Nghiên cứu tính đa dạng thực vật thân gỗ tại khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

• Tác giả: Bùi Viết Truy
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Ngọc Hải
• Trường học: Trường Đại Học Lâm Nghiệp
• Chuyên ngành: Quản Lý Tài Nguyên Rừng
• Đề tài: Nghiên Cứu Tính Đa Dạng Thực Vật Thân Gỗ Tại Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Mường Nhé, Tỉnh Điện Biên
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các vấn đề về đa dạng sinh học
• 1.1.1. Khái niệm về đa dạng sinh học
• 1.1.2. Tầm quan trọng đa dạng sinh học
• 1.1.3. Các giải pháp bảo tồn
• 1.2. Tình hình nghiên cứu tính đa dạng thực vật
• 1.2.1. Trên thế giới
• 1.3. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.3.4. Nội dung nghiên cứu
• 1.3.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.3.5.1. Phương pháp luận
• 1.3.5.2. Phương pháp kế thừa
• 1.3.5.3. Phương pháp phỏng vấn
• 1.3.5.4. Phương pháp nghiên cứu hệ thực vật
• 1.3.5.5. Nghiên cứu thực địa
• 1.3.5.6. Xử lý trong phòng thí nghiệm
• 1.3.5.7. Xây dựng danh lục và đánh giá đa dạng hệ thực vật thân gỗ
• 1.4. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN KINH TẾ - XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Đặc điểm tự nhiên
• 1.4.2. Vị trí địa lý. Địa hình, địa thế
• 1.4.3. Khí hậu, thủy văn
• 1.4.4. Đất đai, Thổ nhưỡng. Hiện trạng sử dụng đất
• 1.4.5. Thổ nhưỡng
• 1.4.6. Điều kiện kinh tế, xã hội huyện Mường Nhé
• 1.4.7. Sản xuất lâm nghiệp. Vài nét về thực vật khu BTTN Mường Nhé khi thành lập
• 1.4.8. Diện tích rừng khi xây dựng KBT
• 1.4.9. Thảm thực vật rừng khi xây dựng KBT
• 1.5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 1.5.1. Đa dạng hệ thực vật thân gỗ ở khu BTTN Mường Nhé
• 1.5.2. Xây dựng danh lục thực vật Mường Nhé
• 1.5.3. Đánh giá đa dạng hệ thực vật
• 1.5.3.1. Mức độ đa dạng ngành
• 1.5.3.2. Đa dạng ở bậc dưới ngành
• 1.5.3.3. Quy luật cấu trúc đường kính và chiều cao trong các ô tiêu chuẩn
• 1.5.3.4. Đặc điểm phân loại thực vật thân gỗ trong cấu trúc tầng thứ ở một số kiểu thảm thực vật tại khu BTTN Mường Nhé
• 1.5.3.5. Cấu trúc tổ thành thực vật theo đai cao và theo trạng thái rừng
• 1.5.3.6. Tương quan giữa đường kính và chiều cao
• 1.5.3.7. Đặc điểm phân bố của các loài
• 1.5.3.8. Quy luật cấu trúc phân bố số loài cây theo cỡ đường kính (N-D1)
• 1.5.3.9. Đặc điểm phân bố số loài cây theo cỡ kính của toàn khu vực điều tra
• 1.5.4. Nghiên cứu các tác động gây ảnh hưởng thực vật thân gỗ tại ở KBTTN Mường Nhé
• 1.5.5. Đánh giá hiện trạng công tác quản lý và sử dụng tài nguyên rừng
• 1.5.5.1. Hiện trạng công tác quản lý
• 1.5.5.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng tài nguyên rừng
• 1.5.5.3. Đánh giá ảnh hưởng của cộng đồng địa phương đến tài nguyên rừng
• 1.5.5.4. Hiện trạng đời sống của cộng đồng địa phương
• 1.5.6. Đánh giá thuận lợi và khó khăn, tồn tại và thách thức đối với công tác bảo tồn
• 1.5.6.1. Những thuận lợi
• 1.5.6.2. Những khó khăn
• 1.5.6.3. Những tồn tại
• 1.5.6.4. Những thách thức
• 1.5.7. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức
• 1.5.8. Một số giải pháp bảo tồn và phát triển tài nguyên thực vật ở Khu BTTN Mường Nhé
• 1.5.8.1. Nâng cao nhận thức cho cộng đồng dân cư hiện đang sinh sống xung quanh khu BTTN Mường Nhé về bảo vệ sự Đa dạng sinh học
• 1.5.8.2. Phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho cộng đồng
• 1.5.8.3. Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng
• 1.5.8.4. Tăng cường chương trình nghiên cứu khoa học phục vụ bảo tồn
• 1.5.8.5. Giải pháp về ổn định dân số
• 1.5.8.6. Giải pháp phục hồi bảo tồn rừng
• 1.5.8.7. Giải pháp xây dựng vườn cây mẫu và vườn sưu tập
• KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về đa dạng thực vật thân gỗ tại Mường Nhé

Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, là một trong những khu vực có tính đa dạng sinh học cao tại Việt Nam. Nơi đây không chỉ nổi bật với hệ thực vật phong phú mà còn là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm. Đặc biệt, sự đa dạng của các loài thực vật thân gỗ tại đây đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái và bảo vệ môi trường. Nghiên cứu về đa dạng thực vật thân gỗ tại khu vực này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về hệ sinh thái mà còn góp phần vào công tác bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

1.1. Đặc điểm tự nhiên và sinh thái của khu bảo tồn

Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé có diện tích 45.581 ha, với địa hình núi cao và khí hậu nhiệt đới gió mùa. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nhiều loài thực vật thân gỗ. Hệ sinh thái nơi đây bao gồm rừng lá rộng thường xanh, rừng thường xanh á nhiệt đới và rừng tre nứa, tạo nên một môi trường sống đa dạng cho các loài thực vật.

1.2. Vai trò của thực vật thân gỗ trong hệ sinh thái

Thực vật thân gỗ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của hệ sinh thái. Chúng không chỉ cung cấp nơi cư trú cho nhiều loài động vật mà còn giúp điều hòa khí hậu, bảo vệ đất và nước. Sự đa dạng của các loài thực vật thân gỗ cũng góp phần vào việc bảo tồn đa dạng sinh học tại khu vực này.

II. Thách thức trong việc bảo tồn đa dạng thực vật tại Mường Nhé

Mặc dù khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé có nhiều tiềm năng về đa dạng sinh học, nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Các hoạt động khai thác gỗ, sử dụng lâm sản quá mức và sự gia tăng dân số đã gây áp lực lên tài nguyên thiên nhiên. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn tại của các loài thực vật mà còn làm suy giảm chất lượng môi trường sống.

2.1. Tác động của con người đến đa dạng thực vật

Các hoạt động khai thác gỗ và sử dụng lâm sản một cách không bền vững đã làm giảm số lượng và sự đa dạng của các loài thực vật thân gỗ. Nhiều loài thực vật quý hiếm đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do sự can thiệp của con người vào môi trường sống tự nhiên.

2.2. Biến đổi khí hậu và ảnh hưởng đến hệ sinh thái

Biến đổi khí hậu đang gây ra những thay đổi lớn trong điều kiện khí hậu và môi trường sống tại khu bảo tồn. Nhiệt độ tăng cao và lượng mưa không ổn định có thể làm thay đổi sự phân bố của các loài thực vật, ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh trưởng của chúng.

III. Phương pháp nghiên cứu đa dạng thực vật tại Mường Nhé

Để đánh giá tính đa dạng thực vật thân gỗ tại khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, nhiều phương pháp nghiên cứu đã được áp dụng. Các phương pháp này không chỉ giúp thu thập dữ liệu về số lượng và loại hình thực vật mà còn đánh giá được tình trạng sức khỏe của hệ sinh thái.

3.1. Phương pháp khảo sát thực địa

Khảo sát thực địa là phương pháp chính được sử dụng để thu thập thông tin về các loài thực vật thân gỗ. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành điều tra tại nhiều khu vực khác nhau trong khu bảo tồn để xác định sự phân bố và đa dạng của các loài.

3.2. Phân tích dữ liệu và đánh giá đa dạng

Sau khi thu thập dữ liệu, các nhà nghiên cứu sử dụng các chỉ số đa dạng sinh học để đánh giá tình trạng của hệ thực vật. Các chỉ số này giúp xác định mức độ phong phú và sự phân bố của các loài thực vật trong khu vực nghiên cứu.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu về đa dạng thực vật thân gỗ tại khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé đã chỉ ra rằng nơi đây có sự phong phú về loài và số lượng. Những phát hiện này không chỉ có giá trị trong việc bảo tồn mà còn có thể áp dụng vào các chương trình phát triển bền vững tại địa phương.

4.1. Đánh giá đa dạng thực vật thân gỗ

Nghiên cứu đã xác định được nhiều loài thực vật thân gỗ quý hiếm, trong đó có một số loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Điều này cho thấy tầm quan trọng của khu bảo tồn trong việc bảo tồn các loài thực vật quý hiếm.

4.2. Ứng dụng kết quả nghiên cứu vào bảo tồn

Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các chương trình bảo tồn và phát triển bền vững. Việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của đa dạng sinh học cũng là một phần quan trọng trong công tác bảo tồn.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai

Nghiên cứu về đa dạng thực vật thân gỗ tại khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé đã chỉ ra rằng nơi đây có tiềm năng lớn về đa dạng sinh học. Tuy nhiên, để bảo tồn và phát triển bền vững, cần có các biện pháp quản lý hiệu quả và sự tham gia của cộng đồng địa phương.

5.1. Tầm quan trọng của bảo tồn đa dạng sinh học

Bảo tồn đa dạng sinh học không chỉ giúp duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái mà còn góp phần vào phát triển kinh tế và xã hội. Việc bảo vệ các loài thực vật quý hiếm là cần thiết để đảm bảo sự tồn tại của chúng trong tương lai.

5.2. Đề xuất các giải pháp bảo tồn hiệu quả

Cần xây dựng các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức cho cộng đồng về tầm quan trọng của đa dạng sinh học. Đồng thời, các chính sách bảo vệ tài nguyên thiên nhiên cũng cần được thực hiện một cách nghiêm túc để đảm bảo sự phát triển bền vững cho khu bảo tồn.