I. Nông sinh học và đặc điểm sinh học của quýt sen
Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm nông sinh học của giống quýt sen tại Lục Yên, Yên Bái. Các đặc điểm hình thái như chiều cao cây, hình dạng lá, kích thước quả được phân tích chi tiết. Quýt sen có quả hình cầu dẹt, vỏ màu vàng da cam, trọng lượng từ 130-250g. Cây ra 3-4 đợt lộc mỗi năm, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất. Kỹ thuật nông nghiệp như cắt tỉa, thụ phấn bổ sung được áp dụng để tối ưu hóa quá trình sinh trưởng.
1.1. Đặc điểm hình thái
Cây quýt sen có chiều cao trung bình 3-4m, tán rộng. Lá hình elip, dài 6-8cm, rộng 3-4cm. Quả có đường kính 5.9-7.0cm, cao 4.9-6.5cm, số múi từ 12-14. Đặc điểm này phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai tại Lục Yên.
1.2. Sinh trưởng và phát triển
Cây ra lộc 3-4 đợt/năm, chủ yếu vào mùa xuân, hè, thu. Lộc xuân ảnh hưởng lớn đến năng suất năm sau. Kỹ thuật canh tác như cắt tỉa giúp điều hòa sinh trưởng, tăng tỷ lệ đậu quả.
II. Kỹ thuật trồng và chăm sóc quýt sen
Nghiên cứu đề xuất các kỹ thuật trồng quýt hiệu quả tại Lục Yên. Sử dụng phân bón lá và chất điều hòa sinh trưởng GA3 giúp tăng năng suất và chất lượng quả. Thụ phấn bổ sung và bao quả được áp dụng để giảm thiểu sâu bệnh và cải thiện hình thức quả.
2.1. Phân bón và chất điều hòa sinh trưởng
Phân bón lá chứa đa lượng và vi lượng được phun định kỳ. GA3 kích thích ra hoa và đậu quả, tăng năng suất lên 20-30%. Kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ GA3 50ppm mang lại hiệu quả cao nhất.
2.2. Thụ phấn bổ sung và bao quả
Thụ phấn bổ sung từ cây khác giống giúp tăng tỷ lệ đậu quả lên 15-20%. Bao quả bằng túi chuyên dụng giảm thiểu sâu đục quả và cải thiện màu sắc vỏ quả, đáp ứng yêu cầu thị trường quýt.
III. Hiện trạng và phát triển nông nghiệp tại Lục Yên
Lục Yên, Yên Bái là vùng trồng quýt sen truyền thống. Diện tích trồng quýt sen khoảng 412.5ha, sản lượng đạt 1743 tấn/năm. Tuy nhiên, năng suất suy giảm do sâu bệnh và kỹ thuật canh tác lạc hậu. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững, bao gồm cải thiện giống và áp dụng kỹ thuật nông nghiệp hiện đại.
3.1. Hiện trạng sản xuất
Quýt sen được trồng chủ yếu tại các xã Khánh Hòa, Nghĩa Tân. Năng suất trung bình đạt 4.2 tấn/ha, thấp hơn tiềm năng do sâu bệnh và thiếu đầu tư thâm canh.
3.2. Giải pháp phát triển
Đề xuất cải thiện giống bằng phương pháp ghép cành, áp dụng quy trình trồng quýt tiên tiến. Tăng cường đào tạo nông dân về kỹ thuật chăm sóc cây quýt để nâng cao năng suất và chất lượng.
