Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu về Trách nhiệm Xã hội của Siêu thị Kinh doanh Tổng hợp và Tác động đến Nhận thức, Hành vi Mua của Người Tiêu Dùng

• Tác giả: Nguyễn Thị Liên Hương
• Người hướng dẫn: PGS. TS Đào Thị Thu Giang
• Trường học: Trường Đại học Ngoại Thương
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Nghiên cứu về Trách nhiệm Xã hội của Siêu thị và Hành vi Mua của Người tiêu dùng tại Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM KẾT
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu về trách nhiệm XH
• 1.1.1. Tổng quan nghiên cứu các yếu tố tác động tới hoạt động trách nhiệm XH DN
• 1.1.2. Tổng quan nghiên cứu tác động trách nhiệm XH tới hoạt động quản lý DN
• 1.1.3. Tổng quan nghiên cứu tác động trách nhiệm XH tới các bên liên quan
• 1.2. Tổng quan nghiên cứu tác động của trách nhiệm XH tới nhận thức của người dùng
• 1.3. Tổng quan nghiên cứu tác động của trách nhiệm XH tới hành vi mua của NTD
• 1.4. Tổng quan nghiên cứu tác động trách nhiệm XH tới nhận thức và hành vi mua của NTD tại các siêu thị kinh doanh tổng hợp
• 1.5. Khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở lý luận về trách nhiệm XH
• 2.1.1. Khái niệm về trách nhiệm XH
• 2.1.2. Các cách tiếp cận lý thuyết về trách nhiệm XH
• 2.2. Cơ sở lý luận về nhận thức và hành vi mua
• 2.2.1. Khái niệm nhận thức, hành vi mua của NTD
• 2.2.2. Quá trình ra quyết định mua của NTD
• 2.2.3. Các mô hình nhận thức và hành vi mua của NTD
• 2.3. Cơ sở lý luận về siêu thị kinh doanh tổng hợp
• 2.3.1. Khái niệm siêu thị kinh doanh tổng hợp
• 2.3.2. Phân loại siêu thị kinh doanh tổng hợp
• 2.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.4.1. Trách nhiệm XH của siêu thị kinh doanh tổng hợp
• 2.4.2. Nhận thức của NTD
• 2.4.3. Hành vi mua của NTD trong lĩnh vực bán lẻ
• 2.4.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất tác động trách nhiệm XH tới nhận thức và hành vi mua của NTD tại các siêu thị kinh doanh tổng hợp tại Hà Nội
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Nghiên cứu định tính
• 3.2.1. Mục tiêu nghiên cứu định tính
• 3.2.2. Đối tượng nghiên cứu định tính
• 3.2.3. Kết quả nghiên cứu định tính
• 3.3. Mô hình nghiên cứu chính thức và xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 3.3.1. Mô hình nghiên cứu chính thức
• 3.3.2. Xây dựng thang đo
• 3.4. Nghiên cứu định lượng
• 3.4.1. Xác định kích cỡ mẫu
• 3.4.2. Phương pháp chọn mẫu
• 3.4.3. Phương pháp phân tích số liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Bối cảnh siêu thị kinh doanh tổng hợp tại Hà Nội
• 4.1.1. Thị trường bán lẻ tại Hà Nội
• 4.1.2. Các siêu thị kinh doanh tổng hợp tại Hà Nội
• 4.1.3. Thực trạng các hoạt động trách nhiệm XH hiện nay tại các siêu thị kinh doanh tổng hợp trên địa bàn Hà Nội
• 4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.2.1. Thống kê mô tả
• 4.2.2. Giá trị trung bình và phân phối chuẩn
• 4.2.3. Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha
• 4.2.4. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.2.5. Phân tích nhân tố khẳng định CFA
• 4.2.6. Kiểm định mô hình và giả thuyết nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Thảo luận về kết quả nghiên cứu
• 5.1.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu định tính
• 5.1.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu định lượng
• 5.2. Kiến nghị từ kết quả nghiên cứu
• 5.2.1. Kiến nghị từ kết quả nghiên cứu đối với các siêu thị kinh doanh tổng hợp tại Hà Nội
• 5.2.2. Kiến nghị từ kết quả nghiên cứu đối với Chính phủ, Bộ Công thương và hiệp hội ngành kinh doanh bán lẻ tại Việt Nam
• 5.3. Đóng góp của luận án
• 5.4. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Vì sao cần Nghiên cứu CSR Siêu thị và Hành vi Mua

