Luận án tiến sĩ về phát triển dịch vụ bảo hiểm cây lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long

• Tác giả: Nguyễn Văn Tạc
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Tri Khiêm
• Trường học: Trường Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Kinh Tế Nông Nghiệp
• Đề tài: Nghiên Cứu Phát Triển Dịch Vụ Bảo Hiểm Cây Lúa Tại Đồng Bằng Sông Cửu Long
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Cần Thơ

• Lời cảm ơn
• Lời cam đoan
• Mục lục
• Danh mục bảng
• Danh mục hình
• Danh mục các từ viết tắt
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. LÝ DO NGHIÊN CỨU
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 1.5. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. Đối tượng nghiên cứu và đối tượng khảo sát
• 1.5.2. Giới hạn nội dung nghiên cứu
• 1.5.3. Giới hạn vùng nghiên cứu
• 1.6. CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN
• 1.7. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• 1.7.1. Về thực tiễn
• 2. Chương 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ BHNN
• 2.1.1. Khái niệm về bảo hiểm nông nghiệp
• 2.1.2. Các loại rủi ro trong nông nghiệp
• 2.1.3. Bảo hiểm chỉ số và bảo hiểm truyền thống
• 2.1.4. Bảo hiểm chỉ số năng suất vùng và chỉ số thời tiết
• 2.2. CÁC NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ VÀ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM
• 2.3. MỨC SẴN LÒNG TRẢ VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG WTP
• 2.3.1. Các nghiên cứu về mức sẵn lòng trả và yếu tố ảnh hưởng WTP
• 2.3.2. Sự sẵn lòng trả đối với bảo hiểm của nông hộ
• 2.4. Lý thuyết rủi ro và đo lường thái độ đối với rủi ro
• 2.5. Lý thuyết về sự lựa chọn của nông hộ
• 2.6. Lý thuyết thông tin bất đối xứng, lựa chọn sai lầm và động cơ lệch lạc trong BHNN
• 2.7. Lý thuyết cầu đối với bảo hiểm
• 2.8. Các phương pháp tính phí bảo hiểm nông nghiệp
• 2.9. Đo lường mức sẵn lòng trả (WTP)
• 2.10. TÓM TẮT CHƯƠNG
• 3. Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. CÁCH TIẾP CẬN VÀ KHUNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU
• 3.2.1. Số liệu sơ cấp
• 3.2.2. Số liệu thứ cấp
• 3.3. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH SỐ LIỆU
• 3.3.1. Thống kê mô tả
• 3.3.2. Thiết kế và tính phí sản phẩm BHCL
• 3.3.3. Phân tích cầu bảo hiểm nông nghiệp
• 3.3.4. Đo lường thái độ đối với rủi ro
• 3.4. TÓM TẮT CHƯƠNG
• 4. Chương 4: TỔNG QUAN VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
• 4.1. TỔNG QUAN VỀ VÙNG ĐBSCL
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội ở ĐBSCL
• 4.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT LÚA Ở ĐBSCL
• 4.2.1. Kết quả sản xuất lúa ở ĐBSCL giai đoạn 2014-2019
• 4.2.2. Tình hình sản xuất lúa ở các tỉnh ĐBSCL
• 4.2.3. Định hướng sản xuất lúa ở ĐBSCL
• 4.3. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI BẢO HIỂM CÂY LÚA Ở ĐBSCL
• 4.3.1. Mô tả về chương trình BHCL
• 4.3.2. Tình hình cung sản phẩm bảo hiểm cây lúa
• 4.3.3. Tình hình tham gia bảo hiểm cây lúa
• 4.4. TÓM TẮT CHƯƠNG
• 5. Chương 5: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 5.1. CÁC ĐẶC ĐIỂM VÀ KẾT QUẢ SẢN XUẤT CỦA NÔNG HỘ TRỒNG LÚA TRÊN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
• 5.1.1. Đặc điểm về nhân khẩu học và nguồn lực của nông hộ
• 5.1.2. Một số chỉ tiêu kết quả sản xuất lúa của nông hộ
• 5.1.3. Các đặc điểm về nhận thức rủi ro trong sản xuất nông nghiệp
• 5.1.4. Các đặc điểm về tham gia chương trình BHCL
• 5.2. THIẾT KẾ VÀ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM CÂY LÚA Ở ĐBSCL
• 5.2.1. Thu thập và loại bỏ xu hướng trong năng suất lúa
• 5.2.2. Tính năng suất ngưỡng (TY)
• 5.2.3. Tính tỷ lệ phí thuần (PPR)
• 5.2.4. Tính tỷ lệ phí thương mại (CPR) và phí bảo hiểm cây lúa
• 5.3. NHU CẦU BẢO HIỂM CÂY LÚA CỦA NÔNG HỘ
• 5.3.1. Mức sẵn lòng trả (WTP) bảo hiểm cây lúa
• 5.3.2. Xác định WTP và các yếu tố ảnh hưởng đến WTP
• 5.4. SO SÁNH KẾT QUẢ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM VÀ KẾT QUẢ ƯỚC TÍNH WTP CỦA NÔNG HỘ
• 5.5. TÓM TẮT CHƯƠNG
• 6. Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 6.1. HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 6.1.1. Giải pháp cho hiện tượng thông tin bất đối xứng và lựa chọn sai lầm
• 6.1.2. Giải pháp cho vấn đề rủi ro cơ bản của sản phẩm BHCS
• 6.1.3. Giải pháp cho đặc điểm sản xuất và cá nhân của nông hộ
• 6.1.4. Giải pháp cho sự nhận thức của nông hộ về rủi ro và BHCL
• 6.1.5. Giải pháp cho vấn đề hỗ trợ từ Chính phủ
• 6.2. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• 6.2.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ lục 1: Bảng câu hỏi phỏng vấn nông hộ
• Phụ lục 2: Mức đồng ý các giải pháp ứng phó rủi ro của nông hộ
• Phụ lục 3: Tính phí bảo hiểm
• Phụ lục 4: Kết quả ước lượng WTP

