Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng quyết liệt trong lĩnh vực y tế, sự hài lòng đối với công việc của nhân viên y tế đóng vai trò then chốt ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của bệnh viện. Năm 2020, tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh, với tổng số 177 nhân viên y tế và 200 giường bệnh, đã ghi nhận hiện tượng nhân viên xin chuyển việc, gây ảnh hưởng đến nguồn nhân lực và hoạt động bệnh viện. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả mức độ hài lòng công việc của nhân viên y tế tại bệnh viện này và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng đó. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2020, với 153 nhân viên y tế tham gia khảo sát. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin khoa học cho ban giám đốc bệnh viện để xây dựng chính sách quản lý nhân sự hiệu quả, nâng cao năng suất lao động và chất lượng chăm sóc sức khỏe.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các học thuyết kinh điển về sự hài lòng công việc, bao gồm:

  • Bậc thang nhu cầu của Maslow (1943): Phân loại nhu cầu của con người thành năm cấp độ từ nhu cầu sinh lý đến nhu cầu tự hiện thực hóa, giúp giải thích động lực làm việc của nhân viên y tế.
  • Thuyết hai nhân tố của Herzberg (1959): Phân biệt các yếu tố tạo hài lòng (thành tựu, thăng tiến) và các yếu tố gây không hài lòng (tiền lương, điều kiện làm việc).
  • Thuyết nhu cầu thành đạt của McClelland (1988): Nhấn mạnh ba nhu cầu cơ bản gồm nhu cầu liên kết, quyền lực và thành tích, ảnh hưởng đến thái độ và hành vi làm việc.
  • Thuyết công bằng của John Stacey Adams (1963): Tập trung vào sự công bằng trong phân phối quyền lợi dựa trên đóng góp của nhân viên, ảnh hưởng đến sự hài lòng và gắn bó.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: sự hài lòng công việc, môi trường làm việc, lãnh đạo trực tiếp, đồng nghiệp, cơ hội học tập và thăng tiến, quy chế nội bộ, tiền lương và phúc lợi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang kết hợp phương pháp định lượng và định tính nhằm tăng độ tin cậy kết quả. Đối tượng nghiên cứu định lượng là toàn bộ 153 nhân viên y tế đang làm việc tại bệnh viện, đáp ứng tiêu chuẩn làm việc trên 1 năm và có hợp đồng chính thức. Phương pháp chọn mẫu toàn bộ nhằm đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu định lượng được thu thập qua phiếu khảo sát sử dụng thang đo Likert 5 mức độ với 43 tiểu mục, dựa trên bộ công cụ của Bộ Y tế. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật thống kê đa biến, kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, và kiểm định Chi bình phương với ngưỡng ý nghĩa p<0,05 để xác định mối liên hệ giữa các biến.

Phương pháp định tính gồm 7 cuộc phỏng vấn sâu với nhóm lãnh đạo và nhân viên nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2020 tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mức độ hài lòng chung thấp: Tỉ lệ nhân viên y tế hài lòng với công việc chỉ đạt 28,8%, trong khi 71,2% không hài lòng. Đây là mức thấp phản ánh nhiều vấn đề tồn tại trong môi trường làm việc.

  2. Hài lòng theo nhóm yếu tố:

    • Quy chế nội bộ, tiền lương và phúc lợi có tỉ lệ hài lòng thấp nhất, chỉ 27,5%.
    • Môi trường làm việc đạt 34% hài lòng.
    • Công việc, cơ hội học tập và thăng tiến đạt 43,1%.
    • Lãnh đạo trực tiếp và đồng nghiệp có mức hài lòng cao nhất, 57,5%.
    • Hài lòng chung về bệnh viện đạt 50,3%.

  3. Ảnh hưởng của đặc điểm cá nhân:

    • Nhân viên có trình độ học vấn sau đại học có khả năng hài lòng công việc cao gấp 4,3 lần so với nhóm khác.
    • Thu nhập trên 8 triệu đồng/tháng làm tăng khả năng hài lòng gấp 3,7 lần.
    • Vị trí công tác lãnh đạo làm tăng khả năng hài lòng gấp 4,6 lần so với nhân viên thường.

  4. Các yếu tố ảnh hưởng chính:

    • Yếu tố lương thu nhập, công việc, môi trường làm việc, lãnh đạo và đồng nghiệp, cùng đặc điểm cá nhân đều có ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng công việc.

Thảo luận kết quả

Mức độ hài lòng công việc thấp phản ánh những khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu và mong đợi của nhân viên y tế tại bệnh viện. So với các nghiên cứu trong khu vực, tỉ lệ hài lòng này thấp hơn mức trung bình, cho thấy cần có các biện pháp cải thiện. Việc hài lòng về lãnh đạo và đồng nghiệp cao hơn các yếu tố khác cho thấy vai trò quan trọng của môi trường xã hội và sự hỗ trợ trong công việc. Tuy nhiên, sự không hài lòng về tiền lương và phúc lợi là điểm nghẽn lớn, phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy thu nhập không tương xứng là nguyên nhân chính gây ra sự bất mãn.

Phân tích mối liên hệ đặc điểm cá nhân với sự hài lòng cho thấy trình độ học vấn, thu nhập và vị trí công tác là những yếu tố then chốt, phù hợp với học thuyết công bằng và nhu cầu thành đạt. Các biểu đồ và bảng số liệu minh họa rõ ràng sự phân bố tỉ lệ hài lòng theo từng nhóm yếu tố, giúp lãnh đạo bệnh viện nhận diện điểm mạnh và điểm yếu trong quản lý nhân sự.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng thu nhập và cải thiện phúc lợi: Ban lãnh đạo bệnh viện cần xem xét điều chỉnh mức lương, phụ cấp và các khoản thưởng để phù hợp với mức sống hiện tại, nhằm nâng cao tỉ lệ hài lòng và giữ chân nhân viên. Thời gian thực hiện đề xuất này nên trong vòng 12 tháng tới.

  2. Cải thiện môi trường làm việc: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đảm bảo an ninh trật tự và tạo điều kiện làm việc thuận lợi cho nhân viên y tế. Chủ thể thực hiện là phòng kế hoạch và tài chính bệnh viện, với kế hoạch hoàn thành trong 18 tháng.

  3. Tăng cường sự quan tâm và hỗ trợ từ lãnh đạo: Lãnh đạo cần thường xuyên lắng nghe, động viên và đánh giá công bằng năng lực nhân viên, đồng thời xây dựng văn hóa làm việc tích cực, thân thiện. Đây là nhiệm vụ của Ban Giám đốc và trưởng các khoa, phòng, thực hiện liên tục.

  4. Phát triển cơ hội học tập và thăng tiến: Tạo điều kiện cho nhân viên được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, công khai minh bạch các tiêu chuẩn thăng tiến, giúp nhân viên có động lực phát triển bản thân. Thời gian triển khai trong 24 tháng, do phòng tổ chức cán bộ phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo bệnh viện: Giúp hiểu rõ thực trạng sự hài lòng của nhân viên, từ đó xây dựng chính sách quản lý nhân sự hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ.

  2. Nhà quản lý y tế và cán bộ phòng tổ chức cán bộ: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế các chương trình đào tạo, đánh giá và phát triển nguồn nhân lực y tế.

  3. Nhân viên y tế: Nhận thức được các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc, từ đó chủ động cải thiện thái độ và hiệu quả làm việc.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý bệnh viện: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về quản lý nhân sự và sự hài lòng công việc trong lĩnh vực y tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sự hài lòng công việc của nhân viên y tế lại quan trọng?
    Sự hài lòng công việc ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động, chất lượng chăm sóc bệnh nhân và tỷ lệ nghỉ việc. Nhân viên hài lòng thường làm việc hiệu quả và gắn bó lâu dài với tổ chức.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến sự hài lòng công việc tại bệnh viện Tiểu Cần?
    Tiền lương và phúc lợi là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất, tiếp theo là môi trường làm việc và sự quan tâm của lãnh đạo.

  3. Làm thế nào để cải thiện sự hài lòng công việc của nhân viên y tế?
    Cần tăng thu nhập, cải thiện điều kiện làm việc, tạo cơ hội học tập và thăng tiến, đồng thời xây dựng môi trường làm việc thân thiện, công bằng.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định lượng (khảo sát 153 nhân viên) và định tính (phỏng vấn sâu 7 người), sử dụng thang đo Likert và phân tích thống kê đa biến.

  5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
    Mặc dù nghiên cứu tập trung tại một bệnh viện cụ thể, các kết quả và đề xuất có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các bệnh viện tương tự trong khu vực.

Kết luận

  • Tỉ lệ hài lòng công việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực huyện Tiểu Cần năm 2020 chỉ đạt 28,8%, phản ánh nhiều thách thức trong quản lý nhân sự.
  • Các yếu tố ảnh hưởng chính gồm tiền lương, môi trường làm việc, lãnh đạo và đồng nghiệp, cùng đặc điểm cá nhân như trình độ học vấn và vị trí công tác.
  • Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang kết hợp định lượng và định tính với 153 nhân viên tham gia, đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện môi trường làm việc, tăng cường sự quan tâm của lãnh đạo và phát triển cơ hội thăng tiến.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp trong vòng 12-24 tháng và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp.

Ban lãnh đạo và các nhà quản lý bệnh viện được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao sự hài lòng và hiệu quả công việc của nhân viên y tế, góp phần phát triển bền vững bệnh viện.