I. Cơ sở lý luận về kế toán quản trị trong đơn vị sự nghiệp có thu
Chương này trình bày cơ sở lý luận về kế toán quản trị trong các đơn vị sự nghiệp có thu, bao gồm khái niệm, đặc điểm, và phân loại đơn vị sự nghiệp. Kế toán quản trị được xem là công cụ quan trọng trong việc quản lý tài chính, kiểm soát chi phí, và hỗ trợ ra quyết định. Đơn vị sự nghiệp có thu hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, chủ yếu cung cấp dịch vụ công và chịu sự quản lý của Nhà nước. Nguồn thu của các đơn vị này bao gồm ngân sách Nhà nước, phí dịch vụ, và các nguồn khác như tài trợ, viện trợ. Phân loại đơn vị sự nghiệp dựa trên mức độ tự chủ tài chính, từ đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên đến đơn vị được Nhà nước hỗ trợ hoàn toàn.
1.1. Khái niệm và đặc điểm đơn vị sự nghiệp có thu
Theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP, đơn vị sự nghiệp có thu là các tổ chức do Nhà nước thành lập, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công và phục vụ quản lý Nhà nước. Các đơn vị này hoạt động trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, văn hóa, và thể thao. Đặc điểm chính của các đơn vị này là sử dụng tài sản công để tạo ra dịch vụ, có nguồn thu hợp pháp từ hoạt động sự nghiệp, và không nhằm mục đích lợi nhuận. Sự tồn tại của các đơn vị này thể hiện vai trò của Nhà nước trong việc duy trì và phát triển kinh tế - xã hội.
1.2. Phân loại và quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp có thu
Các đơn vị sự nghiệp có thu được phân loại dựa trên mức độ tự chủ tài chính, bao gồm: đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư, đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên, đơn vị tự đảm bảo một phần chi thường xuyên, và đơn vị được Nhà nước hỗ trợ hoàn toàn. Quản lý tài chính trong các đơn vị này được thực hiện thông qua việc phân bổ ngân sách từ cấp trên, với các đơn vị dự toán cấp I, II, và III. Nguồn kinh phí hoạt động bao gồm ngân sách Nhà nước, phí dịch vụ, và các nguồn khác như tài trợ, viện trợ.
II. Thực trạng kế toán quản trị tại Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn
Chương này phân tích thực trạng kế toán quản trị tại Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Trung tâm Y tế là đơn vị sự nghiệp có thu, hoạt động trong lĩnh vực y tế công lập. Hiện nay, công tác kế toán quản trị tại Trung tâm chưa được vận dụng hiệu quả, dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát chi phí và quản lý tài chính. Các vấn đề chính bao gồm việc phân loại chi phí chưa rõ ràng, dự toán thu - chi chưa sát với thực tế, và thiếu thông tin hỗ trợ ra quyết định. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ y tế tại Trung tâm.
2.1. Tổ chức bộ máy kế toán và quản lý tài chính
Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn có bộ máy kế toán được tổ chức theo mô hình tập trung, với phòng Tài chính - Kế toán chịu trách nhiệm chính về công tác kế toán và quản lý tài chính. Tuy nhiên, việc phân loại chi phí và lập dự toán chưa được thực hiện một cách hệ thống, dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát chi phí và quản lý ngân sách. Các khoản chi chưa được phân bổ hợp lý, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực.
2.2. Thực trạng phân loại chi phí và lập dự toán
Việc phân loại chi phí tại Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn chưa được thực hiện một cách khoa học, dẫn đến khó khăn trong việc xác định chi phí trực tiếp và gián tiếp. Công tác lập dự toán thu - chi chưa sát với thực tế, dẫn đến tình trạng chi vượt dự toán hoặc không sử dụng hết ngân sách được cấp. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính và chất lượng dịch vụ y tế tại Trung tâm.
III. Hoàn thiện kế toán quản trị tại Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn
Chương này đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán quản trị tại Trung tâm Y tế Thị xã An Nhơn. Các giải pháp tập trung vào việc phân loại chi phí rõ ràng, lập dự toán thu - chi sát với thực tế, và cung cấp thông tin hỗ trợ ra quyết định. Việc hoàn thiện kế toán quản trị sẽ giúp Trung tâm kiểm soát chi phí hiệu quả, quản lý tài chính tốt hơn, và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Các kiến nghị cũng được đưa ra để hỗ trợ Trung tâm trong việc thực hiện các giải pháp này.
3.1. Hoàn thiện phân loại chi phí và lập dự toán
Để hoàn thiện kế toán quản trị, Trung tâm Y tế cần thực hiện phân loại chi phí một cách khoa học, bao gồm chi phí trực tiếp và gián tiếp. Việc lập dự toán thu - chi cần dựa trên cơ sở dữ liệu thực tế và được điều chỉnh linh hoạt theo tình hình hoạt động của Trung tâm. Điều này sẽ giúp Trung tâm kiểm soát chi phí hiệu quả và sử dụng ngân sách một cách hợp lý.
3.2. Cung cấp thông tin hỗ trợ ra quyết định
Kế toán quản trị cần cung cấp thông tin chính xác và kịp thời để hỗ trợ việc ra quyết định tại Trung tâm Y tế. Các báo cáo tài chính và phân tích chi phí cần được thực hiện định kỳ, giúp ban lãnh đạo có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính và đưa ra các quyết định phù hợp. Điều này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ y tế tại Trung tâm.