I. Giới thiệu

Nghiên cứu này tập trung vào việc phát triển dịch vụ bảo hiểm cây lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long. Vùng này có vai trò quan trọng trong sản xuất lúa của Việt Nam, đóng góp hơn 50% tổng sản lượng lúa quốc gia. Tuy nhiên, nông hộ ở đây thường xuyên phải đối mặt với nhiều rủi ro trong sản xuất nông nghiệp, bao gồm thiên tai và biến đổi khí hậu. Những rủi ro này không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng mà còn đến đời sống của nông dân. Do đó, việc phát triển bảo hiểm nông sản là cần thiết để bảo vệ nông hộ khỏi những thiệt hại do thiên tai gây ra.

1.1 Lý do nghiên cứu

Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp với nhiều tiềm năng, nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ thiên nhiên. Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lúa, nhưng cũng là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu và phát triển dịch vụ bảo hiểm cây lúa để giảm thiểu thiệt hại cho nông dân, từ đó góp phần ổn định sản xuất và phát triển kinh tế vùng.

II. Tình hình sản xuất lúa

Tình hình sản xuất lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long trong giai đoạn 2014-2019 cho thấy sự biến động lớn do ảnh hưởng của thời tiết và các yếu tố môi trường. Năng suất lúa không ổn định, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi các hiện tượng như ngập lụt và xâm nhập mặn. Việc áp dụng công nghệ trong nông nghiệp và các biện pháp quản lý rủi ro là rất cần thiết để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Nghiên cứu này sẽ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lúa và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện tình hình sản xuất.

2.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất

Năng suất lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như điều kiện khí hậu, chất lượng đất, và kỹ thuật canh tác. Nghiên cứu cho thấy rằng việc áp dụng các biện pháp canh tác hiện đại và sử dụng giống lúa chất lượng cao có thể giúp nâng cao năng suất. Đồng thời, việc nhận thức của nông dân về rủi ro trong sản xuất nông nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định tham gia vào các chương trình bảo hiểm nông sản.

III. Phát triển dịch vụ bảo hiểm

Phát triển dịch vụ bảo hiểm cây lúa là một giải pháp hiệu quả để bảo vệ nông dân khỏi những thiệt hại do thiên tai. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ phí bảo hiểm ở các tỉnh trong Đồng bằng sông Cửu Long có sự khác biệt rõ rệt. Tỉnh An Giang có tỷ lệ phí bảo hiểm thấp nhất, trong khi Hậu Giang và Sóc Trăng có tỷ lệ phí cao hơn. Việc phân loại rủi ro và áp dụng tỷ lệ phí phù hợp cho từng vùng là rất quan trọng để đảm bảo tính công bằng và khuyến khích nông dân tham gia vào chương trình bảo hiểm.

3.1 Các giải pháp phát triển

Để phát triển dịch vụ bảo hiểm nông sản, cần có sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức tài chính. Các giải pháp bao gồm việc nâng cao nhận thức của nông dân về bảo hiểm nông nghiệp, cải thiện chất lượng dịch vụ bảo hiểm, và xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp. Đồng thời, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và phân tích dữ liệu cũng sẽ giúp nâng cao hiệu quả của dịch vụ bảo hiểm.

IV. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc phát triển dịch vụ bảo hiểm cây lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long là cần thiết để bảo vệ nông dân khỏi những rủi ro trong sản xuất. Các giải pháp đề xuất bao gồm việc cải thiện chính sách bảo hiểm, nâng cao nhận thức của nông dân, và tăng cường hỗ trợ từ chính phủ. Những biện pháp này không chỉ giúp ổn định sản xuất mà còn góp phần phát triển kinh tế bền vững cho vùng.

4.1 Kiến nghị chính sách

Cần có các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ để phát triển bảo hiểm nông sản. Các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức cho nông dân về bảo hiểm cây lúa cũng cần được triển khai. Đồng thời, việc xây dựng các mô hình bảo hiểm phù hợp với đặc điểm sản xuất của từng vùng sẽ giúp tăng cường tính hiệu quả và khả năng tham gia của nông dân.