Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt về nguồn nhân lực và tác động sâu rộng của đại dịch Covid-19, việc duy trì lòng trung thành của nhân viên trở thành một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành xây dựng. Tại Công ty Cổ phần Vinaconex 25, với lực lượng nhân sự chuyên môn khoảng 330 người, tỷ lệ nghỉ việc bình quân hàng năm lên đến khoảng 16%, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lòng trung thành của nhân viên tại Vinaconex 25 trong giai đoạn 2019-2020, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao sự gắn bó của nhân viên với tổ chức. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nhân sự chuyên môn tại trụ sở và các công trường của công ty tại Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên, với dữ liệu khảo sát thu thập từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2021. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp công ty hoàn thiện chính sách nhân sự mà còn góp phần nâng cao năng suất lao động và giảm thiểu chi phí tuyển dụng, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong ngành xây dựng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản trị nguồn nhân lực và động viên làm việc nhằm giải thích các nhân tố ảnh hưởng đến lòng trung thành của nhân viên. Thuyết cấp bậc nhu cầu của Maslow (1954) phân loại nhu cầu con người thành 5 cấp độ từ sinh lý đến thể hiện bản thân, nhấn mạnh việc thỏa mãn nhu cầu cơ bản để tạo động lực làm việc. Học thuyết cân bằng của Adams (1963) tập trung vào sự công bằng trong quan hệ lao động, khi nhân viên so sánh đầu vào và đầu ra của mình với người khác để đánh giá sự công bằng, ảnh hưởng đến thái độ và cam kết. Thuyết hai nhân tố của Herzberg phân biệt giữa nhân tố duy trì (phúc lợi, điều kiện làm việc) và nhân tố động viên (thăng tiến, công nhận) trong việc tạo sự hài lòng và trung thành. Thuyết mong đợi của Vroom (1964) cho rằng động lực làm việc phụ thuộc vào kỳ vọng về kết quả và phần thưởng phù hợp với mục tiêu cá nhân. Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: lương/thu nhập, môi trường làm việc, sự hỗ trợ của tổ chức (đồng nghiệp, cấp trên), sự trao quyền, phúc lợi và khen thưởng, cơ hội đào tạo và thăng tiến, cùng lòng trung thành của nhân viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn: định tính và định lượng. Giai đoạn định tính sử dụng phỏng vấn chuyên gia và thảo luận nhóm với Ban điều hành và phòng nhân sự để xác định các biến quan sát phù hợp. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát bằng bảng câu hỏi với 225 nhân viên chuyên môn tại Vinaconex 25, đảm bảo cỡ mẫu tối thiểu theo yêu cầu phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy đa biến. Phương pháp chọn mẫu thuận tiện, ngẫu nhiên, không bao gồm nhân viên hợp đồng dưới 1 năm và nhóm lãnh đạo. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS với các bước: làm sạch dữ liệu, thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố EFA, phân tích tương quan Pearson, hồi quy đa biến và phân tích ANOVA để kiểm tra sự khác biệt giữa các nhóm nhân viên theo đặc điểm nhân khẩu học. Thang đo sử dụng thang Likert 5 điểm với 34 biến quan sát đo lường 6 nhân tố độc lập và lòng trung thành làm biến phụ thuộc.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của lương/thu nhập: Kết quả hồi quy cho thấy lương/thu nhập có tác động tích cực và mạnh mẽ đến lòng trung thành của nhân viên với hệ số beta cao nhất trong các nhân tố (khoảng 0.35), với 70% nhân viên đồng ý rằng chính sách trả lương hiện tại là công bằng và phù hợp. Điều này phù hợp với thực trạng công ty khi thu nhập được xem là yếu tố quan trọng nhất để giữ chân nhân viên.

  2. Môi trường làm việc: Môi trường làm việc được đánh giá tích cực với 65% nhân viên hài lòng về trang thiết bị và điều kiện làm việc, đồng thời cảm nhận sự đoàn kết và hỗ trợ trong văn hóa công ty. Môi trường làm việc có ảnh hưởng thuận chiều đến lòng trung thành với hệ số beta khoảng 0.25, cho thấy vai trò quan trọng của điều kiện làm việc trong việc duy trì nhân viên.

