Tổng quan nghiên cứu

Ngành dược phẩm tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với mức tăng trưởng hàng năm đạt khoảng 20-25%, chiếm gần 50% thị phần dược phẩm trong nước. Dân số Việt Nam gần 88 triệu người (năm 2011) cùng với sự nâng cao đời sống đã thúc đẩy nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng cao, tạo cơ hội lớn cho các doanh nghiệp dược phát triển. Tuy nhiên, ngành dược cũng đối mặt với nhiều thách thức như phụ thuộc hơn 90% nguyên liệu nhập khẩu, biến động tỷ giá làm tăng giá thành sản phẩm, và sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Công ty Cổ phần Dược phẩm Tenamyd hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực phân phối và sản xuất thuốc nhượng quyền, nhập khẩu từ Ấn Độ và các đối tác quốc tế. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, Tenamyd cần nâng cao năng lực cạnh tranh để duy trì và phát triển bền vững trên thị trường.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Tenamyd trong giai đoạn 2008-2012 tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh có hoạt động phân phối sản phẩm, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh phù hợp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp xác định điểm mạnh, điểm yếu và các áp lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và vị thế trên thị trường dược phẩm.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết cạnh tranh của Michael E. Porter, đặc biệt là mô hình 5 áp lực cạnh tranh gồm: áp lực từ khách hàng, nhà cung cấp, đối thủ hiện tại, đối thủ tiềm ẩn và sản phẩm thay thế. Lý thuyết này giúp phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, nghiên cứu áp dụng các khái niệm về năng lực cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh, trong đó năng lực cạnh tranh được hiểu là khả năng của doanh nghiệp duy trì và phát triển vị thế trên thị trường thông qua khai thác các nguồn lực nội tại và ứng phó với các áp lực bên ngoài. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của Tenamyd được xây dựng gồm 8 yếu tố chính: năng lực tài chính, năng lực quản lý và điều hành, năng lực marketing, tiềm lực vô hình (uy tín, thương hiệu), trình độ trang thiết bị và công nghệ, cơ cấu tổ chức và nguồn nhân lực, năng lực nghiên cứu và phát triển, năng lực hợp tác trong nước và quốc tế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp chuyên gia làm chủ đạo để xây dựng ma trận hình ảnh cạnh tranh của Tenamyd và các đối thủ. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh của Tenamyd và các công ty dược niêm yết trên sàn chứng khoán. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp cán bộ chủ chốt của Tenamyd và các doanh nghiệp đối tác, cùng khảo sát khách hàng đại lý, nhà thuốc tại TP. Hồ Chí Minh.

Cỡ mẫu khảo sát gồm nhóm chuyên gia và nhóm khách hàng với bộ câu hỏi theo thang đo Likert 1-5, đánh giá các chỉ tiêu cấu thành năng lực cạnh tranh. Phương pháp xử lý số liệu bao gồm thống kê mô tả, phân tích so sánh, tổng hợp điểm số và trọng số các chỉ tiêu trên phần mềm Excel. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2008 đến 2012, khảo sát thực hiện từ tháng 2 đến tháng 11 năm 2013.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực tài chính: Tổng tài sản của Tenamyd đạt khoảng 500 tỷ đồng (năm 2012), nhưng nợ vay chiếm hơn 50% tổng tài sản, thậm chí cao gấp 3 lần vốn chủ sở hữu trong các năm 2011-2012 do đầu tư xây dựng nhà máy mới. Khả năng thanh toán ngắn hạn và nhanh được duy trì ổn định, tuy nhiên chi phí lãi vay cao làm giảm hiệu quả sinh lợi. Điểm đánh giá năng lực tài chính của Tenamyd là 3,33, thấp hơn so với các đối thủ như Dược Hậu Giang (4,22), Imexpharm (3,83) và Pymepharco (3,77).

  2. Năng lực quản lý và điều hành: Ban lãnh đạo Tenamyd có trình độ chuyên môn cao, kinh nghiệm dày dặn, tổ chức hoạt động theo tiêu chuẩn GSP, GDP với quy trình rõ ràng, giám sát chặt chẽ. Năng lực quản lý được đánh giá ở mức khá (3,8), gần tương đương với các đối thủ lớn, góp phần vào tăng trưởng doanh thu bình quân 23,9% và lợi nhuận trước thuế tăng 13,08% trong giai đoạn 2008-2012.

