Luận Văn Thạc Sĩ Nghiên Cứu Hành Vi Ngôn Ngữ Thu Hút Sự Chú Ý Trong Tiếng Việt

Hành vi tạo lời là quá trình sử dụng các yếu tố ngôn ngữ để tạo ra phát ngôn. Điều này đòi hỏi người nói phải nắm vững cấu trúc ngôn ngữ, bao gồm từ vựng và cú pháp. Ví dụ, câu 'Trời ơi!' là một phát ngôn được tạo ra thông qua việc sử dụng từ vựng và ngữ điệu phù hợp. Hành vi này là nền tảng cho các hành vi ngôn ngữ khác, vì nó tạo ra hình thức và nội dung của lời nói.

Hành vi mượn lời liên quan đến việc sử dụng lời nói để tạo ra hiệu quả ngoài ngôn ngữ. Hiệu quả này phụ thuộc vào ngữ cảnh và đặc điểm của người nghe. Ví dụ, khi nghe dự báo thời tiết 'Ngày mai sẽ có mưa to', người nông dân có thể cảm thấy vui mừng, trong khi người thợ xây dựng lại cảm thấy bực bội. Hành vi này cho thấy sự đa dạng trong cách lời nói tác động đến người nghe.

Hành vi ở lời là hành vi được thực hiện ngay khi nói, tạo ra phản ứng ngôn ngữ từ người nghe. Ví dụ, khi hỏi 'Mấy giờ rồi?', người nói thực hiện hành vi hỏi, và người nghe có nghĩa vụ trả lời. Hành vi này có tính quy ước và được chấp nhận trong cộng đồng ngôn ngữ. Nó đặt người nói và người nghe vào các nghĩa vụ và quyền lợi mới trong quá trình giao tiếp.

Hành vi thu hút sự chú ý trong tiếng Việt có những đặc trưng riêng về từ loại, cấu trúc ngữ pháp và khả năng kết hợp từ. Ví dụ, từ 'này' thường được sử dụng trong câu 'Này, bạn có thời gian không?' để thu hút sự chú ý. Cấu trúc ngữ pháp của hành vi này thường đơn giản, với từ hô hiệu đứng đầu câu. Khả năng kết hợp của các từ này cũng linh hoạt, phụ thuộc vào ngữ cảnh giao tiếp.

Các phương tiện thu hút sự chú ý trong tiếng Việt bao gồm từ hô hiệu, từ chỉ ngôi đối và từ nghi vấn. Ví dụ, từ 'xin lỗi' có thể được sử dụng như một tín hiệu thu hút sự chú ý trong câu 'Xin lỗi, tôi có thể hỏi bạn một câu không?'. Các từ này không chỉ thu hút sự chú ý mà còn thể hiện sự lịch sự trong giao tiếp.

Lịch sự là một yếu tố quan trọng trong giao tiếp của người Việt, đặc biệt khi sử dụng hành vi thu hút sự chú ý. Các từ hô hiệu như 'thưa', 'bẩm' thường được sử dụng để thể hiện sự tôn trọng. Ví dụ, câu 'Thưa cô, em có câu hỏi' không chỉ thu hút sự chú ý mà còn thể hiện sự lịch sự của học sinh. Việc sử dụng các từ này phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp là điều cần thiết để đạt hiệu quả giao tiếp cao.

Hành vi bất lịch sự có thể xảy ra khi sử dụng hành vi thu hút sự chú ý một cách thiếu tôn trọng. Ví dụ, sử dụng từ 'này' một cách thô lỗ trong câu 'Này, mày có thời gian không?' có thể gây khó chịu cho người nghe. Hành vi này không chỉ không thu hút được sự chú ý mà còn làm giảm hiệu quả giao tiếp. Do đó, việc sử dụng hành vi thu hút sự chú ý cần phải phù hợp với ngữ cảnh và văn hóa giao tiếp.