  3. Sự hỗ trợ của tổ chức: Sự phối hợp giữa đồng nghiệp và sự quan tâm từ cấp trên được đánh giá cao, với 68% nhân viên cảm nhận được sự hỗ trợ kịp thời khi gặp khó khăn. Nhân tố này có ảnh hưởng tích cực với hệ số beta khoảng 0.20, góp phần tạo động lực và sự gắn bó lâu dài.

  4. Sự trao quyền: Tính chủ động và quyền tự quyết trong công việc được khẳng định là yếu tố quan trọng, với 60% nhân viên đồng ý rằng họ được trao quyền phù hợp. Sự trao quyền có ảnh hưởng tích cực đến lòng trung thành với hệ số beta khoảng 0.18.

  5. Phúc lợi và khen thưởng: Các chương trình phúc lợi đa dạng và chính sách khen thưởng công bằng được đánh giá tích cực, với 62% nhân viên hài lòng. Nhân tố này có tác động thuận chiều với hệ số beta khoảng 0.15.

  6. Cơ hội đào tạo và thăng tiến: Cơ hội phát triển nghề nghiệp và thăng tiến được xem là yếu tố thúc đẩy lòng trung thành, với 58% nhân viên nhận thấy công ty tạo điều kiện công bằng. Hệ số beta của nhân tố này khoảng 0.12, thấp hơn các nhân tố khác nhưng vẫn có ý nghĩa.

Phân tích ANOVA cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về lòng trung thành giữa các nhóm nhân viên theo độ tuổi và thâm niên công tác, trong đó nhân viên có thâm niên trên 5 năm có mức độ trung thành cao hơn khoảng 15% so với nhóm mới vào làm việc dưới 2 năm.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò chủ đạo của chính sách lương/thu nhập trong việc duy trì lòng trung thành, phù hợp với các nghiên cứu trước đây và thực tế ngành xây dựng có tính cạnh tranh cao về nhân lực. Môi trường làm việc và sự hỗ trợ của tổ chức cũng đóng vai trò quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi và cảm giác an tâm cho nhân viên. Sự trao quyền giúp nhân viên phát huy sáng tạo và cảm thấy được tôn trọng, từ đó tăng cam kết với công ty. Phúc lợi và khen thưởng, dù có tác động thấp hơn, vẫn là công cụ cần thiết để ghi nhận đóng góp và tạo động lực. Cơ hội đào tạo và thăng tiến tuy ít được đánh giá cao hơn nhưng vẫn góp phần vào sự phát triển bền vững của nguồn nhân lực. Các biểu đồ phân phối tần suất và bảng hồi quy đa biến minh họa rõ mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, giúp công ty tập trung nguồn lực cải thiện các chính sách phù hợp. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này tương đồng với mô hình nghiên cứu của Lê Nguyễn Đoan Khôi (2016) và các nghiên cứu thực nghiệm khác, đồng thời phản ánh đúng đặc thù của Vinaconex 25 trong giai đoạn chuyển đổi mô hình quản trị.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chính sách lương và thưởng: Ban lãnh đạo cần rà soát và điều chỉnh chính sách trả lương, đảm bảo tính công bằng và cạnh tranh trên thị trường lao động trong vòng 12 tháng tới. Cần xây dựng hệ thống đánh giá năng suất minh bạch, kịp thời để phản ánh đúng đóng góp của nhân viên.

  2. Cải thiện môi trường làm việc: Đầu tư nâng cấp trang thiết bị, bảo hộ lao động và tạo không gian làm việc an toàn, tiện nghi, đặc biệt tại các công trường xa trung tâm. Thực hiện các chương trình gắn kết văn hóa doanh nghiệp nhằm tăng sự đoàn kết và hỗ trợ giữa các nhân viên trong 6-9 tháng tới.

  3. Tăng cường sự hỗ trợ từ tổ chức: Đào tạo kỹ năng lãnh đạo cho cấp quản lý nhằm nâng cao khả năng hỗ trợ, lắng nghe và động viên nhân viên. Thiết lập các kênh giao tiếp hai chiều hiệu quả để nhân viên dễ dàng phản hồi và nhận được sự hỗ trợ kịp thời trong 6 tháng.

