Nghiên Cứu Chuỗi Giá Trị Sản Phẩm Rau Sắng Tại Huyện Mỹ Đức, Thành Phố Hà Nội

Nghiên cứu chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức mang ý nghĩa quan trọng cho sự phát triển một đặc sản nổi tiếng. Nó sẽ giúp cho các nhà quản lý kinh tế của huyện, các nhà chỉ đạo sản xuất hiểu rõ hơn hoạt động sản xuất, kinh doanh rau sắng, những mối quan hệ, các tương tác và sự phân phối lợi ích của từng tác nhân trong chuỗi. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp tác động hợp lý nhằm hình thành và nâng cấp chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng góp phần thúc đẩy việc mở rộng diện tích và tăng hiệu quả kinh tế cho từng tác nhân trong chuỗi. Hoạt động chuỗi giá trị dựa vào phương pháp luận liên kết giá trị (Value Links) đã được thực hiện rộng rãi ở các tỉnh, huyện trên cả nước đối với nhiều mặt hàng nông sản như trái bơ, cá basa, cá tra, rau… và đã thu được nhiều kết quả khả quan.

Mục tiêu chung của nghiên cứu là trên cơ sở khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng các tác nhân trong chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức, Hà Nội từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao giá trị gia tăng rau sắng góp phần phát triển bền vững cho người dân vùng cây đặc sản này. Mục tiêu cụ thể bao gồm: Góp phần hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng; Đánh giá thực trạng hoạt động của các tác nhân tham gia chuỗi giá trị rau sắng tại huyện Mỹ Đức trong những năm qua; Phân tích tài chính về kết quả và hiệu quả của từng tác nhân và toàn chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức; Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức trong những năm tới.

Bản chất rau sắng là dễ bị hư hỏng nếu không có nhà máy chế biến và phương pháp bảo quản hữu hiệu.Trong khi đó, sản phẩm rau sắng đòi hỏi luôn tươi, ngon, chất lượng tốt để thoả mãn nhu cầu của người tiêu dùng nhưng thực tiễn sản xuất hiện nay chưa thực sự đáp ứng được điều đó. Ngoài ra, việc thu hái rau và vận chuyển là khá vất vả vì cây khá cao và được trồng trên địa hình đồi núi. Kỹ thuật canh tác còn theo tập quán cũ, quy mô sản xuất manh mún, nhỏ lẻ. Hiện tại cây rau sắng hầu như ít bị sâu bệnh hại và phát triển trong môi trường tự nhiên,do vậy, rau sắng đáp ứng tốt các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nhu cầu tiêu thụ rau sắng rất lớn nhưng sản lượng còn hạn chế, chủ yếu đều tiêu thụ chính tại lễ hội Chùa Hương (90%). Sản lượng thu hái được còn rất ít, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của các thị trường tiềm năng khác như trong trung tâm thành phố Hà Nội và các vùng lân cận. Người dân khi bán hàng chưa có sự phân loại chất lượng sản phẩm, được bán theo kilogam và chưa có bao bì nhãn mác. Giá rau sắng cũng biến động lớn giữa đầu vụ và cuối vụ có thời điểm lên đến 600.

Các hoạt động sản xuất, kinh doanh trong chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng như: Sản xuất, thu gom, vận chuyển, bán buôn, bán lẻ. Các hoạt động này được cụ thể ở các đối tượng khảo sát sau: Các tác nhân của chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng: Hộ nông dân, người thu gom, người bán buôn, người bán lẻ, người tiêu dùng; Các tổ chức kinh tế - xã hội: Hội nông dân, khuyến nông, hội phụ nữ… tham gia vào chuỗi giá trị rau sắng; Giống rau sắng: Loài giống rau sắng chùa ở chùa Hương thuộc loài thân gỗ tên khoa học là Melientha suavis; Các cơ chế chính sách có liên quan đến phát triển sản xuất và kinh doanh rau sắng.

Về nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung làm rõ: Thực trạng sản xuất và kinh doanh rau sắng chùa Hương của huyện, từng tác nhân tham gia chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng Chùa Hương tại huyện Mỹ Đức; Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả sản xuất, kinh doanh của từng tác nhân và toàn chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức; Các giải pháp nhằm nâng cấp chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức. Về không gian nghiên cứu: Đề tài thực hiện chủ yếu trên phạm vi huyện Mỹ Đức, Hà Nội; Một số nội dung chuyên sâu khảo sát ở các tác nhân tham gia chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng ở một số xã đại diện trong huyện (Hộ sản xuất, hộ thu gom, hộ buôn, hộ bán lẻ, người tiêu dùng.rau sắng đại diện).

Nghiên cứu chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng sẽ cho kết quả là bức tranh chung về chuỗi giá trị rau sắng với những phân tích chi tiết từng tác nhân và những chỉ số về hoạt động của các tác nhân đó, trong đó bao gồm những chỉ số về chi phí, doanh thu, lợi nhuận và thu nhập của từng tác nhân. Nghiên cứu cũng đưa ra những số liệu về kết quả đóng góp của những tác nhân tham gia chuỗi. Với kết quả nghiên cứu này, người đọc có thể thấy được hiệu quả kinh doanh cũng như hiệu quả kinh tế của chuỗi giá trị rau sắng tại huyện Mỹ Đức.

Với những thông tin tổng hợp từ những dữ liệu thứ cấp và từ khảo sát các tác nhân, tác giả phân tích tổng thể SWOT chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng, với ma trận phân tích này, người đọc có thể thấy được bức tranh tổng thể về hiện trạng hoạt động của chuỗi sản phẩm rau sắng Mỹ Đức, từ đó tác giả đưa ra những kết luận và kiến nghị nhằm nâng cao giá trị và phát triển chuỗi giá trị rau sắng giúp người đọc, đặc biệt là các nhà lập chính sách có thể tham khảo để đưa ra chiến lược, xây dựng chính sách cho phát triển chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng.

Để nâng cao giá trị gia tăng rau sắng, cần tập trung vào cải thiện kỹ thuật canh tác, từ khâu chọn giống, chăm sóc đến thu hoạch. Áp dụng các biện pháp canh tác tiên tiến, thân thiện với môi trường. Đầu tư vào công nghệ bảo quản, chế biến để kéo dài thời gian sử dụng và đa dạng hóa sản phẩm rau sắng.

Xây dựng thương hiệu, nhãn mác cho sản phẩm rau sắng là yếu tố quan trọng để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Cần chú trọng đến thiết kế bao bì, quảng bá sản phẩm, và xây dựng hệ thống phân phối hiệu quả. Mở rộng thị trường tiêu thụ, không chỉ tập trung vào lễ hội Chùa Hương mà còn hướng đến các thành phố lớn và thị trường xuất khẩu.

Nghiên cứu này đã phân tích thực trạng chuỗi giá trị sản phẩm rau sắng tại huyện Mỹ Đức, chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và giá trị gia tăng cho sản phẩm rau sắng, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Khuyến nghị các nhà quản lý, nhà sản xuất, và nhà khoa học cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp đã được đề xuất. Cần có chính sách hỗ trợ từ nhà nước, tăng cường đào tạo cho người dân, và xây dựng mối liên kết bền vững giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị rau sắng.