Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Tới Chuyển Đổi Số Tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam

• Tác giả: Hoàng Huyền Linh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Bạch Tuyết
• Trường học: Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Hệ thống thông tin quản lý
• Đề tài: Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Chuyển Đổi Số Tại Ngân Hàng BIDV
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG LĨNH VỰC NGÂN HÀNG
• 1.1. Tổng quan về chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.2. Khái niệm chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.3. Hình thức và đặc điểm chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.4. Vai trò của chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.6. Các tiêu chí đánh giá chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng
• 1.7. Các lý thuyết liên quan đến ứng dụng chuyển đổi số trong tổ chức. Tổng quan tài liệu nghiên cứu liên quan.
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Quy trình nghiên cứu
• 2.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 2.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.4. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5. Mẫu nghiên cứu
• 2.6. Kích cỡ mẫu
• 2.7. Đo lường dữ liệu
• 2.8. Phương pháp phân tích
• 2.9. Phân tích thống kê mô tả mẫu nghiên cứu
• 2.10. Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha
• 2.11. Phân tích nhân tố khám phá (EFA). Phân tích nhân tố khẳng định (CFA)
• 2.12. Mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM)
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Kết quả phân tích định lượng các nhân tố tác động đến chuyển đổi số tại ngân hàng BIDV
• 3.2. Phân tích thống kê mô tả mẫu nghiên cứu
• 3.3. Đánh giá độ tin cậy Cronbach’Alpha
• 3.4. Phân tích nhân tố khám phá (EFA). Phân tích nhân tố khẳng định (CFA)
• 3.5. Phân tích mô hình cấu trúc SEM
• 3.6. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI NGÂN HÀNG BIDV
• 4.1. Giới thiệu về BIDV
• 4.2. Thực trạng chuyển đổi số tại ngân hàng BIDV
• 4.3. Mở rộng nền khách hàng và thị trường
• 4.4. Phát triển các kênh số, sản phẩm số
• 4.5. Tăng cường số hóa quy trình vận hành. Đẩy mạnh xây dựng hạ tầng CNTT và ứng dụng công nghệ mới
• 4.6. Xây dựng hệ sinh thái số với các đối tác
• 4.7. Nâng cao năng lực số của nhân viên
• 4.8. Chủ động tuân thủ các quy định của Nhà nước về Chuyển đổi số
• 4.9. Một số thành tựu CĐS của BIDV
• 4.10. Định hướng Chuyển đổi số của BIDV trong thời gian tới
• 4.11. Khuyến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả chuyển đổi số tại ngân hàng BIDV
• 4.11.1. Lãnh đạo cấp cao
• 4.11.2. Môi trường chuyển đổi
• 4.11.3. Nền tảng công nghệ
• 4.11.4. Năng lực nhân lực
• 4.11.5. Chiến lược kinh doanh
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Chuyển Đổi Số Ngân Hàng BIDV Tổng Quan Cơ Sở Lý Luận

Chuyển đổi số đã trở thành một xu hướng tất yếu trong ngành ngân hàng, thúc đẩy các tổ chức tài chính áp dụng công nghệ để cải thiện hiệu quả hoạt động và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Theo Gartner (2019), chuyển đổi số là việc sử dụng các công nghệ số để thay đổi mô hình kinh doanh, tạo ra những cơ hội, doanh thu và giá trị mới. Ở Việt Nam, Nhà nước định nghĩa chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số. Với đặc thù của ngành, chuyển đổi số ngân hàng là việc sử dụng các công nghệ số để thay đổi và cải tiến toàn diện các hoạt động, quy trình và dịch vụ. Quá trình này bao gồm việc áp dụng các công nghệ mới để nâng cao hiệu quả vận hành, cải thiện trải nghiệm khách hàng, và tạo ra những cơ hội kinh doanh và nguồn doanh thu mới. "Chuyển đổi số là sự kết hợp công nghệ số vào mọi lĩnh vực của một tổ chức," một định nghĩa khác nhấn mạnh, "từ đó cho phép tổ chức đổi mới một cách liên tục, nhanh chóng và lấy khách hàng làm động lực chính."

