Tổng quan nghiên cứu

Sau hơn 20 năm đổi mới, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã trở thành thành phần chủ lực trong nền kinh tế Việt Nam, chiếm khoảng 90% tổng số doanh nghiệp. Tại tỉnh Long An, một tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, DNNVV đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm, thúc đẩy sản xuất và phát triển kinh tế xã hội. Tỉnh Long An có vị trí địa lý đặc biệt, là cửa ngõ nối liền Đông Nam Bộ với Đồng bằng sông Cửu Long, với hệ thống giao thông thuận lợi như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 50, cùng các tuyến đường thủy quan trọng. Dân số tỉnh đạt khoảng 1,5 triệu người với mật độ 376 người/km², trong đó 83,9% dân số sống ở nông thôn.

Mặc dù có nhiều tiềm năng phát triển, các DNNVV tại Long An vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn như hạn chế về vốn, lao động, công nghệ và trình độ quản lý. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản trị DNNVV trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2013-2017, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị, góp phần phát triển kinh tế bền vững. Mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa lý luận về DNNVV, đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng phát triển, đồng thời đề xuất các giải pháp quản trị phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà quản lý, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng với hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Long An nói riêng và cả nước nói chung.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị doanh nghiệp và quản trị DNNVV, trong đó tập trung vào:

  • Lý thuyết quản trị doanh nghiệp: Quản trị là quá trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các nguồn lực nhằm đạt mục tiêu doanh nghiệp. Các nguyên tắc quản trị của Fayol (14 nguyên tắc) được áp dụng để phân tích hiệu quả quản trị trong DNNVV.
  • Lý thuyết về doanh nghiệp nhỏ và vừa: DNNVV được định nghĩa theo Nghị định 39/2018/NĐ-CP với các tiêu chí về quy mô lao động, doanh thu và vốn. Lý thuyết này giúp phân loại và đánh giá đặc điểm, ưu thế cũng như hạn chế của DNNVV.
  • Mô hình phát triển DNNVV trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế: Tác động của hội nhập WTO và ASEAN đến khả năng cạnh tranh, mở rộng thị trường và đổi mới công nghệ của DNNVV.
  • Khái niệm quản trị hiệu quả: Đánh giá hiệu quả quản trị dựa trên tỷ lệ giữa kết quả đạt được và mục tiêu đề ra, với chi phí tối ưu.

Các khái niệm chính bao gồm: quản trị doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hiệu quả quản trị, hội nhập kinh tế, và phát triển bền vững.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu sơ cấp từ khảo sát thực tế tại các DNNVV trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2013-2017, kết hợp với tài liệu thứ cấp từ các báo cáo của cơ quan nhà nước, các nghiên cứu trước đó và các văn bản pháp luật liên quan.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát một số lượng doanh nghiệp đại diện cho các ngành nghề và quy mô khác nhau trong tỉnh, đảm bảo tính đa dạng và đại diện.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá đặc điểm, hiệu quả hoạt động; phân tích so sánh để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu; áp dụng phương pháp chuyên gia chuyên khảo để tổng hợp ý kiến chuyên gia kinh tế và quản trị.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2013-2017, với việc thu thập và phân tích dữ liệu diễn ra trong năm 2019-2020.

Phương pháp tổng hợp và phân tích logic được sử dụng để giải thích các quy luật phát triển và đề xuất giải pháp phù hợp với thực tiễn địa phương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quy mô và đặc điểm DNNVV tại Long An: Các DNNVV chủ yếu là doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ, với số lao động bình quân dưới 50 người và vốn dưới 20 tỷ đồng. Khoảng 70% doanh nghiệp có quy mô vốn dưới 5 tỷ đồng, phản ánh hạn chế về năng lực tài chính.
  2. Hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh: Tổng sản phẩm của các DNNVV tăng trung bình khoảng 8% mỗi năm trong giai đoạn 2013-2017. Tuy nhiên, tỷ lệ áp dụng công nghệ thông tin trong sản xuất chỉ đạt khoảng 30%, thấp hơn mức trung bình của khu vực.
  3. Khó khăn trong quản trị và phát triển: 65% doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn vay do thiếu tài sản đảm bảo; 55% doanh nghiệp thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao; 40% doanh nghiệp chưa xây dựng được chiến lược kinh doanh dài hạn.
  4. Vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế xã hội: Các DNNVV tạo việc làm cho khoảng 60% lao động địa phương, đóng góp khoảng 35% vào tổng thu nhập của người lao động trên địa bàn tỉnh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do quy mô nhỏ, hạn chế về vốn và trình độ quản lý còn thấp. So với các tỉnh lân cận như Tiền Giang và Bến Tre, Long An còn thiếu các chương trình hỗ trợ đào tạo quản trị và chuyển giao công nghệ hiệu quả. Việc áp dụng công nghệ thông tin thấp ảnh hưởng đến năng suất và khả năng cạnh tranh của DNNVV. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ áp dụng công nghệ và vốn vay ngân hàng giữa Long An và các tỉnh khác sẽ minh họa rõ nét sự chênh lệch này.

Tuy nhiên, DNNVV tại Long An có ưu thế về tính linh hoạt, khả năng thích ứng nhanh với thị trường địa phương và sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp lớn trong vùng. Điều này tạo nền tảng để phát triển bền vững nếu được đầu tư đúng hướng.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về vai trò và thách thức của DNNVV trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Tỉnh cần phối hợp với các cơ quan chức năng giảm bớt các quy định phức tạp trong đăng ký kinh doanh và tiếp cận thị trường, nhằm rút ngắn thời gian và chi phí cho DNNVV. Thời gian thực hiện đề xuất: 1-2 năm; chủ thể: Ủy ban Nhân dân tỉnh và Sở Kế hoạch & Đầu tư.
  2. Tạo điều kiện tiếp cận vốn ưu đãi: Ưu tiên các DNNVV sản xuất hàng xuất khẩu và có giá trị gia tăng cao trong việc vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp, đồng thời hỗ trợ xây dựng hồ sơ tín dụng. Thời gian: 2-3 năm; chủ thể: Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại và Sở Công Thương.
  3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản trị, công nghệ và ngoại ngữ cho chủ doanh nghiệp và nhân viên. Thời gian: liên tục; chủ thể: Trung tâm Khuyến công, các trường đại học và viện đào tạo.
  4. Đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và ứng dụng khoa học kỹ thuật: Hỗ trợ DNNVV tiếp cận công nghệ mới, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và quản lý thông tin, qua các chương trình hợp tác với các viện nghiên cứu và doanh nghiệp lớn. Thời gian: 3-5 năm; chủ thể: Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Khuyến công.
  5. Xây dựng cơ chế liên kết giữa DNNVV và doanh nghiệp lớn: Tạo điều kiện cho các DNNVV trở thành nhà cung cấp, đại lý cho doanh nghiệp lớn, qua đó nâng cao năng lực sản xuất và mở rộng thị trường. Thời gian: 2-4 năm; chủ thể: Hội Doanh nhân trẻ, Sở Công Thương.

Các giải pháp này cần được triển khai đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, tổ chức hỗ trợ và doanh nghiệp để đạt hiệu quả cao nhất.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp nhỏ và vừa: Nghiên cứu giúp họ hiểu rõ hơn về thực trạng, thách thức và các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị, từ đó áp dụng vào thực tiễn quản lý doanh nghiệp.
  2. Cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương: Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển DNNVV phù hợp với điều kiện địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
  3. Các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp và viện nghiên cứu: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế các chương trình đào tạo, tư vấn và chuyển giao công nghệ cho DNNVV.
  4. Sinh viên và học viên ngành quản trị kinh doanh, kinh tế: Tài liệu tham khảo quý giá giúp hiểu sâu về quản trị DNNVV trong bối cảnh thực tiễn Việt Nam, đặc biệt là tại tỉnh Long An.

Việc tham khảo luận văn này giúp các đối tượng trên có cái nhìn toàn diện, cập nhật thông tin và kiến thức thực tiễn để nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động.

Câu hỏi thường gặp

  1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa được định nghĩa như thế nào theo pháp luật Việt Nam?
    Theo Nghị định 39/2018/NĐ-CP, DNNVV được phân thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ và vừa, dựa trên số lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tổng doanh thu và tổng nguồn vốn. Ví dụ, doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực công nghiệp có số lao động không quá 100 người và doanh thu không quá 50 tỷ đồng.

  2. Những khó khăn lớn nhất mà DNNVV tại Long An đang gặp phải là gì?
    Khó khăn chủ yếu gồm hạn chế về vốn vay do thiếu tài sản đảm bảo, trình độ quản lý và công nghệ thấp, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, và khó khăn trong tiếp cận thị trường cạnh tranh.

  3. Tại sao việc áp dụng công nghệ thông tin trong DNNVV lại quan trọng?
    Công nghệ thông tin giúp nâng cao năng suất, cải thiện quản lý và mở rộng thị trường. Tại Long An, chỉ khoảng 30% DNNVV áp dụng công nghệ thông tin, thấp hơn mức trung bình, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh.

  4. Các giải pháp nào được đề xuất để hỗ trợ DNNVV tiếp cận vốn?
    Đề xuất ưu tiên cho DNNVV sản xuất hàng xuất khẩu vay vốn với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ xây dựng hồ sơ tín dụng và đơn giản hóa thủ tục vay vốn nhằm giảm rào cản tài chính.

  5. Vai trò của DNNVV trong phát triển kinh tế xã hội của Long An là gì?
    DNNVV tạo việc làm cho khoảng 60% lao động địa phương, đóng góp 35% tổng thu nhập của người lao động, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển các ngành nghề truyền thống và tăng tính năng động của nền kinh tế.

Kết luận

  • DNNVV chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Long An, đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm và phát triển kinh tế xã hội.
  • Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Long An còn nhiều hạn chế về vốn, công nghệ và quản trị, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh.
  • Hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra cả cơ hội và thách thức, đòi hỏi DNNVV phải nâng cao năng lực quản trị và đổi mới công nghệ.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp thiết thực như đơn giản hóa thủ tục hành chính, hỗ trợ tiếp cận vốn, phát triển nguồn nhân lực và chuyển giao công nghệ.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp, tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp, chính quyền và các tổ chức hỗ trợ để phát huy tối đa tiềm năng của DNNVV trên địa bàn tỉnh.

Kêu gọi hành động: Các nhà quản lý, doanh nghiệp và cơ quan chức năng tỉnh Long An cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh trong giai đoạn tới.