Luận án tiến sĩ kinh tế phát triển: Nghiên cứu chất lượng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội

• Tác giả: Bùi Huy Cường
• Người hướng dẫn: GS. Ngô Thắng Lợi
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Phát Triển
• Đề tài: Nghiên Cứu Chất Lượng Dòng Vốn Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Trên Địa Bàn Các Tỉnh Vùng Thủ Đô Hà Nội
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM KẾT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
• 1.2. Các nghiên cứu về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
• 1.3. Các nghiên cứu về chất lượng dòng vốn FDI
• 1.4. Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dòng vốn FDI
• 1.5. Đánh giá về các nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
• 1.6. Những vấn đề đã được giải quyết có thể kế thừa
• 1.7. Khoảng trống của các nghiên cứu đã công bố
• 1.8. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu đối với đề tài luận án
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHẤT LƯỢNG DÒNG VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO ĐỊA PHƯƠNG
• 2.1. Một số cơ sở lý luận liên quan đến nghiên cứu chất lượng dòng vốn FDI
• 2.2. Lý luận về phát triển kinh tế
• 2.3. Lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 2.4. Mô hình Kim cương của Michael Porter về lợi thế cạnh tranh quốc gia (cơ sở lý luận về các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút dòng vốn FDI có chất lượng)
• 2.5. Khung lý thuyết về chất lượng dòng vốn FDI vào các địa phương
• 2.6. Số và chất lượng dòng vốn FDI. Khái niệm, nội hàm và tiêu chí đánh giá chất lượng dòng vốn FDI
• 2.7. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dòng vốn FDI vào địa phương
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG DÒNG VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN CÁC TỈNH VÙNG THỦ ĐÔ
• 3.1. Khái quát chung dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô
• 3.2. Đặc điểm chung các tỉnh vùng thủ đô
• 3.3. Chủ trương, chính sách của các tỉnh vùng thủ đô về thu hút dòng vốn FDI
• 3.4. Tình hình chung về dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô
• 3.5. Thực trạng chất lượng dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội (theo các tiêu chí đánh giá)
• 3.6. Thực trạng cấu trúc dòng vốn FDI
• 3.7. Thực trạng tác động của dòng vốn FDI đến phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh vùng thủ đô
• 3.8. Đánh giá chung chất lượng dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô
• 3.9. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dòng vốn FDI vào vùng thủ đô Hà Nội (sử dụng mô hình định lượng để kiểm định và đánh giá)
• 3.10. Phương pháp nghiên cứu
• 3.11. Kết quả nghiên cứu
• 3.12. Đánh giá về kết quả nghiên cứu mô hình
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DÒNG VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN CÁC TỈNH VÙNG THỦ ĐÔ
• 4.1. Định hướng nâng cao chất lượng dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô
• 4.2. Dự báo xu hướng dòng vốn FDI vào Việt nam và vùng thủ đô
• 4.3. Định hướng chung về phát triển kinh tế - xã hội vùng thủ đô
• 4.4. Định hướng chung về thu hút dòng vốn FDI của vùng thủ đô thời gian tới
• 4.5. Định hướng nâng cao chất lượng dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô (quan điểm của luận văn)
• 4.6. Giải pháp thực hiện định hướng nâng cao chất lượng dòng vốn FDI trên địa bàn các tỉnh vùng thủ đô
• 4.6.1. Giải pháp về nâng cấp kết cấu hạ tầng theo hướng hiện đại, đồng bộ
• 4.6.2. Giải pháp về nâng cao chất lượng lao động
• 4.6.3. Giải pháp về chính sách thu hút FDI
• 4.7. Một số kiến nghị
• 4.7.1. Đối với Quốc hội
• 4.7.2. Đối với Chính phủ
• 4.7.3. Đối với Bộ ngành trung ương
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1 - DANH SÁCH KHẢO SÁT CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 2 - PHIẾU KHẢO SÁT NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI

I. Giới thiệu về Nghiên cứu FDI

Nghiên cứu chất lượng dòng vốn FDI tại các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội là một chủ đề quan trọng trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến năm 2020, Việt Nam đã thu hút hơn 33.000 dự án FDI với tổng vốn đăng ký gần 384 tỷ USD. Tuy nhiên, chất lượng của dòng vốn này vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết. Nghiên cứu này nhằm phân tích và đánh giá chất lượng dòng vốn FDI, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn này.

1.1. Tầm quan trọng của FDI

FDI không chỉ là nguồn vốn quan trọng mà còn là yếu tố thúc đẩy chuyển giao công nghệ và tạo ra việc làm. Tuy nhiên, chất lượng dòng vốn FDI tại các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội vẫn chưa đạt yêu cầu. Nhiều dự án FDI có quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, và chưa tạo ra giá trị gia tăng cao. Điều này dẫn đến việc cần thiết phải đánh giá và cải thiện chất lượng dòng vốn FDI để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

II. Thực trạng chất lượng dòng vốn FDI

Thực trạng chất lượng dòng vốn FDI tại các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội cho thấy nhiều vấn đề nghiêm trọng. Dòng vốn FDI chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, nhưng lại thiếu sự đa dạng và đổi mới. Theo Nghị quyết số 50-NQ/TW, tình trạng này dẫn đến việc tỉ lệ vốn thực hiện trên vốn đăng ký còn thấp, và tỉ trọng đóng góp cho ngân sách nhà nước có xu hướng giảm. Các doanh nghiệp FDI thường sử dụng lao động phổ thông, dẫn đến việc không tối ưu hóa lợi ích từ dòng vốn này.

2.1. Đánh giá chất lượng dòng vốn FDI

Đánh giá chất lượng dòng vốn FDI cần dựa trên các tiêu chí như công nghệ, hiệu quả kinh tế, và tác động xã hội. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều dự án FDI không đáp ứng được các tiêu chí này, dẫn đến việc cần thiết phải có các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng dòng vốn. Việc cải thiện chất lượng dòng vốn FDI không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần vào phát triển bền vững của vùng thủ đô.

III. Giải pháp nâng cao chất lượng dòng vốn FDI

Để nâng cao chất lượng dòng vốn FDI tại các tỉnh vùng thủ đô Hà Nội, cần có một chiến lược tổng thể và đồng bộ. Các giải pháp bao gồm nâng cấp cơ sở hạ tầng, cải thiện chất lượng lao động, và xây dựng chính sách thu hút FDI hiệu quả. Cần thiết phải tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, khuyến khích các dự án FDI sử dụng công nghệ cao và có giá trị gia tăng lớn. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp để đảm bảo rằng dòng vốn FDI được sử dụng hiệu quả.

3.1. Định hướng thu hút FDI

Định hướng thu hút FDI cần tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng phát triển cao, như công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo, và sản xuất sạch. Cần có các chính sách ưu đãi cho các dự án FDI có chất lượng cao, đồng thời tăng cường công tác quản lý và giám sát để đảm bảo rằng các dự án FDI thực sự mang lại lợi ích cho nền kinh tế địa phương.