1.1. Khái Niệm Chuyển Đổi Số Trong Lĩnh Vực Ngân Hàng

Khái niệm chuyển đổi số (CĐS) trong ngành ngân hàng bao hàm sự thay đổi toàn diện và sâu sắc về cách thức hoạt động, cung cấp dịch vụ và tương tác với khách hàng thông qua việc ứng dụng các công nghệ số. Quá trình này không chỉ dừng lại ở việc số hóa các quy trình hiện có mà còn bao gồm việc tái cấu trúc mô hình kinh doanh, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới dựa trên nền tảng công nghệ. CĐS trong ngân hàng còn liên quan đến việc xây dựng một văn hóa đổi mới, khuyến khích sự sáng tạo và thử nghiệm các giải pháp công nghệ mới. CĐS ngành ngân hàng còn là chìa khóa để nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thiểu chi phí, tăng cường khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng trong kỷ nguyên số. CĐS ngành ngân hàng là việc sử dụng các công nghệ số để thay đổi và cải tiến toàn diện các hoạt động, quy trình và dịch vụ trong ngành ngân hàng.

1.2. Các Hình Thức Ứng Dụng Chuyển Đổi Số Trong Ngân Hàng

CĐS trong ngành ngân hàng được thể hiện qua nhiều hình thức ứng dụng khác nhau, mỗi hình thức mang lại những lợi ích riêng biệt và góp phần vào quá trình chuyển đổi toàn diện của ngân hàng. Một trong những hình thức phổ biến nhất là ngân hàng số (Digital Banking), cung cấp các dịch vụ tài chính trực tuyến thông qua các nền tảng số (website, ứng dụng di động) mà không cần khách hàng phải đến trực tiếp chi nhánh. Bên cạnh đó, ngân hàng tự động cho phép khách hàng trực tiếp thực hiện các giao dịch như mở tài khoản, mở sổ tiết kiệm, nộp tiền mặt, ATM… bằng cách tương tác với máy móc mà không cần thông qua giao dịch viên. Thanh toán không dùng tiền mặt cũng là một phần quan trọng của CĐS, thúc đẩy các giải pháp thanh toán số như ví điện tử, thẻ không tiếp xúc (contactless), QR code, hay các dịch vụ thanh toán qua di động (Apple Pay, Google Pay). Ngoài ra, một số ngân hàng còn thử nghiệm và áp dụng blockchain vào quy trình giao dịch nhằm tăng tính minh bạch, giảm chi phí giao dịch, và cải thiện bảo mật.

II. Yếu Tố Ảnh Hưởng Chuyển Đổi Số BIDV Đánh Giá Tác Động

Việc xác định và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng chuyển đổi số (CĐS) tại BIDV là vô cùng quan trọng để ngân hàng có thể triển khai các chiến lược và giải pháp phù hợp, tối ưu hóa quy trình CĐS và đạt được hiệu quả cao nhất. Những yếu tố này có thể đến từ bên trong hoặc bên ngoài tổ chức. Các yếu tố bên ngoài bao gồm sự phát triển của công nghệ, quy định pháp luật, sự cạnh tranh từ các ngân hàng khác và các công ty Fintech, cũng như sự thay đổi trong nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng. Các yếu tố bên trong bao gồm chiến lược kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp, năng lực công nghệ, kỹ năng của nhân viên, và mức độ sẵn sàng thay đổi của tổ chức. Việc hiểu rõ tác động của từng yếu tố này sẽ giúp BIDV đưa ra các quyết định đúng đắn và triển khai các biện pháp hiệu quả để thúc đẩy quá trình CĐS.

2.1. Các Yếu Tố Bên Trong Tác Động Đến Chuyển Đổi Số

Các yếu tố bên trong đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi số tại BIDV. Chiến lược kinh doanh rõ ràng và phù hợp là yếu tố then chốt, định hướng cho toàn bộ quá trình chuyển đổi. Một chiến lược tốt cần xác định rõ mục tiêu, phạm vi, và lộ trình chuyển đổi số, đồng thời đảm bảo sự liên kết với các mục tiêu kinh doanh tổng thể của ngân hàng. Văn hóa doanh nghiệp cũng có ảnh hưởng lớn, một văn hóa cởi mở, sáng tạo và chấp nhận rủi ro sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các công nghệ và phương pháp làm việc mới. Năng lực công nghệ hiện có của ngân hàng cũng là một yếu tố quan trọng, bao gồm cơ sở hạ tầng CNTT, hệ thống phần mềm, và khả năng tích hợp các công nghệ mới. Cuối cùng, kỹ năng của nhân viên cũng cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu của quá trình chuyển đổi số, bao gồm kỹ năng về công nghệ, phân tích dữ liệu, và quản lý dự án.

