Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu đa hình gen ảnh hưởng đến tăng trưởng ở cá tra nuôi Pangasianodon hypophthalmus

• Tác giả: Trần Thị Huyền Trang
• Người hướng dẫn: TS. Kim Thị Phương Oanh
• Trường học: Học viện Khoa học và Công nghệ
• Chuyên ngành: Công nghệ sinh học
• Đề tài: Nghiên cứu đa hình một số gen liên quan đến tính trạng tăng trưởng ở cá tra nuôi (Pangasianodon hypophthalmus)
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 2. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
• 3. KẾT QUẢ
• 4. BÀN LUẬN
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đa hình gen và tăng trưởng cá tra

Nghiên cứu tập trung vào đa hình gen liên quan đến tăng trưởng cá tra (Pangasianodon hypophthalmus). Các gen thuộc hệ thống IGF (Insulin-like Growth Factor) như IGF1, IGF2, IGF1R, và các IGFBP (IGF Binding Proteins) được phân tích để xác định đa hình đơn nucleotide (SNP). Những SNP này có tiềm năng trở thành chỉ thị phân tử hỗ trợ chọn giống cá tra theo hướng tăng trưởng nhanh. Nghiên cứu sử dụng phương pháp giải trình tự Sanger và kỹ thuật kéo dài một nucleotide (SBE) để xác định và kiểm nghiệm các SNP.

1.1. Phân tích cấu trúc gen IGF

Các gen IGF1, IGF2, IGF1R, và IGFBP được phân tích cấu trúc để xác định các vùng quan trọng chứa SNP. Kết quả cho thấy sự tương đồng cao giữa cấu trúc gen của cá tra và các loài cá xương khác. Điều này khẳng định vai trò quan trọng của hệ thống IGF trong quá trình tăng trưởng cá.

1.2. Phát hiện và sàng lọc SNP

Trên bộ mẫu khởi tạo gồm 20 cá thể, nghiên cứu đã phát hiện và sàng lọc được 6 SNP tiềm năng. Các SNP này được kiểm nghiệm trên bộ mẫu lớn hơn (140 cá thể) để xác định mối liên hệ với tính trạng tăng trưởng.

II. Ứng dụng trong chọn giống cá tra

Nghiên cứu đã đề xuất các chỉ thị phân tử SNP có tiềm năng ứng dụng trong chương trình chọn giống cá tra theo hướng tăng trưởng nhanh. Các SNP được phát hiện trên gen IGF1, IGF2, IGF1R, và IGFBP có thể giúp rút ngắn thời gian chọn giống và nâng cao hiệu quả sản xuất.

2.1. Phân tích haplotype và tổ hợp kiểu gen

Các haplotype và tổ hợp kiểu gen liên quan đến SNP được phân tích để đánh giá tác động lên tính trạng tăng trưởng. Kết quả cho thấy một số haplotype có ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ tăng trưởng của cá tra.

2.2. Triển vọng ứng dụng thực tiễn

Việc ứng dụng các chỉ thị SNP trong chọn giống cá tra hứa hẹn mang lại lợi ích kinh tế lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam. Nghiên cứu này là bước đầu tiên hướng tới việc phát triển các giống cá tra có tốc độ tăng trưởng vượt trội.

III. Đóng góp và ý nghĩa của nghiên cứu

Nghiên cứu đã đóng góp quan trọng vào việc hiểu biết về di truyền cá tra và tính đa hình gen liên quan đến tăng trưởng. Các kết quả thu được không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn có giá trị thực tiễn cao, hỗ trợ phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản.

3.1. Đóng góp khoa học

Nghiên cứu đã cung cấp dữ liệu di truyền chi tiết về các gen thuộc hệ thống IGF của cá tra, mở ra hướng nghiên cứu mới về biến đổi gen và tính trạng tăng trưởng.

3.2. Ý nghĩa thực tiễn

Việc phát hiện các chỉ thị SNP tiềm năng giúp tối ưu hóa quy trình chọn giống, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và nâng cao năng suất nuôi trồng cá tra, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của ngành thủy sản Việt Nam.