Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động phức tạp giai đoạn 2012-2017, thị trường tài chính toàn cầu chịu nhiều áp lực từ nợ xấu, cạnh tranh khốc liệt và sự thay đổi chính sách tiền tệ. Tại Việt Nam, Công ty Tài chính Cổ phần Điện Lực (EVNFinance) được thành lập năm 2008 với vai trò trung gian tài chính chuyên thu xếp vốn cho các dự án điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Qua gần một thập kỷ hoạt động, EVNFinance đã khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực thu xếp vốn và quản lý dòng vốn ủy thác, đồng thời mở rộng cung cấp các sản phẩm dịch vụ tài chính đa dạng cho các đơn vị trong ngành điện và các thành phần kinh tế khác.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng phát triển thị trường của EVNFinance trong giai đoạn 2012-2017, phân tích các yếu tố ảnh hưởng, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm mở rộng tập khách hàng, nâng cao năng lực kinh doanh và phát triển bền vững. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong hoạt động thu xếp vốn, quản trị ủy thác và cho vay lại cùng một số sản phẩm dịch vụ tài chính của công ty tại thị trường trong nước.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc phát triển thị trường tài chính phi ngân hàng tại Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty tài chính thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước, đồng thời hỗ trợ chiến lược phát triển bền vững của EVN và các đơn vị thành viên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển thị trường và công ty tài chính phi ngân hàng. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết phát triển thị trường: Thị trường được hiểu là nơi gặp gỡ giữa cung và cầu, bao gồm các yếu tố cung, cầu và giá cả. Phát triển thị trường bao gồm mở rộng theo chiều rộng (địa lý, sản phẩm, khách hàng) và chiều sâu (khai thác thị phần hiện có, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ). Các khái niệm chính gồm thị trường tài chính, phát triển sản phẩm, phát triển mạng lưới và phát triển khách hàng.

  2. Lý thuyết về công ty tài chính phi ngân hàng: Công ty tài chính là tổ chức trung gian tài chính chuyên cung cấp các dịch vụ tài chính như thu xếp vốn, cho vay, đầu tư và quản lý rủi ro. Các công ty tài chính phi ngân hàng có phạm vi hoạt động hẹp hơn ngân hàng thương mại, không nhận tiền gửi ngắn hạn và không cung cấp dịch vụ thanh toán. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của công ty tài chính trong việc thúc đẩy lưu thông vốn, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và góp phần phát triển thị trường tài chính.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: thu xếp vốn, cho vay lại, tín dụng, đầu tư chứng khoán, quản trị rủi ro tài chính, phát triển mạng lưới, và chiến lược marketing tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các văn bản pháp luật, báo cáo của Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các báo cáo hoạt động kinh doanh của EVNFinance, cùng các tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước về công ty tài chính và phát triển thị trường.

Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn sâu các cán bộ quản lý và nhân viên tại các phòng ban chức năng của EVNFinance, cùng khảo sát ý kiến khách hàng sử dụng sản phẩm dịch vụ của công ty. Mẫu nghiên cứu gồm đại diện các phòng thu xếp vốn, quản lý ủy thác, tín dụng, đầu tư và khách hàng tiêu biểu.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh, phân tích tổng hợp với sự hỗ trợ của phần mềm MS Excel. Phương pháp chuyên gia cũng được áp dụng để đánh giá và đề xuất giải pháp dựa trên kinh nghiệm thực tiễn của tác giả và các chuyên gia trong ngành.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến đầu năm 2018, bao gồm các bước: tổng hợp tài liệu, thiết kế nghiên cứu, thu thập dữ liệu, phân tích và đánh giá, đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng phát triển sản phẩm và dịch vụ: EVNFinance đã đa dạng hóa các sản phẩm tài chính như thu xếp vốn qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu, cho vay lại, cho thuê tài chính và bao thanh toán. Tỷ lệ tăng trưởng doanh thu trung bình hàng năm đạt khoảng 12%, với lợi nhuận trước thuế tăng 15% trong giai đoạn 2012-2017. Tuy nhiên, sản phẩm mới phát triển còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu đa dạng của khách hàng.

  2. Phát triển mạng lưới và khách hàng: Công ty tập trung khai thác nhóm khách hàng trong EVN và các đơn vị thành viên, chiếm hơn 80% tổng doanh thu. Mạng lưới chi nhánh và đại lý chưa mở rộng nhiều ra ngoài khu vực miền Bắc, hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng mới. Khảo sát khách hàng cho thấy 70% hài lòng với chất lượng dịch vụ, nhưng chỉ 45% đánh giá cao sự đa dạng sản phẩm.

  3. Năng lực tài chính và quản trị: Vốn điều lệ của EVNFinance tăng từ khoảng 500 tỷ đồng năm 2012 lên gần 1.000 tỷ đồng năm 2017, tạo nền tảng tài chính vững chắc. Tuy nhiên, năng lực quản trị và điều hành còn tồn tại hạn chế trong việc thích ứng nhanh với biến động thị trường và đổi mới sản phẩm. Đội ngũ nhân sự có trình độ chuyên môn tốt nhưng thiếu kinh nghiệm trong phát triển thị trường mới.

  4. Ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài: Môi trường pháp lý và chính sách tài chính ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của công ty. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ các ngân hàng thương mại và các công ty tài chính khác ngày càng gay gắt, đặc biệt trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng và đầu tư tài chính. Hạ tầng công nghệ thông tin chưa được đầu tư đồng bộ, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp dịch vụ điện tử và giao dịch trực tuyến.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy EVNFinance đã đạt được nhiều thành tựu trong việc phát triển thị trường nội bộ tập trung vào các đơn vị thuộc EVN, góp phần ổn định nguồn vốn và nâng cao hiệu quả tài chính. Tuy nhiên, việc chưa mở rộng mạng lưới ra các khu vực khác và thiếu đa dạng sản phẩm mới làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường tài chính phi ngân hàng.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, EVNFinance có điểm mạnh về uy tín và mối quan hệ nội bộ trong tập đoàn, nhưng còn hạn chế về đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại. Các biểu đồ doanh thu và lợi nhuận theo năm, cùng bảng khảo sát mức độ hài lòng khách hàng, sẽ minh họa rõ nét các xu hướng và điểm nghẽn trong phát triển thị trường.

Việc tập trung phát triển thị trường theo chiều sâu trong phạm vi EVN là phù hợp với năng lực hiện tại, nhưng để phát triển bền vững, công ty cần mở rộng theo chiều rộng, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Mở rộng mạng lưới hoạt động: Chủ động phát triển hệ thống chi nhánh và đại lý tại các vùng miền Trung và Nam, nhằm tiếp cận khách hàng mới và tăng thị phần. Thời gian thực hiện trong 2-3 năm tới, do Ban lãnh đạo EVNFinance phối hợp với các đơn vị thành viên EVN triển khai.

  2. Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ: Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm tài chính mới phù hợp với nhu cầu thị trường như cho vay tiêu dùng, tài trợ dự án năng lượng tái tạo, dịch vụ tư vấn tài chính. Mục tiêu tăng tỷ trọng sản phẩm mới lên 30% tổng doanh thu trong 3 năm tới. Phòng Nghiên cứu và Phát triển sản phẩm chịu trách nhiệm chính.

  3. Nâng cao năng lực công nghệ thông tin: Đầu tư hệ thống công nghệ hiện đại hỗ trợ giao dịch điện tử, quản lý dữ liệu khách hàng và phân tích thị trường. Thời gian hoàn thành dự kiến trong 18 tháng, phối hợp giữa phòng Công nghệ Thông tin và phòng Marketing.

  4. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng quản trị thị trường, marketing tài chính và quản lý rủi ro cho cán bộ nhân viên. Mục tiêu nâng cao năng lực chuyên môn và thái độ phục vụ khách hàng, thực hiện liên tục hàng năm.

  5. Xây dựng chiến lược marketing và chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp: Tăng cường nghiên cứu thị trường, phân tích hành vi khách hàng, xây dựng chương trình khuyến mãi, hậu mãi và phát triển thương hiệu. Thời gian triển khai trong 12 tháng đầu tiên, do phòng Marketing chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý EVNFinance: Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong phát triển thị trường, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động và mở rộng thị phần.

  2. Các công ty tài chính phi ngân hàng khác: Tham khảo mô hình phát triển thị trường, các giải pháp quản trị và phát triển sản phẩm, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập kinh tế.

  3. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý tài chính: Hiểu rõ vai trò và thách thức của công ty tài chính trong hệ thống tài chính quốc gia, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển thị trường tài chính phi ngân hàng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển thị trường công ty tài chính, phương pháp nghiên cứu và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực tài chính.

Câu hỏi thường gặp

  1. Công ty Tài chính Cổ phần Điện Lực hoạt động trong lĩnh vực nào chính?
    EVNFinance chuyên thu xếp vốn, quản lý ủy thác, cho vay lại và cung cấp các sản phẩm dịch vụ tài chính cho các đơn vị trong ngành điện và các thành phần kinh tế khác, góp phần thúc đẩy phát triển dự án năng lượng.

  2. Thị trường mục tiêu của EVNFinance là ai?
    Phần lớn khách hàng là các đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, chiếm hơn 80% doanh thu, bên cạnh đó công ty đang hướng tới mở rộng sang các khách hàng ngoài ngành điện.

  3. Những khó khăn chính trong phát triển thị trường của EVNFinance là gì?
    Hạn chế trong đa dạng hóa sản phẩm, mạng lưới chi nhánh chưa mở rộng ra các vùng miền khác, cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng thương mại và công ty tài chính khác, cùng với năng lực công nghệ thông tin còn yếu.

  4. EVNFinance đã áp dụng những giải pháp nào để phát triển thị trường?
    Công ty tập trung tái cơ cấu, xử lý nợ xấu, phát triển sản phẩm phù hợp với khách hàng trong ngành điện, đồng thời nâng cao năng lực quản trị và mở rộng dịch vụ tài chính chuyên nghiệp.

  5. Làm thế nào để EVNFinance nâng cao năng lực cạnh tranh trong tương lai?
    Bằng cách mở rộng mạng lưới hoạt động, đa dạng hóa sản phẩm, đầu tư công nghệ thông tin hiện đại, nâng cao chất lượng dịch vụ và đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu, đồng thời xây dựng chiến lược marketing hiệu quả.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển thị trường và công ty tài chính phi ngân hàng, đồng thời đánh giá thực trạng phát triển thị trường của EVNFinance giai đoạn 2012-2017.
  • Phân tích chỉ ra EVNFinance có nền tảng tài chính vững chắc, mạng lưới khách hàng chủ yếu trong EVN, nhưng còn hạn chế về đa dạng sản phẩm và mở rộng thị trường.
  • Các yếu tố nội bộ như nguồn nhân lực, năng lực quản trị và công nghệ thông tin cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm mở rộng mạng lưới, đa dạng hóa sản phẩm, đầu tư công nghệ và nâng cao năng lực nhân sự, hướng tới phát triển bền vững.
  • Khuyến nghị EVNFinance tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả các chiến lược phát triển thị trường và điều chỉnh kịp thời để thích ứng với biến động thị trường tài chính trong nước và quốc tế.

Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, chuyên gia tài chính và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực phát triển thị trường công ty tài chính phi ngân hàng.