  3. Tiềm lực vô hình: Thương hiệu và uy tín của Tenamyd được xây dựng qua chất lượng sản phẩm, dịch vụ khách hàng và hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp. Slogan "Health is happiness" cùng đội ngũ nhân viên được đào tạo bài bản giúp nâng cao niềm tin khách hàng.

  4. Năng lực marketing: Công ty đã chủ động xây dựng chính sách giá linh hoạt, chương trình khuyến mại, chăm sóc khách hàng VIP và mở rộng mạng lưới phân phối. Hoạt động quảng cáo được đẩy mạnh qua các kênh truyền thông và hội nghị khách hàng. Tuy nhiên, năng lực marketing vẫn còn hạn chế so với các đối thủ lớn.

  5. Áp lực cạnh tranh: Khách hàng tăng trưởng bình quân 19-32% theo từng nhóm, đặc biệt cơ sở y tế tăng 32,05% mỗi năm. Áp lực từ nhà cung cấp nguyên liệu nhập khẩu chiếm hơn 90%, gây khó khăn về giá và thời gian giao hàng. Cạnh tranh nội bộ ngành dược rất gay gắt với các đối thủ như Dược Hậu Giang, Imexpharm, Pymepharco. Áp lực từ đối thủ tiềm ẩn thấp do rào cản ngành dược nghiêm ngặt, trong khi áp lực từ sản phẩm thay thế gần như không đáng kể.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Tenamyd có nền tảng năng lực quản lý và hoạt động kinh doanh khá tốt, thể hiện qua tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định. Tuy nhiên, năng lực tài chính còn hạn chế do tỷ lệ nợ vay cao và khả năng thu hồi công nợ chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến khả năng đầu tư và mở rộng sản xuất. So sánh với các đối thủ lớn, Tenamyd cần cải thiện quy mô vốn và cơ cấu tài chính để tăng sức cạnh tranh.

Năng lực marketing và tiềm lực vô hình là điểm mạnh giúp Tenamyd duy trì thị phần, nhưng cần nâng cao hơn nữa để đối phó với áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Áp lực từ khách hàng và nhà cung cấp đòi hỏi công ty phải linh hoạt trong chính sách giá và quản lý chuỗi cung ứng. Việc đầu tư nhà máy sản xuất thuốc tiêm bột Cephalosporin theo tiêu chuẩn GMP-EU là bước tiến quan trọng nhằm nâng cao năng lực công nghệ và sản phẩm, góp phần gia tăng lợi thế cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu theo nhóm sản phẩm, bảng so sánh điểm năng lực tài chính và quản lý giữa Tenamyd và các đối thủ, cũng như ma trận đánh giá các áp lực cạnh tranh bên ngoài để minh họa mức độ ảnh hưởng và phản ứng của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực tài chính: Chủ động huy động vốn qua các kênh đa dạng, cải thiện cơ cấu vốn giảm tỷ lệ nợ vay dưới 50%, nâng cao khả năng thu hồi công nợ trong vòng 60 ngày. Mục tiêu đạt điểm năng lực tài chính trên 3,8 trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và phòng tài chính kế toán.

  2. Nâng cao năng lực quản lý và điều hành: Đào tạo nâng cao kỹ năng quản trị cho đội ngũ quản lý cấp trung, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, tăng cường kiểm soát chi phí và hiệu quả hoạt động. Mục tiêu duy trì tăng trưởng doanh thu trên 20%/năm và lợi nhuận trên 15%. Thời gian thực hiện: liên tục trong 3 năm. Chủ thể: Ban giám đốc và phòng nhân sự.

  3. Phát triển năng lực marketing: Mở rộng mạng lưới phân phối, tăng cường hoạt động quảng bá thương hiệu qua kênh số và truyền thống, xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng đa dạng, đặc biệt nhóm khách hàng VIP. Mục tiêu tăng thị phần nhóm tân dược lên 10% trong 3 năm. Chủ thể: Phòng marketing và kinh doanh.

  4. Đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển: Tăng đầu tư cho phòng R&D, phát triển sản phẩm mới phù hợp nhu cầu thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm hiện có, đặc biệt sản phẩm thuốc tiêm bột Cephalosporin. Mục tiêu đưa ra ít nhất 5 sản phẩm mới trong 2 năm tới. Chủ thể: Phòng R&D và ban lãnh đạo.

  5. Mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế: Tăng cường liên kết với các công ty dược uy tín trong nước và đối tác quốc tế để đa dạng hóa nguồn nguyên liệu, công nghệ và thị trường xuất khẩu. Mục tiêu tăng tỷ lệ hợp tác quốc tế lên 30% trong 3 năm. Chủ thể: Ban đối ngoại và phòng kinh doanh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp dược phẩm: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, marketing: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh trong ngành dược, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về ngành dược: Hỗ trợ đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và quản lý hiệu quả.

  4. Nhà đầu tư và đối tác kinh doanh: Cung cấp thông tin chi tiết về năng lực tài chính, quản lý và thị trường của Tenamyd, giúp đánh giá tiềm năng hợp tác và đầu tư.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của Tenamyd được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua 8 tiêu chí chính: năng lực tài chính, quản lý điều hành, marketing, tiềm lực vô hình, công nghệ, cơ cấu tổ chức và nguồn nhân lực, nghiên cứu phát triển, hợp tác trong nước và quốc tế.

  2. Áp lực cạnh tranh lớn nhất mà Tenamyd đang đối mặt là gì?
    Áp lực lớn nhất đến từ khách hàng với yêu cầu chất lượng cao và giá cả hợp lý, cùng với cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ nội địa như Dược Hậu Giang, Imexpharm.

  3. Tenamyd đã thực hiện những giải pháp gì để nâng cao năng lực cạnh tranh?
    Công ty đã đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn GMP-EU, mở rộng mạng lưới phân phối, tăng cường hợp tác trong và ngoài nước, đồng thời nâng cao chất lượng quản lý và marketing.

  4. Khó khăn lớn nhất trong việc thu hồi công nợ của Tenamyd là gì?
    Khó khăn chủ yếu do thời hạn thanh toán kéo dài tới 90-180 ngày, đặc biệt tại các cơ sở y tế và đại lý ở tỉnh xa, ảnh hưởng đến dòng tiền và khả năng thanh toán của công ty.

  5. Làm thế nào để Tenamyd cải thiện năng lực tài chính trong thời gian tới?
    Cần đa dạng hóa nguồn vốn, kiểm soát chặt chẽ chi phí, nâng cao hiệu quả thu hồi công nợ, đồng thời cân đối đầu tư hợp lý để giảm tỷ lệ nợ vay và tăng vốn chủ sở hữu.

Kết luận

  • Tenamyd có nền tảng năng lực quản lý và hoạt động kinh doanh khá tốt, với tăng trưởng doanh thu bình quân 23,9% và lợi nhuận trước thuế tăng 13,08% trong giai đoạn 2008-2012.
  • Năng lực tài chính của công ty còn hạn chế do tỷ lệ nợ vay cao và khả năng thu hồi công nợ chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh tổng thể.
  • Công ty đã đầu tư nhà máy sản xuất thuốc tiêm bột Cephalosporin theo tiêu chuẩn GMP-EU, nâng cao năng lực công nghệ và sản phẩm.
  • Áp lực cạnh tranh chủ yếu đến từ khách hàng và các đối thủ nội địa, trong khi áp lực từ đối thủ tiềm ẩn và sản phẩm thay thế tương đối thấp.
  • Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cần tập trung vào cải thiện tài chính, quản lý, marketing, nghiên cứu phát triển và mở rộng hợp tác quốc tế.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 2-3 năm tới, đồng thời tiếp tục theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Call-to-action: Ban lãnh đạo Tenamyd và các bên liên quan nên ưu tiên đầu tư vào năng lực tài chính và nghiên cứu phát triển để tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường dược phẩm.