Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và quản lý tài chính. Theo Tổng cục Thống kê, trong 7 tháng đầu năm 2018, số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể tăng 16,7% so với cùng kỳ, tập trung chủ yếu ở các lĩnh vực bán buôn, bán lẻ, công nghiệp chế biến và xây dựng. Điều này cho thấy sự cạnh tranh gay gắt và áp lực quản lý tài chính ngày càng lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH Phát triển Hương Việt, một doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong lĩnh vực sản xuất phần mềm ứng dụng giáo dục với hơn 11 năm kinh nghiệm và quy mô nhân sự trên 200 người. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại công ty trong giai đoạn 2015-2018, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích các báo cáo tài chính, kết quả kinh doanh, quản lý tài sản và nguồn vốn của công ty trong khoảng thời gian 4 năm. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc cải tiến quản lý tài chính tại doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của công ty trong môi trường kinh tế thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh ba chức năng chính của tài chính doanh nghiệp: huy động và phân phối nguồn vốn, phân phối kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, và giám sát, kiểm tra việc sử dụng vốn. Các nguyên tắc quản lý tài chính được áp dụng bao gồm: đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận, giá trị thời gian của tiền, tác động của thuế và tận dụng đòn bẩy tài chính.

Mô hình quản lý tài chính trong doanh nghiệp được xây dựng dựa trên hệ thống thông tin kế toán tài chính, bao gồm việc lập kế hoạch tài chính, tổ chức bộ máy quản lý tài chính, triển khai thực hiện và kiểm tra giám sát. Các khái niệm chính được sử dụng gồm: vốn lưu động, tài sản cố định, doanh thu, chi phí, lợi nhuận, hiệu quả sử dụng vốn và các chỉ tiêu tài chính như hệ số quay vòng hàng tồn kho, vòng quay vốn lưu động, hệ số sinh lợi vốn chủ sở hữu (ROE), hệ số sinh lợi tổng tài sản (ROA).

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính của luận văn là các số liệu thứ cấp, bao gồm báo cáo tài chính kiểm toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo quản lý tài sản và nguồn vốn của Công ty TNHH Phát triển Hương Việt trong giai đoạn 2015-2018. Ngoài ra, các tài liệu nghiên cứu, các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý tài chính doanh nghiệp cũng được sử dụng để xây dựng cơ sở lý thuyết.

Phương pháp thu thập dữ liệu chủ yếu là nghiên cứu tài liệu và thu thập số liệu từ phòng Tài chính - Kế toán của công ty. Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm Excel, sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh tỷ suất và tỷ lệ để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính. Quy trình nghiên cứu gồm bốn bước: xác định vấn đề và mục tiêu nghiên cứu, nghiên cứu tài liệu, phân tích thực trạng quản lý tài chính, và đề xuất giải pháp hoàn thiện.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu tài chính của công ty trong 4 năm, được chọn vì tính đại diện và khả năng phản ánh chính xác tình hình quản lý tài chính. Phương pháp phân tích số liệu được lựa chọn nhằm đảm bảo tính khách quan, khoa học và phù hợp với đặc thù doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận: Doanh thu của Công ty TNHH Phát triển Hương Việt tăng trưởng mạnh trong giai đoạn 2015-2018, với mức tăng doanh thu gấp khoảng 150 lần so với năm đầu nghiên cứu. Lợi nhuận trước thuế cũng có xu hướng tăng, phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh được cải thiện rõ rệt.

  2. Hiệu quả sử dụng vốn: Hệ số quay vòng vốn lưu động và vòng quay hàng tồn kho của công ty duy trì ở mức cao, cho thấy công ty quản lý tốt các khoản phải thu và hàng tồn kho, giúp giảm thiểu vốn bị ứ đọng. Hệ số sinh lợi vốn chủ sở hữu (ROE) và tổng tài sản (ROA) đều tăng qua các năm, minh chứng cho hiệu quả sử dụng vốn và tài sản ngày càng được nâng cao.

  3. Quản lý chi phí và lợi nhuận: Chi phí sản xuất kinh doanh được kiểm soát chặt chẽ, tỷ lệ chi phí trên doanh thu giảm dần qua các năm, góp phần làm tăng lợi nhuận thuần. Tuy nhiên, chi phí quản lý doanh nghiệp vẫn còn một số khoản chưa được tối ưu, ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính tổng thể.

  4. Bộ máy quản lý tài chính: Công ty chưa có bộ phận kiểm soát tài chính chuyên biệt, dẫn đến việc phân tích tài chính còn hạn chế và thiếu sót. Việc phân cấp quản lý tài chính chưa thực sự chặt chẽ, ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định tài chính kịp thời và chính xác.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận là do công ty mở rộng danh mục sản phẩm phần mềm, đa dạng hóa dịch vụ và phát triển thị trường trên toàn quốc với hơn 20.000 trường học sử dụng sản phẩm. Hiệu quả sử dụng vốn được cải thiện nhờ công tác quản lý vốn lưu động và tài sản cố định được chú trọng, phù hợp với các lý thuyết về quản lý tài chính doanh nghiệp.

So sánh với các nghiên cứu tại các doanh nghiệp cùng ngành và quy mô, kết quả cho thấy Công ty TNHH Phát triển Hương Việt có nhiều điểm mạnh về quản lý tài chính nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế về bộ máy quản lý và kiểm soát nội bộ. Việc thiếu bộ phận kiểm soát tài chính chuyên biệt là điểm khác biệt so với các doanh nghiệp lớn hơn, ảnh hưởng đến khả năng phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tài chính.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, hệ số quay vòng vốn và chi phí quản lý qua các năm để minh họa rõ nét xu hướng và hiệu quả quản lý tài chính của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng bộ máy quản lý tài chính chuyên nghiệp: Thiết lập bộ phận kiểm soát tài chính độc lập nhằm nâng cao khả năng giám sát, phân tích và báo cáo tài chính. Mục tiêu tăng độ chính xác và kịp thời của thông tin tài chính trong vòng 12 tháng tới, do Ban Giám đốc phối hợp với phòng Tài chính thực hiện.

  2. Hoàn thiện quy trình lập kế hoạch tài chính: Áp dụng quy trình lập kế hoạch tài chính dài hạn và ngắn hạn bài bản, cập nhật thường xuyên dựa trên các báo cáo tài chính mới nhất. Mục tiêu nâng cao tính khả thi và hiệu quả sử dụng vốn trong 3 năm tới, do phòng Kế hoạch và Tài chính chủ trì.

  3. Tối ưu hóa quản lý chi phí: Rà soát và kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp, áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí không cần thiết. Mục tiêu giảm tỷ lệ chi phí trên doanh thu ít nhất 5% trong 2 năm, do phòng Tài chính và Ban lãnh đạo phối hợp thực hiện.

  4. Đào tạo nâng cao năng lực cán bộ tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ quản lý tài chính, cập nhật kiến thức mới về chuẩn mực kế toán và quản lý tài chính hiện đại. Mục tiêu nâng cao trình độ chuyên môn cho 100% cán bộ tài chính trong vòng 18 tháng, do Ban nhân sự và phòng Tài chính phối hợp tổ chức.

  5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính: Triển khai phần mềm quản lý tài chính hiện đại, tích hợp các chức năng kế toán, báo cáo và phân tích tài chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. Mục tiêu hoàn thành trong 24 tháng, do Ban Giám đốc và phòng Công nghệ thông tin phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ: Luận văn cung cấp các phân tích thực trạng và giải pháp quản lý tài chính phù hợp với đặc thù doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp lãnh đạo nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và ra quyết định chiến lược.

  2. Phòng Tài chính - Kế toán doanh nghiệp: Các cán bộ tài chính có thể áp dụng các phương pháp phân tích, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn và quản lý chi phí được trình bày trong luận văn để cải thiện công tác quản lý tài chính nội bộ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Tài chính - Ngân hàng: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn phong phú về quản lý tài chính doanh nghiệp, đồng thời minh họa các phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu thực tế.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Thông tin và kết quả nghiên cứu giúp các cơ quan hoạch định chính sách và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng các chương trình đào tạo, tư vấn phù hợp nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài chính doanh nghiệp là gì và tại sao quan trọng?
    Quản lý tài chính doanh nghiệp là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, kiểm soát và giám sát các hoạt động tài chính nhằm tối đa hóa lợi nhuận và đảm bảo sự phát triển bền vững. Nó quan trọng vì quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh.

  2. Các chỉ tiêu tài chính nào thường được sử dụng để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính?
    Các chỉ tiêu phổ biến gồm hệ số quay vòng hàng tồn kho, vòng quay vốn lưu động, hệ số sinh lợi vốn chủ sở hữu (ROE), hệ số sinh lợi tổng tài sản (ROA), và hệ số thanh toán hiện hành. Những chỉ tiêu này giúp đánh giá khả năng sử dụng vốn, quản lý tài sản và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.

  3. Làm thế nào để lập kế hoạch tài chính hiệu quả trong doanh nghiệp vừa và nhỏ?
    Lập kế hoạch tài chính hiệu quả cần dựa trên các báo cáo tài chính chính xác, phân tích thị trường, dự báo doanh thu và chi phí, đồng thời thiết lập mục tiêu tài chính rõ ràng, khả thi. Việc phối hợp giữa các phòng ban và cập nhật kế hoạch thường xuyên cũng rất quan trọng.

  4. Những khó khăn thường gặp trong quản lý tài chính tại doanh nghiệp vừa và nhỏ là gì?
    Khó khăn bao gồm thiếu bộ máy quản lý tài chính chuyên nghiệp, hạn chế về nguồn nhân lực có trình độ, thiếu kiểm soát nội bộ, và khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ thông tin còn hạn chế cũng ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

  5. Giải pháp nào giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao hiệu quả quản lý tài chính?
    Các giải pháp gồm xây dựng bộ máy quản lý tài chính chuyên nghiệp, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, áp dụng công nghệ quản lý tài chính hiện đại, tối ưu hóa chi phí và lập kế hoạch tài chính bài bản. Việc kiểm soát nội bộ chặt chẽ cũng là yếu tố then chốt.

Kết luận

  • Công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH Phát triển Hương Việt đã đạt được nhiều kết quả tích cực, thể hiện qua tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định trong giai đoạn 2015-2018.
  • Hiệu quả sử dụng vốn và tài sản được cải thiện rõ rệt, góp phần nâng cao sức cạnh tranh và phát triển bền vững của công ty.
  • Tuy nhiên, công ty còn tồn tại hạn chế về bộ máy quản lý tài chính và kiểm soát nội bộ, ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định tài chính chính xác và kịp thời.
  • Đề xuất các giải pháp xây dựng bộ máy quản lý chuyên nghiệp, hoàn thiện quy trình lập kế hoạch tài chính, tối ưu hóa chi phí và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của doanh nghiệp và thị trường.

Hành động ngay hôm nay: Ban lãnh đạo và phòng Tài chính của Công ty TNHH Phát triển Hương Việt nên bắt đầu xây dựng bộ phận kiểm soát tài chính chuyên biệt và triển khai đào tạo nâng cao năng lực cán bộ để đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.