I. Quản lý ngân sách nhà nước
Quản lý ngân sách nhà nước là quá trình tác động của chủ thể quản lý thông qua các phương pháp và công cụ để điều khiển hoạt động của ngân sách nhà nước (NSNN) nhằm đạt mục tiêu nhất định. Luận văn tập trung vào việc phân tích và đánh giá thực trạng quản lý NSNN tại huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2017-2019. Các vấn đề chính bao gồm phân bổ ngân sách, đánh giá ngân sách, và quản lý chi tiêu. Luận văn cũng đề cập đến các chính sách ngân sách và kinh tế địa phương, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý hiệu quả để phát triển kinh tế - xã hội.
1.1. Khái niệm và vai trò của NSNN
Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. NSNN đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn tài chính và đảm bảo các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước. Luận văn nhấn mạnh rằng NSNN là công cụ chính sách quan trọng bậc nhất của quốc gia, giúp điều tiết nền kinh tế vĩ mô và khắc phục các khuyết tật của cơ chế thị trường.
1.2. Quản lý thu và chi NSNN
Quản lý thu NSNN bao gồm việc sử dụng các công cụ chính sách và pháp luật để quản lý các khoản thu vào NSNN. Quản lý chi NSNN liên quan đến việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN một cách hiệu quả. Luận văn chỉ ra rằng việc quản lý chi tiêu quyết định hiệu quả sử dụng vốn ngân sách, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế địa phương còn nhiều hạn chế.
II. Thực trạng quản lý NSNN tại huyện Mường Khương
Luận văn đánh giá thực trạng quản lý NSNN tại huyện Mường Khương giai đoạn 2017-2019. Các vấn đề chính bao gồm công tác lập dự toán, phân bổ ngân sách, và quyết toán ngân sách. Kết quả cho thấy, mặc dù đã có nhiều cải thiện, công tác quản lý vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc khai thác nguồn thu và kiểm tra, thanh tra ngân sách.
2.1. Công tác lập và phân bổ dự toán
Công tác lập dự toán tại huyện Mường Khương còn nhiều bất cập, đặc biệt là việc dự toán thu chưa đảm bảo tỷ lệ quyết toán/thực hiện. Luận văn chỉ ra rằng tỷ lệ này năm 2017 đạt 95,44%, năm 2018 đạt 98,5%, và năm 2019 đạt 99,47%. Việc phân bổ ngân sách cũng chưa tối ưu, dẫn đến hiệu quả sử dụng ngân sách chưa cao.
2.2. Kiểm tra và thanh tra ngân sách
Công tác kiểm tra, thanh tra NSNN tại huyện Mường Khương còn nhiều vi phạm. Số kiến nghị năm 2017 đạt 98,18 tỷ đồng, trong đó chỉ xử lý được 21,67 tỷ đồng. Năm 2018, số kiến nghị là 80,53 tỷ đồng, chỉ xử lý được 27,55 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự thiếu hiệu quả trong công tác kiểm tra và xử lý vi phạm.
III. Giải pháp tăng cường quản lý NSNN
Luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý NSNN tại huyện Mường Khương. Các giải pháp chính bao gồm hoàn thiện công tác lập dự toán, tăng cường kiểm tra, thanh tra, và nâng cao năng lực đội ngũ quản lý. Các giải pháp này nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong quản lý ngân sách.
3.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán
Luận văn đề xuất việc hoàn thiện công tác lập dự toán thông qua việc nâng cao năng lực dự báo và phân tích tình hình kinh tế - xã hội. Điều này giúp đảm bảo dự toán thu, chi ngân sách được chính xác và phù hợp với thực tế.
3.2. Tăng cường kiểm tra thanh tra
Để tăng cường hiệu quả quản lý, luận văn đề xuất việc tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra NSNN. Điều này bao gồm việc xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ và xử lý nghiêm các vi phạm trong quản lý ngân sách.
