Luận Văn Thạc Sĩ: Tác Động Của Người Dân Xã Cán Tỷ Đến Tài Nguyên Rừng Khu Bảo Tồn Bát Đại Sơn, Hà Giang

• Tác giả: Nông Đức Mạnh
• Người hướng dẫn: TS. Dương Văn Thảo
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lâm Nghiệp
• Đề tài: Nghiên cứu tác động của người dân địa phương xã Cán Tỷ đến tài nguyên rừng khu bảo tồn thiên nhiên Bát Đại Sơn, tỉnh Hà Giang
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Ỹ nghĩa của đề tài
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Khái niệm cộng đồng địa phương và vùng đệm
• 2.1.1. Khái niệm vùng đệm (Buffer Zone)
• 2.1.2. Khái niệm cộng đồng địa phương (Local Community)
• 2.2. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu trên thế giới
• 2.3. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.4. Tổng quan khu vực nghiên cứu
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành nghiên cứu
• 3.2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 3.2.2. Thời gian tiến hành nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp luận
• 3.4.2. Phương pháp và công cụ thu thập thông tin, số liệu
• 3.4.3. Xử lý, tổng hợp và phân tích số liệu
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Hình thức tác động bất lợi của cộng đồng địa phương tác động đến tài nguyên rừng
• 4.2. Cơ cấu đất canh tác và cơ cấu thu nhập của các cộng đồng địa phương vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Bát Đại Sơn
• 4.3. Các nguyên nhân cơ bản dẫn tới những tác động bất lợi của các cộng đồng địa phương tới tài nguyên rừng Khu bảo tồn thiên nhiên Bát Đại Sơn
• 4.3.1. Các nguyên nhân về kinh tế
• 4.3.2. Các nguyên nhân về xã hội
• 4.3.3. Tổ chức cộng đồng
• 4.4. Đề xuất giải pháp kinh tế - xã hội
• 4.4.1. Đào tạo nghề giải quyết việc làm cho người dân địa phương
• 4.4.2. Phát triển rừng cộng đồng tại các thôn, bản
• 4.4.3. Đầu tư cho công tác xây dựng cơ sở hạ tầng
• 4.4.4. Khuyến khích người dân sử dụng tiết kiệm củi và hướng tới các nguồn chất đốt thay thế
• 4.4.5. Trách nhiệm các cấp chính quyền và Ban quản lý khu bảo tồn
• 4.4.6. Phát triển du lịch
• 4.4.7. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế của hộ gia đình
• 4.4.8. Hỗ trợ vay vốn
• 4.4.9. Đề xuất một số một số giải pháp bảo tồn lâm sản quý hiếm
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về tác động của người dân địa phương

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích tác động môi trường của người dân xã Cán Tỷ đến tài nguyên rừng trong khu bảo tồn thiên nhiên Bát Đại Sơn, tỉnh Hà Giang. Khu bảo tồn này không chỉ có giá trị sinh thái mà còn là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng dân cư. Những hoạt động của người dân như khai thác rừng, chăn thả gia súc và canh tác nông nghiệp đã tạo ra áp lực lớn lên tài nguyên rừng. Theo nghiên cứu, việc khai thác rừng không chỉ ảnh hưởng đến bảo tồn rừng mà còn làm giảm đa dạng sinh học trong khu vực. Đặc biệt, người dân địa phương thường không nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, dẫn đến những hành vi khai thác không bền vững.

1.1. Tác động tiêu cực đến tài nguyên rừng

Các hoạt động khai thác rừng của người dân địa phương đã dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng về diện tích rừng và tài nguyên thiên nhiên. Việc chặt cây, lấy củi và săn bắn động vật hoang dã đã làm giảm số lượng các loài động thực vật quý hiếm. Theo số liệu khảo sát, khoảng 60% hộ gia đình trong xã Cán Tỷ tham gia vào các hoạt động khai thác rừng, điều này cho thấy mức độ phụ thuộc của họ vào tài nguyên rừng. Hệ quả là, bảo vệ rừng trở thành một thách thức lớn cho các cơ quan chức năng. Chính sách quản lý tài nguyên rừng hiện tại chưa đủ mạnh để ngăn chặn tình trạng này.

1.2. Tác động tích cực và giải pháp

Mặc dù có nhiều tác động tiêu cực, người dân địa phương cũng có thể đóng góp tích cực vào việc bảo tồn tài nguyên rừng. Việc phát triển các chương trình phát triển bền vững có thể giúp nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của rừng. Các giải pháp như đào tạo nghề, khuyến khích sử dụng các nguồn năng lượng thay thế cho củi, và phát triển du lịch sinh thái có thể tạo ra nguồn thu nhập mới cho người dân. Điều này không chỉ giúp cải thiện sinh kế mà còn giảm áp lực lên tài nguyên rừng. Chính quyền địa phương cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể để khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động bảo tồn.

II. Đánh giá tác động xã hội và kinh tế

Tác động của người dân đến tài nguyên rừng không chỉ dừng lại ở khía cạnh môi trường mà còn liên quan đến các vấn đề kinh tế và xã hội. Người dân địa phương thường sống trong điều kiện kinh tế khó khăn, phụ thuộc vào tài nguyên rừng để sinh sống. Việc khai thác tài nguyên rừng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của họ. Tuy nhiên, sự phụ thuộc này cũng dẫn đến những mâu thuẫn giữa lợi ích kinh tế và bảo tồn tài nguyên. Nghiên cứu cho thấy, việc giảm thiểu tác động tiêu cực từ người dân cần phải đi đôi với việc cải thiện điều kiện sống của họ.

2.1. Tác động kinh tế

Khai thác tài nguyên rừng mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình tại xã Cán Tỷ. Tuy nhiên, việc này cũng dẫn đến sự suy giảm tài nguyên, ảnh hưởng đến khả năng sinh sống lâu dài của người dân. Theo khảo sát, khoảng 70% thu nhập của người dân đến từ các hoạt động liên quan đến rừng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tìm kiếm các nguồn thu nhập thay thế để giảm áp lực lên tài nguyên rừng. Các chương trình hỗ trợ tài chính và đào tạo nghề có thể giúp người dân chuyển đổi sang các hoạt động kinh tế khác, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến tài nguyên rừng.

2.2. Tác động xã hội

Sự thay đổi trong cách quản lý tài nguyên rừng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc xã hội của cộng đồng địa phương. Việc tham gia vào các hoạt động bảo tồn có thể tạo ra cơ hội cho người dân nâng cao nhận thức và trách nhiệm với tài nguyên thiên nhiên. Các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức về bảo tồn đa dạng sinh học cần được triển khai để giúp người dân hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của rừng. Sự tham gia của cộng đồng vào các quyết định liên quan đến quản lý tài nguyên sẽ tạo ra sự đồng thuận và hỗ trợ từ phía người dân, từ đó góp phần vào việc bảo tồn tài nguyên rừng hiệu quả hơn.