I. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về bảo hiểm thất nghiệp tại tỉnh Cao Bằng là một chủ đề mang tính cấp thiết trong bối cảnh hiện tại. Khi nền kinh tế Việt Nam chuyển đổi từ mô hình kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường, tình trạng thất nghiệp đã trở thành một vấn đề xã hội cần được quan tâm. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 đã thiết lập chế độ bảo hiểm thất nghiệp, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc thực hiện và áp dụng chính sách này. Việc nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp tại Cao Bằng không chỉ góp phần cải thiện đời sống của người lao động mà còn hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế địa phương. Theo đó, nghiên cứu này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết cho cơ quan chức năng trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách an sinh xã hội, đồng thời nâng cao nhận thức của người lao động về quyền lợi và nghĩa vụ của họ trong hệ thống bảo hiểm xã hội.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu này là làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến bảo hiểm thất nghiệp tại tỉnh Cao Bằng. Nghiên cứu sẽ phân tích, đánh giá các quy định pháp luật hiện hành về bảo hiểm thất nghiệp, cũng như thực trạng thực hiện chính sách này trên địa bàn tỉnh. Nhiệm vụ chính bao gồm: hệ thống hóa các vấn đề lý luận về bảo hiểm thất nghiệp, phân tích các quy định pháp luật hiện hành, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp tại Cao Bằng, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân, và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách này. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp mà còn góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong việc tìm kiếm việc làm mới.
III. Một số vấn đề lý luận và pháp luật Việt Nam về bảo hiểm thất nghiệp
Chương này tập trung vào việc phân tích các khái niệm, đặc điểm và vai trò của bảo hiểm thất nghiệp trong hệ thống an sinh xã hội Việt Nam. Bảo hiểm thất nghiệp được hiểu là một chế độ hỗ trợ tài chính cho người lao động trong thời gian họ không có việc làm. Theo Điều 20 Công ước 102 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), thất nghiệp là hiện tượng người lao động không có việc làm phù hợp và đang tìm kiếm việc làm. Bảo hiểm thất nghiệp có những đặc điểm riêng biệt như tính chất ngắn hạn, chỉ áp dụng cho người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động mà vẫn có khả năng làm việc. Chính sách này không chỉ giúp người thất nghiệp duy trì cuộc sống mà còn tạo điều kiện cho họ tìm kiếm việc làm mới thông qua các chương trình đào tạo và giới thiệu việc làm. Bảo hiểm thất nghiệp vì vậy không chỉ là một chính sách an sinh xã hội mà còn là một công cụ quan trọng trong việc quản lý thị trường lao động.
IV. Thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng
Chương này đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp tại tỉnh Cao Bằng trong giai đoạn từ 2015 đến 2019. Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện chính sách này. Các cơ quan chức năng đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của bảo hiểm thất nghiệp, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế. Số lượng người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp còn thấp so với tổng số lao động trong tỉnh, điều này cho thấy sự thiếu hụt trong việc tuyên truyền và nâng cao nhận thức của người lao động về quyền lợi của họ. Hơn nữa, quy trình giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Do đó, cần có những giải pháp đồng bộ nhằm cải thiện tình hình thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp tại Cao Bằng.
V. Yêu cầu giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp
Chương này đề xuất các yêu cầu cơ bản nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp tại tỉnh Cao Bằng. Các giải pháp bao gồm việc hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến bảo hiểm thất nghiệp, tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người lao động về quyền lợi và nghĩa vụ của họ. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chính sách này. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp cũng được đề xuất như một giải pháp hiệu quả. Những giải pháp này không chỉ giúp cải thiện tình hình thực hiện pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp mà còn nâng cao đời sống của người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