Nghiên cứu về Trách nhiệm Xã hội (CSR) của siêu thị và hành vi mua sắm của người tiêu dùng ngày càng trở nên quan trọng. CSR không chỉ là hoạt động từ thiện mà còn là chiến lược kinh doanh bền vững, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và xã hội. Ở các nước phát triển, CSR là một phần không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh, thể hiện qua hoạt động tài trợ, hỗ trợ cộng đồng địa phương và giảm thiểu tác động môi trường. Trong khi đó, tại các quốc gia đang phát triển, việc triển khai hoạt động CSR vẫn còn gặp nhiều thách thức. Vì sự khác biệt kể trên, CSR là chủ đề thu hút được nhiều nghiên cứu ở nhiều quốc gia nhằm phát triển và bổ sung cơ sở lý thuyết, minh chứng và so sánh giữa các quốc gia.

1.1. CSR siêu thị tác động đến quyết định mua hàng

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng CSR có ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các vấn đề xã hội và môi trường, và họ có xu hướng ủng hộ các doanh nghiệp có trách nhiệm. Theo nghiên cứu của Rodrigues & Borges (2015), người tiêu dùng có nhận thức tốt về CSR có mối liên hệ tích cực với ý định mua của họ. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường bán lẻ cạnh tranh, nơi các siêu thị cần tạo sự khác biệt để thu hút khách hàng.

1.2. Khoảng trống nghiên cứu về CSR và hành vi người tiêu dùng

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về CSR và hành vi người tiêu dùng, vẫn còn một số khoảng trống cần được lấp đầy. Các nghiên cứu trước mới tập trung vào việc phân biệt các khía cạnh CSR, hoặc nhận thức về CSR, mà chưa đi sâu vào nghiên cứu mối quan hệ giữa CSR đến nhận thức và hành vi mua của người tiêu dùng. Nghiên cứu sẽ có đóng góp mới mẻ, giúp bổ sung dẫn chứng phong phú cho lĩnh vực nghiên cứu. Đặc biệt, cần có thêm nghiên cứu ở các thị trường đang phát triển như Việt Nam, nơi nhận thức và thái độ của người tiêu dùng về CSR có thể khác biệt so với các nước phát triển.

II. Phương pháp Nghiên cứu CSR Siêu thị và Hành vi Mua

Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng để có cái nhìn toàn diện về tác động của CSR siêu thị đến hành vi mua của người tiêu dùng tại Hà Nội. Phương pháp định tính được sử dụng để khám phá các khía cạnh của CSR mà người tiêu dùng quan tâm và hiểu rõ hơn về động cơ mua sắm của họ. Phương pháp định lượng được sử dụng để đo lường mức độ ảnh hưởng của CSR đến các yếu tố như nhận thức, thái độ và ý định mua hàng. Dữ liệu được thu thập từ các cuộc khảo sát và phỏng vấn với người tiêu dùng tại các siêu thị kinh doanh tổng hợp ở Hà Nội.

2.1. Nghiên cứu định tính về Nhận thức của người tiêu dùng về CSR

Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn sâu với người tiêu dùng để hiểu rõ hơn về nhận thức của họ về CSR. Mục tiêu là xác định các yếu tố CSR nào quan trọng nhất đối với họ khi lựa chọn siêu thị để mua sắm. Câu hỏi tập trung vào các khía cạnh như trách nhiệm với môi trường, trách nhiệm với cộng đồng, và đạo đức kinh doanh. Kết quả cho thấy người tiêu dùng đánh giá cao các siêu thị có các hoạt động bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng địa phương và có chính sách đối xử công bằng với nhân viên. (Nguyễn Thị Liên Hương, 2024)

2.2. Nghiên cứu định lượng đo lường Ảnh hưởng CSR đến hành vi

Nghiên cứu định lượng sử dụng khảo sát để đo lường ảnh hưởng của CSR đến hành vi mua của người tiêu dùng. Mẫu khảo sát bao gồm người tiêu dùng đã mua sắm tại các siêu thị kinh doanh tổng hợp ở Hà Nội. Các câu hỏi được thiết kế để đo lường mức độ nhận thức, thái độ và ý định mua hàng của người tiêu dùng đối với các siêu thị có hoạt động CSR. Kết quả cho thấy CSR có tác động tích cực đến nhận thức, thái độ và ý định mua hàng của người tiêu dùng.

III. Phân tích Kết quả Nghiên cứu CSR và Hành vi Mua Hà Nội

Kết quả nghiên cứu cho thấy CSR có tác động đáng kể đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng tại Hà Nội. Người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các siêu thị có các hoạt động CSR tích cực, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến bảo vệ môi trường và hỗ trợ cộng đồng. Kết quả cũng cho thấy rằng nhận thức về CSR có tác động mạnh mẽ đến ý định mua hàng. Người tiêu dùng có nhận thức cao về CSR có xu hướng sẵn sàng trả giá cao hơn cho các sản phẩm và dịch vụ từ các siêu thị có CSR.

3.1. Tác động CSR đến Lòng trung thành của khách hàng

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng CSR có tác động tích cực đến lòng trung thành của khách hàng. Khách hàng trung thành có xu hướng tiếp tục mua sắm tại các siêu thị có CSR ngay cả khi có các lựa chọn khác. CSR giúp xây dựng mối quan hệ lâu dài và bền vững giữa siêu thị và khách hàng. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh thị trường bán lẻ cạnh tranh, nơi các siêu thị cần tạo sự khác biệt để giữ chân khách hàng.

3.2. CSR và Uy tín thương hiệu siêu thị Mối quan hệ mật thiết

CSR đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và củng cố uy tín thương hiệu siêu thị. Các hoạt động CSR giúp siêu thị tạo dựng hình ảnh là một doanh nghiệp có trách nhiệm, quan tâm đến cộng đồng và xã hội. Uy tín thương hiệu cao giúp siêu thị thu hút khách hàng, đối tác và nhân viên, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. (Nguyễn Thị Liên Hương, 2024)

IV. Gợi ý Giải pháp CSR cho Siêu thị và Hướng dẫn Thực hiện

Dựa trên kết quả nghiên cứu, có một số gợi ý cho các siêu thị kinh doanh tổng hợp tại Hà Nội để thực hiện CSR hiệu quả hơn. Các siêu thị nên tập trung vào các hoạt động CSR liên quan đến bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng và đạo đức kinh doanh. Các siêu thị cũng nên tăng cường truyền thông về các hoạt động CSR của mình để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Việc thực hiện CSR hiệu quả sẽ giúp các siêu thị tăng cường uy tín thương hiệu, thu hút khách hàng và đạt được sự phát triển bền vững.

4.1. Cách xây dựng và Triển khai Chính sách CSR hiệu quả

Để xây dựng và triển khai chính sách CSR hiệu quả, các siêu thị cần thực hiện các bước sau: (1) Xác định các vấn đề xã hội và môi trường quan trọng nhất đối với doanh nghiệp và cộng đồng; (2) Xây dựng các mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể cho các hoạt động CSR; (3) Lập kế hoạch và triển khai các hoạt động CSR một cách có hệ thống; (4) Đánh giá và báo cáo kết quả các hoạt động CSR.

4.2. Truyền thông CSR Bí quyết tăng cường nhận thức và Hành vi Mua

Truyền thông CSR đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các hoạt động CSR của siêu thị. Các siêu thị nên sử dụng nhiều kênh truyền thông khác nhau, bao gồm website, mạng xã hội, báo chí và truyền hình, để truyền tải thông tin về CSR. Thông tin cần được trình bày một cách rõ ràng, minh bạch và hấp dẫn để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng.