2.2. Ảnh Hưởng Của Các Yếu Tố Bên Ngoài Đến Chuyển Đổi Số

Bên cạnh các yếu tố bên trong, các yếu tố bên ngoài cũng có tác động đáng kể đến quá trình chuyển đổi số của BIDV. Sự phát triển của công nghệ tạo ra cơ hội và thách thức, ngân hàng cần liên tục cập nhật và áp dụng các công nghệ mới như AI, Big Data, Cloud Computing để nâng cao năng lực cạnh tranh. Quy định pháp luật cũng đóng vai trò quan trọng, các quy định về bảo mật dữ liệu, thanh toán điện tử, và quản lý rủi ro cần được tuân thủ và đáp ứng. Sự cạnh tranh từ các ngân hàng khác và các công ty Fintech tạo áp lực buộc BIDV phải đổi mới và cải thiện dịch vụ để thu hút và giữ chân khách hàng. Cuối cùng, sự thay đổi trong nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng là yếu tố quan trọng nhất, ngân hàng cần lắng nghe và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng về sự tiện lợi, nhanh chóng, và an toàn trong các giao dịch tài chính.

III. Giải Pháp Chuyển Đổi Số Ngân Hàng BIDV Phương Pháp Ứng Dụng

Để thành công trong chuyển đổi số ngân hàng, BIDV cần triển khai một loạt các giải pháp toàn diện, tập trung vào cả công nghệ, quy trình, và con người. Cụ thể, ngân hàng cần đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng CNTT, áp dụng các công nghệ mới như AI, Big Data, Cloud Computing, và Blockchain. Bên cạnh đó, việc tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, và số hóa các tài liệu cũng là rất quan trọng. Tuy nhiên, công nghệ chỉ là một phần của giải pháp, BIDV cũng cần chú trọng đến việc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên, xây dựng một văn hóa đổi mới, và tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác. Đồng thời, BIDV cần liên tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của các giải pháp chuyển đổi số, điều chỉnh chiến lược khi cần thiết, và đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu kinh doanh tổng thể của ngân hàng.

3.1. Áp Dụng Công Nghệ Mới Để Nâng Cao Hiệu Quả Chuyển Đổi Số

Việc áp dụng các công nghệ mới đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả chuyển đổi số tại BIDV. Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được sử dụng để tự động hóa các quy trình, cải thiện khả năng dự đoán, và cung cấp dịch vụ khách hàng cá nhân hóa. Dữ liệu lớn (Big Data) cung cấp thông tin chi tiết về hành vi khách hàng, giúp ngân hàng đưa ra các quyết định kinh doanh tốt hơn. Điện toán đám mây (Cloud Computing) giúp giảm chi phí và tăng tính linh hoạt trong việc triển khai các ứng dụng và dịch vụ. Blockchain có thể được sử dụng để tăng tính minh bạch và bảo mật trong các giao dịch tài chính. Theo một nghiên cứu, việc áp dụng AI có thể giúp các ngân hàng tăng doanh thu lên đến 34% và giảm chi phí hoạt động lên đến 22%. Ngân hàng cần liên tục cập nhật và áp dụng các công nghệ mới để nâng cao năng lực cạnh tranh.

3.2. Tối Ưu Hóa Quy Trình Nghiệp Vụ Và Nâng Cao Trải Nghiệm Khách Hàng

Bên cạnh việc áp dụng công nghệ, việc tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ và nâng cao trải nghiệm khách hàng cũng là rất quan trọng để thành công trong chuyển đổi số. BIDV cần rà soát và đơn giản hóa các quy trình phức tạp, loại bỏ các bước không cần thiết, và tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại. Điều này giúp giảm thời gian xử lý, giảm chi phí, và nâng cao hiệu quả hoạt động. Đồng thời, BIDV cần tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm khách hàng bằng cách cung cấp các dịch vụ nhanh chóng, tiện lợi, và cá nhân hóa. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc phát triển các ứng dụng di động thân thiện với người dùng, cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng 24/7, và sử dụng dữ liệu để cá nhân hóa các sản phẩm và dịch vụ. Theo McKinsey, các ngân hàng tập trung vào trải nghiệm khách hàng có thể tăng doanh thu lên đến 20%.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Chuyển Đổi Số Tại BIDV Nghiên Cứu Kết Quả

Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng chuyển đổi số (CĐS) tại BIDV mang lại những kết quả quan trọng giúp ngân hàng định hình chiến lược và giải pháp phù hợp. Các phân tích định lượng cho thấy sự tác động đáng kể của các yếu tố như năng lực công nghệ, văn hóa doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ lãnh đạo, và sự sẵn sàng thay đổi của nhân viên đến hiệu quả CĐS. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc đầu tư vào đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên, xây dựng một văn hóa đổi mới, và tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ là những yếu tố then chốt để đạt được thành công trong CĐS. Dựa trên kết quả nghiên cứu, BIDV có thể tập trung vào việc cải thiện các yếu tố này để nâng cao hiệu quả CĐS, tăng cường năng lực cạnh tranh, và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

4.1. Kết Quả Phân Tích Định Lượng Các Nhân Tố Tác Động Chuyển Đổi Số

Kết quả phân tích định lượng các nhân tố tác động đến chuyển đổi số tại ngân hàng BIDV cho thấy một bức tranh toàn diện về các yếu tố quan trọng và mức độ ảnh hưởng của chúng. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp thống kê như phân tích hồi quy, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA), và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để đánh giá tác động của các nhân tố khác nhau đến hiệu quả chuyển đổi số. Các yếu tố như năng lực công nghệ, văn hóa doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ lãnh đạo, và sự sẵn sàng thay đổi của nhân viên đều có tác động tích cực và đáng kể đến hiệu quả chuyển đổi số. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một số yếu tố, như năng lực công nghệ và văn hóa doanh nghiệp, có tác động mạnh mẽ hơn so với các yếu tố khác.

4.2. Thảo Luận Kết Quả Nghiên Cứu Gợi Ý Giải Pháp

Thảo luận kết quả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển đổi số tại BIDV giúp làm rõ hơn về các yếu tố then chốt và gợi ý các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả chuyển đổi số. Nghiên cứu cho thấy rằng năng lực công nghệ và văn hóa doanh nghiệp là hai yếu tố quan trọng nhất, do đó BIDV cần tập trung vào việc đầu tư vào công nghệ mới và xây dựng một văn hóa đổi mới. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sự hỗ trợ từ lãnh đạo và sự sẵn sàng thay đổi của nhân viên là rất quan trọng, do đó BIDV cần tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác. Dựa trên kết quả nghiên cứu, BIDV có thể đề xuất một số giải pháp cụ thể như tăng cường đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên, cải thiện cơ sở hạ tầng CNTT, và xây dựng một chiến lược chuyển đổi số rõ ràng và phù hợp.

V. Tương Lai Chuyển Đổi Số BIDV Định Hướng Phát Triển Bền Vững

Với những thành công đã đạt được và những bài học kinh nghiệm rút ra, BIDV có thể tự tin hướng tới một tương lai chuyển đổi số (CĐS) bền vững và hiệu quả. Ngân hàng cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ, tối ưu hóa quy trình, và nâng cao kỹ năng cho nhân viên. Bên cạnh đó, BIDV cần chú trọng đến việc xây dựng một hệ sinh thái số, hợp tác với các đối tác Fintech, và tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Quan trọng hơn, BIDV cần duy trì một tầm nhìn dài hạn, liên tục đổi mới và cải tiến, và luôn đặt khách hàng làm trung tâm. Bằng cách đó, BIDV có thể trở thành một trong những ngân hàng hàng đầu trong khu vực, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam.

