Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ quan trọng trong giáo dục và giao tiếp quốc tế. Tại Việt Nam, đặc biệt là tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế, việc nâng cao kỹ năng tiếng Anh cho sinh viên chuyên ngành tiếng Anh là yêu cầu cấp thiết. Theo khảo sát với 100 sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Ngoại ngữ Huế, 98% sinh viên đánh giá hoạt động đọc ngoài giờ học là quan trọng hoặc rất quan trọng đối với việc học tiếng Anh. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10% sinh viên luôn quan tâm đến hoạt động này. Nghiên cứu nhằm mục tiêu điều tra thực trạng các hoạt động đọc ngoài giờ của sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh tại trường, xác định các khó khăn gặp phải và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ Huế trong năm học 2014-2015. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và kỹ năng đọc ngoài giờ, góp phần cải thiện năng lực tiếng Anh của sinh viên, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo và khả năng hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về đọc và học ngôn ngữ thứ hai, bao gồm:

  • Lý thuyết đọc của Goodman (1967): Đọc là quá trình tương tác giữa kiến thức ngôn ngữ và văn bản, không chỉ đơn thuần là nhận diện chữ viết mà còn là dự đoán và xác nhận ý nghĩa.
  • Lý thuyết siêu nhận thức (Metacognition) trong đọc: Khả năng nhận thức và điều chỉnh quá trình đọc giúp người học kiểm soát và nâng cao hiệu quả đọc hiểu.
  • Mô hình hoạt động học tập ngoài giờ (Benson, 2001): Phân loại hoạt động học ngôn ngữ ngoài giờ thành tự học có kế hoạch, học tự nhiên và học tự nhiên có định hướng.
  • Khái niệm đọc mở rộng (Extensive Reading): Đọc số lượng lớn văn bản phù hợp trình độ nhằm tăng cường vốn từ và kỹ năng đọc.
  • Khái niệm đọc chi tiết (Intensive Reading): Đọc kỹ các đoạn văn ngắn để hiểu sâu về ngôn ngữ và cấu trúc.

Các khái niệm chính bao gồm: đọc ngoài giờ, đọc mở rộng, siêu nhận thức trong đọc, kỹ năng đọc hiểu, và hoạt động học tập tự định hướng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính.

  • Đối tượng nghiên cứu: 100 sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh (10 nam, 90 nữ) và 5 giảng viên khoa tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ Huế.
  • Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính đại diện và đa dạng ý kiến.
  • Công cụ thu thập dữ liệu: Bảng hỏi gồm câu hỏi đóng, mở và bán mở; phỏng vấn sâu với 10 sinh viên và 5 giảng viên để làm rõ các vấn đề liên quan.
  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng thống kê mô tả (tần suất, phần trăm) để phân tích dữ liệu bảng hỏi; phân tích nội dung để xử lý dữ liệu phỏng vấn. Dữ liệu được trình bày qua bảng biểu và biểu đồ nhằm minh họa rõ ràng các kết quả.

Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2014-2015, tập trung khảo sát và phân tích thực trạng hoạt động đọc ngoài giờ của sinh viên năm tư.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về tầm quan trọng của đọc ngoài giờ: 98% sinh viên đánh giá hoạt động đọc ngoài giờ là quan trọng hoặc rất quan trọng, trong đó 40% cho rằng rất quan trọng, 58% cho là quan trọng. Chỉ 2% đánh giá ít quan trọng và không có sinh viên nào cho là không quan trọng.

  2. Mức độ quan tâm đến hoạt động đọc ngoài giờ: 33% sinh viên thường xuyên quan tâm, 10% luôn quan tâm, 54% thỉnh thoảng quan tâm, 3% trung lập và không có sinh viên nào không quan tâm. Điều này cho thấy mức độ quan tâm chưa cao, phần lớn sinh viên chỉ quan tâm khi có yêu cầu học tập.

  3. Nguyên nhân hạn chế quan tâm: 75% sinh viên thiếu động lực, 68% thiếu tiếp cận tài liệu, 63% năng lực ngôn ngữ yếu, 50% thiếu kỹ thuật đọc hiệu quả. Động lực và điều kiện học tập là những rào cản chính.

  4. Thời gian và địa điểm đọc ngoài giờ: 65% sinh viên đọc tại nhà, 30% tại thư viện, 5% ở nơi khác. 55% đọc khi có bài tập, 18% đọc khi có thời gian rảnh, 17% đọc theo sở thích, 10% đọc theo lịch trình.

  5. Mục đích đọc ngoài giờ: 75% đọc để học cho bản thân, 70% để hoàn thành bài tập, 22% để giải trí, 18% để tham khảo sau này. Mục tiêu chính là phục vụ học tập và nâng cao kiến thức.

  6. Phương pháp đọc: 75% sinh viên chọn chủ đề yêu thích qua mục lục, 58% kiểm tra dự đoán nội dung, 50% gạch chân thông tin quan trọng, 23% suy nghĩ về chủ đề trước khi đọc. Phần lớn phụ thuộc từ điển (75%) và dịch từng từ sang tiếng Việt (66%), chỉ 8% biết đoán nghĩa từ ngữ cảnh.

  7. Khó khăn gặp phải: 60% không đủ thời gian đọc, 85% có nhiều môn học, 77% phải làm việc nhà, 63% tham gia hoạt động xã hội, ảnh hưởng đến thời gian đọc. Ngoài ra, thiếu tài liệu phù hợp và kỹ năng đọc cũng là trở ngại lớn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ Huế nhận thức rõ vai trò quan trọng của hoạt động đọc ngoài giờ trong việc nâng cao kỹ năng tiếng Anh. Tuy nhiên, mức độ quan tâm và thực hành còn hạn chế do thiếu động lực, điều kiện học tập và kỹ năng đọc hiệu quả. Việc phụ thuộc quá nhiều vào từ điển và dịch từng từ làm giảm hiệu quả đọc hiểu và phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Thời gian dành cho đọc ngoài giờ bị ảnh hưởng bởi khối lượng học tập và các hoạt động khác, gây khó khăn trong việc duy trì thói quen đọc đều đặn.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với quan điểm của Krashen (1993) về vai trò của đầu vào có thể hiểu được trong môi trường học ngôn ngữ thứ hai, cũng như các nghiên cứu về tầm quan trọng của động lực và điều kiện học tập trong việc phát triển kỹ năng đọc. Việc sinh viên chủ động chọn chủ đề yêu thích và sử dụng các chiến lược đọc như gạch chân thông tin quan trọng cho thấy sự phát triển dần các kỹ năng siêu nhận thức trong đọc, tuy nhiên cần được hướng dẫn và rèn luyện bài bản hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thanh thể hiện tỷ lệ phần trăm sinh viên theo từng mức độ quan tâm, nguyên nhân hạn chế, địa điểm và thời gian đọc, cũng như các phương pháp đọc phổ biến. Bảng tổng hợp các khó khăn và yếu tố ảnh hưởng cũng giúp minh họa rõ nét các thách thức sinh viên gặp phải.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường động viên và khích lệ sinh viên: Giảng viên cần xây dựng các chương trình khuyến khích đọc ngoài giờ, tạo môi trường học tập tích cực, tổ chức các câu lạc bộ đọc sách, thi đua đọc để nâng cao động lực. Mục tiêu tăng tỷ lệ sinh viên quan tâm thường xuyên lên ít nhất 50% trong vòng 1 năm.

  2. Cải thiện điều kiện tiếp cận tài liệu: Nhà trường cần bổ sung đa dạng tài liệu đọc phù hợp trình độ, bao gồm sách song ngữ, truyện ngắn, báo chí tiếng Anh, tài liệu điện tử. Thiết lập thư viện số và các kênh truy cập trực tuyến để sinh viên dễ dàng tiếp cận. Thời gian thực hiện trong 6 tháng.

  3. Đào tạo kỹ năng đọc hiệu quả: Tổ chức các khóa học, hội thảo về kỹ thuật đọc như đoán nghĩa từ ngữ cảnh, đọc lướt, đọc tìm kiếm thông tin, ghi chú hiệu quả. Giảng viên hướng dẫn sinh viên áp dụng các chiến lược siêu nhận thức trong đọc. Mục tiêu nâng cao tỷ lệ sinh viên sử dụng kỹ thuật đọc hiệu quả lên 60% trong 1 năm.

