Luận án Tiến sĩ về Kinh tế Nông nghiệp tại TP.HCM trong 30 Năm Đổi Mới (1986-2015)

• Tác giả: Phùng Thế Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Đăng
• Trường học: Đại Học Huế, Trường Đại Học Khoa Học
• Chuyên ngành: Lịch Sử Việt Nam
• Đề tài: Kinh Tế Nông Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh Trong 30 Năm Đổi Mới (1986-2015)
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Huế

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1.1. Các khái niệm liên quan
• 1.1.2. Vấn đề nghiên cứu
• 1.2. NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.2.1. Những công trình nghiên cứu chung về kinh tế nông nghiệp của thế giới và Việt Nam
• 1.2.2. Những công trình nghiên cứu về kinh tế nông nghiệp ở Thành phố Hồ Chí Minh
• 1.3. CÁC KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Các kết quả đạt được
• 1.3.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 1986 - 2000
• 2.1. CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
• 2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội và lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh
• 2.1.2. Tình hình kinh tế nông nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh trước đổi mới (1975 - 1985)
• 2.1.3. Quan điểm, chủ trương đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam về nông nghiệp
• 2.2. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 1986 - 2000
• 2.2.1. Chủ trương của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh về phát triển nông nghiệp
• 2.2.2. Xây dựng ngoại thành thành vành đai thực phẩm (1986 - 1990)
• 2.2.3. Chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị cao, từng bước hình thành nền nông nghiệp đô thị (1991 - 2000)
• 3. CHƯƠNG 3: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2001 - 2015
• 3.1. CHỦ TRƯƠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
• 3.2. THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐẨY MẠNH CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP, PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐÔ THỊ, NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO
• 3.3. KẾT QUẢ CỦA QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2001 - 2015
• 3.3.1. Sự tăng trưởng của kinh tế nông nghiệp
• 3.3.2. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp
• 3.3.3. Xây dựng nông thôn mới
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA
• 4.1. THÀNH TỰU VÀ HẠN CHẾ. ĐẶC ĐIỂM VÀ VAI TRÒ
• 4.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA
• 4.2.1. Chính sách đất đai và quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp
• 4.2.2. Tăng cường vốn đầu tư phát triển nông nghiệp
• 4.2.3. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp
• 4.2.4. Tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp
• 4.2.5. Phát triển sản xuất, chế biến, phân phối và tiêu thụ nông sản
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về kinh tế nông nghiệp TP

Kinh tế nông nghiệp TP.HCM đã trải qua 30 năm đổi mới từ 1986 đến 2015, mang lại nhiều thành tựu và thách thức đáng kể. Trong giai đoạn này, nông nghiệp không chỉ đóng vai trò cung cấp lương thực, thực phẩm mà còn là nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, TP.HCM đã tập trung vào phát triển nông nghiệp đô thị và nông nghiệp công nghệ cao, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Theo thống kê, tốc độ tăng trưởng bình quân giá trị sản xuất nông nghiệp đạt 5,41%/năm, cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của ngành này. Tuy nhiên, nông nghiệp TP.HCM vẫn gặp nhiều thách thức như suy giảm diện tích đất sản xuất, áp lực đô thị hóa và sự cạnh tranh từ các ngành khác.

1.1. Vai trò của nông nghiệp trong phát triển kinh tế

Nông nghiệp TP.HCM đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững. Ngành này không chỉ cung cấp thực phẩm cho dân số đô thị mà còn tạo ra nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến. Chính sách phát triển nông nghiệp của Thành phố đã được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu thị trường, hướng tới sản xuất hàng hóa có giá trị cao. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại hóa là cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và thị trường xuất khẩu.

II. Những chính sách nông nghiệp trong giai đoạn đổi mới

Chính sách nông nghiệp của TP.HCM trong 30 năm qua đã phản ánh rõ nét tư duy đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam. Các chính sách này không chỉ tập trung vào phát triển sản xuất mà còn chú trọng đến việc cải cách quản lý và đầu tư cho nông nghiệp. Đặc biệt, việc xây dựng nông thôn mới đã được xem như một chiến lược quan trọng nhằm nâng cao đời sống người dân và phát triển hạ tầng nông thôn. Chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao đã tạo ra những bước đột phá trong sản xuất, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nông sản.

2.1. Chính sách khuyến khích đầu tư

TP.HCM đã triển khai nhiều chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, bao gồm việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và hộ sản xuất. Các chương trình hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và thị trường đã giúp nông dân tiếp cận công nghệ mới, nâng cao năng suất lao động. Đặc biệt, việc phát triển các hợp tác xã nông nghiệp đã góp phần tăng cường sức mạnh cộng đồng và nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông sản trên thị trường.

III. Kết quả đạt được và thách thức trong phát triển nông nghiệp

Trong suốt 30 năm đổi mới, kinh tế nông nghiệp TP.HCM đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị cao đã giúp nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, nông nghiệp TP.HCM cũng đối mặt với nhiều thách thức như sự suy giảm diện tích đất canh tác do đô thị hóa, áp lực cạnh tranh từ các sản phẩm nhập khẩu và vấn đề bảo vệ môi trường. Để phát triển bền vững, cần có các giải pháp đồng bộ nhằm khắc phục những hạn chế này.

3.1. Thành tựu trong sản xuất nông nghiệp

Nông nghiệp TP.HCM đã có những bước tiến đáng kể về sản lượng và chất lượng sản phẩm. Các sản phẩm nông sản như rau củ, trái cây và thủy sản không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa mà còn xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Việc áp dụng công nghệ cao trong sản xuất đã giúp nâng cao năng suất và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời cải thiện đời sống của người nông dân.

IV. Định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai

Để phát triển nông nghiệp TP.HCM trong giai đoạn tới, cần phải tiếp tục cải cách chính sách và đầu tư cho nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới. Định hướng phát triển nông nghiệp đô thị và nông nghiệp công nghệ cao sẽ là trọng tâm để nâng cao giá trị sản xuất. Ngoài ra, việc tăng cường hợp tác quốc tế và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản TP.HCM.

4.1. Các giải pháp phát triển bền vững

Cần xây dựng các chương trình phát triển bền vững trong nông nghiệp, chú trọng đến bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Việc áp dụng các mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh, kết hợp giữa sản xuất và bảo vệ môi trường sẽ giúp tăng cường tính bền vững cho nền nông nghiệp TP.HCM. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ cho người nông dân trong việc chuyển đổi sang sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn và hiệu quả.