5.1. Định Hướng Chuyển Đổi Số Của BIDV Trong Thời Gian Tới

Định hướng chuyển đổi số của BIDV trong thời gian tới cần tập trung vào việc xây dựng một nền tảng công nghệ vững chắc, tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, và nâng cao trải nghiệm khách hàng. BIDV cần tiếp tục đầu tư vào các công nghệ mới như AI, Big Data, Cloud Computing, và Blockchain, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái số mở, cho phép tích hợp với các đối tác Fintech và các nhà cung cấp dịch vụ khác. BIDV cũng cần chú trọng đến việc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên, tạo ra một đội ngũ chuyên gia có khả năng đáp ứng yêu cầu của quá trình chuyển đổi số. Quan trọng hơn, BIDV cần duy trì một tầm nhìn dài hạn, liên tục đổi mới và cải tiến, và luôn đặt khách hàng làm trung tâm.

5.2. Khuyến Nghị Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Chuyển Đổi Số

Để nâng cao hiệu quả chuyển đổi số, BIDV cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Thứ nhất, BIDV cần xây dựng một chiến lược chuyển đổi số rõ ràng và phù hợp, xác định rõ mục tiêu, phạm vi, và lộ trình chuyển đổi. Thứ hai, BIDV cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng CNTT, đảm bảo tính ổn định, bảo mật, và khả năng mở rộng. Thứ ba, BIDV cần tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, và số hóa các tài liệu. Thứ tư, BIDV cần đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên, đặc biệt là về công nghệ, phân tích dữ liệu, và quản lý dự án. Thứ năm, BIDV cần xây dựng một văn hóa đổi mới, khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác. Cuối cùng, BIDV cần liên tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của các giải pháp chuyển đổi số, điều chỉnh chiến lược khi cần thiết, và đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu kinh doanh tổng thể của ngân hàng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh chuyển đổi số (CĐS) toàn cầu, ngành ngân hàng đã chứng kiến sự thay đổi sâu sắc nhờ ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông. Tại Việt Nam, chuyển đổi số trong ngành ngân hàng trở thành ưu tiên hàng đầu, với nhiều chính sách pháp lý thúc đẩy như Quyết định 06/QĐ-TTg (2022) về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, Quyết định 810/QĐ-NHNN (2021) về kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến 2030. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là một trong những ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu, đang tích cực triển khai các dự án chuyển đổi số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu khách hàng ngày càng cao.

Nghiên cứu tập trung phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả chuyển đổi số tại BIDV, với mục tiêu hệ thống hóa các vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng chuyển đổi số, xác định tác động của các nhân tố nội tại và bên ngoài, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả chuyển đổi số. Phạm vi nghiên cứu bao gồm trụ sở chính và ba chi nhánh tại miền Bắc (Hà Nội, Sở giao dịch 1, Tây Hồ), với dữ liệu sơ cấp thu thập từ tháng 5 đến tháng 9 năm 2024 và dữ liệu thứ cấp trong giai đoạn 2021-2024.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp BIDV nhận diện các nhân tố then chốt, từ đó phát triển chiến lược chuyển đổi số phù hợp, nâng cao trải nghiệm khách hàng, tối ưu hóa quy trình vận hành và tăng cường bảo mật thông tin. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành ngân hàng Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính:

• Khung Công nghệ - Tổ chức - Môi trường (TOE): Mô hình này phân tích quá trình áp dụng công nghệ trong tổ chức dựa trên ba bối cảnh chính gồm công nghệ (đặc điểm công nghệ, mức độ sẵn sàng hạ tầng), tổ chức (quy mô, nguồn lực, sự hỗ trợ lãnh đạo) và môi trường (áp lực cạnh tranh, môi trường pháp lý, hỗ trợ bên ngoài). TOE giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến việc triển khai chuyển đổi số trong BIDV.