  4. Mở rộng quyền tự chủ và trao quyền: Xây dựng cơ chế trao quyền rõ ràng, khuyến khích sáng kiến và tự chủ trong công việc, đặc biệt với các vị trí chuyên môn cao. Thực hiện đánh giá định kỳ để điều chỉnh quyền hạn phù hợp trong vòng 1 năm.

  5. Phát triển chương trình đào tạo và thăng tiến: Tăng cường các khóa đào tạo kỹ năng chuyên môn và quản lý, đồng thời minh bạch hóa quy trình thăng tiến để tạo động lực phát triển nghề nghiệp cho nhân viên trong 12 tháng tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và phòng nhân sự các doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến lòng trung thành của nhân viên, từ đó xây dựng chính sách nhân sự hiệu quả nhằm giảm tỷ lệ nghỉ việc và tăng năng suất lao động.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, quản trị nguồn nhân lực: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn, đồng thời mô hình nghiên cứu có thể áp dụng hoặc phát triển cho các đề tài tương tự.

  3. Các chuyên gia tư vấn nhân sự và phát triển tổ chức: Hỗ trợ trong việc thiết kế các chương trình giữ chân nhân viên, cải thiện môi trường làm việc và phát triển văn hóa doanh nghiệp phù hợp với đặc thù ngành xây dựng.

  4. Các tổ chức đào tạo và phát triển nghề nghiệp: Tham khảo để xây dựng các khóa đào tạo, chương trình phát triển kỹ năng và thăng tiến nhằm nâng cao sự gắn bó và trung thành của học viên khi tham gia vào các doanh nghiệp xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Làm thế nào để đo lường lòng trung thành của nhân viên?
    Lòng trung thành được đo bằng các biến quan sát như ý định gắn bó lâu dài, tự hào về công ty, sẵn sàng giới thiệu sản phẩm và bảo vệ danh dự công ty, sử dụng thang đo Likert 5 điểm để đánh giá mức độ đồng ý của nhân viên.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến lòng trung thành tại Vinaconex 25?
    Lương/thu nhập là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số beta cao nhất, cho thấy chính sách trả lương công bằng và cạnh tranh là then chốt để giữ chân nhân viên.

  3. Tại sao môi trường làm việc lại quan trọng trong ngành xây dựng?
    Ngành xây dựng có đặc thù làm việc tại nhiều công trường xa trung tâm, điều kiện làm việc nặng nhọc, do đó môi trường làm việc an toàn, tiện nghi và văn hóa hỗ trợ giúp nhân viên an tâm và gắn bó hơn.

  4. Sự trao quyền ảnh hưởng như thế nào đến nhân viên?
    Trao quyền giúp nhân viên cảm thấy được tin tưởng, phát huy sáng tạo và chủ động trong công việc, từ đó tăng sự cam kết và trung thành với tổ chức.

  5. Làm sao để công ty cải thiện phúc lợi và khen thưởng hiệu quả?
    Cần xây dựng chính sách khen thưởng minh bạch, đa dạng các chương trình phúc lợi phù hợp với nhu cầu nhân viên, đồng thời công nhận kịp thời các đóng góp để tạo động lực làm việc.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định sáu nhân tố chính ảnh hưởng đến lòng trung thành của nhân viên tại Vinaconex 25: lương/thu nhập, môi trường làm việc, sự hỗ trợ của tổ chức, sự trao quyền, phúc lợi và khen thưởng, cơ hội đào tạo và thăng tiến.
  • Lương/thu nhập có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là môi trường làm việc và sự hỗ trợ của tổ chức.
  • Phân tích ANOVA cho thấy sự khác biệt về lòng trung thành theo độ tuổi và thâm niên công tác, nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách nhân sự phù hợp với từng nhóm nhân viên.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện chính sách lương thưởng, môi trường làm việc, trao quyền, hỗ trợ tổ chức và phát triển nghề nghiệp trong vòng 6-12 tháng tới.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Vinaconex 25 nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc giữ chân và phát triển nguồn nhân lực trung thành, góp phần vào sự phát triển bền vững của công ty.

Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan được khuyến khích áp dụng các giải pháp đề xuất và tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả nhằm điều chỉnh kịp thời trong các giai đoạn tiếp theo.