V. Ứng dụng thực tiễn về CSR Siêu thị và Hành vi Mua Hà Nội

Trên thực tế, các siêu thị kinh doanh tổng hợp dù ít hay nhiều đều triển khai các hoạt động trách nhiệm xã hội của mình, một số siêu thị đã có phần nội dung trách nhiệm xã hội trên website, fanpage của mình. Trong bối cảnh này, cần có nghiên cứu về trách nhiệm xã hội DN bán lẻ nói chung và siêu thị kinh doanh tổng hợp nói riêng. Chính vì vậy, các siêu thị kinh doanh tổng hợp thực hành tốt trách nhiệm xã hội mang lại lợi ích cho NTD, cho cộng đồng, định hướng NTD trong lựa chọn sản phẩm phát triển bền vững. Ngược lại, NTD có hiểu biết về sáng kiến trách nhiệm xã hội của các siêu thị kinh doanh tổng hợp, họ sẽ hưởng ứng.

5.1. Các hoạt động CSR phù hợp với Siêu thị kinh doanh tổng hợp

DN thực hành trách nhiệm xã hội mong đợi tác động tích cực tới kết quả kinh doanh. Hơn nữa, các sáng kiến trách nhiệm xã hội tác động tích cực tới nhận thức và hành vi mua của NTD, từ đó định hướng tiêu dùng bền vững. Tuy nhiên, từ góc độ kinh doanh, DN e ngại về việc tăng chi phí hoặc không có ảnh hưởng tới hành vi mua của NTD. Chính vì vậy, các dẫn chứng mối quan hệ trách nhiệm xã hội tới hành vi của NTD là cần thiết để định hướng các DN bán lẻ thực hành hoạt động trách nhiệm xã hội nhiều hơn nữa.

5.2. Đánh giá tác động các chương trình CSR Siêu thị

Để đo lường và đánh giá tác động của các chương trình CSR, các siêu thị có thể sử dụng các chỉ số như mức độ hài lòng của khách hàng, mức độ trung thành của khách hàng, mức độ nhận diện thương hiệu và doanh số bán hàng. Các siêu thị cũng có thể thực hiện các cuộc khảo sát để thu thập phản hồi từ khách hàng về các hoạt động CSR của mình.

VI. Kết luận CSR là tương lai của Siêu thị tại Hà Nội

Nghiên cứu này cho thấy rằng CSR đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hành vi mua sắm của người tiêu dùng tại Hà Nội. Các siêu thị kinh doanh tổng hợp nên xem CSR là một phần không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh của mình. Việc thực hiện CSR hiệu quả sẽ giúp các siêu thị tăng cường uy tín thương hiệu, thu hút khách hàng và đạt được sự phát triển bền vững. Trong tương lai, CSR sẽ ngày càng trở nên quan trọng hơn khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các vấn đề xã hội và môi trường.

6.1. Hướng nghiên cứu CSR và Hành vi người tiêu dùng trong tương lai

Trong tương lai, các nghiên cứu nên tập trung vào việc tìm hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa CSR và các yếu tố khác ảnh hưởng đến hành vi mua của người tiêu dùng, chẳng hạn như giá cả, chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Các nghiên cứu cũng nên xem xét sự khác biệt về nhận thức và thái độ về CSR giữa các phân khúc người tiêu dùng khác nhau.

6.2. Tầm quan trọng của CSR trong bối cảnh thị trường bán lẻ cạnh tranh

Trong bối cảnh thị trường bán lẻ cạnh tranh, CSR có thể là yếu tố quyết định giúp các siêu thị tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng. Các siêu thị có CSR tốt sẽ có lợi thế hơn so với các siêu thị không có CSR. Do đó, các siêu thị nên đầu tư vào CSR để xây dựng một thương hiệu mạnh mẽ và bền vững.