Nghiên Cứu Giải Pháp Tối Ưu Hóa Công Nghệ Đốt Chất Thải Rắn Y Tế Nguy Hại Tại Xí Nghiệp Tây Mỗ, Từ Liêm

Theo báo cáo, lượng chất thải nguy hại phát sinh trên toàn quốc khoảng 800 ngàn tấn/năm. Số liệu này dựa trên ước tính từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Tuy nhiên, nó không bao gồm lượng chất thải từ cá nhân, hộ gia đình, nên độ chính xác chưa cao. Lượng chất thải thực tế có thể ít hơn, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế khó khăn. Đa phần các chủ nguồn thải lớn đã đăng ký và được cấp phép. Lượng chất thải từ họ được thu gom và xử lý tại các cơ sở được cấp phép. Một phần được xử lý tại chỗ, hoặc xuất khẩu. Một số chất thải đặc thù, như chứa PCB, đang được lưu giữ tại nơi phát sinh do chưa có công nghệ xử lý phù hợp.

Hiện nay, lượng chất thải nguy hại phát sinh tại hầu hết các chủ nguồn thải lớn đều đã được quản lý theo quy định. Tuy nhiên, lượng chất thải từ các chủ nguồn thải nhỏ hoặc vùng sâu, vùng xa chỉ được thu gom, xử lý một phần nhỏ. Phần còn lại được các làng nghề thu gom, tái chế không đảm bảo yêu cầu môi trường, hoặc bị đổ lẫn vào chất thải sinh hoạt và chôn lấp chung, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Cần có giải pháp đồng bộ để quản lý hiệu quả hơn.

Xí nghiệp xử lý rác thải y tế Tây Mỗ sử dụng lò đốt chất thải y tế công suất 125 kg/giờ. Lò đốt này xử lý hầu hết rác thải từ các bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn Hà Nội. Mỗi ngày, xí nghiệp tiếp nhận khoảng 5 tấn rác thải nguy hại. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm hoạt động, hệ thống lò đốt đã xuống cấp nghiêm trọng. Công nghệ lạc hậu, quá trình vận hành tốn nhiên liệu và phát thải nhiều khí độc hại, gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Việc lò đốt chất thải y tế tại Xí nghiệp Tây Mỗ xuống cấp và sử dụng công nghệ lạc hậu gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường. Quá trình vận hành tốn nhiên liệu và phát thải nhiều khí độc hại, ảnh hưởng đến chất lượng không khí xung quanh. Khói thải từ lò đốt có thể chứa các chất ô nhiễm như dioxin, furan, và các kim loại nặng, gây nguy hại cho sức khỏe con người và hệ sinh thái. Cần có giải pháp cải tiến công nghệ để giảm thiểu tác động này.

Phân loại chất thải y tế trước khi đốt là một giải pháp quan trọng để tối ưu hóa quá trình xử lý. Việc phân loại giúp tách riêng các loại chất thải có thành phần và tính chất khác nhau, từ đó điều chỉnh các thông số vận hành lò đốt phù hợp. Ví dụ, chất thải dễ cháy có thể được ưu tiên đốt trước để tăng nhiệt độ buồng đốt, trong khi chất thải chứa nhiều kim loại nặng cần được xử lý cẩn thận để tránh phát thải vào không khí. Phân loại cũng giúp giảm thiểu lượng tro thải và các chất ô nhiễm khác.

Quản lý nhiệt độ buồng đốt là một yếu tố then chốt trong quá trình đốt chất thải y tế. Nhiệt độ quá thấp có thể dẫn đến quá trình đốt không hoàn toàn, tạo ra nhiều chất ô nhiễm. Ngược lại, nhiệt độ quá cao có thể làm hỏng thiết bị và tăng chi phí vận hành. Cần duy trì nhiệt độ buồng đốt ở mức tối ưu, thường là từ 850-1100 độ C, để đảm bảo quá trình đốt hoàn toàn và giảm thiểu phát thải. Việc sử dụng hệ thống điều khiển tự động và giám sát liên tục là cần thiết để duy trì nhiệt độ ổn định.

Quy trình nạp rác vào lò đốt cần được cải thiện để đảm bảo hiệu quả đốt cao nhất. Việc nạp rác quá nhanh hoặc quá nhiều có thể làm giảm nhiệt độ buồng đốt và gây ra quá trình đốt không hoàn toàn. Cần nạp rác một cách từ từ và đều đặn, đảm bảo lượng rác phù hợp với công suất của lò đốt. Sử dụng hệ thống nạp rác tự động có thể giúp kiểm soát lượng rác và đảm bảo quá trình đốt ổn định.

Tận thu nhiệt phát sinh từ quá trình đốt để giảm độ ẩm của rác thải trước khi đốt là một giải pháp hiệu quả để tăng hiệu suất xử lý. Rác thải có độ ẩm cao sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng để làm bay hơi nước, làm giảm nhiệt độ buồng đốt và tăng lượng khí thải. Sử dụng nhiệt thải để sấy khô rác thải trước khi đốt giúp giảm độ ẩm, tăng nhiệt trị của rác, và giảm lượng khí thải. Giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Để quản lý chất thải y tế nguy hại hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, các cơ sở y tế, và các đơn vị xử lý chất thải. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về quản lý chất thải, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc xử lý chất thải đúng cách. Việc đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải hiện đại và thân thiện với môi trường là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Các hướng nghiên cứu tiếp theo về xử lý chất thải y tế có thể tập trung vào việc phát triển các công nghệ mới, như công nghệ plasma, công nghệ tầng sôi, và công nghệ khí hóa. Nghiên cứu cũng cần tập trung vào việc tận dụng chất thải y tế để sản xuất năng lượng (Waste-to-Energy), giảm thiểu lượng chất thải chôn lấp. Ngoài ra, cần có các nghiên cứu về đánh giá tác động môi trường của các công nghệ xử lý chất thải, nhằm đảm bảo sự lựa chọn công nghệ phù hợp và bền vững.