• Mô hình Chấp nhận Công nghệ (TAM): TAM giải thích hành vi sử dụng công nghệ dựa trên hai nhân tố chính là giá trị dự kiến (perceived usefulness) và độ dễ sử dụng dự kiến (perceived ease of use). Mô hình này giúp đánh giá mức độ chấp nhận và ứng dụng công nghệ số của nhân viên BIDV trong quá trình chuyển đổi số.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: năng lực nhân sự, lãnh đạo cấp cao, nền tảng công nghệ, môi trường chuyển đổi số, chiến lược kinh doanh, năng lực chuyển đổi số của ngân hàng và hiệu quả chuyển đổi số.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát trực tuyến với 247 mẫu hợp lệ từ nhân viên và lãnh đạo BIDV tại trụ sở chính và ba chi nhánh miền Bắc. Dữ liệu thứ cấp gồm các tài liệu, báo cáo, nghiên cứu liên quan giai đoạn 2021-2024.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha để đánh giá tính nhất quán nội bộ của thang đo; phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích nhân tố khẳng định (CFA) để xác định cấu trúc các biến; mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để kiểm định các giả thuyết về mối quan hệ giữa các nhân tố.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu sơ cấp từ tháng 5 đến tháng 9 năm 2024; phân tích dữ liệu và hoàn thiện báo cáo trong quý cuối năm 2024.

Phương pháp lấy mẫu thuận tiện được áp dụng nhằm đảm bảo thu thập dữ liệu từ đa dạng các cấp bậc và phòng ban trong BIDV, giúp phản ánh chính xác thực trạng chuyển đổi số và các nhân tố ảnh hưởng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Năng lực nhân sự ảnh hưởng tích cực đến năng lực và hiệu quả chuyển đổi số: Kết quả SEM cho thấy năng lực nhân sự có tác động trực tiếp và gián tiếp đến hiệu quả chuyển đổi số tại BIDV, với hệ số tác động tích cực rõ rệt. Nhân viên có kiến thức và kỹ năng số cao giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số hiệu quả hơn.

2. Lãnh đạo cấp cao đóng vai trò then chốt: Lãnh đạo có kiến thức và cam kết mạnh mẽ với chuyển đổi số tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng chiến lược và triển khai các dự án số hóa. Tỷ lệ đồng thuận với vai trò lãnh đạo đạt trên 70%, thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ từ ban lãnh đạo.

3. Nền tảng công nghệ là yếu tố quan trọng hỗ trợ chuyển đổi số: Hạ tầng công nghệ hiện đại, khả năng tích hợp và ứng dụng công nghệ mới như AI, Big Data giúp BIDV nâng cao năng lực chuyển đổi số. Mức độ sẵn sàng công nghệ được đánh giá trung bình 3,8 trên thang 5.

4. Môi trường chuyển đổi số và chiến lược kinh doanh có ảnh hưởng tích cực: Môi trường pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ từ Nhà nước cùng chiến lược kinh doanh phù hợp giúp BIDV tận dụng tốt các cơ hội chuyển đổi số. Các chỉ số đánh giá môi trường chuyển đổi số và chiến lược kinh doanh đều trên mức trung bình 3,5.

5. Năng lực chuyển đổi số của ngân hàng là biến trung gian quan trọng: Năng lực chuyển đổi số đóng vai trò trung gian, kết nối các nhân tố độc lập với hiệu quả chuyển đổi số, cho thấy sự phối hợp đồng bộ giữa các yếu tố là cần thiết để đạt hiệu quả cao.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của nhân sự, lãnh đạo và công nghệ trong chuyển đổi số. Việc BIDV chú trọng đào tạo nhân viên và nâng cao năng lực số giúp giảm thiểu sự kháng cự và tăng tốc độ áp dụng công nghệ mới. Lãnh đạo cấp cao với tầm nhìn chiến lược rõ ràng tạo động lực và nguồn lực cần thiết cho chuyển đổi số.

Nền tảng công nghệ hiện đại không chỉ giúp cải thiện quy trình vận hành mà còn nâng cao trải nghiệm khách hàng qua các kênh số đa dạng. Môi trường pháp lý thuận lợi và chiến lược kinh doanh phù hợp giúp BIDV tận dụng tối đa các nguồn lực và cơ hội thị trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, bảng hệ số tác động trong mô hình SEM, và biểu đồ phân bố đánh giá mức độ sẵn sàng chuyển đổi số của nhân viên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và phát triển năng lực nhân sự: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng số, công nghệ mới cho nhân viên và quản lý. Mục tiêu nâng cao tỷ lệ nhân viên có năng lực số đạt trên 80% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban nhân sự và Ban công nghệ BIDV.

