Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam ngày càng phát triển với khoảng 29 doanh nghiệp tham gia năm 2017, sự cạnh tranh giữa các công ty bảo hiểm trở nên gay gắt về sản phẩm, kênh phân phối, dịch vụ khách hàng và hoạt động đầu tư. Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Thái Nguyên, thành viên của Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Việt, giữ vị trí dẫn đầu thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2014-2016. Tuy nhiên, để duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, đặc biệt trước sự gia nhập của các công ty bảo hiểm nước ngoài, việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh là cấp thiết.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Thái Nguyên trong mối quan hệ với các doanh nghiệp bảo hiểm trên địa bàn tỉnh và Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Việt, đánh giá kết quả đạt được, hạn chế và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2020. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ tại Thái Nguyên trong giai đoạn 2014-2016, với ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, nâng cao thị phần và phát triển bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, trong đó:

  • Khái niệm cạnh tranh: Cạnh tranh được hiểu là quá trình giành lợi thế trên thị trường thông qua việc hạ thấp chi phí đầu vào và nâng cao giá trị đầu ra nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Theo Michael Porter, cạnh tranh là giành lấy thị phần, còn theo quan điểm kinh tế chính trị học, cạnh tranh là sự ganh đua giữa các chủ thể nhằm thu lợi nhuận siêu ngạch.

  • Năng lực cạnh tranh doanh nghiệp: Là khả năng duy trì vị trí lâu dài trên thị trường, đảm bảo lợi nhuận tối thiểu và thực hiện các mục tiêu đề ra. Năng lực cạnh tranh được tạo ra từ thực lực nội tại (tài chính, công nghệ, nhân lực) và lợi thế bên ngoài (môi trường kinh doanh, chính sách).

  • Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh: Bao gồm nhân tố bên trong như chiến lược kinh doanh, năng lực tài chính, nguồn nhân lực, trình độ công nghệ, năng lực quản lý; và nhân tố bên ngoài như xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, các yếu tố kinh tế vĩ mô, chính trị pháp luật, văn hóa xã hội và môi trường ngành.

  • Các công cụ nâng cao năng lực cạnh tranh: Giá cả, chất lượng sản phẩm, hoạt động xúc tiến bán hàng, phân phối sản phẩm, chính sách marketing và dịch vụ kèm theo.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo kinh doanh của Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016, các văn bản pháp luật liên quan như Luật Bảo hiểm Nhân thọ, Luật Cạnh tranh, các quyết định và thông tư của Bộ Tài chính, Bộ Công thương. Ngoài ra, các tài liệu nghiên cứu, bài báo khoa học và kinh nghiệm thực tiễn từ các công ty bảo hiểm trong và ngoài nước cũng được khai thác.

  • Phương pháp thu thập thông tin: Tổng hợp và phân tích các báo cáo tài chính, kết quả kinh doanh, hoạt động marketing, kênh phân phối, văn hóa doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ và quy trình phục vụ khách hàng.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định lượng với các chỉ tiêu như thị phần, tỷ suất lợi nhuận trên vốn, chi phí và doanh thu; phân tích định tính về trình độ công nghệ, quản lý, uy tín thương hiệu và chất lượng dịch vụ. So sánh kết quả với các đối thủ cạnh tranh trong ngành và các công ty bảo hiểm tiêu biểu trong nước và quốc tế.

  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu từ năm 2014 đến 2016, đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực tài chính ổn định nhưng cần nâng cao: Báo cáo tài chính cho thấy doanh thu bảo hiểm phi nhân thọ của Công ty Bảo Việt Thái Nguyên tăng trưởng ổn định trong giai đoạn 2014-2016, với lợi nhuận duy trì ở mức an toàn. Tuy nhiên, so với các công ty bảo hiểm lớn như Tokio Marine hay PVI, năng lực tài chính của công ty còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng mở rộng thị trường và đầu tư công nghệ.

  2. Nguồn nhân lực và cơ cấu tổ chức còn nhiều hạn chế: Cơ cấu trình độ chuyên môn của cán bộ nhân viên chưa đồng đều, thiếu hụt nhân lực có kỹ năng chuyên sâu về quản lý và công nghệ thông tin. Điều này làm giảm hiệu quả hoạt động và khả năng thích ứng với môi trường cạnh tranh ngày càng phức tạp.

  3. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ chưa đa dạng, chưa đáp ứng hết nhu cầu khách hàng: Công ty tập trung chủ yếu vào các sản phẩm bảo hiểm truyền thống, chưa đa dạng hóa sản phẩm để phù hợp với xu hướng thị trường và nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Quy trình phục vụ khách hàng còn phức tạp, chưa tối ưu về thời gian và hiệu quả.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế: So với các công ty bảo hiểm như VietinBank Insurance (VBI) đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 và phát hành giấy chứng nhận điện tử, Bảo Việt Thái Nguyên chưa tận dụng tối đa các công nghệ hiện đại để nâng cao trải nghiệm khách hàng và hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc chưa có chiến lược phát triển nguồn nhân lực bài bản, hạn chế về vốn đầu tư công nghệ và chưa chú trọng phát triển sản phẩm đa dạng. So sánh với kinh nghiệm của các công ty bảo hiểm nước ngoài như Tokio Marine, việc đầu tư mạnh mẽ vào năng lực tài chính và M&A giúp họ mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm. Trong khi đó, các công ty bảo hiểm trong nước như VBI và PVI đã tận dụng lợi thế công nghệ và mạng lưới khách hàng để tăng trưởng nhanh chóng.

