## Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ngành dệt may và đặc biệt là xuất khẩu xơ sợi Polyester đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế quốc gia. Với kim ngạch xuất khẩu đạt trên 2 tỷ USD trong 6 tháng cuối năm 2019, chiếm gần 1,7% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, xơ sợi Polyester đã trở thành một trong 23 mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Tuy nhiên, ngành này cũng đối mặt với nhiều thách thức như biến động thị trường toàn cầu, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung và đại dịch Covid-19, khiến xuất khẩu trong quý I/2020 giảm 14% về lượng và 15% về giá trị.
Công ty Cổ phần VIKOHASAN, với sản phẩm chủ đạo là xơ Polyester tái chế, đã và đang phát triển mạnh mẽ, tập trung vào thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản và các khu vực Đông Á, Đông Nam Á. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng phát triển thị trường xuất khẩu xơ sợi Polyester của VIKOHASAN, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp mở rộng thị trường trong giai đoạn 2020-2025. Nghiên cứu có phạm vi tại Việt Nam, tập trung vào hoạt động xuất khẩu của công ty trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động, nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho doanh nghiệp và ngành dệt may quốc gia.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về thị trường và xuất khẩu, bao gồm:
- **Lý thuyết thị trường**: Thị trường được hiểu là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi hàng hóa, dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người tiêu dùng. Thị trường có các chức năng thừa nhận, thực hiện, điều tiết và cung cấp thông tin, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế.
- **Lý thuyết xuất khẩu**: Xuất khẩu là hoạt động buôn bán hàng hóa giữa các quốc gia, phản ánh sự phân công lao động quốc tế dựa trên lợi thế so sánh. Hoạt động này thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.
- **Mô hình phát triển thị trường xuất khẩu**: Phân loại thị trường theo vị trí địa lý, tính chất sản phẩm, mức độ cạnh tranh và các yếu tố ảnh hưởng như chính sách pháp luật, kinh tế vĩ mô, văn hóa xã hội.
Các khái niệm chính bao gồm: thị trường xuất khẩu, phân đoạn thị trường, hình thức xuất khẩu (trực tiếp, ủy thác, gia công), phương thức thanh toán quốc tế (chuyển tiền, nhờ thu, tín dụng chứng từ).
### Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:
- **Thu thập dữ liệu thứ cấp**: Số liệu xuất khẩu xơ sợi Polyester của Việt Nam và VIKOHASAN từ Tổng cục Hải quan, Bộ Công Thương, báo cáo tài chính công ty giai đoạn 2018-2019.
- **Phân tích định lượng**: Sử dụng thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu, phân tích cơ cấu thị trường, đánh giá hiệu quả kinh doanh qua các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận, hệ số thanh khoản.
- **Phân tích định tính**: Đánh giá thực trạng phát triển thị trường, các yếu tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài công ty, khảo sát khách hàng và đối thủ cạnh tranh.
- **Cỡ mẫu**: Dữ liệu tập trung vào công ty VIKOHASAN với hơn 40 khách hàng quốc tế và các số liệu ngành dệt may Việt Nam.
- **Timeline nghiên cứu**: Từ năm 2018 đến 2020, tập trung phân tích các biến động thị trường và hoạt động xuất khẩu của công ty.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
- **Tăng trưởng xuất khẩu của VIKOHASAN**: Sản lượng xuất khẩu tăng từ 30 nghìn tấn năm 2018 lên 45 nghìn tấn năm 2019, tương đương tăng 50%. Doanh thu tăng từ 700 tỷ đồng lên 900 tỷ đồng, hướng tới mục tiêu 1200 tỷ đồng năm 2020.
- **Cơ cấu thị trường xuất khẩu**: Thị trường chính gồm Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc chiếm hơn 70% tổng lượng xuất khẩu. Trung Quốc là thị trường lớn nhất với 55,9% tổng lượng, đạt 444,5 nghìn tấn và 1,15 tỷ USD giá trị, tăng 16,92% về lượng so với cùng kỳ.
- **Ảnh hưởng của biến động thị trường**: Quý I/2020, xuất khẩu xơ sợi giảm 14% về lượng và 15% về giá trị do tác động của chiến tranh thương mại và dịch Covid-19. Thị trường Hàn Quốc, Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ đều giảm trên 13% về lượng và giá trị.
- **Hiệu quả kinh doanh**: Hệ số thanh khoản của công ty duy trì gần 1, cho thấy khả năng thanh toán tốt. Chi phí tài chính giảm, doanh thu và lợi nhuận tăng đều qua các năm.
### Thảo luận kết quả
Nguyên nhân tăng trưởng xuất khẩu của VIKOHASAN là do chiến lược tập trung phát triển sản phẩm xơ Polyester tái chế chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, cùng với việc mở rộng mạng lưới khách hàng quốc tế. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào một số thị trường lớn như Trung Quốc và Mỹ làm công ty dễ bị ảnh hưởng bởi biến động kinh tế và chính trị toàn cầu.
So với các nghiên cứu ngành dệt may, kết quả phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa và cạnh tranh khốc liệt trong ngành. Việc áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại nhập khẩu từ Đức giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, thách thức về nguồn nguyên liệu và biến động thị trường đòi hỏi công ty cần đa dạng hóa thị trường và sản phẩm.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng sản lượng và doanh thu, bảng phân tích cơ cấu thị trường xuất khẩu theo khu vực, và biểu đồ so sánh tỷ lệ giảm sút xuất khẩu quý I/2020 so với cùng kỳ.
## Đề xuất và khuyến nghị
- **Tăng cường nghiên cứu và phát triển thị trường**: Chủ động khảo sát, phân tích nhu cầu khách hàng tại các thị trường mới như Đông Nam Á, Nam Mỹ để giảm phụ thuộc vào thị trường truyền thống. Mục tiêu tăng 20% thị phần tại các thị trường mới trong 3 năm tới. Chủ thể: Phòng Kinh doanh và Phát triển thị trường.
- **Nâng cao tính cạnh tranh sản phẩm**: Đầu tư cải tiến công nghệ sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm xơ Polyester với các đặc tính kỹ thuật phù hợp từng thị trường. Mục tiêu tăng chất lượng sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, giảm tỷ lệ lỗi sản phẩm dưới 1%. Chủ thể: Phòng Kỹ thuật và QC.
- **Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế**: Tham gia các hiệp định thương mại tự do, thiết lập quan hệ liên doanh, liên kết với các đối tác nước ngoài để mở rộng kênh phân phối và giảm rủi ro thị trường. Mục tiêu ký kết ít nhất 3 hợp tác quốc tế trong 2 năm tới. Chủ thể: Ban Lãnh đạo và Phòng Dự án.
- **Xây dựng và phát triển thương hiệu**: Tăng cường quảng bá thương hiệu “Made in Vietnam” và uy tín công ty trên các sàn thương mại điện tử B2B, hội chợ quốc tế. Mục tiêu tăng nhận diện thương hiệu 30% trong 2 năm. Chủ thể: Phòng Marketing và Truyền thông.
- **Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực**: Nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng ngoại ngữ và nghiệp vụ xuất nhập khẩu cho đội ngũ nhân viên. Mục tiêu 100% nhân viên kinh doanh được đào tạo bài bản trong 1 năm. Chủ thể: Phòng Nhân sự.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
- **Doanh nghiệp sản xuất xơ sợi và dệt may**: Nắm bắt xu hướng thị trường, chiến lược mở rộng xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh.
- **Nhà quản lý và hoạch định chính sách ngành công nghiệp**: Hiểu rõ vai trò và thách thức của ngành xơ sợi trong phát triển kinh tế, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.
- **Nhà nghiên cứu và học viên ngành kinh tế, thương mại quốc tế**: Tài liệu tham khảo về lý thuyết thị trường, xuất khẩu và ứng dụng thực tiễn trong ngành dệt may.
- **Nhà đầu tư và đối tác kinh doanh quốc tế**: Đánh giá tiềm năng và hiệu quả hoạt động của công ty VIKOHASAN, cơ hội hợp tác phát triển thị trường.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Xuất khẩu xơ sợi Polyester có vai trò gì trong kinh tế Việt Nam?**
Xuất khẩu xơ sợi tạo nguồn thu ngoại tệ lớn, thúc đẩy phát triển ngành dệt may, giải quyết việc làm và nâng cao năng lực sản xuất quốc gia.
2. **Các thị trường xuất khẩu chính của VIKOHASAN là gì?**
Thị trường chính gồm Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc, chiếm hơn 70% tổng lượng xuất khẩu.
3. **Công ty sử dụng những hình thức xuất khẩu nào?**
Chủ yếu là xuất khẩu trực tiếp, kết hợp với xuất khẩu ủy thác và tạm nhập tái xuất để tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.
4. **Phương thức thanh toán quốc tế phổ biến của công ty là gì?**
Phương thức tín dụng chứng từ (LC) và thanh toán chuyển tiền (TTR) được sử dụng phổ biến nhằm đảm bảo an toàn và nhanh chóng.
5. **Những thách thức lớn nhất đối với hoạt động xuất khẩu hiện nay?**
Biến động thị trường toàn cầu, chiến tranh thương mại, dịch bệnh Covid-19 và sự phụ thuộc vào một số thị trường lớn là những thách thức chính.
## Kết luận
- Xuất khẩu xơ sợi Polyester là ngành mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu và phát triển kinh tế Việt Nam.
- Công ty VIKOHASAN đã đạt được tăng trưởng sản lượng và doanh thu ấn tượng, đồng thời mở rộng thị trường quốc tế hiệu quả.
- Các yếu tố nội bộ và môi trường vĩ mô đều ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động xuất khẩu và mở rộng thị trường.
- Đề xuất các giải pháp chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đa dạng hóa thị trường và phát triển nguồn nhân lực.
- Tiếp tục theo dõi biến động thị trường, cập nhật công nghệ và chính sách để duy trì đà phát triển bền vững.
**Hành động tiếp theo:** Triển khai các giải pháp đề xuất, tăng cường hợp tác quốc tế và đẩy mạnh nghiên cứu thị trường để mở rộng xuất khẩu xơ sợi Polyester trong giai đoạn 2021-2025.