành hai loại chính: ngữ kết hợp từ vựng (lexical collocations) và ngữ kết hợp ngữ pháp (grammatical collocations), trong đó ngữ kết hợp động từ - giới từ thuộc nhóm ngữ pháp. Hudcovičová và cộng sự (2021) phân loại ngữ kết hợp động từ - giới từ thành ba nhóm: ngữ kết hợp động từ - giới từ mạnh (strong collocations), động từ cụm (phrasal verbs - weak collocations), và ngữ kết hợp cố định (idioms). Các khái niệm chính bao gồm: collocations, verb-preposition collocations, academic essays, types of collocation errors, và causes of errors. Lý thuyết về nguyên nhân lỗi ngữ kết hợp được tham khảo từ các nghiên cứu về ảnh hưởng ngôn ngữ mẹ đẻ, sự thiếu hiểu biết về collocations, và các lỗi nội ngữ như dịch sát nghĩa, sử dụng từ đồng nghĩa không phù hợp, quá tổng quát hóa và xấp xỉ sai.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng thiết kế phương pháp hỗn hợp (mixed methods), kết hợp thu thập dữ liệu định lượng và định tính. Dữ liệu định lượng được thu thập qua bảng hỏi với 100 sinh viên năm hai HUFLIS, phân tích bằng phần mềm SPSS 20. Dữ liệu định tính gồm 85 bài luận học thuật (descriptive và argumentative essays) được phân tích chi tiết để xác định và phân loại các ngữ kết hợp động từ - giới từ, đồng thời phân tích lỗi theo khung phân loại của Suvarnamani (2017). Ngoài ra, 8 cuộc phỏng vấn bán cấu trúc được tiến hành để làm rõ nhận thức và kinh nghiệm của sinh viên về việc sử dụng ngữ kết hợp. Cỡ mẫu được chọn dựa trên tính đại diện và khả năng thu thập dữ liệu thực tế. Phương pháp chọn mẫu là thuận tiện (convenience sampling) trong môi trường học tập tại HUFLIS. Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong học kỳ giữa năm học 2022-2023, đảm bảo tính hợp lệ và độ tin cậy thông qua kiểm tra thử bảng hỏi và xác nhận dữ liệu phỏng vấn với người tham gia.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Nhận thức tích cực về ngữ kết hợp động từ - giới từ: 100% sinh viên tham gia khảo sát có nhận thức tích cực về tầm quan trọng của việc sử dụng ngữ kết hợp trong bài luận học thuật, trong đó khoảng 78% cho rằng việc sử dụng đúng ngữ kết hợp giúp bài viết trở nên tự nhiên và chính xác hơn.
Tần suất sử dụng cao nhưng lỗi phổ biến: Phân tích 85 bài luận cho thấy sinh viên sử dụng nhiều loại ngữ kết hợp động từ - giới từ, bao gồm 45% là ngữ kết hợp mạnh, 35% là động từ cụm, và 20% là thành ngữ cố định. Tuy nhiên, tỷ lệ lỗi chiếm khoảng 38% tổng số ngữ kết hợp được sử dụng, trong đó lỗi phổ biến nhất là sử dụng sai giới từ (chiếm 55% lỗi), tiếp theo là bỏ sót giới từ (30%) và thêm thừa giới từ không cần thiết (15%).
Khó khăn trong việc nhận diện và sử dụng chính xác: Khoảng 65% sinh viên cho biết họ gặp khó khăn trong việc lựa chọn giới từ phù hợp với động từ, đặc biệt với các động từ có nhiều cách kết hợp khác nhau. Phỏng vấn cho thấy sinh viên thường dựa vào dịch sát nghĩa từ tiếng Việt hoặc thiếu kiến thức về collocations.
Ảnh hưởng tiêu cực đến điểm số: 72% sinh viên nhận thức rằng lỗi ngữ kết hợp động từ - giới từ ảnh hưởng trực tiếp đến điểm số và đánh giá bài luận của họ, làm giảm tính mạch lạc và sự thuyết phục của bài viết.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của các lỗi được xác định là do ảnh hưởng của ngôn ngữ mẹ đẻ, thiếu kiến thức chuyên sâu về collocations và thói quen dịch sát nghĩa. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực EFL, như nghiên cứu của Harta và cộng sự (2021) và Boonraksa & Naisena (2022). Việc sinh viên sử dụng nhiều loại ngữ kết hợp khác nhau cho thấy họ có ý thức vận dụng vốn từ vựng đa dạng, tuy nhiên sự thiếu chính xác trong việc chọn giới từ làm giảm hiệu quả giao tiếp học thuật. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ các loại lỗi và bảng phân loại các ngữ kết hợp đúng/sai theo từng nhóm. Kết quả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường giảng dạy và luyện tập ngữ kết hợp động từ - giới từ trong chương trình học để nâng cao chất lượng bài viết học thuật.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường giảng dạy chuyên sâu về ngữ kết hợp: Các giảng viên cần thiết kế các bài học tập trung vào việc nhận diện và sử dụng chính xác ngữ kết hợp động từ - giới từ, đặc biệt là các collocations mạnh và idioms, nhằm nâng cao tỷ lệ sử dụng đúng lên ít nhất 80% trong vòng 1 học kỳ.