Việc nâng cao năng lực cạnh tranh không chỉ dựa vào tài chính mà còn phụ thuộc vào sự đổi mới trong quản lý, phát triển nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, cơ cấu nhân lực và mức độ ứng dụng công nghệ qua các năm để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư vào công nghệ thông tin và chuyển đổi số: Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, phát triển các dịch vụ bảo hiểm điện tử, giấy chứng nhận điện tử và kênh giao dịch trực tuyến nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng và tối ưu hóa quy trình vận hành. Thời gian thực hiện: 2018-2020. Chủ thể: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với phòng công nghệ thông tin.

  2. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên môn cao: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng quản lý, nghiệp vụ bảo hiểm và công nghệ cho cán bộ nhân viên, đặc biệt là đội ngũ đại lý bảo hiểm để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Thời gian: liên tục từ 2017 đến 2020. Chủ thể: Phòng nhân sự và đào tạo.

  3. Đa dạng hóa sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ: Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu thị trường như bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm tài sản kỹ thuật hiện đại nhằm thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng hiện tại. Thời gian: 2018-2020. Chủ thể: Phòng phát triển sản phẩm và marketing.

  4. Tăng cường hoạt động marketing và xây dựng thương hiệu: Đẩy mạnh quảng bá hình ảnh công ty qua các kênh truyền thông, tài trợ các hoạt động xã hội, xây dựng văn hóa doanh nghiệp thân thiện, tạo sự gắn bó lâu dài với khách hàng và nhân viên. Thời gian: 2017-2020. Chủ thể: Phòng marketing và truyền thông.

  5. Cải tiến quy trình phục vụ khách hàng: Đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ bồi thường, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng để tăng sự hài lòng và trung thành của khách hàng. Thời gian: 2017-2018. Chủ thể: Phòng chăm sóc khách hàng và vận hành.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Thái Nguyên: Nhận diện rõ thực trạng năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả kinh doanh và vị thế trên thị trường.

  2. Các nhà quản trị doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ trong nước: Tham khảo các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, áp dụng mô hình quản lý và phát triển sản phẩm hiệu quả trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

  3. Các chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy về quản trị kinh doanh và bảo hiểm: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo về lý thuyết và thực tiễn nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức liên quan đến ngành bảo hiểm: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp bảo hiểm để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển ngành hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của công ty bảo hiểm được đánh giá bằng những chỉ tiêu nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các chỉ tiêu định lượng như thị phần, tỷ suất lợi nhuận trên vốn, chi phí và doanh thu; và chỉ tiêu định tính như trình độ công nghệ, quản lý, uy tín thương hiệu và chất lượng dịch vụ. Ví dụ, thị phần tăng hàng năm thể hiện khả năng mở rộng thị trường.

  2. Tại sao ứng dụng công nghệ thông tin lại quan trọng trong nâng cao năng lực cạnh tranh?
    Công nghệ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, nâng cao trải nghiệm khách hàng qua các dịch vụ điện tử, giảm chi phí vận hành và tăng tốc độ xử lý hồ sơ. Ví dụ, VietinBank Insurance đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 và phát hành giấy chứng nhận điện tử, giúp tăng hiệu quả kinh doanh.

  3. Những nhân tố bên trong nào ảnh hưởng lớn nhất đến năng lực cạnh tranh của công ty bảo hiểm?
    Chiến lược kinh doanh, năng lực tài chính, nguồn nhân lực và trình độ công nghệ là các nhân tố nội bộ quan trọng. Ví dụ, chiến lược đúng đắn giúp phát huy lợi thế sẵn có và tạo dựng lợi thế mới.

  4. Làm thế nào để đa dạng hóa sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ hiệu quả?
    Cần nghiên cứu nhu cầu thị trường, phát triển các sản phẩm mới phù hợp như bảo hiểm sức khỏe, tai nạn, tài sản kỹ thuật, đồng thời cải tiến chất lượng dịch vụ kèm theo. Ví dụ, các công ty bảo hiểm Ấn Độ đã nâng cao khả năng bồi thường để thu hút khách hàng.

  5. Vai trò của marketing trong nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty bảo hiểm là gì?
    Marketing giúp quảng bá thương hiệu, tiếp cận khách hàng tiềm năng, tạo dựng hình ảnh tích cực và tăng doanh số bán hàng. Các hoạt động như quảng cáo, khuyến mại, tài trợ xã hội góp phần xây dựng uy tín và sự tin tưởng của khách hàng.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, tập trung vào Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016.
  • Phân tích chỉ ra các điểm mạnh như vị thế dẫn đầu thị trường và năng lực tài chính ổn định, đồng thời chỉ ra hạn chế về nguồn nhân lực, công nghệ và đa dạng sản phẩm.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm đầu tư công nghệ, đào tạo nhân lực, đa dạng hóa sản phẩm, tăng cường marketing và cải tiến quy trình phục vụ khách hàng.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng giúp công ty xây dựng chiến lược phát triển bền vững, đồng thời là tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp bảo hiểm và nhà quản lý ngành.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2017-2020, theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại Thái Nguyên.

Hành động ngay hôm nay để xây dựng năng lực cạnh tranh vững mạnh, đảm bảo vị thế dẫn đầu và phát triển bền vững trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ.