Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh, hoạt động đầu tư xây dựng ngày càng gia tăng, tạo ra nhu cầu lớn về tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng (TV QLDA). Theo báo cáo kết quả kinh doanh năm 2023, Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Bắc Ninh (Trung tâm XTĐT & HTDN) đạt doanh thu 6.520 triệu đồng, trong đó hoạt động TV QLDA đóng góp khoảng 35%. Tuy nhiên, do hạn chế về năng lực tư vấn, Trung tâm đã bỏ lỡ nhiều dự án lớn, ảnh hưởng đến nguồn thu và uy tín. Nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng năng lực tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng của cán bộ tại Trung tâm, đánh giá ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao năng lực đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào đội ngũ cán bộ TV QLDA tại Trung tâm, với dữ liệu thu thập từ giai đoạn 2021-2023 và khảo sát sơ cấp tháng 4/2024. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng tư vấn, góp phần thúc đẩy hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng, đồng thời tăng cường năng lực cạnh tranh của Trung tâm trên thị trường tư vấn xây dựng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình ASK (Attitude – Skill – Knowledge) của Christian Batal (2002) để đánh giá năng lực cán bộ TV QLDA. Mô hình này gồm ba yếu tố chính:

  • Kiến thức (Knowledge): Bao gồm kiến thức về đầu tư xây dựng, quy định pháp luật, kỹ thuật xây dựng, kiến trúc công trình, quy trình quản lý dự án và công cụ hỗ trợ quản lý dự án.
  • Kỹ năng (Skill): Các kỹ năng tư vấn quản lý thời gian, chất lượng, chi phí, nhân sự, rủi ro và kỹ năng giao tiếp, thuyết phục, giải quyết xung đột.
  • Thái độ (Attitude): Thái độ với công việc, đồng nghiệp, đối tác và ý thức học tập, rèn luyện nâng cao năng lực bản thân.

Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo các lý thuyết về quản lý dự án đầu tư xây dựng theo Luật Xây dựng 2014 và các quan điểm của các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý dự án.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp số liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Số liệu thứ cấp: Báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tổng kết của Trung tâm giai đoạn 2021-2023; tài liệu nghiên cứu khoa học, văn bản pháp luật liên quan.
  • Số liệu sơ cấp: Khảo sát điều tra bằng bảng hỏi với 50 phiếu hợp lệ (tỉ lệ phản hồi 91%) gồm 7 cán bộ quản lý, 33 cán bộ TV QLDA và 10 chủ đầu tư dự án. Bảng hỏi sử dụng thang đo 5 mức độ đánh giá.
  • Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm Excel để thống kê, xây dựng bảng biểu và phân tích dữ liệu nhằm đánh giá thực trạng năng lực cán bộ theo các tiêu chí kiến thức, kỹ năng và thái độ.

Quy trình nghiên cứu được thực hiện trong tháng 4/2024, tập trung tại Trung tâm XTĐT & HTDN tỉnh Bắc Ninh, với phạm vi thời gian dữ liệu từ 2021 đến 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Kiến thức:

    • Cán bộ TV QLDA nắm vững kiến thức về kiến trúc và kết cấu công trình (thực trạng 4,20 điểm so với yêu cầu 4,08 điểm).
    • Kiến thức về các công cụ hỗ trợ quản lý dự án vượt mong đợi (thực trạng 4,08 điểm, yêu cầu 4,00 điểm).
    • Tuy nhiên, kiến thức về các quy định pháp luật và quản lý dự án còn thiếu sót (thực trạng lần lượt 3,88 và 4,08 điểm, thấp hơn yêu cầu 4,06 và 4,24 điểm).

  2. Kỹ năng:

    • Kỹ năng theo dõi tiến độ dự án chưa đạt yêu cầu (thực trạng 3,74 điểm, yêu cầu 4,22 điểm, chênh lệch -0,48).
    • Kỹ năng tổ chức quản lý chất lượng dự án còn yếu (thực trạng 3,58 điểm, yêu cầu 4,35 điểm, chênh lệch -0,77).
    • Kỹ năng kiểm soát chi phí và quản lý nhân sự được đánh giá tốt, vượt yêu cầu (ví dụ: lập kế hoạch nhân sự thực trạng 4,33 điểm, yêu cầu 4,15 điểm).
    • Kỹ năng phân tích và kiểm soát rủi ro còn hạn chế (chênh lệch -0,15 và -0,20 điểm).

  3. Thái độ:

    • Cán bộ có tinh thần trách nhiệm cao, trung thực và hợp tác tốt với đồng nghiệp và đối tác (thực trạng trên 4,40 điểm).
    • Tuy nhiên, ý thức học tập và nỗ lực nâng cao kiến thức còn chưa đạt kỳ vọng (chênh lệch -0,04 và -0,16 điểm).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy cán bộ TV QLDA tại Trung tâm có nền tảng kiến thức kỹ thuật và kỹ năng sử dụng công cụ quản lý dự án tốt, phù hợp với yêu cầu công việc. Tuy nhiên, những thiếu sót về kiến thức pháp luật và quản lý dự án, cùng với kỹ năng theo dõi tiến độ và quản lý chất lượng còn yếu, ảnh hưởng đến hiệu quả tư vấn và quản lý dự án. Điều này có thể do hạn chế trong công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực của Trung tâm, cũng như động lực học tập của cán bộ chưa cao. Thái độ làm việc tích cực là điểm mạnh giúp duy trì chất lượng dịch vụ, nhưng cần tăng cường ý thức học tập để nâng cao năng lực toàn diện. So sánh với các nghiên cứu trong ngành quản lý dự án, những hạn chế về kỹ năng quản lý chất lượng và rủi ro là vấn đề phổ biến, đòi hỏi giải pháp đào tạo chuyên sâu và thực tiễn hơn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm thực trạng và yêu cầu theo từng tiêu chí kiến thức, kỹ năng và thái độ để minh họa rõ ràng các điểm mạnh và điểm yếu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện công tác tuyển dụng:

    • Xây dựng tiêu chí tuyển dụng cụ thể, phù hợp với yêu cầu chuyên môn và kỹ năng TV QLDA.
    • Mở rộng kênh tuyển dụng qua các nền tảng trực tuyến, mạng xã hội để thu hút nhân tài.
    • Thời gian thực hiện: 2024-2025. Chủ thể: Ban lãnh đạo Trung tâm phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư.

  2. Đổi mới công tác đào tạo:

    • Thiết kế chương trình đào tạo bài bản, kết hợp đào tạo bắt buộc và tự nguyện, tập trung nâng cao kỹ năng quản lý tiến độ, chất lượng và rủi ro.
    • Tổ chức các khóa bồi dưỡng thường xuyên cập nhật kiến thức pháp luật và công nghệ mới.
    • Thời gian thực hiện: 2024-2030. Chủ thể: Phòng Tư vấn đầu tư xây dựng phối hợp đơn vị đào tạo chuyên ngành.

  3. Cải tiến công tác sử dụng và đánh giá cán bộ:

    • Xây dựng bản mô tả công việc chi tiết, tiêu chí đánh giá năng lực rõ ràng, khách quan, đa chiều.
    • Áp dụng phương pháp đánh giá dựa trên kết quả công việc và phản hồi từ chủ đầu tư.
    • Thời gian thực hiện: 2024-2026. Chủ thể: Ban Giám đốc Trung tâm.

  4. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ:

    • Xem xét điều chỉnh mức lương, thưởng phù hợp để giữ chân cán bộ chất lượng.
    • Tạo động lực học tập và phát triển nghề nghiệp thông qua các chính sách khuyến khích.
    • Thời gian thực hiện: 2024-2027. Chủ thể: Ban lãnh đạo Trung tâm phối hợp Sở Tài chính.

  5. Ứng dụng công nghệ thông tin:

    • Đẩy mạnh sử dụng phần mềm quản lý dự án như Microsoft Project, Primavera, BIM để tối ưu hóa quy trình làm việc.
    • Tổ chức đào tạo kỹ năng công nghệ cho cán bộ.
    • Thời gian thực hiện: 2024-2030. Chủ thể: Phòng Công nghệ thông tin và Phòng Tư vấn đầu tư xây dựng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý và tư vấn dự án đầu tư xây dựng:

    • Giúp hiểu rõ các yếu tố cấu thành năng lực và cách nâng cao hiệu quả công việc.
    • Áp dụng các giải pháp thực tiễn để cải thiện năng lực cá nhân và đội ngũ.

  2. Ban lãnh đạo Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Bắc Ninh:

    • Là tài liệu tham khảo để xây dựng chính sách tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ phù hợp.
    • Hỗ trợ hoạch định chiến lược phát triển nguồn nhân lực.

  3. Các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng:

    • Cung cấp thông tin về thực trạng năng lực cán bộ tư vấn tại đơn vị sự nghiệp công lập.
    • Hỗ trợ xây dựng các chính sách phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đầu tư xây dựng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Quản lý dự án:

    • Tham khảo mô hình đánh giá năng lực ASK và phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
    • Nắm bắt các vấn đề thực tiễn trong quản lý dự án đầu tư xây dựng tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng gồm những yếu tố nào?
    Năng lực bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành và thái độ làm việc. Cụ thể là kiến thức về pháp luật, kỹ thuật xây dựng; kỹ năng quản lý tiến độ, chi phí, chất lượng; thái độ trách nhiệm và hợp tác.

  2. Tại sao kỹ năng theo dõi tiến độ dự án lại quan trọng?
    Theo dõi tiến độ giúp đảm bảo dự án hoàn thành đúng hạn, phát hiện sớm các vấn đề phát sinh để điều chỉnh kịp thời, tránh lãng phí nguồn lực và chi phí phát sinh không cần thiết.

  3. Nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế năng lực của cán bộ tại Trung tâm là gì?
    Bao gồm ý thức học tập chưa cao, công tác đào tạo chưa bài bản, chính sách đãi ngộ chưa hấp dẫn, và quy trình tuyển dụng còn hạn chế.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao kỹ năng quản lý chất lượng dự án?
    Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, áp dụng công nghệ quản lý chất lượng, tăng cường giám sát và đánh giá công việc thường xuyên.

  5. Làm thế nào để ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong quản lý dự án?
    Cần đào tạo cán bộ sử dụng phần mềm quản lý dự án, xây dựng quy trình làm việc số hóa, và áp dụng hệ thống giám sát tiến độ, chi phí theo thời gian thực.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã làm rõ khung lý thuyết và thực trạng năng lực tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng của cán bộ tại Trung tâm XTĐT & HTDN tỉnh Bắc Ninh, với 53 dự án thực hiện giai đoạn 2021-2023 và doanh thu 25 tỷ đồng.
  • Cán bộ có nền tảng kiến thức kỹ thuật và kỹ năng sử dụng công cụ quản lý tốt, nhưng còn hạn chế về kiến thức pháp luật, kỹ năng theo dõi tiến độ và quản lý chất lượng.
  • Thái độ làm việc tích cực, trung thực và hợp tác là điểm mạnh, tuy nhiên ý thức học tập và nâng cao năng lực cần được cải thiện.
  • Đề xuất các giải pháp toàn diện về tuyển dụng, đào tạo, đánh giá, đãi ngộ và ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao năng lực cán bộ đến năm 2030.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho Trung tâm và các đơn vị liên quan trong việc phát triển nguồn nhân lực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng tại địa phương.

Hành động tiếp theo: Trung tâm cần triển khai ngay các giải pháp đào tạo và cải tiến công tác quản lý nhân sự, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả công việc. Các cán bộ và nhà quản lý được khuyến khích tham khảo nghiên cứu để áp dụng thực tiễn, góp phần phát triển bền vững lĩnh vực tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng.