Năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài

• Tác giả: Lê Minh Hiền
• Người hướng dẫn: PGS. TS Phùng Xuân Nhạ
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Kinh tế đối ngoại
• Đề tài: Năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài
• Loại tài liệu: luận văn thạc sỹ
• Năm xuất bản: 2006
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA VIỆT NAM TRONG THU HÚT ĐTNN
• 1.1. Cạnh tranh và năng lực cạnh tranh quốc gia
• 1.2. Các khái niệm về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh quốc gia
• 1.3. Những yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh quốc gia
• 1.4. Năng lực cạnh tranh quốc gia thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 1.5. Bản chất và đặc điểm của đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 1.6. Những nhân tố chi phối hoạt động đầu tư nước ngoài
• 1.7. Nhu cầu, xu hướng lựa chọn địa điểm đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA VIỆT NAM TRONG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
• 2.1. Những nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh thu hút ĐTNN của Việt Nam
• 2.2. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và môi trường chính trị- kinh tế-xã hội
• 2.2.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên
• 2.2.2. Môi trường chính trị- xã hội
• 2.2.3. Chính sách kinh tế và khả năng tăng trưởng
• 2.2.4. Độ mở của nền kinh tế
• 2.3. Khả năng tiếp cận thị trường và nguồn cung cấp nguyên liệu phục vụ cho hoạt động đầu tư
• 2.3.1. Khả năng tiếp cận thị trường
• 2.3.2. Khả năng cung cấp linh kiện, nguyên liệu, vật tư trong nước
• 2.3.3. Hệ thống tài chính, tiền tệ
• 2.3.4. Nguồn nhân lực
• 2.3.4.1. Khả năng đáp ứng về nguồn nhân lực
• 2.3.5. Trình độ khoa học và công nghệ
• 2.3.6. Khả năng tiếp cận đất đai, chất lượng hạ tầng và chi phí kinh doanh
• 2.3.6.1. Tiếp cận đất đai
• 2.3.6.2. Chất lượng hạ tầng
• 2.3.6.3. Chi phí đầu tư/kinh doanh
• 2.3.7. Vai trò của Chính phủ và tính minh bạch, công khai, hiệu quả của thủ tục kinh doanh/đầu tư
• 2.3.7.1. Vai trò của Chính phủ và tính hiệu quả, hiệu lực của bộ máy hành chính nhà nước
• 2.3.7.2. Tính hiệu quả, minh bạch, công khai của thủ tục đầu tư, kinh doanh
• 2.4. Đánh giá SWOT về năng lực cạnh tranh thu hút ĐTNN của Việt Nam
• 2.4.1. Những điểm mạnh
• 2.4.2. Những điểm yếu
• 2.4.2.1. Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ
• 2.4.2.2. Hiệu quả của hệ thống hành chính
• 2.4.2.3. Chi phí kinh doanh
• 2.4.2.4. Hiệu lực của hệ thống toà án
• 2.4.2.5. Cơ sở hạ tầng yếu kém
• 2.4.3. Mở rộng thị trường xuất khẩu
• 2.4.4. Môi trường đầu tư/kinh doanh tiếp tục được cải thiện do việc thực hiện các cam kết quốc tế
• 2.4.5. Những bất cập trong việc thực thi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp
• 2.4.6. Tác động không thuận của một số cam kết quốc tế
• 2.4.6.1. Tình trạng đình công gây cản trở hoạt động kinh doanh bình thường của các doanh nghiệp
• 2.4.6.2. Tình trạng tham nhũng còn phổ biến
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA VIỆT NAM TRONG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
• 3.1. Nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách
• 3.1.1. Phát triển đồng bộ các loại thị trường, hoàn thiện công cụ quản lý vĩ mô theo hướng tự do hoá thương mại và đầu tư
• 3.1.2. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách nhằm tạo môi trường đầu tư/kinh doanh hấp dẫn, minh bạch và ổn định hơn
• 3.1.3. Tiếp tục mở rộng lĩnh vực thu hút ĐTNN, từng bước xoá bỏ những hạn chế về tiếp cận thị trường của nhà đầu tư nước ngoài
• 3.1.4. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư nhằm tăng sức hấp dẫn, cạnh tranh thu hút ĐTNN
• 3.1.5. Đẩy mạnh cải cách hành chính, ngăn chặn tình trạng tham nhũng
• 3.1.6. Hoàn thiện cơ chế bảo vệ nhà đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống tư pháp, trọng tài
• 3.2. Nhóm giải pháp nhằm tăng cường năng lực kinh doanh và hỗ trợ hoạt động đầu tư
• 3.2.1. Tiếp tục thực hiện lộ trình giảm chi phí đầu tư nhằm nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp
• 3.2.2. Tiếp tục đầu tư nâng cấp và cải thiện chất lượng hạ tầng
• 3.2.3. Tăng cường công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực và năng lực công nghệ cho các doanh nghiệp
• 3.3. Nhóm giải pháp về xúc tiến đầu tư
• 3.3.1. Công bố Danh mục dự án gọi vốn đầu tư nước ngoài làm cơ sở cho việc thực hiện có hiệu quả chương trình vận động đầu tư
• 3.3.2. Đổi mới, đa dạng hóa các phương thức tổ chức xúc tiến đầu tư
• 3.3.3. Kiện toàn, tăng cường năng lực hệ thống tổ chức xúc tiến đầu tư
• 3.3.4. Tăng cường hợp tác song phương và đa phương về xúc tiến đầu tư
• Danh mục tài liệu tham khảo

I. Cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút ĐTNN

Năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài (ĐTNN) được xác định bởi nhiều yếu tố. Đầu tiên, năng lực cạnh tranh quốc gia không chỉ phụ thuộc vào chính sách đầu tư nước ngoài mà còn vào môi trường kinh tế Việt Nam. Các khái niệm về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh quốc gia cần được làm rõ để hiểu rõ hơn về bối cảnh. Bản chất của đầu tư trực tiếp nước ngoài là tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững. Những yếu tố như môi trường chính sách, cải cách kinh tế, và hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo đó, việc cải thiện môi trường đầu tư là cần thiết để thu hút đầu tư nước ngoài hiệu quả hơn.

1.1. Các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh quốc gia

Năng lực cạnh tranh của một quốc gia trong việc thu hút đầu tư nước ngoài phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Đầu tiên là chính sách đầu tư và môi trường đầu tư. Chính sách cần phải minh bạch, ổn định và hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư. Thứ hai, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực cũng là những yếu tố quan trọng. Một hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư. Cuối cùng, tính minh bạch và hiệu quả của bộ máy hành chính cũng ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài.

II. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút ĐTNN

Thực trạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài hiện nay cho thấy nhiều điểm mạnh và yếu. Vị trí địa lý thuận lợi và môi trường chính trị ổn định là những lợi thế lớn. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cao và hệ thống hạ tầng còn yếu kém là những thách thức lớn. Đặc biệt, tình trạng tham nhũng và thủ tục hành chính phức tạp đã làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư. Đánh giá SWOT cho thấy, Việt Nam cần cải thiện các điểm yếu và phát huy các điểm mạnh để nâng cao năng lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư nước ngoài.

2.1. Những nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh thu hút ĐTNN của Việt Nam

Các nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài bao gồm vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, và môi trường chính trị-xã hội. Vị trí địa lý gần các thị trường lớn như Trung Quốc và ASEAN là một lợi thế. Tuy nhiên, môi trường chính trị cần được cải thiện để tạo niềm tin cho các nhà đầu tư. Hơn nữa, chính sách kinh tế và khả năng tăng trưởng cũng cần được xem xét để đảm bảo rằng Việt Nam có thể duy trì và thu hút đầu tư nước ngoài trong tương lai.

III. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút ĐTNN

Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư nước ngoài, Việt Nam cần thực hiện một số giải pháp quan trọng. Đầu tiên, cần cải thiện môi trường đầu tư bằng cách hoàn thiện hệ thống pháp luật và giảm thiểu thủ tục hành chính. Thứ hai, cần phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cuối cùng, việc tăng cường hợp tác quốc tế và xúc tiến đầu tư cũng là những yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư nước ngoài. Những giải pháp này không chỉ giúp cải thiện năng lực cạnh tranh mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

3.1. Nhóm giải pháp về cơ chế chính sách

Việc phát triển đồng bộ các loại thị trường và hoàn thiện công cụ quản lý vĩ mô là rất cần thiết. Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện chính sách đầu tư để tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn và minh bạch. Đồng thời, cần có các chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư nhằm tăng sức hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài. Đẩy mạnh cải cách hành chính và ngăn chặn tình trạng tham nhũng cũng là những giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư nước ngoài.