2. Nâng cao vai trò lãnh đạo cấp cao trong chuyển đổi số: Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức và cam kết của lãnh đạo về chuyển đổi số thông qua các hội thảo, workshop định kỳ. Mục tiêu tăng cường sự tham gia lãnh đạo trong các dự án số hóa lên 90% trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban điều hành BIDV.

3. Đầu tư và cập nhật nền tảng công nghệ hiện đại: Tăng cường đầu tư vào hạ tầng CNTT, áp dụng các công nghệ AI, Big Data, blockchain để nâng cao hiệu quả vận hành và bảo mật. Mục tiêu hoàn thiện nền tảng công nghệ số trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ và Ban đầu tư BIDV.

4. Xây dựng môi trường chuyển đổi số thuận lợi và chiến lược kinh doanh linh hoạt: Phối hợp với các cơ quan quản lý để đảm bảo tuân thủ pháp luật, đồng thời xây dựng chiến lược kinh doanh số phù hợp với xu hướng thị trường. Mục tiêu hoàn thiện chiến lược chuyển đổi số cập nhật hàng năm. Chủ thể thực hiện: Ban chiến lược và pháp chế BIDV.

5. Tăng cường phối hợp giữa các phòng ban và đối tác công nghệ: Thiết lập hệ sinh thái số mở rộng, hợp tác với các fintech và đối tác công nghệ để đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ số. Mục tiêu mở rộng hệ sinh thái số trong 24 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban phát triển kinh doanh và Ban công nghệ BIDV.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo các ngân hàng thương mại: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển đổi số, từ đó xây dựng chiến lược và chính sách phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

2. Chuyên gia và nhà quản lý công nghệ thông tin trong ngành ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về áp dụng công nghệ số, hỗ trợ triển khai các dự án chuyển đổi số hiệu quả.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành hệ thống thông tin quản lý, tài chính ngân hàng: Tài liệu tham khảo quý giá về mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực nghiệm trong lĩnh vực chuyển đổi số ngân hàng.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức chính sách: Giúp đánh giá tác động của môi trường pháp lý và chính sách đến chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, từ đó đề xuất các chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Chuyển đổi số trong ngân hàng là gì?
   Chuyển đổi số trong ngân hàng là quá trình áp dụng công nghệ số để thay đổi toàn diện hoạt động, quy trình và dịch vụ nhằm nâng cao hiệu quả vận hành và trải nghiệm khách hàng.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả chuyển đổi số tại BIDV?
   Các nhân tố chính gồm năng lực nhân sự, lãnh đạo cấp cao, nền tảng công nghệ, môi trường chuyển đổi số và chiến lược kinh doanh, trong đó năng lực chuyển đổi số của ngân hàng đóng vai trò trung gian quan trọng.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá các nhân tố này?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với khảo sát bảng hỏi, phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM).

4. Làm thế nào BIDV có thể nâng cao hiệu quả chuyển đổi số?
   BIDV cần tăng cường đào tạo nhân sự, nâng cao vai trò lãnh đạo, đầu tư nền tảng công nghệ hiện đại, xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi và chiến lược kinh doanh linh hoạt, đồng thời mở rộng hợp tác với các đối tác công nghệ.

5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các ngân hàng khác không?
   Có, các nhân tố và giải pháp được nghiên cứu tại BIDV có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng cho các ngân hàng thương mại khác nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định rõ 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả chuyển đổi số tại BIDV: năng lực nhân sự, lãnh đạo cấp cao, nền tảng công nghệ, môi trường chuyển đổi số và chiến lược kinh doanh.
• Năng lực chuyển đổi số của ngân hàng đóng vai trò trung gian quan trọng kết nối các nhân tố với hiệu quả chuyển đổi số.
• Kết quả phân tích định lượng với 247 mẫu khảo sát cho thấy các nhân tố đều có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực nhân sự, vai trò lãnh đạo, đầu tư công nghệ, xây dựng môi trường pháp lý và chiến lược kinh doanh phù hợp.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả chuyển đổi số định kỳ, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các ngân hàng khác để so sánh và hoàn thiện mô hình.

Luận văn này là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nhà quản lý, chuyên gia công nghệ và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực chuyển đổi số ngân hàng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành ngân hàng Việt Nam trong kỷ nguyên số.