Phát triển tài liệu học tập đa dạng: Xây dựng bộ tài liệu tham khảo và bài tập thực hành phong phú, bao gồm các ví dụ thực tế và bài tập sửa lỗi, giúp sinh viên luyện tập thường xuyên và tự đánh giá khả năng sử dụng ngữ kết hợp.
Áp dụng công nghệ hỗ trợ học tập: Khuyến khích sử dụng phần mềm kiểm tra ngữ pháp và collocations, cũng như các ứng dụng học từ vựng có tích hợp công nghệ nhận diện lỗi để hỗ trợ sinh viên tự học và sửa lỗi kịp thời.
Tổ chức các buổi workshop và nhóm học tập: Tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các buổi thảo luận, workshop về kỹ năng viết học thuật và ngữ kết hợp, giúp tăng cường sự tương tác và trao đổi kinh nghiệm giữa các học viên.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giảng viên tiếng Anh học thuật: Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến phương pháp giảng dạy, thiết kế bài giảng phù hợp với nhu cầu và khó khăn thực tế của sinh viên.
Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Nắm bắt được các lỗi phổ biến và cách khắc phục trong việc sử dụng ngữ kết hợp động từ - giới từ, từ đó nâng cao kỹ năng viết luận học thuật.
Nhà thiết kế chương trình đào tạo: Sử dụng dữ liệu nghiên cứu để xây dựng hoặc điều chỉnh chương trình học, đặc biệt là các môn học về kỹ năng viết và ngữ pháp nâng cao.
Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng: Tham khảo để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về collocations trong ngữ cảnh EFL, đặc biệt là trong môi trường đại học Việt Nam.
Câu hỏi thường gặp
Ngữ kết hợp động từ - giới từ là gì?
Ngữ kết hợp động từ - giới từ là sự kết hợp cố định giữa một động từ và một giới từ tạo thành một đơn vị ngữ nghĩa, ví dụ như "depend on" (phụ thuộc vào). Chúng không thể thay thế giới từ một cách tùy tiện mà không làm thay đổi nghĩa.Tại sao sinh viên EFL thường mắc lỗi khi sử dụng ngữ kết hợp này?
Nguyên nhân chính là do ảnh hưởng của ngôn ngữ mẹ đẻ, thiếu kiến thức về collocations, và thói quen dịch sát nghĩa. Ví dụ, sinh viên có thể dùng "believe on" thay vì "believe in" do dịch trực tiếp từ tiếng Việt.Làm thế nào để cải thiện kỹ năng sử dụng ngữ kết hợp?
Sinh viên nên luyện tập thường xuyên qua các bài tập thực hành, đọc nhiều tài liệu học thuật, sử dụng từ điển collocations và tham gia các khóa học chuyên sâu về ngữ pháp và từ vựng.Ngữ kết hợp động từ - giới từ ảnh hưởng thế nào đến điểm số bài luận?
Lỗi ngữ kết hợp làm giảm tính mạch lạc, chính xác và thuyết phục của bài viết, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến điểm số và đánh giá của giảng viên.Có công cụ nào hỗ trợ kiểm tra lỗi ngữ kết hợp không?
Hiện nay có nhiều phần mềm và ứng dụng như Grammarly, Oxford Collocation Dictionary online, giúp phát hiện và gợi ý sửa lỗi ngữ kết hợp trong văn bản.
Kết luận
- Sinh viên năm hai HUFLIS có nhận thức tích cực về tầm quan trọng của ngữ kết hợp động từ - giới từ trong bài luận học thuật.
- Tỷ lệ sử dụng ngữ kết hợp đúng chỉ đạt khoảng 62%, với lỗi phổ biến nhất là sai giới từ và bỏ sót giới từ.
- Nguyên nhân lỗi chủ yếu do ảnh hưởng ngôn ngữ mẹ đẻ và thiếu kiến thức chuyên sâu về collocations.
- Nghiên cứu đề xuất các giải pháp giảng dạy và học tập nhằm nâng cao kỹ năng sử dụng ngữ kết hợp cho sinh viên trong vòng 1 học kỳ.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các chương trình đào tạo cải tiến và nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của ngữ kết hợp đến kỹ năng viết học thuật.
Hành động ngay: Giảng viên và sinh viên nên áp dụng các khuyến nghị từ nghiên cứu để cải thiện kỹ năng viết luận học thuật, đồng thời các nhà quản lý giáo dục cần xem xét tích hợp nội dung này vào chương trình đào tạo chính thức.