  4. Tổ chức thời gian học tập hợp lý: Nhà trường và giảng viên phối hợp xây dựng lịch học và bài tập phù hợp, giảm tải môn học không cần thiết, tạo điều kiện cho sinh viên có thời gian đọc ngoài giờ. Khuyến khích sinh viên lập kế hoạch học tập cá nhân. Thời gian áp dụng trong học kỳ tiếp theo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giảng viên và nhà quản lý giáo dục: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về thói quen và khó khăn của sinh viên trong hoạt động đọc ngoài giờ, giúp xây dựng chính sách đào tạo và hỗ trợ phù hợp.

  2. Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Hiểu rõ tầm quan trọng và phương pháp đọc hiệu quả, từ đó nâng cao kỹ năng tự học và phát triển năng lực ngôn ngữ.

  3. Nhà nghiên cứu giáo dục ngôn ngữ: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích sâu về hoạt động học tập ngoài giờ, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp giảng dạy và học tập ngoại ngữ.

  4. Các tổ chức đào tạo và phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo, tài liệu học tập và các hoạt động hỗ trợ học viên nâng cao kỹ năng đọc.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao đọc ngoài giờ lại quan trọng đối với sinh viên tiếng Anh?
    Đọc ngoài giờ giúp sinh viên tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ tự nhiên, mở rộng vốn từ, cải thiện kỹ năng đọc hiểu và tăng động lực học tập. Ví dụ, 98% sinh viên trong nghiên cứu đánh giá hoạt động này là quan trọng hoặc rất quan trọng.

  2. Sinh viên gặp khó khăn gì khi thực hiện hoạt động đọc ngoài giờ?
    Khó khăn chính gồm thiếu động lực (75%), thiếu tài liệu phù hợp (68%), năng lực ngôn ngữ yếu (63%) và thiếu kỹ thuật đọc hiệu quả (50%). Những yếu tố này làm giảm hiệu quả và sự hứng thú khi đọc.

  3. Làm thế nào để cải thiện kỹ năng đọc ngoài giờ?
    Sinh viên nên được hướng dẫn kỹ thuật đọc như đoán nghĩa từ ngữ cảnh, đọc lướt, ghi chú thông tin quan trọng. Đồng thời, cần có tài liệu phù hợp và môi trường học tập tích cực để duy trì thói quen đọc.

  4. Thời gian và địa điểm đọc ngoài giờ phổ biến là gì?
    65% sinh viên đọc tại nhà, 30% tại thư viện. 55% đọc khi có bài tập, 18% đọc khi có thời gian rảnh, 17% đọc theo sở thích cá nhân. Việc sắp xếp thời gian hợp lý giúp duy trì thói quen đọc đều đặn.

  5. Giảng viên có thể hỗ trợ sinh viên như thế nào trong hoạt động đọc ngoài giờ?
    Giảng viên nên tạo động lực, giới thiệu tài liệu phù hợp, tổ chức các hoạt động nhóm, hướng dẫn kỹ thuật đọc và xây dựng lịch học hợp lý để sinh viên có thời gian và hứng thú đọc ngoài giờ.

Kết luận

  • Sinh viên năm tư chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Ngoại ngữ Huế nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động đọc ngoài giờ nhưng mức độ quan tâm và thực hành còn hạn chế.
  • Các khó khăn chính gồm thiếu động lực, thiếu tài liệu phù hợp, năng lực ngôn ngữ yếu và thiếu kỹ thuật đọc hiệu quả.
  • Sinh viên chủ yếu đọc tại nhà, tập trung khi có bài tập, và thường phụ thuộc vào từ điển, dịch từng từ, chưa áp dụng hiệu quả các chiến lược đọc.
  • Đề xuất các giải pháp tăng cường động viên, cải thiện điều kiện tiếp cận tài liệu, đào tạo kỹ năng đọc và tổ chức thời gian học tập hợp lý.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo và ứng dụng thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả học tập tiếng Anh của sinh viên.

Hành động tiếp theo: Các giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên áp dụng các khuyến nghị để cải thiện hoạt động đọc ngoài giờ, đồng thời sinh viên cần chủ động rèn luyện kỹ năng đọc và duy trì thói quen đọc đều đặn nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh.