Nghiên cứu cặp thoại và hành động thông báo hồi đáp trong giao tiếp nghệ thuật Tĩnh

LỜI CAM ĐOAN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do lựa chọn đề tài

1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Đối tượng nghiên cứu

1.4. Phạm vi nghiên cứu và nguồn ngữ liệu

1.5. Phương pháp, thủ pháp nghiên cứu

1.6. Đóng góp của luận án

1.7. Cấu trúc của luận án

2. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI

2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về hành động ngôn ngữ

2.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước

3. CẤU TẠO CẶP THOẠI CHỨA HÀNH ĐỘNG THÔNG BÁO - HỒI ĐÁP TRONG GIAO TIẾP CỦA NGƯỜI NGHỆ TĨNH

3.1. Cấu tạo của cặp thoại và tham thoại

3.2. Cấu tạo của tham thoại trao chứa hành động thông báo

3.3. Cấu tạo của tham thoại hồi đáp cho tham thoại trao chứa hành động thông báo

3.4. Thống kê và mô tả cấu tạo cặp thoại thông báo - hồi đáp trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh

3.5. Tiểu kết chương 2

4. NGỮ NGHĨA CẶP THOẠI CHỨA HÀNH ĐỘNG THÔNG BÁO - HỒI ĐÁP TRONG GIAO TIẾP CỦA NGƯỜI NGHỆ TĨNH

4.1. Khái niệm ngữ nghĩa trong ngôn ngữ

4.2. Ý kiến của các tác giả đi trước. Phân biệt nghĩa, ý nghĩa, ngữ nghĩa

4.3. Các nhân tố chi phối ngữ nghĩa của cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh

4.3.1. Quan hệ liên cá nhân

4.3.2. Trạng thái tâm lí tích cực hoặc tiêu cực của người thông báo và người nhận thông báo

4.4. Thống kê, mô tả ngữ nghĩa của cặp thoại chứa hành động ngôn ngữ thông báo - hồi đáp trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh

4.4.1. Thống kê định lượng các tiểu nhóm ngữ nghĩa của tham thoại trao thông báo và tham thoại hồi đáp

4.4.2. Mô tả các tiểu nhóm ngữ nghĩa của cặp tương tác trao - đáp chứa hành động thông báo - hồi đáp

4.5. Tiểu kết chương 3

5. MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA NGÔN TỪ CỦA NGƯỜI NGHỆ TĨNH QUA CẶP THOẠI CHỨA HÀNH ĐỘNG THÔNG BÁO - HỒI ĐÁP

5.1. Khái quát về văn hóa và ngôn ngữ. Quan hệ giữa ngôn ngữ với tư duy, văn hóa. Những nét đặc trưng văn hóa của người Nghệ Tĩnh qua cặp thoại thông báo - hồi đáp

5.2. Người Nghệ Tĩnh ưa cách nói trực tiếp, đi thẳng vào vấn đề

5.3. Người Nghệ Tĩnh ưa cách nói gần gũi, xích gần quan hệ

5.4. Người Nghệ Tĩnh ưa cách nói bộc lộ tình cảm, gây sự chú ý tới người nghe

5.5. Người Nghệ Tĩnh thường sử dụng các từ ngữ còn lưu giữ sắc thái địa phương cổ

5.6. Tiểu kết chương 4

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cấu tạo cặp thoại chứa hành động thông báo hồi đáp trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh

Cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp là một phần quan trọng trong giao tiếp nghệ thuật Tĩnh. Cấu tạo của cặp thoại này bao gồm hai thành phần chính: tham thoại trao và tham thoại hồi đáp. Tham thoại trao thường chứa thông tin cần được truyền đạt, trong khi tham thoại hồi đáp thể hiện phản ứng của người nghe. Việc phân tích cấu tạo này giúp hiểu rõ hơn về cách thức mà người Nghệ Tĩnh thực hiện hành động thông báo và hồi đáp trong giao tiếp hàng ngày. Theo nghiên cứu, cặp thoại này không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt thông tin mà còn phản ánh các yếu tố văn hóa, tâm lý và xã hội của người Nghệ Tĩnh. Cách thức thể hiện hành động thông báo - hồi đáp có thể khác nhau tùy thuộc vào ngữ cảnh giao tiếp, vai trò của người tham gia và mục đích giao tiếp. Điều này cho thấy sự phong phú và đa dạng trong cách thức giao tiếp của người Nghệ Tĩnh.

1.1. Cấu tạo của tham thoại

Tham thoại trong cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp được cấu tạo từ nhiều yếu tố ngữ nghĩa và ngữ pháp. Các yếu tố này không chỉ bao gồm từ vựng mà còn cả cách thức sắp xếp câu, ngữ điệu và các dấu hiệu phi ngôn ngữ. Cách thức thể hiện tham thoại có thể thay đổi tùy theo ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp. Ví dụ, trong một cuộc trò chuyện thân mật, người Nghệ Tĩnh có thể sử dụng ngôn ngữ địa phương và các biểu thức cảm xúc để thể hiện sự gần gũi. Ngược lại, trong các tình huống trang trọng hơn, họ có thể chọn cách diễn đạt trang trọng và chính xác hơn. Điều này cho thấy sự linh hoạt trong cách sử dụng ngôn ngữ của người Nghệ Tĩnh, đồng thời phản ánh bản sắc văn hóa riêng biệt của họ.

1.2. Cấu tạo của tham thoại hồi đáp

Tham thoại hồi đáp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tương tác trong giao tiếp. Cấu tạo của tham thoại hồi đáp thường bao gồm các yếu tố như sự đồng tình, phản biện hoặc bổ sung thông tin. Người Nghệ Tĩnh thường thể hiện sự hồi đáp một cách trực tiếp và rõ ràng, điều này không chỉ giúp làm rõ thông tin mà còn thể hiện thái độ và cảm xúc của họ đối với thông tin được truyền đạt. Việc phân tích tham thoại hồi đáp giúp nhận diện các đặc điểm văn hóa trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh, từ đó hiểu rõ hơn về cách họ xây dựng mối quan hệ xã hội thông qua ngôn ngữ.

II. Ngữ nghĩa cặp thoại chứa hành động thông báo hồi đáp trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh

Ngữ nghĩa của cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt thông tin mà còn bao hàm nhiều yếu tố khác nhau như tâm lý, văn hóa và ngữ cảnh giao tiếp. Các nhân tố chi phối ngữ nghĩa của cặp thoại này bao gồm quan hệ liên cá nhân, trạng thái tâm lý của người thông báo và người nhận thông báo. Trong giao tiếp, người Nghệ Tĩnh thường thể hiện sự quan tâm đến cảm xúc của người nghe, điều này thể hiện qua cách họ lựa chọn từ ngữ và cách thức diễn đạt. Việc phân tích ngữ nghĩa giúp làm rõ hơn về cách thức mà người Nghệ Tĩnh sử dụng ngôn ngữ để thể hiện ý định và cảm xúc của mình trong giao tiếp.

2.1. Các nhân tố chi phối ngữ nghĩa

Các nhân tố chi phối ngữ nghĩa trong cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp bao gồm nhiều yếu tố như bối cảnh giao tiếp, vai trò của người tham gia và mục đích giao tiếp. Người Nghệ Tĩnh thường chú trọng đến việc tạo ra sự đồng cảm và kết nối với người nghe thông qua cách thức thể hiện thông tin. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả giao tiếp mà còn phản ánh các giá trị văn hóa của cộng đồng. Sự nhạy bén trong việc nhận diện và điều chỉnh ngữ nghĩa theo từng tình huống cụ thể là một trong những đặc điểm nổi bật trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh.

2.2. Thống kê mô tả ngữ nghĩa của cặp thoại

Việc thống kê và mô tả ngữ nghĩa của cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp giúp làm rõ các tiểu nhóm ngữ nghĩa khác nhau trong giao tiếp của người Nghệ Tĩnh. Các tiểu nhóm này có thể bao gồm thông tin về đời sống hàng ngày, các vấn đề xã hội và các mối quan hệ cá nhân. Thông qua việc phân tích ngữ nghĩa, có thể nhận diện được các xu hướng trong cách thức giao tiếp của người Nghệ Tĩnh, từ đó hiểu rõ hơn về bản sắc văn hóa và cách thức mà họ tương tác với nhau trong cuộc sống hàng ngày.

III. Một số đặc trưng văn hóa ngôn từ của người Nghệ Tĩnh qua cặp thoại chứa hành động thông báo hồi đáp

Cặp thoại chứa hành động thông báo - hồi đáp không chỉ phản ánh cách thức giao tiếp mà còn thể hiện các đặc trưng văn hóa ngôn từ của người Nghệ Tĩnh. Người Nghệ Tĩnh thường ưa chuộng cách nói trực tiếp, đi thẳng vào vấn đề, điều này giúp tạo ra sự rõ ràng và hiệu quả trong giao tiếp. Họ cũng thường sử dụng các từ ngữ mang sắc thái địa phương, điều này không chỉ thể hiện bản sắc văn hóa mà còn tạo ra sự gần gũi trong mối quan hệ giao tiếp. Việc phân tích các đặc trưng văn hóa này giúp làm rõ hơn về cách thức mà người Nghệ Tĩnh xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội thông qua ngôn ngữ.

3.1. Cách nói trực tiếp và gần gũi

Người Nghệ Tĩnh thường ưa chuộng cách nói trực tiếp, điều này giúp họ thể hiện rõ ràng ý định và cảm xúc của mình trong giao tiếp. Cách nói này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả giao tiếp mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với người nghe. Sự gần gũi trong cách nói cũng giúp tạo ra một không khí thân thiện và cởi mở, điều này rất quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội. Việc phân tích cách nói này giúp nhận diện được các giá trị văn hóa và tâm lý của người Nghệ Tĩnh trong giao tiếp hàng ngày.

3.2. Sử dụng từ ngữ mang sắc thái địa phương

Người Nghệ Tĩnh thường sử dụng các từ ngữ mang sắc thái địa phương trong giao tiếp, điều này không chỉ thể hiện bản sắc văn hóa mà còn tạo ra sự kết nối với cộng đồng. Việc sử dụng từ ngữ địa phương giúp người Nghệ Tĩnh thể hiện sự tự hào về nguồn gốc văn hóa của mình, đồng thời tạo ra sự gần gũi và thân thiện trong mối quan hệ giao tiếp. Phân tích việc sử dụng từ ngữ địa phương giúp làm rõ hơn về cách thức mà người Nghệ Tĩnh duy trì và phát triển bản sắc văn hóa của mình trong giao tiếp.

Luận án tiến sĩ về cặp thoại và hành động thông báo hồi đáp trong giao tiếp của người nghệ Tĩnh